С.Сарғасқаев «Тәмпіш қара»

Сабақтың кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Әдіс тәсілдер

Формасы

Бағалау түрі

Уақыты (мин)

І.

К

І

Р

І

С

П

Е

І. Ұйымдастыру кезеңі:

А) сәлемдесу;

ә) оқушыларды түгендеу;

в) сабаққа дайындықтарын тексеру.

ІІ. Мотивация. Оқушыларға бір-бірінің қолдарын ұстатып, көздерін жұмғызу және бір-бірлеріне іштей жақсы тілектер тілету.

 Үй тапсырмасын сұрау.

Топқа бөлу.

Оқушылар амандасады, кезекшілер кім жоқ екенін айтады.

Бір – біріне жақсы тілектер айтады.

Үй тапсырмасы: Т.Сұлтанбеков «Ғажайып планета.

Түстер арқылы топқа бөлінеді.

Жеке жұмыс:

Баяндау, түсіндірмелі, сұрақ-жауап

Өзіндік бағалау

7 мин

ІІ.

Т

Ұ

С

А

У

К

Е

С

Е

Р

ІІІ. Жаңа сабақ

-Мақсат қою

С.Сарғасқаев туралы не білеміз?

Түрткі сұрақтар :

Ол қандай адам болған?

Шығарма кімдер жайында?

Шығармада қай кезең суреттеледі?

Берілген сұраққа оқушылар өздерінің білгенінше жауап береді.

Оқушылар мұғалім берген тапсырмағаға бағытталады, орындайды.

Жеке жұмыс

топтастыру, сұрақ-жауап

Мадақтау

3 мин

ІІІ.

Н

Е

Г

І

З

Г

І

Б

Ө

Л

І

М

Топтық жұмыс

І топ - Бөлімдері:

1. «Танысу»

2. «Тілеп алған азап»

3. «Әзілі ме шыны ма?»

4. «Өкініш»

5. «Теке қарт»

6. «Не болды бізге?»

7. «Бұдан кейінгі күндерде …»

8. «Ойламаған жерден»

9. «Үш күн қалғанда»

ІІ топ - Повестегі басты-басты оқиғалар:

1. Шаншатайдың ауылға келуі.

2. Балаларды егін басына ертіп баруы.

3. Егін басындағы балалардың өнері.

4. Балалардың «Октябрь балалары» газетімен танысуы.

5. Баллардың қырман басынан қайтардағы қырманшыларға өнер көрсетуі.

6. Шаншатайдың «доп қуу» ойынын ұйымдастыруы.

7. Шаншатай мен Иманбектің төбелесі.

8. Балалардың Теке қартпен кездесуі.

9. Келдібек директордың балаларға пионерлік тапсырма беруі.

10. Ауылға радио келуі.

11. Иманбектің кешірім сұрауы.

12. Ауыл баларының мәдениеттілігі.

13. Ауылға газет келуі.

ІІІ топ -  Эпикалық жанр  түрі-повесть.

Шығарманың негізгі ойы — жас жеткіншектерді адамгершілікке,шыншылдыққа, қайырымдылыққа тәрбиелейді.

Шығарманың композициялық құрылысына тоқталсақ:

Басталуы. Шаншатайдың ауылға келуі, ауыл балаларымен танысуы..

Байланысуы.Шаншатай Ертайдың суретші екенін білуі,екеуінің айырылмастай дос болуы.

Шиеленісуі.Мектеп оқушыларының қырман даласына көмекке баруы,түрлі ойын-сауық ұйымдастырулары, Шаншатай ауыл балаларының газетке деген қызығушылықтарын оятуы.

Шарықтау шегі.Оқушылардың өз мақалаларын оқу үшін Теке қарттың үйіне іздеп баруы, Шаншатай мен Иманбектің төбелесуі, Иманбектің одан кешірім сұрауы.

Шығарманың шешімі.Ертайдың салған суретінің «Октябрь балалары» газетіне шығуы.

Жеке жұмыс:

Шаншатайдың портретін суреттейтін жерін оқыту.

Түрткі сұрақтар

Осы суреттеуде теңеу қолданылған ба?

Шығармада қандай мақал-мәтелдер кездеседі және оны қай кейіпкер айтқан?

Жұптық жұмыс:

1.Тақтадан «менің атым Қожа» фильмінен үзінді көрсетіледі.

2.Үзіндіде кім жөнінде әңгіме боп жатыр?

3. Бұлар кімдер? Қазір пионерлердің атауы қалай аталады?

Шаншатай мен Қожабергенді салыстыру.

Жеке жұмыс: Автордың шығармасын бағалау.

Берілген тапсырманы топта отырып орындайды. Өз қалаулары бойынша орындайды.

Оқушылар тақырыпты талқылып, жұмыстарын кеңейтеді.

І топ. Сансызбай Сарғасқаевтың “Тәмпіш қара” повесінде отызыншы жылдардағы ауыл өмірі суреттелген. Повесть 9  бөлімнен тұрады.

ІІ топ:

Повестегі кейіпкерлер:ауыл балалары суретші  Ертай, Иманбек, Ниғмет, Күлдәрі, Оңалбек. Бала тәрбиелеуде ұстаздың еңбегін көрсете отырып, балалардың мектептен алған білімін еңбекпен тәрбиелі іспен тұрмыспен байланыстыра суреттелуі шебер бейнеленген.Кейіпкер Ертайдың өмірі жайындағы ішкі толғанысы  жеткіншек ұрпақты тәрбиелеуде маңызды роль атқарады деп есептеймін.Шаншатай-қаладан келген көзі ашық бала,ол «Октябрь балалары» деп аталатын газеттің бар екендігін ауыл балаларына таныстырып, Ертайдың суретшілік дарындылығын бағалай отырып, осы газетке ең жақсы суретіңді жіберейік деп үлкен үміт артып  Ертайдың қабілетін шыңдай түседі.Әншейінде көзге ілінбей жүретін газет тасушы Теке қартты ауыл балаларына сыйлай білуді ұғындырады.

ІІІ топ:

Тәрбиелік мәні Шаншатайға тән әдептілік, ұқыптылық, еңбек сүйгіштік қасиеттер көрінсе, Ертай бойындағы өнерге құштарлық, дүниені бала көзімен қабылдау қасиеттері танылады.

Оқушылар мұғалім берген тапсырмағаға бағытталады, орындайды. Дарынды оқушылар тапсырманы орындауға өз септігін тигізеді.

Жұпта ойласа отырып екі шығарманы салыстырады.

Топтық жұмыс:

топтастыру, зерттеу, талдау.

Жеке жұмыс:

оқулықпен жұмыс.

Жұптық жұмыс:

Дәптермен жұмыс.

сұрақ-жауап, Венн диаграммасы

Эссе

ЕКІ ЖҰЛДЫЗ, БІР ҰСЫНС

Бағдаршам арқылы бағалау.

Мадақтау

12мин

5мин

7мин

4мин

ІV.

Қ

О

Р

Ы

Т

Ы

Н

Д

Ы

Рефлексия жазу

Үйге тапсырма: С.Сарғасқаевтың «Тәмпіш қара» повесін толық тауып оқу.

Бағалау.

Оқушылар өздерінің не ұққанын, нені білгісі келетінін, білетінін жазады.

Не берілгенін күнделікке жазып алады

Түсіндірмелі

2мин