Сабақтың тақырыбы: Моңғол империясының құрылуы Зерттеу сұрағы: Моңғолдар мемлекеттілік деңгейге қалай жетті?

САБАҚ: №1

Мектеп: «Калиновка орта мектебі» ММ

Күні: 28/07/17

Мұғалімнің есімі: Кушекбаев Дархан

СЫНЫП: 5

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар
саны:

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: Моңғол империясының құрылуы

Зерттеу сұрағы: Моңғолдар мемлекеттілік деңгейге қалай жетті?

Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)

6.2.2.3 – көшпелілердің әскери өнеріндегі жетістіктерін сипаттау;

6.3.1.6 – XIII–XV ғасырлардағы мемлекеттерді білу және картаны қолданып, саяси процестерді түсіндіру

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

Монғол империясының құрылуы және қоғамдық құрылысын,саяси үдерістерді түсіндіру.

Оқушылардың басым бөлігі:

.

Кейбір оқушылар:

Ойлау дағдыларының

Деңгейі

Біліу , түсіну және қолдану

Бағалау критерийлері:

Білу және түсіну: Көшпелілердің әскери өнерінің (мәселен, монғолдардың әскери тактикасын, қару-жарағын, әскердегі тәртібін) ерекшеліктерін «Кинометафора»әдісі бойынша сипаттайды. Қолдану: Монғолдардың және Шыңғыс хан ұлыстарына қараған территориясын кескін картаға түсіреді. Сыни ойлау:«Яса» заңдар жинағынан және басқа деректерден мемлекетке тән негізгі белгілерді анықтап, монғолдарда мемлекет болғанын дәлелдейді

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік мақсат

• «Яса» заңдар жинағы арқылы моңғол мемлекетінің идеологиясы, басқару жүйесі, әлеуметтік құрылымын талдайды.

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

• Моңғол империясы құрылуының алғышарттары…

• Аталған мемлекеттердің өзара қарым-қатынасы/көрші елдермен саясаты….

Құндылықтарға баулу

-патриотизм -батылдылық -көшбасшылық -төзімділік - бостандық

Пәнаралық бай- байланыстар

Дүние жүзі тарихы

Алдыңғы білім

Түріктердің материалдық және рухани мәдениеті

Жоспар:

Жоспарланған
кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Басталуы:

10 мин

Ұйымдастыру:

Топтарға бөлу.

Киімдер бейнеленген карточкалар ұсыну. Оқушылар таңдаған киімдерге сай топтарға бөлінеді.

Бастапқы стимул.

Өткен тақырыппен байланыс орнату мақсатында қойылатын сұрақтар:

• Х-ХІІІ ғасырларда Қазақстан территориясындағы мемлекеттер қалай өзгерді?

• Сол уақытта әлеуеттік өмірге ислам дінінің әсері қандай?

• Орта ғасырда Қазақстанның аумағында қанай мемлекеттер өмір сүрді?

Дескриптор Оқушы

• Х-ХІІІ ғасырларда Қазақстан территориясындағы мемлекеттер өзгергенін;

• Сол уақытта әлеуеттік өмірге ислам дінінің әсерін;

• Орта ғасырда Қазақстанның аумағында мекендеген мемлекеттерді кімдер басшылық етіп, ақыр соңы ыдырағанын түсіндіреді.

Ой шақыру. Тақырыпқа шығу(айтылым дағдысы)

«Білу және түсіну» дағдысына негізделген жұмыс тапсырмасы:

Бейнесюжеттен үзінді көрсету арқылы әр топ өздеріне негізделген зерттеу сұрақтарына ой-пікірлерін білдіріп «Кинометафора» » әдісі бойынша тақырыпқа шығу.

1-топ: Моңғолдардың атты әскерлері туралы не білдіңіз?

2-топ:Қандай термин сөздер естідіңіз?

3-топ: Шыңғысхан қол жеткізген жетістігінің тактикасы қандай?

Жаңа сабақта кездесетін термин сөздері:

• Шыңғыс хан – Жеңіс хан

• Яса(Жасақ) - Шыңғыс хан империясының әскери-құқықтық заңдар жинағы. 

• Ұлыс - мекен, аймақ, әкімшілік(Шыңғысханның үш ұлына бөліп берген жерлер)

• Империя - билік, үстемдік император басқарған монархиялық мемлекет

• Авангард-әскери күшті қорғау мақсатында жорықта алдыңғы шепте жүретін әскерлер.

Манёвр -ұрыс операциясын әзірлеу және жүргізу кезінде алға қойылған мақсаттың өзгеруіне байланысты әскерлерді қайта орналастыру, қару-жарақты қарсыластың аса маңызды нысандарына бағыттап, ұрымтал тұстан қайта нысанаға алу

Зерттеу сұрағы

• Монғолдар қысқа мерзім ішінде қуатты мемлекетті қалай құра алды?

