Қоғамның саяси жүйесі

Сабақ кезеңдері

Этапы занятия

Сабақта жоспарланған жаттығулар түрі

Виды упражнений,запланированных на уроке

Қорлар/

Ресурсы

І.Сабақтың басы

Начало урока:

___ минут

(30 % времени от общей длительности урока)

1.Ұйымдастыру кезеңі /Организационный момент. 1.1Сәлемдесу.

1.2 Сабаққа қатысуын тексеру

2. Ынталандыру және жаңа тақырыпты хабарлау

Мотивация и объявление новой темы.

  «Саяси жүйе» терминімен танысу

3.Оқушылардың біліктілігі мен дағдысын тексеру

Проверка знаний и умений обучающихся.

• 1.Биліктің қызметтері,жіктелуі.

• 2.Қоғамның әлеуметтік саласындағы билік.

• 3.Биліктің легитимділігі.

II.

Сабақтың ортасы

Середина урока

___ минут

(60 % времени от общей длительности)

1.Жаңа тақырыпты түсіндіру

Изучение нового материала

(Сабақтың негізгі мазмұны

Топтық сұрақтармен жұмыс Мәтінмен жұмыс.

1-тапсырма.

№1 жұмыс тобына 1 мәтін

№2 жұмыс тобына 2 мәтін

№3 жұмыс тобына 3 мәтін

Жұмыс тобындағы әрбір оқушы саяси жүйе үғымының тарихымен танысады. Жеке оқиды, әр топ саяси жүйеге анықтама береді.

Жеке жұмыс «Брейн - ринг» оқыта үйрету ойыны.

Ойынның жүру барысы:

Білімгерлерге нөмірленген жетондар үлестіріледі.Сілтеме бойынша алты адамнан үстел маңына топтасып отырады.Алты бөлікке бөлінген жаймалардың әр бөлігіне үш деңгейлік тапсырмалар жазылған қима қағаздар қойылады.Үстіңгі сұрақтарға дайындықсыз жауап беру талап етіледі. Екінші сұраққа - 2-3 минут, ал үшінші сұраққа 7-10 минут уақыт беріледі.Жүргізуші 1-6 ға дейін сандар жазылған қима қағаздарды жайманың үстіне тастағанда қандай сан оңынан түссе, сол санға сәйкес жетоны бар білімгердің жауап беруі талап етіледі.Толық жауапқа – көк түсті, жақсы жауапқа – қызыл түсті, орташа жауап бергендерге – сары түсті, қосымша жауапқа жартылай фишкалар беріледі.Тапсырмалардың орындалуы ұпаймен есептеліп, білімдері бағаланады.

