ЭССЕ
Қоғамдағы педагог
мәртебесі
Тәрбиелеу - бұл әлі де
өнер,
скрипка немесе
фортепиано
сияқты жақсы өнер, сурет салу
жақсы".
А. С.
Макаренко.
Педагог әрқешенда өзін қоғам
талабына сай үздіксіз тәрбиелеп отыратын,адамдермен,әсіресе
балалармен қарым-қатынасқа түсе білетін,ұйымдастырушылық қабілеті
бар,өз жұмысын жетік білетін,таланты мен тәжірибесі тоғысқан
қоғамдағы саяси өмірге белсенді араласып,балаларға үлгі болуы
керек.
Ал XXI ғасырдың нағыз педагогы
қандай болуы керек? Әрине ,ол өз кәсібінің майталманы,осы мақсатқа
рухани күш-жігерін,парасат-қуатын салу керектігі айтпасада
түсінікті.Мен мектепке дейінгі мекемеде
тәрбиешімін.
Тәрбиеші болу-жәй ғана
мамандық емес.
Ол-адам бағдарын
жасаушы,келешек ұрпақтың сәулетшісі.
Бала тәрбиесі,оның ішінде
балабақшадағы сәбилерді тәрбиелеу үлкен мәртебе.Ақын ағамыз
М.Жұмабаев айтқандай «Тәрбие-адам баласын кәміл жасқа
толып,өзін-өзі қожа болғанша азық беріп өсіру»деген екен.Сондықтан
біз балаларымыздың болашағына,тәрбиесіне жауапты
жандармыз.
Қазіргі тәрбиешілерге
қойылатын талаптар өте жоғары.
Ата-аналар балабақша
тәрбиешісінің кем дегенде педагогикалық білімі болуы керек екеніне
сенімді. Ол ән айта, билей білуі керек, барлық даму әдістерін білуі
керек және оларды балабақшадағы балалармен іс-әрекет қызметінде
белсенді қолдануы керек. Сондай-ақ, жас ерекшеліктерін білу,
балалармен жұмыс жасау әдістемесін білу тәрбиешілерге балаларды
топтан топқа сәтті жеткізуге, оларды дамыту мен тәрбиелеуде оларды
бір сатыдан екінші сатыға көтеруге
көмектеседі.
Тәрбиеші өзінің күрделілігі
мен сұлулығында теңдесі жоқ адам тұлғасын қалыптастыру процесін
басқарады. Балабақшадағы тәрбиешінің жұмысы-тәрбиелік. Негізгі
мәселені шешу жан-жақты дамыған тұлғаны тәрбиелеу. Яғни, баланың
ана тілін, математиканың қарапайым негіздерін, бейнелеу іс-әрекетін
дамыту және т. б. сәтті меңгеру үшін қажетті әртүрлі, қол жетімді
білім, дағдылар мен дағдыларды қалыптастыру. Мектепке дейінгі
мекемелердің тәрбиешісі балаға Тәуелсіздік негіздерін, қоғамдағы
мінез-құлық ережелерін үйретеді, баланы мектепке түсуге дайындайды.
Баланы мектепке дайындау ауызша есептеу дағдыларын, сурет салуды,
ерсмексазбен, дизайнер және басқа да импровизацияланған құралдардың
көмегімен қолдың ұсақ моторикасын дамытуды
қамтиды.
Балаларды оқыту, дамыту және
тәрбиелеудегі негізгі әдіс — бұл ойын. Заманауи, дана тәрбиешілер
аз тыйым салады және көп ойнайды. Өйткені, балалар өз
тәжірибелерімен ойында өмір сүреді, ол шешілмегенді ренжіткенде
қаншалықты жағымсыз және оған мұқтаж болған кезде көмек алу
қаншалықты қуанышты екеніне көз жеткізеді.
Баламен үнемі
қарым-қатынас жасау-тәрбиешінің маңызды қызметтік функциясы.
