Сабақ жоспары "Алуан түрлі жануарлар " 2-"ә" сынып

Пән: жаратылыстану

2-бөлім:Жануарлар

Мектеп: №82 Б.Наметов НОМ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: М.Гуламова

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Алуан түрлі жануарлар

Оқу мақсаты

Жануарлардың топтары-шөпқоректілер, жыртқыштар, талғаусыз қоректілер туралы , тіршілік ету ортасы туралы, атауларын ажырата білу, жануарларға қамқорлық көрсетуге, оларды қорғауға тәрбиелеу.  

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

2.2.2.1 жануарлар мен өсімдіктерді салыстыру, олардың ұқсастықтары мен айырмашылығын анықтау;

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар: қоршаған ортадағы құбылыстарды, үдерістерді және нысандарды оқып-үйренудің маңызын түсіну; жануарлар және өсімдіктерді салыстырып, олардың­ ұқсастығы мен айырмашылықтарын анықтау;
Оқушылардың басым бөлігі: қоршаған орта заттары, құбылыстары мен үдерістерін зерттеудің қажеттілігін түсіндіру.
Кейбір оқушылар: жаңа сабақта алған білімдерін өмірде қолданады.

Күтілетін нәтиже

Оқушылар жануарлардың тірі ағзаларға жата­ тынын мына белгілер бойынша біледі: олар қо­ ректенеді,­ өседі, дамиды, көбейеді.

Бағалау критерийлері

Білім алушылар:

• Алуан түрлі жануарлармен танысады;

• Табиғаттағы жануарлардыңң маңыздылығын түсінеді.

Тілдік мақсат

Оқушылар «жануар», «жануар әлемі, «жануарлар өмірілеріне қатыстыра отырып, сөйлемдер құрайды.

Құндылықтарды дарыту

Сымбатты болып өсуінің маңыздылығы жайлы айта келе салауатты өмір салтына тәрбиелеу.

Алдыңғы білімдер

Жануарлар өмірімен танысады және зерттейді

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

І.Ұйымдастыру кезеңі.
1\Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

2/Психологиялық дайындық

Жағымды көңіл күй орнату

Қуанамын мен де, Қуанасың сен де.

Қуанайық,достарым,

Арайлап атқан күнге!

-Балалар сендердің көңіл күйлерің қандай?

-Ендеше бүгінгі сабағымызды да осындай көтеріңкі көңіл күйде өткізейік.

3/Топқа бөліну.

Оқушыларды қима суреттер арқылы «Шөпқоректілер», «Жыртқыштар» және «Талғаусызқоректілер» атты үш топқа бөлу.

/Оқушылар түстерді таңдап үш топқа бөлініп отырады/

ІІ. Өткенді пысықтау.
-Балалар, өткен сабақта қандай тақырып өтіп едік? Немен таныстық? –Өсімдік шаруашылығы.

Олай болса балалар өткен тақырыпты қалай меңгергенімізді білу үшін «Сұхбат» дидактикалық ойынын өткіземін.

СҰРАҚТАР.

-Ауылшаруашылығы деген не?

-Қандай өсімдіктерден жарма мен ұн алады?

-Күріштің өсуіне қандай жағдай керек?

-Сенің жеріңде қандай жеміс- жидектер өсіріледі?

І.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі.

1топ.Өсімдік шаруашылығы жайлы айту.

2топ.Жеміс- жидектер жайлы айту..

3топ.Бақша өсімдіктері жайлы айту..

Сабақтың ортасы

(Т) Шағын топтарға екі затты салыстыруға тапсырма беру. -

Өсімдіктер сияқты жануарлар да алуан түрлі болып келеді. Жер бетінде жануарлардың түрлері өте көп. Ғалымдардың зерттеуі бойынша олардың
2 млн-дай түрі белгілі болды. «Жануар» сөзі парсының «джан-джанвар» деген сөздің екінші бөлігінен алынған. «джан-джанвар» қазақша-жануар әлемі, яғни дүние жүзіндегі тірі мақұлықтар дегенді білдіреді.
Жануарлар мынадай топқа бөлінеді:
ЖАНУАРЛАР
Құстар, балықтар, жорғалаушылар, қосмекенділер, бунақденелілер, сүтқоректілер

