Бөлім:

Шеңбер. Геометриялық салулар

Педагогтің Т.А.Ә.

Алиева Гулжан Аманкулкызы

Күні:

09.04.2024ж

Сынып: 7

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Шеңбер, дөңгелек, олардың элементтері мен бөліктері. Центрлік бұрыш

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

7.1.1.30 шеңбер диаметрі мен хордасының перпендикулярлығы туралы теоремаларды дәлелдеу және қолдану;

Сабақтың мақсаты

Шеңбердің элементтерін табу;

Центрлік бұрыштың қасиеттерін қолдану;

Шеңбер диаметрі мен хордасының перпендикулярлығы туралы теоремаларды дәлелдеу және қолдану.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасу, түгендеу, назарын сабаққа аудару
Жағымды психологиялық ахуал орнату.

Оқу мақсаттарымен таныстыру.

Үй тапсырмасын сұрау.

Сабақтың мақсатын анықтау үшін өтілген тақырып бойынша сұрақ қою

«Кубизм» әдісі арқылы өткен тақырыппен ұштастыру мақсатында ой қозғау

1. Центрлік бұрыш дегеніміз не?

2. Доға деп нені айтады?

3. Тең доғалар деп нені айтады?

4. Диаметр дегеніміз не?

5. Хорда дегеніміз не?

Жинақтала

ды,сабаққа ынталанады. Сұрақтарға жауап береді.

«Басбармақ» әдісі бойынша бағаланады.

Сабақтың ортасы

Жаңа сабақ.

Теорема 1. Егер диаметр хордаға перпендикуляр болса, онда ол хорданы қақ бөледі.

Дәлелдеу: AD-диаметр, BE- хорда. AD BE. BK=KE болатынын дәлелдеңдер.

Дәлелдеу үшін BE- хордасының ұштарын шеңбердің центрімен қосамыз. Сонда BOE үшбұрышы пайда болады. BO=OE=R болғандықтан, BOE үшбұрышы тең бүйірлі. Берілгені бойынша ОD BE. Олай болса, ОК BE. Сөйтіп ОК­­- BOE тең бүйірлі үшбұрышының биіктігі. Ендеше, ОК медиана да болады. Осыдын, ВК=KE. Теорема дәлелденді.

Теорема 2. Егер шеңбердің диаметрі хордаға перпендикуляр болса, онда ол хорданы тең екі бөлікке бөледі.

Теорема 3. Шеңберге жүргізілген жанама жанасу нүктесіне жүргізілген радиусқа перпендикуляр.

Тапсырмалар орындау. Жеке жұмыс:

№1 – тапсырма. Центрі О нүктесінде болатын шеңбердің LM хордасы радиусқа тең. Осы хордаға перпендикуляр болатын EK диаметрі жүргізілген. EK диаметрі мен LM хордасы А нүктесінде қиылысады. LА кесіндісінің ұзындығы 12,4 см.

a) есептің шарты бойынша суретін салыңыз;

b) LM хордасының ұзындығын табыңыз;

c) EK диаметрінің ұзындығын табыңыз;

d) ОLM үшбұрышының периметрін табыңыз.

Дескриптор

• сызбасын сызады;

• шеңбер диаметрі мен хордасының перпендикулярлығы туралы теореманы қолданады;

• хорданың ұзындығын анықтайды;

• диаметр ұзындығын табады;

• үшбұрыш периметрін табады.

№2 – тапсырма. Сызбасын сызбай, екі шеңбер өзара қалай орналасқанын анықта және теоремаларға сүйене отырып дәлелде. Егер:

а) d = 10 см, R = 8 см, R₁ = 2 см;

b) d = 4 дм, R = 11 дм, R₁ = 7 дм;

с) d = 12 см, R = 5 см, R₁ = 3 см;

d) d = 10 см, R = 8 см, R₁ = 4 см.

Дескриптор:

• радиустарының қосындыларын, айырмаларын есептейді;

• шеңберлердің өзара орналасуын анықтайды;

• теоремаларды ескере отырып дәлелдейді.

Сергіту сәті: Шеңберге қатысты 10 сөзді атаңыз: центр, радиус, доға, диаметр, ұзындығы, хорда, циркуль, транспортир, градус, сызу.

№3 – тапсырма. Шеңбердің АВ хордасы оның ОА радиусына тең. АОВ бұрышы неге тең?

№4 – тапсырма. Шеңбердің радиусы 2,5 см-ге тең. Шеңбер хордасы 6 см- ге тең болуымүмкін бе?

Жаңа сабақты меңгереді.

Тапсырмаларды өз бетінше орындайды.

Шеңберге қатысты сөздерді атайды.

Әрбір дұрыс жауапқа 1 балл беріледі.

Мадақтау әдісімен бағаланады.

Сабақтың соңы

Үй жұмысы:

№4.12 есеп

Рефлексия. «Инсерт» әдісі: Мәтінмен жұмысты аяқтаған соң ұғымдарды кестеге толтырады.

Үй жұмысын алады. Рефлексияны орындайды.