Пәні: дүние жүзі
тарихы
|
Сыныбы : 5 а, ә,
б.
|
Мерзімі:12.11.2018ж
|
Тақырыбы
|
Ежелгі Мысырдың экономикасы
мен әлеуметтік құрылымы.
|
Мақсаты
|
Ежелгі Мысырдың экономикасы,
атап айтқанда , ауыл шаруашылығы мен жер шаруашылығы туралы түсінік
беру.
|
Жалпы
мақсат
|
Жалпы адамзаттың дамуы, оның
әртүрлі тарихи кезеңдердегі әлеуметтік, экономикалық және мәдени
өзгерістерге ұшырауын сыни тұрғыдан бағалауға дағдыландырып,
функционалдық сауаттылығын
арттыру.
|
Күтілетін
нәтиже
|
Оқушылар алғашқы адамдардың
әдебі мен формаларымен танысып, ғалымдардың пікірлерін талқылайды,
терминдермен жұмыс жасау дағдысы қалыптасады, жеке, жұп және топта
пікірлерін айтып
машықтанады.
|
7 модульдің
қолданылуы
|
« «АКТ», «Оқыту мен оқудағы
жаңа тәсілдер», «Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау», «Сыни
тұрғыдан ойлауға үйрету», «Оқытуды басқару және
көшбасшылық».
|
Қолданылатын әдіс –
тәсілдер
|
«Зияткерлік сергіту», «Адасқан
әріптер», «Джигсо әдісі», «Кубизм» әдісі, «Сәйкестендіру», «Т»
кестесі, «Менің ойымша...»
|
Қолданылатын
ресурстар
|
Флипчарт, маркерлер,
портреттер, интербелсенді тақта,
стикерлер.
|
Ұйымдастыру
кезеңі
Тренинг
|
Оқушылармен
сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын
бақылау.
Құрметті оқушылар!
Біз сендермен жаңа пәнді басьамақпыз. Бүгінгі сабағымыз
барлығымызға қуаныш әкелсін, бір – бірімізбен жақсы тіл табысып,
«Тарих» әлеміне бірге саяхаттауды бастайық. Мен дәл сендердей
алғыр, тапқыр, ізденімпаз оқушылармен кездесіп, жұмыс жасайтыныма
қатты қуанып тұрмын және де білімге толы мына оқулықтың (оқулықты
таныстыру қажет) ішінде не бар екенін көруге асығып тұрмын. Сендер
ше? Көргілерің келеді ме? Онда іске сәттілік,
балалар!
Балалар, мен
сендерге жұмбақ жасырғым келіп тұр. Алдымен сендерден сұрайын,
сосыын мен жасырамын. Келістік пе? «Кім қандай жұмбақ
біледі?»
(Сыныптың көңіл
күйін көтеру үшін кім жұмбақ білетінін сұрап, оқушыларға жасырту
қажет. Бір – екі оқушы жасырып болған соң, тақырыпты ашу мақсатында
жұмбақты оқушыларға мұғалім өзі
жасырады):
Орманда туып,
жетілемін,
Талдан талға
секіремін.
Айуан боп
өскеніммен
Тамақ жеймін қос
қолыммен.
Әттең үйде
тумағанмын,
Әйтпесе ғой құдды
адаммын. (Маймыл)
Оқушылардың
берген жауабына сәйкес, мадақтама сөздерін айту. Дұрыс жауабын
тапқан оқушыға неге «Маймыл» деген жауап екенін нақтылауды талап
ету қажет. Болашақта бала жүйелеп сөйлеуді, дәлел келтіре отырып,
тиянақты ой тізбектеуге
дағдыланады.
-
Балалар, бүгін
біз өте қызықты тақырыпты талқылайтын боламыз. Ол алғашқы
адамдардың пайда болуы, адамдардың өмір сүру формалары туралы
болмақ. Қазір сендер неге мен маймыл туралы жұмбақ жасырғанымды
түсінетін боласыңдар.
-
Ол Үшін алдымен
топқа бөлініп алайық. Сонда жаңа тақырыпты игеру қызық әрі жеңіл
өтеді.
«Мозаика» әдісі
арқылы топқа бөлу: тақырыпқа қатысты сурет қиындыларын біріктіру
арқылы үш топқа бөлінеді.
|
Оқушылардың көңіл
күйі көтеріледі, сабаққа деген құлшынысы
оянады.
Оқушының сабаққа,
тақырыпқа деген қызығушылығын ояту мақсатында бір – біріне
жұмбақтар жасырады.
Оқушы өз оймен
бөліседі.