Құстар-8600 түрі бар. Айырмашылығы ұшады.
Балықтардың 20 000 түрі бар. Олардың айырмашылығы жүзеді.
Қосмекенділердің-4000 түрі бар. Олардың айырмашылығы құрлықта да, суда да тіршілік етеді.
Сүтқоректілердің – 5000 түрі бар. Олардың айырмашылығы балаларын өз сүтімен асырайды.
Жорғалаушылардың – 8000 түрі бар. Олардың айырмашылығы бауырымен жорғалайды.
Жәндіктердің – 700 000 түрі бар.
Жануарлар әртүрлі азықпен қоректенеді.Олардың көпшілігі ағаштың жапырағымен және шөппен қоректенеді.Оларды шөпқоректілер дейді.Оларға бұғы,ақбөкен,ешкі,қой,түйе т.б жатады.
Ақбөкен шөл, шөлейтті және далалық аймақтарда тіршілік етуге бейімделген. Олардың қоныс өзгертуі ауа райына, Ақбөкен жұп тұяқты жануарлардың ішіндегі ең өсімталы, жылына бір рет төлдейді. Жаппай төлдеуі мамырдың 1-жартысында өтеді. Бұл кезде күн салқындап, жауын-шашын көп болады да, оны қазақ халқы «Құралайдың салқыны» деп атайды. Көбіне егізден, кейде 3 лақ та туады. Ақбөкендер өсімдіктердің 80-нен астам түрімен қоректенеді. Олардың басты жауы – қасқыр, ал жас төлдеріне бүркіт, дала қыраны мен қарақұстар да шабуыл жасайды.
Ақбөкен аусыл, пастереллез ауруларымен ауырады. Ақбөкен – дәмді еті, құнды мүйізі мен тұяғы, әдемі терісі үшін ауланатын кәсіптік маңызы бар жануар. Қазақстанда Ақбөкенді аулауға тыйым салынған. Оның мүйізінен пантокрин дәрісі алынады, тұяғын күйдіріп, одан алынған күлді денедегі теміреткіге жағады, сусамыр ауруына шалдыққандарды емдеу үшін пайдаланады
Саршұнақ Далада және тауда мекендейді. Інінен шыққан күйі артық аяғымен шоқиып тұрып, жан-жағында қауіптің бар-жоғын барлайды. Төңірек тыныш болса, тұқымдар, шөптермен қоректене бастайды. Егер маңайда жүгері немесе егістік болса, саршұнақ сол жерге қоныстанады. Ол астықтың дәні мен сабағын жеп, егіске зиян келтіреді.
Басқа жан жануарлардың етімен қоректенетін жануарларды жыртқыштар дейді.Қасқыр,түлкі,барыс,жолбарыс т.б
Барыс мысық тұқымдасына жататын жыртқыш аң. Дене тұрқы 125 – 135см, биіктігі 60см (шоқтығынан алғанда), құйрығы 90 – 100см, салмағы отыз – қырық килограммдай. Түсі көк сұр, теңбіл шұбар, сақина тәрізді дөңгелек қара дақтары бар, жүні ұзын әрі қалың. Қазақстан мен Орталық Азияның биік тауларында (2000м-ден астам) кездеседі. Оның ең көп жүретін жері – басын мәңгі қар басқан тасты тік беткейлер мен қиялар. Қыста қар қалың түскенде, барыс таудың орманды белдеуіне дейін төменге түседі. Барыс тұяқты жануарларды, әсіресе, арқарды, тау текені, тау ешкілерін, еліктерді, ал құстардан ұлар мен кекіліктерді ұстап жейді. Аулауға тыйым салынған, санының азайып кетуіне байланысты халықаралық және ұлттық «Қызыл кітапқа» (1996) енгізілген.
Қасқыр Қасқырдың өзге хайуандардан дара, олардың ешқайсысына ұқсамайтын қасиеттері көп. Оның бойындағы осындай ерекшеліктерге негізделіп айтылатын аңыздар да жетерлік. Солардың бірі – түркілердің түпнегізін көкбөрімен байланыстыруы. Қасқырлардың ішіндегі көк аспан түстес келетіндері мен ақ қасқырлар аса киелі хайуан болып есептеледі. Олардың адамдарға көрінуі де сирек. Мұндай көкбөрілермен кезіккен адам да «тегін адам емес, киелі қасиеттерге ие кісі» болып табылады.
Қабан сүтқоректілер класының жұптұяқтылар отрядына жататын жануар.
Қызылорда облысының қамыс-құрақты қопалар мен батпақты жерлерінде, өзен аңғарларында көп кездеседі. Денесі ірі, екі бүйірі қысыңқы, мойыны жуан, басы сүйір, тұмсығы конус тәрізді көлденеңнен кесілген болып келеді. Ұшында жұп тұяғы бар, аяғы мықты, екеуі жақсы жетілген төрт саусағы болады. Құлағы үлкен және жалпақ, көзі кішкентай, танауы таңқы. Денесін қалың қылшық басқан. Аталығының арқасында жалы болады. Қорек таңдамайтын жануар, топырақты қазып құрт-құмырсқа, өсімдік тамырлары, ұлулар және ұсақ тышқандармен қоректенеді. Денесін ірі қылтан қаптаған. Ересек қабан шошқаларынын түсі коңыр, торайларының терісінде ұзынан орналасқан ақ жолақтары бар. Ірі қабандардың ұзындығы 2 м, салмағы 300 кг. Топтасып өмір сүреді. Үй шошқасының арғы тегі. Кәсіпшілік жануар
Өсімдіктерді де,жануарларды да жей беретіндерді талғаусыз қоректілер деп атайды.
Аю жыртқыш аң.Қорек талғамайды.Оның қорегі балық,аң,мал,жидек,өсімдік түбірлері.