Көптеген мәселелерді тәрбиеші айта бермеу керегін ескере
отырып,тәрбиеші әр баламен қалайда дұрыс тез көзқарас таба алады,
ұйымдастыра алады, мектепке дейінгі мекемедегі балалардың өмірі
балалардың тыныш, мейірімді және көпшіл болуына немесе олар тыныш,
сергек болып өсетініне байланысты. Мектепке дейінгі мекемелердегі
баланың өмір сүру жағдайына қамқорлық жасау, барлық іс — шаралар
режимін орындайды — тамақтану, ұйқы, серуендеу, жаттығу-тәрбиешінің
басты міндеті. Алайда, балабақша тәрбиешісінің жұмысындағы ең
бастысы — оның әр бала үшін жауапкершілігі. Ол баланың өмірін
қауіпсіздігін сақтауға,өз мііндетін дұрыс орындай білу. Педагог
жалпы балалар ұжымының жұмысын ғана емес, сонымен бірге балалардың
бір-бірімен жеке қарым-қатынасын да ұйымдастырады. Тәрбиешінің
келбеті бала тәрбиесінде маңызды рөл атқарады. Егер тәрбиеші
сүйкімді, ұқыпты киінген және жақсы, көңілді болса, әзіл сезімі
болса, балалар тәрбиешіні өте жақсы көреді. Жағымды көрініс, жұмсақ
қарым-қатынас тәсілі балаларды ғана емес, ата-аналарды да жақсы
әсер қалдырады.
Қазіргі қоғамдағы тәрбиешілер
балаларды жақсы көруі керек, өйткені тәрбие ұзақ шыдамдылық пен
рухани жомарттықты қажет ететін ұзақ
процесс.
Тәрбиеші көп нәрсені білуі
және білуі керек. Педагог алдындағы міндет оңай емес,баланы
әлемдегі барлық сұлулықты қабылдауға және түсінуге үйрету; табиғат,
музыка, поэзия. Тәрбиешінің өзі шебер болуы керек: балалармен тігу,
шеберлік, ойнау және ән айту.Тәрбиеші әрқашан балаларына қызықты
болуы керек. Бір жағынан, кем дегенде, оның ерекше деректері болуы
керек, мысалы: керемет актер немесе жақсы әнші болу. Оған көп оқу
керек. Тәрбиеші балалар көркем әдебиетін жақсы білуі
керек.
Педагог үнемі педагогикалық
ғылым мен озық тәжірибенің жетістіктерін қолдана отырып, өз
шеберлігін жетілдіріп отыруы керек. Ол алға ұмтылып, инновациялық
технологияларды, дәстүрлі емес әдістерді игеруі керек, бірақ жақсы
ескі, мысалы, ауызша халықтық өнерді ұмытпауы керек. Тәрбиешіге
қазіргі баланың қызығушылығын қанағаттандыру, айналасындағы әлемді
білуге көмектесу үшін әртүрлі білім қажет.
Қазіргі тәрбиешінің қажетті
қасиеттері-шыдамдылық, ізгілік, өйткені педагог тек балалармен ғана
емес, ата-аналармен де жұмыс істеуге мәжбүр. Ата-аналарды
құрметтеуге, олардың пікірімен санасуға үйрену керек, тіпті егер ол
тәррбиешінің педагогика туралы идеяларына қайшы келсе
де.
Әлемде көптеген мамандықтар
бар, бірақ олар бұл мамандықты таңдамайды, ол таңдайды! Мұнда
кездейсоқ адамдар жоқ, олар жай ғана осы күйде өмір сүре алмайды.
Мен үшін Тәрбиеші болу нені білдіреді? Балаларға бір нәрсені
үйрету, оларды әр сәтте тәрбиелеу емес, күн сайын олармен
қарым-қатынас жасау, жаңа нәрсені ашу
мүмкіндігі.
Маған қоршаған әлем туралы
балалардың көзімен ойлау ұнайды. Бұл қуаныш пен қанағат табу. Мен
үшін тәрбиеші мамандық емес, қоғамдық жағдай емес, жұмыс емес. Мен
үшін Тәрбиеші болу-өмір сүру.