Сақтар туралы тарихи мәліметтер

Сабақтың тақырыбы:

Сақтар туралы тарихи мәліметтер

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 5

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

5.3.1.1 – картадан тайпалық одақтардың орналасуын көрсету;

5.3.1.2 – ежелгі мемлекеттік бірлестіктердің құрылуын түсіндіру

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты бірлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Бағалау критерийі

Топтық жұмыс барысында оқушылар Герадотпен Страбонның еңбектерінің ұқсастық айырмашылықтарын салыстырып көрседі.

Сақтар туралы сөзжұмбақ шеше алады. Сақ тайпаларының мекендеген жерлерін картадан көрсете алады.

Жеке жұмыс барысында тест т.б тапсырмаларды орындай алады. Карта мен жұмыс жасай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Сақтар туралы тарихи мәліметтер

Ресурстар

Оқулық, суреттер, карта, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар  және  әртүрлі  заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

География,музыка, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Сақтар туралы тарихи мәліметтер

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы : Бағалау түрлері

Ресурстар

Басталуы

3 минут

Б ағалау парақшасымен таныстыру

Топтарға бөлу.

Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады.

Әр топ өзіне көшбасшы сайлайды.

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

«Шеңбер құру» оқушылар бір-біріне жылы тілектерін айтады

1-топ:

«Тиграхауда»

2-топ:

«Парадарайа»

3-топ

«Хаумаварга»

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Тақтада Герадоттың «Тарих» трактаты мен Страбонның «География» кітабының суреттері ілініп тұрады. Оқушылар 2 минут ішінде суретке байланысты өз ойларын талқылайды.Және интерактивті тақтадан бейнетаспа көреді. Бұл жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын ашуға ықпал етеді.

1.Грек авторларының еңбектерімен танысады

2.Ежелгі парсы жазбаларымен танысады

3.Сақ тайпаларының аттары мен қоныстанған жерлерін біледі.

«Алтын сақа ойыны»

Балалар біз бүгін «алтын сақа» ойынын ойнаймыз. Бұл ойынның бүгіінгі ерекшелігі кімнің қолында алтын сақа қалса менің сұрағыма жауап береді?

Зерттеу сұрағы:

Қандай дереккөздер сақтар туралы мәлімет береді?

Страбон (б.з.д. 64-б.з. 24 жж.) ежелгі грек географы, тарихшысы,атақты “География” еңбегінің авторы. Оның еңбегінде Кавказ бен Орталық Азиядағы ежелгі халықтар мен тайпалар туралы көптеген құнды міліметтер келтірілген.

Герадот (б.з.д. 484-б.з.д 425 жж.)-ежелгі грек тарихшысы, “Тарих” атты еңбегінің авторы. Бұл тарихи еңбекте грек парсы соғысы мен

сақ тайпаларының тарихы туралы құнды мәліметтер жазылған. Римнің атақты шешені Цицерон Герадотты “Тарих атасы” деп атаған.

Зерттеушілерге сақтар туралы мәліметтер беретін ежелгі мәтіндердің екі тобы белгілі.
Сақтар – б. з. б. І мыңжылдықта орта Азия мен Қазақстан жерін мекен еткен ежелгі тайпа. Олар ежелгі дүние өркениеттерімен қарым - қатынас жасаған. Жалпы,, сақ тайпалары атауының мағынасы жайында көп пікір бар. « Сақ» сөзінің мағынасын парсы жазбаларында құдіретті еркектер деп түсіндірсе, ал иран жазбаларында жүйрік атты турлар дейді. Ежелгі грек авторлары « азиялық скифтер» деп атады.
Сақ топтарының аты Мекендері
1. Теңіздің арғы жағындағы сақтар (парадарайа) Қара теңіздің солтүстігі, Арал теңізінің маңында, Сырдария мен Әмударияның төменгі ағысында
2. Шошақ бөрік киетін сақтар ( тиграхауда) Сырдарияның орта ағысы, Тянь - Шаньда, Жетісуда
3. Хаома сусынын дайындайтын сақтар
( хаумаварга) Мургаб аңғарында өмір сүрді
Арал теңізінің солтүстік - шығыс жағасын мекендеген сақ тайпаларын жазба деректерде дайлар аргиппейлер, исседондар, массагеттер деп атаған. Бұл тайпалар Қазақстанның Орал тауының оңтүстік өңірлерінде, Солтүстік, Орталық аймақтарында мекендеген.

