Соғыс ардагері Қосаев Әмірбек туралы өмірбаян

Ұлы Отан соғысының батыры Қосаев Әмірбектің ӛмірбаяны

Әмірбек Қосаев 1898 жылы 20 наурызда Оңтүстік Қазақстан ӛлкесінде Қызылқұм ( Шардара )
ауданы Шымқорған ауыл советінің Кӛктӛбе деген тамаша елді мекенде шаруа семиясында
туылғанмын . Сара анасы еңбекқор жан болған. 3 жылдық мектепті 1908 жылы аяқтаған соң,
Серік, Әліп, Тәліп балалары болған. Балалары кӛмекші шопан болып істегенмін. Шымқорған
совхозының № 3 фермасында 700 – дей қаракуль қойын бағатын едік.
1942 жылыдың 2 қаңтар күні Қызыл Армия қатарына алындым .Серік 1918ж, Әріп атты 1920
жылы туылған балаларымен соғысқа аттанған. Сол 1942 жылы қаңтар айының басында Ташкент
маңайындағы Шыршық деген жердегі Сталин атындағы жаяу әскер дайындайтын войеный лагерде
әскери дайындық жүргіздік. 1942 жылы 15 наурызда Ташкенттен бізді қызыл вагонға мінгізіп
соғысқа аттандырды. Біз 69 жаяу әскер двизиясы Ресейдің Тула қаласына келдік. Тула қаласынан
Калуга қаласына дейін жаяу жүріп барып смолинский майданында соғысқа түстік. 69 – атқыштар
двизиясы жан қиярлық ерлікпен Севск қаласын жаудан азат еттік. Соғыста мен жай солдат едім .
Біздің взвод командирі Андреев мені полвой барлаушы етіп алды. Барлаушы болған соң маған
Сожы ӛзенінен ӛтіп әкелесін деп тапсырма берді. Сожы ӛзенінің арғы жағы ӛте биік қыр екен . Ӛте
қиналып ең беткей тұрып қыр басына шығып немістің траншейын басатын немістің бір неше қол
пулеметтерімен 3 немісті алдық. Менімен бірге болған Андреев қаза болды. Маған дивизия қол
басшысы И.А.Кузовков алғыс жариялап үкімет наградасын тапсырды. 1943 жылы октябрь айында
Днепірдің Радуль қаласы тұсындағы Днепрден ӛтудегі жан қиярлық ерлігі үшін Совет Одағының
Батыры атағын алдым . Павел деген аға сержант адудантым болды. Сол девизияда генерал Сабыр
Рахимовпен бірге соғыста болдым. Ол кісі қаза болғанда басы қасында болғанмын. 1963 жылыдан
бастап кезекті еңбек демалысына дейін Жетісай ауданының « Ленин » атындағы мақта совхозында
аға ограном болып жұмыс істедім. Еңбек демалысына шыққан соң сол совхоздың ардагерлер
кеңесінің тӛрағасы болып сайландым.Семиямда жұбайым Ақтұйғын , үш қызым , алты ұлым
бар,қазір зейнеткер ардагермін.Туыстарым Шардарадағы Қызылқұм ауылында. Туыстарымның
барлығының ұл қыздары бар , ӛсіп ӛнген.

1983 жылы 25 майда атамыз немістің оғына рахмет дейтін. Денесінде 1945 жылдан қалған оқ,
1983 жылға дейін шіріген жоқ.
Денесіндегі оқтар соғыста ӛткен суықтарға қараған жоқ. Атамыздың қолы майлы болатын.
Байлаған қойлары әкеден қалған болса керек. Ақ есек деп қалатынбыз. Шопанның ұлы болған
қандай жақсы мал бағудың қыр –сырын білеміз дейтін,- тірі кезінде.
Соғыстағы жан мен ӛмір арпалыс әңгімелерін әжемізден еститінбіз: 5 уақыт намазын оқып, оқты
салып тұрғанда неше адам ажал құшатын еді,- айтатын. Сондада екі ұлымен ерлік кӛрсетіп, аянбай
соғысты аяқтап, оралған атамызбен мақтанамыз. Ұрпағының, елінің мақтанышы болуға лайық
азаматтарымыздың арқасында – осы күнде ойнап- күліп, таңымыз тыныш атуда. Егемендіктің
алуна, біздің тыныштығымызды ойлаған аталарымыздың әруғы разы болсын.

Жұбайы Ақтұйғын Киров каналының қазуына кӛп еңбегі сіңген батыр ана. Аяулы жар болған.
2 қыз Айжан, Алтынай, 4 ұл, Әбдіқадір, Кеңес, Асанбай, Шерехан.
Әбдіқадірден – Қосылбек, Досымбе, Қасымбек, Нұржамал.
Асанбайдан- Бауыржан, Бақытжан, Мейіржан, Сержан, Нұржан.
Кеңестен- Асылжан, Айгүл.
Шереханнан – Динара, Айнабек, Жадыра, Есқали.




Осы Киров каналының салынуына кӛп ауыл тұрғындарының кӛмегігің тигенін әжеміз айтып
отыратын. Ішіндегі топырақтарын қаппенен тасып, сыртқа шығарғандарын.

Қазақстан Республикасының
Білім және Ғылым Министрлігі
Оңтүстік Қазақстан облысы
Мақтарал ауданы
«Ынтымақ» жалпы орта мектебі
коммуналдық мемлекеттік мекемесі
Тақырыбы:






Секция: Ӛлкетану
Жетекшісі: Косаева Айгуль Кенесовна
6 «Ә» сынып оқушысы: Ержанұлы Нармағанбет