(МК,Ұ),
1-топ.
Координаталық жазықтық
ұғымы.
Функция дегеніміз не?
2-топ
Функцияның графигі деген
не?
-
Функцияның графигі қандай түрде
беріледі?
y = kx + l (мұндағы x - тәуелсіз айнымалы,
k мен l – нақты сандар) түріндегі формуламен берілетін фуннкцияны
сызықтық функция деп атайды.
у = kx + l функциясының анықталу аймағы барлық нақты сандар
жиыны.
Егер у = kx + l сызықтық функциясындағы l = 0 болса, онда у = kx түрінде жазылады. у = kx функциясы тура пропорционалдық деп
аталады.
Егер у = kx + l формуласындағы k = 0 болса, у = 0x+l,
онда у = l; у = l функциясы тұрақты функция деп
аталады. у = l тұрақты функциясы сызықтық функцияның дербес
жағдайы.
Сызықтық функцияның графигі
У = 1,5x - 2 сызықтық функциясының графигін
сызайық.
Ол
үшін x пен y-тің сәйкес мәндерінің кестесін құрастыру
керек.
х
|
-3
|
-2
|
-1
|
0
|
1
|
2
|
3
|
у
|
-6,5
|
-5
|
-3,5
|
-2
|
-0,5
|
1
|
2,5
|
Координаталық жазықтықта координаталары кестеде
көрсетілген нүктелерді белгілейік.
Б елгіленген нүктелерді қоссақ, түзу сызылады. Осы
түзу у = 1,5x - 2
сызықтық функциясының графигі
болады. y = kx + l функциясының графигі түзу
сызық.
Жазықтықтағы екі нүкте арқылы бір ғана түзу
жүргізілетіндіктен, түзуді жүргізу үшін, оның екі нүктесінің
координаталарын білу жеткілікті.
Y =
kx + l сызықтық функциясының графигі болатын тузу ординаталар (Оу)
осін (0;l) нүктесінде, ал абциссалар (Ох) осін ( ;0) нүктесінде
қияды.
Сызықтық функцияның дербес жағдайлардағы
графигі
l=0 және k 0 болғанда у=kx тура пропорционалдығының графигін
қарастырайық.
у=kx функциясының формуласынндағы х=0
болғанда у=0.
Сондықтан оның графигі координаталар басы арқылы
өтеді.
у=kx (мұндағы k 0) функциясының графигі
координаталар басы арқылы өтетін түзу.
у=kx тура пропорционалдығының графигін салу үшін
ізделінді нүктелердің бірі ретінде О(0;0) нүктесін алу
керек.
Ізделінді екінші нүктенің координаталарын табу
үшін x-тің нөлден өзгеше қандай да бір (мүмкін) мәнін қойып, оған
сәйкес у-тін
мәнін табу керек.
Мысалы, у=2х функциясы үшін, х=2 болғанда
у=4.
А(2;4) нүктесін алу керек. Табылған О(0;0) және А(2;4) нүктелері
арқылы жүргізілген түзу у=2х функциясының графигі.
у=kx функциясы графигінің координаталық жазықтықтағы
орналасуы к коэфицентіне тәуелді. у=kx функциясында, егер х=1 болса
у=k.
у=kx функциясының графигі –О(0;0) және (1;к)
нүктелері арқылы өтетін түзу.
Егер к 0 болса, у=kx функциясының графигі I және IIIкоординаталық
ширектерде, ал k 0 болса, II және IV координаталық ширектерде
орналасады.
у=kx функциясының графигі мен
у=kx+l функциясының графигі
k-ның бірдей мәнінде өзара параллель
түзулер. х-тің кез келген мәні үшін
у = kx+ l функциясының мәні у=kx функциясының мәнінен l-ге
артық.
у = kx+l функциясындағы к=0
болса, функция у=l
формуласы-мен жазылады.
у=l
формуласының графигі абциссалар осіне параллель,
абциссасы 0; ординаталары l
болатын түзу.
|