Борсық пен кірпі өсімдіктерді,бунақденелілерді,құрттарды және басқа ұсақ жәндіктерді корек етеді.Кірпі жыланнан қорықпай бас салып,оны жеңіп,жеп қояды.

Оқулықпен жұмыс

Жануарлардың

топтары

Жануарларды ата. Оларды қандай

топтарға бөлуге болады?

Сыныптастарыңмен талқыла.

жануарлардың

қандай топтарға бөлінетінін

білесің

жануарлардың кейбір топтарын ажыратып

үйренесің

.Алуан түрлі жануарлар

балықтар

бауырымен

жорғалаушылар

Тірек сөздер:

Жануарлар

Сен Ойлан, тап!

Ішіңнен бір жануар туралы ойла. Оны атамай, қимылмен,

ым-ишарамен көрсет. Жасырған жануарды достарың тапты ма?

Жануарлардың топтары

Жануарларды ата. Оларды қандай топтарға бөлуге болады?

Сыныптастарыңмен талқыла.

Кесіртке мен жыланды сипатта. Олар қалай қозғалады?

Осылай қозғалатын тағы қандай жануарларды білесің?

Тасбақа, кесіртке, жылан бауырын жерге тигізіп қозғалады. Мұндай қозғалысты «бауырымен жорғалау» дейді

. Бұл жануарлардың бауырымен жорғалаушылар

аталуы осыдан шыққан.

1/Топтық жұмыс:

Әр топ өзіне қатысты мәтінді оқиды, топта отырып талқылайды. Топтан бір оқушы ортаға шығып, автор орындығына отырып, екінші топқа әңгімелеп айтады.

«ШӨПҚОРЕКТІЛЕР» тобы шөпқоректілер туралы

«ЖЫРТҚЫШТАР» тобы жыртқыштар туралы

«ТАЛҒАУСЫЗҚОРЕКТІЛЕР»тобы талғаусызқоректілер туралы

жеке бөліктерінің суреттері мен олардың аттары жазылған кесте;

Сабақтың соңы

Сабақты қорыту:

«Өрмекші» әдісі.

Ойынның мақсаты: Оқушылардың жаңа тақырыпты меңгеру деңгейін анықтау.