Топтық жұмыс: тестпен жұмыс

Саяси жүйе туралы түсінік
Алғашқы қауымдық құрылыс кезеңінде барлық адам тең өмір сүрді. Басқарушылар мен бағынушылар деген мүлдем жоқ, себебі адамдардың өзі табиғат алдында әлсіз еді. Сондықтан тобырымен жүрді. Бірігіп аң аулады, тек тайпа-тайпа болып жүрудің арқасында ғана өздерінің қауіпсіздігін, күн көрісін қамтамасыз ете алды. Тапқан табыстары бәріне ортақ болды, артық өнім болған жоқ. Мұндай жағдайда еңбек құралдары, еңбек өнімдері ұжымға ғана тиісті еді. Мұндай ру-тайпаларды ақсақалдар басқарды. Ақсақалдар ұжым мәселелерін ортаға салып, реттеп, шешіп отырды.
Адамдар бірте-бірте тек табиғаттың бергенін тұтынып қана қоймай, енді сонымен қатар өздерінің қолдарынан келетін істермен айналыса бастады. Олар қолға түскен аңдарды өздері асырай бастады. Осыдан барып мал шаруашылығы өріс алды. Енді өздеріне қажетінше мал өсірді. Дәннің жерге түсіп, қайта өнім беретінін байқаған адамдар, қажетті өнімді өздері өсіретін болды. Нәтижесінде егін шаруашылығы дамыды. Құнарлы жерде жұмыс істейтіндердің өнімі өздеріне де, өзгелерге де жетті. Құнарсыз жерлердегі адамдар құнарлы жерлер иелеріне жалдануға мәжбүр болды. Қолға түскен адамдарды құлға айналдырды
Артық өнім өмірге теңсіздік әкелді. Осылай құл иеленушілік құрылыс келді. Бұл қоғам құл иеленушілер мен құлдар, басқарушылар мен бағынушыларды тудырды. Үстем тапқа қоғамды бағындыру, таптар, жеке адамдар, тұлғалар мен қоғам, осы мемлекет пен басқа мемлекет арасындағы қатынастарды реттеу үшін құрал, қоғамның мәселелерін шешетін әлеуметтік топ қажет болды. Бұл топ төменгі топқа бақылау жүргізді. Енді күштеу, зорлау арқылы орындаттыратын анық заң ережелері, нормалары қалыптасты. Олар экономикалық қызметті ұйымдастырды, қоғамдық өнімді өндірді.
Билікті иеленушілер мен оған бағынушылардың рөлдері институционалдық қалыпқа түсті. Мемлекет, саяси партиялар, басқа да қоғамдық ұйымдар қалыптаса бастады. Олар белгілі бір таптың мүддесін қорғады. Осылардың барлығын бір сөзбен қоғамның саяси жүйесі деуге болады.
Қоғамның саяси жүйесі деп билік жүргізіп, қоғамда тұрақтылық пен тәртіпті қамтамасыз ететін, әлеуметтік топтар, таптар, ұлттар, мемлекеттер арасындағы саяси өзара қатынастарды реттейтін ұйым мен мекемелердің жиынтығы айтады.
Саяси жүйе теориясын XX ғасырдың 50 жылдарында Американың саясаттанушысы Давид Истон дүниеге әкелді. Оның ойынша саяси жүйе сыртқы ортамен “кіріс” , “шығыс” принциптері арқылы байланысады.
Кірістің екі түрі бар. Олар: талаптар мен қолдау.
Д. Истон, Г. Митчел, Г. Спиро, Г. Алмонд саяси жүйенің өзіндік мүмкіндіктерін көрсетті:
1. Топтар мен жеке адамдардың іс-әрекетін басқаруға байланысты реттеу мүмкіндігі;
2. Өзінің қызмет етуіне қажетті экономикалық және басқа қорларды табуға байланысты қысымдық мүмкіндігі;
3. Қорларды, иліліктерді, қызметті, үздік белгілерді бөлу және қайта бөлу мүмкіндігі;
4. Әлеуметтік ортаның талаптарына әрқашан жауап берерлік, өзгерген жағдайларға бейімдеушілік мүмкіндігі.
Қорыта келе саяси жүйе үстемдік етіп отырған қоғамды басқаратын аппарат болып саналады.

слайд

2.Жаңа білім мен дағдыларды бекіту

Закрепление новых знаний и умений.

Логикалық сұрақтар:

«ИЯ» «жоқ» тесті

1.«САЯСАТ» СӨЗІ....

2.«САЯСИ ЖҮЙЕ»ҰҒЫМЫ Х ғасырда қолданысқа енді?

3.Саяси жүйе екіге жіктеледі?

4.Д.Истон АҚШ тың адамы...

5.Реттеу мен бақылау қызметке жата ма?

IІІ-

Сабақтың соңы

Конец занятия

Сабақты қорыту

Подведение итогов занятия (дебрифинг) :.

___ минут

(10 % времени от общей длительности урока.)

1. Рефлексия:

- бүгін нені ойға түйдіңіз?

-тақырыпта не қызық болды?

-тақырыпты түсінуден қиналдыңызба?

- тақырыпты меңгерудегі әсеріңіз қандай??

2.  Бағалау\Оценивание:білімдеріне қарай бағалау

• 3.Үй тапсырмасы/Домашнее задание.

1. Саясат пен адамгершілік.
2. Адам саясаттың субъектісі мен объектісі.
3. Саяси жүйедегі адамның құқығы мен бостандығы.
4. Жеке адамның құқықтарының жіктелуі.