Аты-жөні:___________________________________________________________ сынып ________________

Сабақ мақсаты: Құқықты мемлекет түсінігі

№ 1 тапсырма. 7 минут

Оқыту мақсаты Бағалау критериясы:
11.2.1.2 құқықты мемлекеттің құрылуының
тарихи алғышарттарын зерттеу
• Құқықтық мемлекеттің принциптерін
анықтайды;
• Билік тармақтарын сипаттайды;
• "Биліктен жоғары құқық" ұғымының мағынасын
түсіндіру»;

1) ұсынылған материалмен мұқият танысыңыз.
2) мәтінде құқықтық мемлекеттің басты принциптерін атап, "құқықтық заңның үстемдігі"
ұғымының мағынасын жазбаша түсіндіріңіз»
3) биліктің бөлінуі қандай?

Құқықтық мемлекет теориясында ажырамас табиғи құқықтары қағидаты пайда болғаннан кейін ол
өзінің негізгі құндылықтықтар сапасына, жоғары басымдыққа болады. Бұл принципті іске асыру үшін
теңестіруге арналған билікті бөлі қажет. Адам құқықтарының басымдығы өзінің құқықтары мен
бостандықтарын тиісінше пайдаланғаны үшін одан жауапкершілікті алып тастамайды және осы
құқықтарды қамтамасыз ету үшін мемлекетке жауапкершілік жүктейді. Ерекше құқықтық байланыс
құрылады: мемлекет пен азаматтың өзара жауапкершілігі арасында. Құқықтық мемлекет өзінің негізгі
функцияларын — азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау және қорғау үшін — адамның
субъективті құқықтарына кепілдік беретін рәсімдер, тетіктер, институттар жүйесімен жабдықталуы тиіс.
Заң шығарушының адам құқықтарымен байланыстылығы қағидаты маңызды мәнге ие . Құқықтық
мемлекетті әлеуметтік қайшылықтар, құқық шегінен шығатын саяси күрестер бар қоғамда құру мүмкін
емес. Құқықтық мемлекет азаматтардың оны орналастыру қағидаттарына, оның даму мақсаттарына
қатысты келісімі бар қоғамда өмір сүруі және табысты дамуы мүмкін, онда адам бостандығы мен
құқықтары азаматтардың мемлекеттік мекемелерге және бір-біріне құрметі және сенуімен ұштасқан.
Адамгершілік факторлар, ынтымақтастық, жалпыға танылған құндылықтар төңірегінде біріктіру адам
құқығына, құқыққа, заңдылыққа үлкен әсер етеді. Құқықтық мемлекеттің принциптері қаншалықты кремет
болғанымен оны ешқашан тұрақсыздық, сенімсіздігі бар қоғамда жүзеге асыру мүмкін болмайды.
Құқықтық мемлекет мақсаты – адам құқығын қорғай отырып, қоғам мәдениетінің ажырамас құрамдас
бөлігі ретінде адамның қадір-қасиетін қамтамасыз ету, өзін-өзі танушы, зорлық-зомбылықтан, азаптаудан,
қорлаудан азат адам туралы көпғасырлық түсініктерді жүзеге асыру. Абыройды қамтамасыз етуде адам
мен биліктің өзара қарым-қатынасының сипаты үлкен рөл атқарады, бұл ретте адам команда объектісі
ретінде емес, сол сияқты-шешімдер қабылдауға қатысатын, заңда көзделген нысандарда билік
құрылымдарының қызметін бақылауды жүзеге асыратын, мемлекеттің қатаң қамқорлығынан босатылған
мемлекеттің құқықтық әріптесі.
________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________

№ 2 тапсырма. 8 минут

Оқыту мақсаттары: Бағалау критериясы:
11.2.1.1 "құқықтық мемлекет" ұғымын
мемлекеттердің саяси-құқықтық жүйелерінің
қазіргі даму үрдістерін түсіндіру үшін
қолдану;

• Мемлекеттің саяси-құқықтық жүйесін дамытудың қазіргі
заманғы үрдістерін түсінеді
• Құқықтық мемлекет құру тетіктерін түсінеді
• Азаматтық қоғам элементтерін ажыратады

Мәтінді оқыңыз, қалып қойған сөздерді кірістіріңіз

«Құқықтық мемлекеттің жоғары құндылығы ______________ кепіл болуға ұмтылуда. (А) Құқықтық мемлекет
______________________ (Б) адамның құқықтары мен бостандықтарын шектейді. Сондықтан адам құқықтарының
басымдылығы_________________________ (В) оның бастапқы, анықтайтын, жүйе құраушы белгісі болып табылады.
Құқықтық мемлекеттің мақсаты-индивид бостандығының шекарасын қамтамасыз ету, _________________(Г).
Әлеуметтік катаклизмдер мен төңкерістердің алдын ала отырып, құқықтық мемлекет қоғамда ақылға қонымды
_________________(Д) білім беру. Сондықтан құқықтық мемлекетті қалыптастыру үшін байланыс принципі үлкен
маңызға ие____________(Е) Адам құқықтары.

Бос орынды толтыруға арналған сөздер тізімі (барлық сөздер номинативті жағдайда жазылғанын және
мәтіндегі қалған сөздерден артық сөздерді ескеріңіз)
1) жеке тұлға; 2) Үкімет; 3) мемлекет; 4) ымыраласу; 5) құқық; 6) заң шығарушы; 7) билік;
8) қоғам; 9) еркіндік
Қалған сөздердің дұрыс шешімін кестеге жазыңыз:
А Б В Г Д Е




Сабақ рефлексиясы

Бір сөйлемді аяқтаңыз:
А) Мен мақсатқа жете алдым, себебі
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________

Б) ММақсатқа жете алмадым. Мақсатқа жету үшін маған қажет
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________