Ойынның шарты:

1/Дәптермен жұмыс:

1-тапсырма
Әр қатардағы артық тұрған жануарды тап және оны айналдыра сыз.Өзіңнің таңдауыңды түсіндіруге тырыс. Қалған жануарлар тобының атауын жаз.
 2/тапсырма 

Тышқан,бұғы және түлкі үшін қорек мәзірін дайында.
 Өсімдіктер мен жануарларды салыстыр.
Оқушылардың назарын бірінші қатардағы суретке аударыңыз. “Өсімдіктің қандай ерекшелігі бар? Жанды ағзалардың қандай белгілері көрсетілген?” Әрі қарай үш бағандағы суреттерді салыстырып, қандай ортақ белгісі барын анықтаңыз. Бірінші ба­ ғандағы сурет (өсімдік өскіні де, марғау да қоректеніп жатыр, яғни екеуі де қоректі қажет етеді) пен екінші бағандағы суреттерде не ортақ (өскіннің де, марғаудың да өсіп қалғаны байқалады, яғни екеуі де өсуге қабілетті) және үшінші бағандағы суреттерге назар аударыңыз (өсімдік гүлге айналды, кішкене марғау — мысыққа айналды, гүлдің жанында жас өскіндер пайда болып келеді, ал мысықтың жанында кішкене марғау пайда болыпты, яғни екеуі де ұрпақ беріп, көбеюге қабілетті).
“Көжек” атты сергіту сәті
Суреттерді сипатта. Оқушылардың назарын тағы бір рет үш бағандағы суреттерге аудару. Бірінші қатардың екіншісінен басты айырмашылығы не екенін табуды сұрау. Бұл жұмысты топпен орындауға болады.
Марғау қалай қозғалатынын сұрау. Үлкен мысық сияқты қозғала ма? Қимылдарды пантомимамен көрсетуді ұсыну. Ең жақсы пантомимаға жарыс ұйымдастыру.
Зерттейік. Егер ауа райы қолайлы болса, оқушыларды мектеп алаңына шығарып бірнеше жанды ағзаларды тауып алуға ұсыныс жасау. Ол үшін қағаз ұстайтын тақтайшалар мен фотоаппарат­ немесе бейнекамера керек.
Зерттеу алдында тағы бір рет жанды ағзалардың белгілерін қайталау. Оқушылардың алдына нақты мақсат қойыңыз, мысалы, бес жанды ағзаны табуы керек екенін айту. Олар жанды ағзаларды тауып, суретке түсіріп, жазып, сыныпқа келгеннен кейін өсімдіктер мен жануарлар тобына бөлуі керек.
Есте сақта!
Жануарлар — бұл тірі ағзалар. Олар тыныс алады, өседі, қозғала¬ ды, қоректенеді және көбейеді.

Пәнаралық байланы Қосымша тапсырмалар
Көркем еңбек. Сүйікті жануарлардың бейнесін ермексаздан жасау.
Оқушылар ермексаздан өздері ұнататын бір жануарды жасап, оның басқа жануарлардан қан­дай ерекшелігі бар екенін айтуы керек. Жасаған жануардың ерекшелігі мен ол туралы есте қалған қызықты сәттерін еске түсірсін.
Мысық қалай өсті? Оқушылар мысықтың өсу кезеңдерін анықтап, дұрыс тәртіппен нөмірлеуі тиіс. Кейбір оқушыларға бұл тапсырманы жеке орындауға, қалғандарына топпен орындауға ұсыныс жасау.
Бағалау
Оқушылар тақырыпты қаншалықты жақсы меңгергенін тексеру үшін рефлексия ретінде кез келген жануарды сипаттап беруін және қандай да бір өсімдікпен салыстырып, жануарлардың тірі ағза екенін түсінуі керек. Tапсырманы жеңілдету үшін оларға екі суретті (жануар мен өсімдікті) немесе нақты мысалды ұсынуға болады.
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеру)?
1: Оқушыларды сабақтың әр кезеңінде бағалау.
2: Дарынды және үлгерімі төмен оқушылардың ерекшелігіне көңіл бөлу.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алады ( оқытуды да, оқуды да ескеру)?
1: Сабақтың нәтижесіне көңіл бөлу.
2: Рефлексия.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім ?

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Оқушыларға жеке көмек пен қолдау көрсету.

Сабақ барысында мадақтау сөздер айту арқылы бағалау. Оқушылардың жауаптарын, іс-әрекеттеріне бақылау жүргізіп, түртіп алу арқылы бағалау. Кері байланыс беру арқылы бағалау.

Сергіту сәтін өткізу. Белсенді тақтаны тек 3 минут қолдануды жоспарлаймын.