Тірек сызба арқылы қоғамдық құрылысын нақтылы түсіндіреді:

Моңғол империясының қоғамдық құрылысы

Шыңғыс хан

Оң қанат Орталық Сол қанат

(Барунгар) (Кул) (Жоңғар)

95 түмен (әкімшілік) 10 мың әскер – түменбасы

Мыңдық – 1 мың әскер – мың басы

Жүздік – 100 әскер – жүз басы

Ондық - 10 әскер – он басы

Ортасы:

25 мин

8 мин

10 мин

7 мин

Қолдану

«Қолдану» дағдысына негізделген тапсырма-картамен жұмыс:

Шыңғысхан жаулап алған жерлерін өзінің (Жошы,Шағатай,Үгедей,Төле) төрт баласына бөліп берді. Қазақстан жері оның үш баласының қол астына қарады. Бөліп берілген жерлерді ұлыс деп атады. Кіші ұлы Төле Монғолия жерін биледі.

Дескриптор Оқушы

• Мәтінді пайдалана отырып кескін картаға түсіреді.

Қазақстан аумағындағы Шыңғыс хан ұлдарына берілген ұлыстарды кемінде 3-уін дәйектермен дәлелдеп картаға орналастырады/

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау.

I топ Фишбон немесе балық қаңқасы. (Оқушылар жаңа тақырыпты алып,осы схемаға  салу арқылы өз ойларын ортаға салады.)   Себептер, дәлелдер нәтижесі

 Балықтың бас сүйек қаңқасындағы  проблеманы анықтайды.

Қаңқа сүйекшелерінің жоғары бөлігіндегі проблеманың себебін анықтап сипаттайды.

Төменгі сүйекшелерінде себепті нақты дәлелдер арқылы сипаттап жазады.

Балықтың құйрығына қорытынды жазады.

II топ Жуан жіңішке сұрақтар құрастыру.

Жуан сұрақтар:Мысалы: Шыңғысхан не себептен соғыс пен жаулаушылықтар жолына түсті?

Жіңішке сұрақтар: Мысалы: Темучин қай жылы хан сайланды? 1206 жылы

III топ  Кластер. «Монғол шапқыншылығының  қазақ жеріне тигізетін зардаптары» туралы шағын жобаға түсіріп, қорғайды.

Талдау

Жаңа тақырыпты Жигсо әдісі арқылы тақырыпты бөліктерге бөліп, оқуға тапсырма береді.Топтағы бір нөмірлі балалар бір мысалды қарастырып, бірге отырып талқылап, өз топтарына келіп түсіндіреді.

Сыныптағы белсенді оқушы басқаларға бағыт беріп отырады. Топтық талқыға салады,ойланады.Өзгелерді тыңдай отырып , өз білімін толықтырады. Ізденеді.

Аяқталуы:

10 мин

Синтез«АҚЫЛДЫҢ АЛТЫ ҚАЛПАҒЫ»

әдісі арқылы оқу әрекетін ұйымдастыру.

«АҚЫЛДЫҢ АЛТЫ ҚАЛПАҒЫ» әдісі арқылы оқу әрекетін ұйымдастыру

Қосымша ақпарат http:// www.e-history.kz

Саралау – Сіз қосымша
көмек көрсетуді қалай
жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушы- ларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың
үйренгенін тексеруді
қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс
Қауіпсіздік жəне еңбекті
қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы
байланыс

Қабілеті жоғары оқушы.

• Топтағы жұмысты ұйымдастырып, көшбасшы болады

• Сабақ барысында берілген тапсырманың толық деңгейде орындайды

• Берілген әдістердің ережесін топқа түсіндіреді

• өзіндік болжамдар жасап, өз қорытындысын дәлелдей алады

Тапсырмалар: Топқа бөлудегі болжам, «Өз нұсқаңды дәлелде», «Блум таксономиясының» соңғы жинақтау, бағалау тапсырмалары

Қабілеті орта оқушылар.

• Тақырыпты жай ғана түсініп қоймай, қолдана алады

• Берілген тапсырмаға орта деңгейде пікір айтып, өз ұсынысын айтады

• Рөлдік тапсырманы орындайды

Тапсырмалар: «Рөлдік ойындар», «Айналмалы бекет», «Блум таксономиясының» қолдану, талдау тапсырмаларына жауап береді.

Қабілеті төмен оқушы.

• Тақырыпты түсінеді, тұлғалар мен жылдарды атайды.

• Дәптерге жазатын тапсырмаларды жазбаша түрде орындайды

• Нақты сұрақтарға жауап береді.

Тапсырмалар: «Сұрақты қағып ал», «Айналмалы бекет», «Блум таксономиясының» білу, түсіну тапсырмалары.

Смайлик жапсырмалары арқылы бағалау.

«Топтық бағалау» бас бармақ арқылы, мадақтау, көтермелеу.

«Бағдаршам» әдісі арқылы бағалау

«Бас бармақ» әдісі жеке бағалау

Үш шапалақ

«От шашу»

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары