Қысқа мерзімді жоспар"Атом - күрделі бөлшек", 10 сынып

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:10.1A

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Атом - күрделі бөлшек.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

«Изотоп» пен «нуклидтің» физикалық мағынасын түсіну.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: атом құрылысының моделін біледі;

атомның элементар бөлшектері (протондар, нейтрондар, электрондар);

элементар бөлшектердің сипаттамасын анықтайды.

Көпшілік оқушылар: Атомдағы электрондардың күйі мен қозғалысын біледі;

Кейбір оқушылар: Атом құрылысы жайындағы білімдерін заманауи көзқараспен сипаттайды;

Бағалау

критерийлері

- Атомның құрылысын біледі;

- Атомның протон, нейтрон және электрон санын дұрыс анықтайды;

- Бір элементтің әртүрлі изотоптарын анықтайды және атайды;

- «Изотоп» ұғымының мағынасын біледі;

- Изотоптарды нуклидтерден ажырата алады;

- Атом құрылысы арқылы элементтерді анықтай алады;

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады:

тақырыптызерттейотырыпжәнеалынғанмәліметтерденөздерініңқалауларыбойыншасапалыауызша презентация жасау;

Пәнге қатысты лексика мен терминология

деңгей, деңгейше, орбиталь, айналу, квант саны, изотоптар, (радиоактивті) ыдырау, (масс-) спектрометр, (масс-) спектр, (электрондық) конфигурация, иондану, экрандау

• Атом – Атом – Atom

• Атом моделі – Модель атома – Atomic model

• Электрон – Электрон – Еlectron

• Протон – Протон – Рroton

• Нейтрон – Нейтрон – Neutron

• Ядро – Ядро – Nucleus

• Нуклон – Нуклон – Nucleon

• Массалық сан – Массовое число – Мass number

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

X -ті yyyy-та ашқаннан кейін, Z… тұжырымдамасы

Z атом ядросы … тұрадыдепболжады

Бұл теория … ашуғакөмектесті (анықталған факт)

Құндылықтарды

дарыту

Қазақстанда ғылыми прогресс жасай алатын жас ұрпақ тәрбиелеу

Жаһандықазаматтықтытәрбиелеу

Сабақ барысында білім құндылықтары:

• Құрмет

• Ынтымақтастық

• Өмір бойы білім алу

көрсетілім жасау, жеке және сыныппен бірлесіп жұмыс жасату арқылы, олардың жеке тұлға болып қалыптасуына ықпал ету.

АҚТ қолданудағдылары

Сабақ презентациясы, атом құрамы, құрылысы изотоптар

Өмірмен байланыс

Радиация, изотоптардың табиғатта таралуы және оның қоршаған ортаға әсері.

Пәнаралықбайланыстар

Физика (атом құрылысы, изотоптар, радиоактивтілік)

Бастапқы білім

«атом құрылысы», «изотоп»

Сабақ барысы

Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

0-6 мин

Ұйымдастыру сәті. Сәлемдесу. Жағымды атмосфера құру.

Бейнебаян қарау: Атом деген не? Атом құрылысының заманауи моделі

Сілтеме:https://twig-bilim.kz/kz/film/what-is-an-atom

Атом дегеніміз не?

Оның құрам бөліктері қандай?

Атомдық масса дегенді қалай түсінесіңдер?

Атомның массасы қайда шоғырланған?

- Сабақтың тақырыбын, оқу мақсаттарын анықтаймыз.

Сабақтың ортасы

7-12 мин

13-20 мин

21-26 мин

27-35 мин

• (Т) «Атом құрылысы» тақырыбын қайталау. Қазіргі таңда 118 элемент белгілі

• табиғатта 340 нуклид кездеседі (250 тұрақты және 90 радиоактивті)

• 3000 жуық нуклидтер жасанды жолмен алынып қасиеттері сипатталған. Э. Резерфорд 1911 ж атом құрылысының ядролық (планетарлық) моделін ұсынды.

Электронның ашылуы. Атомдардың бөлінуі.

Бейне материал бойынша беріледі.

1-жаттығу. Жеке тапсырма

Әрбір ұғымды берілген сипаттамалармен сәйкестендіріңіз.