Сақ қоғамы: 1. жауынгерлер
2. абыздар
3. егіншілер мен малшылар
деп аталатын үш топтан тұрды.
Сақ жауынгерлері – қызыл және сары - қызыл
Абыздар – ақ
Малшылар мен егіншілер - сары мен көк түсті киімдер киген.

Ой шақыру стратегиясы:

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

15 минут

Қолдану және талдау

Топтық жұмыс:

Сыныптағы белсенді оқушы басқаларға бағыт беріп отырады. Топтық талқыға салады,ойланады.Өзгелерді тыңдай отырып,өз білімін толықтырады. Ізденеді.

1-топ: Постер қорғау.

Ұқсас

Ұқсас емес

«Тарих»

«География»»

2-топ: Сақтар. Сөзжұмбақ шешу.

3-топ: Карта мен жұмыс:

Бағалау парақшасы

Тақырып: Сақтар туралы тарихи мәліметтер

Топ-аты: Бағалаушы:

Топпен жұмыс жүргізе отырып, топта талдау жұмысын жүргізеді,

жұмыстарын қорғайды. Топ басшысы сабаққа қатысқан әр оқушы бағалап шығады.

Оқулық

Постер

Сөзжұмбақ

Карта

Сергіту сәті

1 минут

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Қазақ әні.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

6 минут

Жинақтау.

Әр оқушыға жеке-жеке деңгейлік тапсырмалар беріледі.

Гректер сақтарды:

“Дұшпанға қатал, .................” болған деп сипаттайды.

“Олар әлемдегі ..................., ең шыншыл халық” деп баға берген.

Ктесий:

“сақ әйелдері ............., соғыс қаупі төнгенде ............... көмек көрсетіп, ұрысқа араласады”, -деп жазады.

Сәйкестендіру

Кестемен жұмыс.

Сақ тайпаларының атаулары мен мекендеген жерін толтырады

«Миға шабуыл» әдісі

Тарихи диктант

Сәйкестендіру

Бағалау

2 минут

Тест тапсырмасы.

1.  Сақтар туралы мәлімет-жазба қай елдер авторларының еңбектерінде кездеседі?

А) иран, парсы    В) қытай, орыс     С) грек,парсы        

2.  Парсы жазбаларындағы "сақ" сөзінің мағынасы:

   А) азиялық скифтер  В) құдіретті еркектер  С) жүйрік атты турлар   

3. Ежелгі грек авторы Геродоттың сақтарды атауы:

        А) азиялық скифтер              В) аримаспылар         С) дайлар        

4. Сақтар туралы "дұшпанға-қатал, досқа-адал" деп баяндайтын қай елдің авторлары:

        А) иран           В) парсы                  С) грек                                  

 5. Сақ   әйелдері туралы "ержүрек келеді, соғыс қаупі төнгенде ерлеріне көмектеседі" деп баяндайтын грек авторы:

       А) Геродот               В) Ктесий С)Плиний                                 

6 . Парсы жазбаларында Жетісу, Сырдарияның орта ағысында тұрған сақтар:

       А) парадарайа     В) хаумаварга  С) тиграхауда                                 

7. Парсы     жазбаларындағы теңіздің арғы жағындағы сақтар:

       А) парадарайа              В) хаумаварга    С)Массагет            

8. Сақ      жауынгерлерінің киім түсі:

       А) сары -көк              В) көк          С) қызыл және сары-қызыл

9.Бізге   жазба деректерден белгілі сақ патшасы:

     А) Томирис                   В) Шырақ   С)Кир                                         

10.Сақтарды «әлемдегі ең әділ, ең шыншыл халық» деп атаған:

    А) ирандықтар         В) гректер       С)түріктер                                       

Жауаптары: 1. С 2. В 3.4. С. 5. В 6.С 7. А 8. С 9. А 10 В 

«Сұрақ- жауап» әдісі

Кері байланыс

2 минут

Оқушылар сақтар туралы тарихи мәліметтер тақырыбында не білгендерін, түсінгендерін алдарындағы «кемені» түрлі түсті бояумен бояп шығады.

Кері байланыс кемесі

1 минут

Үйге тапсырма: 70-73 бетті әңгімелеп, 4-сөйлем эссе жазып келу.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

1. Бағалау парақшасы

2. Сауалнама әдісі

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Кері байланыс: Оқушылар өздерінің сабақта алған әсерлерін кемеге жазып қалдырады.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?