Оқушылар сурет қиындыларын
құрастыру арқылы топқа
бірігеді.
|
|
Сабақ
кезеңдері
|
Тапсырма
|
Мұғалімнің іс -
әрекеті
|
Оқушылардың іс -
әрекеті
|
Білім қызығушылықтарын
ояту
|
«Зияткерлік
сергіту»
|
Жаңа тақырыпты ашуға
бағытталған жалпы сұрақтар
қойылады:
Балалар, қалай ойлайсыңдар,
біз кімбіз? Қалай пайда болдық? Адам Ата, Хауа Ана туралы кім
естіген? Алғашқы адамдар қалай өмір сүрген деп ойлайсыңдар? (Өз
қалауыңызша сұрақтарды өзгертуге
болады).
|
Оқушылар бар білімдерімен
бөліседі.
|
Түсіну
|
«Адасқан әріптер»
әдісі
|
Жаңа тақырыпты
бастар алдында ой қозғау мақсатында интербелсенді тақтадан 3 сөз
(әр топқа жеке немес ортақ көрсетуге болады)
көрсетіледі.
Маймыл –
лймамы
Адам –
мдаа
Тобыр –
ыброт
Әр топтың бір мүшесі
тұрып, өз тапқан сөздерінің төңірегінде өздерінің пікірін айту
қажеттігін ескерту керек.
|
Оқушылардың ойлау шапшаңдығы
қалыптасады және тапқан сөздеріне қысқаша түсінік береді. Топаралық
талқылау жүргізеді.
|
Қолдану
|
«Джигсо»
әдісі
|
3 топқа оқулық
бойынша талқылайтын тақырыптары
беріледі:
1.Адамның пайда
болуы туралы теориялар.
2.Адамдар
тобыры.
3.Рудың пайда болуы.
Рулық бірлестік және тайпа.
Әр топ өзінің
тақырыбына сәйкес негізгі тірек сөзді анықтап, соған ребус әзірлеу
керек. Сонда тақырыпшаның негізгі түйін сөзі
анықталды.
|
Оқулықпен
жұмыс.
Оқушылардың мақсаты
берілген тақырыптарға сәйкес постер әзірлеп,
қорғау.
Оқушылар постерді қорғап
болған соң, мәтінді негізгі кілт сөзді көрсету үшін қорытынды
ретінде ребус жасыру керек.
|
Сергіту
сәті
|
«Сәлемдесу»
ойыны
|
«Бастаймыз!» дегенде қалай
амандасу керектігі айтылады. Қолмен, иықпен, аяқпен, көзбен,
тіземен т.б. әркіммен әртүрлі және тез амандасу
керек.
|
Әртүрлі
амандасады.
|
Талдау
|
«Сәйкестендіру»
әдісі
«Т»
кестесі
|
Балалар, миымызды
демалдырдық, енді оны қайта іске қосу қажет (күліп). Ол үшін мен
сендерге қызықты тапсырма бермекпін. Ол – сәйкестендіру деп
аталады. Сендердің міндеттерің барынша жылдам терминдер мен олардың
анықтамалары және ғалымдар мен олардың айтқан ойларын
сәйкестендіру (үлестірмелі карточкалар
тарату). Тапсырманы тексеру барысында оқушылардың жылдамдығын
ескеруді ұмытпаңыз.
Үлгерімі немесе балсенділігі
төмен оқушыға жеке жұмыс ретінде
тапсыру.
|
Берілген тапсырманы
топ болып, жылдам әрі дұрыс орындайды. Барлығы біткен соң, тақтада
тұрып, барлығы тексереді.
Адамдардың алғашқы бірлестік
формаларының ұқсастықтары мен айырмашылықтарын «Т» кестесіне салып
толтыру қажет және оны
қорғайды.
|
Жинақтау
|
«Кубизм»
әдісі
|
-
Қане, барлығымыз оқулықты
қолымызға алайықшы. Бүгінгі тақырыптың соңында, балалар, сендерге
қызықты мәлімет беріліпті. Тез арада оқып шығайық, өздеріңе керек
есімдерді, аттарды түртіп қойсаңдар болады. Сосын тақырыпқа сәйкес
сұрақтар қойылады, сол үшін өте мұқият болуға тырысыңдар. Мәтінді
топ арасында бөліп оқуларыңа болады. Әр топ екі сұраққа жауап
береді. «Адамдардың арғы тегін
іздеуі» деп аталатын қосымшаның
мәтінімен танысқан соң, оқушыларға кубтың бетіне жазылған сұрақтар
қойылады. Сұрақтарды кубты интербелсенді тақтадан көрсету арқылы
немесе қатты қағаздан жасалған кубтың сыртына сандық нөмірлер қою
арқылы беруге болады.
