Салауатты өмір салтын
ұстанайық!
Т.Ж. Курманиязов, Облыстық көру қабілеті бұзылған
балаларға арналған арнаулы мектеп-интернаты, Орал
қаласы
Ел Президентінің “Қазақстан – 2030”
жолдамасындағы ұзақ мерзімді басымдықтың бірі – “Қазақстан
азаматтарының денсаулығы, білімі мән әл ауқаты” тармағында,“…
азаматтарымыздың өз өмірінің аяғына дейін сай болуы және оларды
қоршаған табиғи ортаның таза болуы үшін” азаматтарымызды салауатты
өмір салтына әзірлеу қажеттігі көрсетілген. Бүгінгі таңда өз
тәуелсіздігін алған егеменді еліміз осы бағытта Қазақстан
мектептеріне жан-жақты дамыған, денсаулығы мықты, салауатты өмір
салтын мұрат тұтқан дара тұлғаларды тәрбиелеу басты талап етіп
қойылған.
Қазақстан азаматтарының денсаулығын нығайту,
салауатты өмір салтын ынталандыру туралы Елбасының Жолдауын,
егемендіктің кілтін ұстар жастардың болашағына апаратын, алтын
сүрлеу десе болады.
Салауатты өмір салты — бұл ең әуелі денсаулықты
сақтауға және нығайтуға бағытталған сауықтыру жолындағы белсенді
іс-әрекет. Адамның өмір салты өздігінен қалыптаспайды, ал салауатты
өмір салты өмір сүру барысында мақсатты түрде қалыптасады. Қазіргі
мәліметтер бойынша денсаулық 53-55%- ға салауатты өмір салтына
тәуелді болады екен. Бұдан салауатты өмір салтын ұстанудың
қаншалықты маңызды екендігі айқын.
Бұл салауатты өмір салтын қалыптастырудың негізгі
шарты болып табылады. Қозғалыс белсенділігін дұрыс ұйымдастыру
организмнің өсу мен дамуына белсенді ықпал етеді, организмнің
жұмысқа қабілеттігін жоғарылатады, әр түрлі ауруларға төзімділігін
арттырады. Ал аз қозғалған кезде организмде өзгерістер
дамиды.
Әр түрлі аурулардың алдын алу үшін организмді
үнемі шынықтыру қажет. Шынығудың арқасында организм қоршаған
ортадағы температураның күрт өзгеруіне бейімделеді және организмнің
жұқпаларға қарсылығын жоғарлатады. Шынықтыру емшараларын таңдау
кезінде адамның жасы, денсаулығы шынығуға бейімделу дәрежесі және
т.б. жеке ерекшеліктерін ескеру қажет.
Жас кезінен аурушаң болған Поль Брегг «Өзіңді
өзің жасай біл» деген қағиданы нық ұстанған. Ол ынта-жігерінің
салауатты өмір сүруге деген құштарлығының арқасында барлық
ауруларды жеңіп, денсаулығы мықты болып өмір сүрген. Ия, әрбір
адамның денсаулығы өз қолында. Салауатты өмір сүремін десеңіз ешкім
оған қарсы тұра алмайды.
Салауатты өмір салтына спорт, дене тәрбиесі,
туризм, халықаралық туризм, табиғатқа серуен, таза ауада жүру
жатады. Кешкі тамақтан соң, таза ауада бір-екі сағат серуен құрып,
ұйықтаудың пайдасы зор. Ұйқы 7-8 сағаттан кем болмауы тиіс. Әр адам
жыл сайын бір рет еңбек демалысын тиімді пайдаланғаны жөн. Барлық
кезде тамақты жаңадан дайындап ішкен дұрыс.
Адам денсаулығына зиянын тигізетін жат әдеттерден
аулақ болғаны жөн. Енді оларға не жататынына тоқтала кетейік: Олар
– темекі тарту, спирттік ішімдіктерге, есірткілік заттарға
салыну.
Сонымен бірге, еңбек адамды тәрбиелейді,
сондықтан жұмыс істеуден қашпаған жөн. Жалқаулыққа салынудың соңы
жақсылыққа апармайды.
Біз табиғаттың, қоршаған ортаның ластануына жол
бермеуіміз керек. Өзіңізді қандай көрсеңіз, өзгелерді де солай
көріңіз. Адамдар бір-бірімен дос, бауырлас, сыйлас, рақымды,
мейірімді болса, нұр үстіне нұр жауады. Әрқашан жаман ойдан аулақ
болыңыз.
Сөз соңында айтарымыз, халық денсаулығы тек
медицина қызметкерлерінің кәсіби тірлігі ғана емес, бүкіл қоғамның
тұтас денсаулық сақтауға және нығайтуға арналған үйлескен іс-қимыл
әрекеттерінің жемісі екенін баршамыз да ұғынуға тиіспіз. Сонда ғана
қоршаған ортаны сақтай отырып, таза су ішіп, дұрыс тамақтанып,
салауатты өмір салттарын тұрақты қалыптастырсақ болашақтың жарқын
кепілі болмақ.