Атом орбиталдарының пішіні

Атомдық орбитальдар

https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/10-synyp/atom-qurylysy-zhajyndahy-zamanaui-kozqarastar#

бейнеүзіндіге байланысты тест беріледі, жетекші сұрақтар қойылады.

№1 сұрақ

Атомдағы электрондардың квант сандары нені білдіреді?

А) кеңістіктегі электрондардың және атомдық орбитальдің бағытталуы

Б) электронның күйі мен атомдық орбиталь типінің энергетикалық параметрлері

В) атомдық орбитальдің пішіні

С) электронның энергетикалық күйі

№2 сұрақ

Басты квант саны қандай мәндерді қабылдай алады?

1. 1-ден n – 1-ге дейінгі мәндер

2. 0-ден 7-ге дейінгі мәндер

3. 0-ден n – 1-ге дейінгі мәндер

4. 1-ден бастап кез келген бүтін санды мәндер (n = 1, 2, 3, ...)

№3 сұрақ

Орбиталь квант саны қандай мәндер қабылдай алады?

1. 0-ден n – 1-ге дейін

2. –1-ден n-ге дейін

3. –1-ден n – 1 дейін

4. n-нен 0-ге дейін

№4 сұрақ

Атом орбиталінің пішіні немен анықталады?

1. Атом орбиталінің пішінін спин квант саны арқылы анықтайды.

2. Атом орбиталінің пішінін бас квант саны анықтайды.

3. Атом орбиталінің пішінін орбиталь квант саны анықтайды.

4. Атом орбиталінің пішінін магниттік квант саны анықтайды.

№5 сұрақ

Электрон спині

1. электрон бұлтының пішіні

2. кеңістіктегі орбитальдің бағыты

3. электронның өз осі бойымен айналуы

4. кеңістіктегі орбиталь пішіні

Бағалау жүреді: алдымен оқушылар бір-бірін тексереді, кейіннен мұғалім кері байланыс береді.

Осыдан кейін «изотоп» ұғымына назар аударамыз.

Атомдық масса

Протон мен нейтрон сандарының қосындысы атомдық массаға (А) тең.

А= Z + N

Жалпы протонның массасы да,нейтронның массасы да 1-ге тең деп есептеледі

m _p=1836∙m_e≈1,67^.10^-27 кг,  

m _n=1839∙m_e. ≈1,67∙10^-27 кг

Нейтрон электрлік бейтарап бөлшек болып табылады.

! Элементтердің атомдық массасы оның табиғатта таралған барлық табиғи изотоптарының массаларының орташа шамасына тең. Қазіргі таңда уранның 26 изотопы белгілі. Табиғатта уранның үш изотопы кездеседі:

 ²³⁴U, (үлесі 0,0055 %), ²³⁵U (0,7200 %), ²³⁸U (99,2745 %).

Миға шабуыл:

1. Уранның үш изотобының атом құрылысында қандай ұқсастықтар мен айырмашылықтар бар?

2. Изотоп дегеніміз не?

Ядроларында протон саны бірдей, бірақ массалары әр түрлі, белгілі бір элементті құрайтын атомдар – изотоптар деп аталады.

(T) бірдей элемент атомындағы нейтрондар саны әр уақытта бірдей бола бермейтіндігін түсіндіремін. Оқушыларға таныс бірнеше мысал келтіремін, мысалы.

Мысалы сутегінің:

Табиғатта: Н¹, Н², Н³,

Жасанды жолмен алынған: Н⁴ – Н⁷

Осыдан кейін оқушылар «нуклон» және «нуклид» ұғымдарының анықтамасына өз беттерімен келеді.

Атом ядросындағы протон және нейтрондарды бір атпен нуклондар деп атайды, олар ядролық бөлшектер.

Жұптық жұмыс

Мына берілген элемент атомдарының нуклондарын анықтаңдар

770 ₸ - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!

Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.

Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы

Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!

Жариялау

Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!

Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!

Жариялау

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Пән

• Жүктелуде...

Бағыт

• Жүктелуде...

Сынып

• Жүктелуде...

Іздеу

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған.

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Химия пәні бойынша барлық материалдарды көру

Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз

Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз

Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады

Толығырақ