|
Топтық жұмыс жасайды, мәтінмен
танысады, берілген сұрақтарға жан – жақты жауап
береді.
|
Тақырыпты
бағалау
|
«Менің
ойымша...»
|
-
Ал, енді, балалар, маған
сендердің ойларың қызық болып тұр. Бүгінгі тақырыпқа сәйкес не
түйдіңдер? Адамдардың пайда болу теорияларына қатысты қосатындарың
немесе келісетін/ келіспейтіндіктерің туралы пікірлерің болса,
ортаға салуларыңа болады. Сөзімізді «Менің ойымша...» деп бастау
қажет. Себеі, бізге сендердің не ойлайтындарың, не түсінгендерің,
одан жасаған қорытындыларың маңызды. Қане, кім
бастайды?
|
Оқушылар өз ойымен бөлісіп,
тақырыпты қорытындылайды.
|
Рефлексия
|
«Нақыл
сөз»
|
-
Баяғыда бір қария
болыпты. Жолда келе жатса, алдынан шаңқай түсте ғибадатхана салу
үшін тастар тиелген арбаны сүйреп келе жатқан үш жігітті көреді.
Сонда қария оларды тоқтатып, әрқайсысына «Бүгін күні бойы сен не
істедің?» деп сұрақ қояды. Бірінші жігіт жақтырмастан: «Күні бойы
тас тасыдым», - дейді. Екіншісінен: «Ал, сен не бітірдің?» - дейді.
Ол: «Мен өз жұмысымды адал атқардым» - деп жауап береді. Үшіншісіне
де сол сұрақ қойылады, ол болса, қуанышты жүзімен: «Мен
ғибадатхананың құрылысы үшін адал еңбек еттім», - деп жауап
береді.
-
Олай болса, біз де
бүгінгі жұмысымызды бағалап
көрейік.
-
Кім жай ғана тас тасыды, сары
белгіні көтерсін. Кім адал еңбек етсе, жасыл белгіні, ал кім
ғибаданхананың құрылысына өз үлесін қосса, қызыл белгіні
көтерсін.
|
Оқушылар белгілерін
көтереді.
|
Үй
тапсырмасы
|
§1.Адамдардың алғашқы
қоғамдық бірлестігі. Сөзжұмбақ
әзірлеу
|
Үйге бүгінгі
тақырыпқа сәйкес сөзжұибақ құрастырып келу беріледі. Талаптары
мынадый:
-Он сұрақтан
тұратын;
-А4 қағазына жазылуы
керек;
-Тігінен немесе
көлденеңінен, күрделі етіп жасағыларың келсе (тігінен және
көлденеңінен екеуі бірге), онда бес сұрақтан
болады;
-Бүгінгі параграф
«Оқы, қызық» қосымшасы және хрестоматиядағы мәліметтер негізінде
жасалу қажет.
-Тапсырманы таза әрі
анық, оқуға түсінікті болатындай етіп жасалынсын! Бағалау кезінде
оның барлығы ескеріледі.
|
Үй тапсырмасы мен талаптарды
жазып алады.
|
Сабақты
бағалау
|
Бағалау
парақшасы
|
Бағалау
критерийлерін оқушылармен бірге әзірлеу. Алдағы сабақтарда да осы
үлгіні қолдануға болады.
Критерий жасаудың
бірнеше шарттарын ескерген
жөн:
-Жаңа тақырыпты
бастамас бұрын сабақтың мақсаты мен міндеттерін
жариялаңыз;
-Әр оқушыдан
жұмыстарын бағалауға қажет болатын 1-2 критерийді ұсынуды сұрап
көріңіз;
-Оқушылар ұсынған
критерийлерді тақтаға
жазыңыз;
-Ұсынылған
критерийлерді оқушылардың барлығы түсінгендігіне көз
жеткізіңіз;
-Критерийлерді
маңыздылығына қарай
орналастырыңыз;
-Сыныппен талқылау
арқылы басымдыққа ие критерийлерді
нақтылаңыз;
-Егер бағалауды
қажет ететін тапсырма болса, әр критерийдің сандық орындау үшін
бірнеше деңгейге бөліңіз
(градация);
-Оқушыларға алдағы
уақыттағы жұмыстары тек бірігіп жасалған критерийлерге сәйкес
бағаланатынын ескертіңіз;
-Бұл критерийлер әр
сыныпта әрқалай болуы
мүмкін.
|
Топ бағалау парақшасына өзінің
әрбір мүшесін критерийге сәйкес
бағалайды.
|