Сабақ жоспары "s – элементтерге жалпы сипаттама. Сілтілік металдар. Олардың табиғи қосылыстары".

Гуманитарлы- экономикалық колледж мекемесі

Сабақ жоспары № 9

Поурочный план

Пән Химия

Предмет

Тема курса

Сабақ тақырыбы s – элементтерге жалпы сипаттама. Сілтілік металдар. Олардың табиғи қосылыстары.

Тема урока

Сабақтың типі: шеберлік пен дағдылар қалыптасуы сабағы

Тип урока:

Сабақтың түрі: дәріс

Вид урока:

Оқытушылық: Оқушыларға s-элементтердің атом құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктері; сілтілік металдар туралы білімді қалыптастыру.                                                                                              

Сабақ мақсаттары

Цели урока

обучающая :

Дамытушылық: s – элементтерінің қасиетінің атом құрылысына байланыстылығын түсіндіре білу біліктілігін дамыту,салыстыра білу,есеп шығара білу дағдысын ,реакция теңдеуін құрастыра білу біліктіліктерін дамыту, қорытынды жасау,жүйелеу,  сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.

тәрбиелік :

воспитательная : сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.

Сабақта пайдаланатын әдістер: жеке ,топтық

Методы, используемые на уроке:

Сабақтың жабдықталуы:

Оборудование урока:

• көрнекілік құралдар сызба, трек-сызбалар

наглядные пособия

• үлестірмелі материалдар кәртішкелер

раздаточный материал

• оқытудың техникалық құралдары тақта

технические средства обучения

Пәнаралық байланыстар (межпредметные связи):

• қамтамасыз ететін Физика (физикалық қасиеттері).

• обеспечивающие

• қамтамасыз етілетін Химия

• Обеспечиваемые

Әдебиет:

Литература: Н.Нұрахметов, Қ.Бекішев,Н.Заграничная, Г.Абрамова «Химия»10-сын.

Сабақтың мазмұны (содержание урока):

Эле-мент №

Сабақтың элементтері, оқу мәселелері, оқыту әдістері мен формалары Элементы урока, учебные вопросы, формы и методы обучения

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 5. 6. 7.

Ұйымдастырушылық кезең: ( 2 мин) 1.Білім алушылардың сырт бейнесі мен аудитория тазалығына назар. 2.Білім алушылармен танысу. 3.Пән бойынша өтілетін жоспармен таныстыру. Үй тапсырмасын сұрау.(15мин.) Ауызша және жаттығуларды тексеру. Тірек білімінің актуализациялық кезеңі ( 3 мин) 1-2 топтың металдарынының физикалық қасиеттерін салыстырыңдар. Металдар туралы не білеміз? Менделеев кестесінде металдар қалай орналасқан? Сілтілік металдар қайда орналасқан? Сілтілік металдарды ата. Жаңа тақырыпты игеру: ( 40 мин) S – элементтерге жалпы сипаттама. Сілтілік металдар. Олардың табиғи қосылыстары. Сілтілік металдар І топшада орналасқан: литий Li, натрий Na, калий К, рубидий Rb, цезий Cs, франций Fr. Франций - радиобелсенді элемент. Олардың валенттілік электрондарының жалпы формуласы ns1 (n = 2-7). Олардың топтық атауы - сілтілік металдар — сумен әрекеттескенде күшті негіз - сілті түзуіне байланысты қойылған . Сілтілік металдарда валенттілік электрондары s-деңгейшесінді орналасқан, сондықтан оларды s-элементтері деп те атайды. S элементтері қалыпты жағдайда кристалдық күйде болады, басқа металдарға қарағанда тығыздықтары төмен (27-кесте). Литий, калий және натрий судан жеңіл (0,53 - 0,86 г/см3), сондықтан су бетінде қалқып жүреді. Олардың балқу және қайнау температуралары төмен, бұл олардың кристалдық торларындағы металдық байланыстың әлсіз болуынан. Бұл металдар және олардың қосылыстары жалын түсін төмендегідей өзгертеді: литий — кармин қызыл, натрий - сары, калий - күлгін түске бояйды. Бұл элементтердің сыртқы электрондық қабаттарында тек бір ғана электрондары бар, оларды оңай беріп жіберіп, өзінің алдында тұрған бекзат газдардың аяқталған электрондық құрылысын қабылдайды. Қосылыстарында үнемі бір валентті, тотығу дәрежелері -0, + 1, күшті тотықсыздандырғыштар. Тотықсыздандырғыштық қасиеттері топ бойынша жоғарыдан төмен қарай артады, себебі атом радиустары осы бағытта өседі. Литий сумен енжарлау, ал натрий белсендірек, калий шабытты әрекеттессе, рубидий қопарылыс бере реакцияласады. Бұл элементтердің оксидтері – негіздік оксидтер, ал гидроксидтері суда жақсы еритін сілтілер, олардың қасиеттері жоғарыдан төмен қарай артады. Литийді 1817 жылы А. Арфведсон, рубидий мен цезийді 1861 жылы Р. Бунзен, натрий мен калийді 1807 жылы Г. Дэви ашқан. Литий ұшақ құрылысында қолданылатын қорғасынды, алюминийлі құймалар алу үшін пайдаланылады, құймаларға қаттылық қасиет береді. Рубидий мен цезий фотоэлементтерді жасауда қолданыс табады, өйткені жарық әсерінен ядросымен нашар байланысқан электрондары оңай үзіліп кетеді. Сабақты бекіту.(15мин) Әр түрлі тапсырмаларды орындау Үй тапсырмасын беру (3 мин) § 12 №1-6 Сабақты қорытындылау ( 10мин) 1. Білімдерін бағалау. 2. Сабақты қысқаша қорытындылап аяқтау. Оқытушы қолы: ________________ Балыкбаева А.С.