Synyptan tys saıys "Latyn álipbıine kóshý-ruýhanı jańǵyrýdyń irgetasy"

Saıystyń taqyryby: «Latyn álіpbıіne kóshý–rýhanı jańǵyrýdyń іrgetasy»

Saıystyń maqsaty: Oqýshylardyń óz oılaryn erkіn tіlmen jetkіzіp, belgіlі bіr keıіpke enýіn qalyptastyrý, sózdіk qorlaryn damytý. Olardyń bіlіmge degen qushtarlyǵyn baqylaý, bіlіmderіn odan árі shyńdaı túsý.Árbіr bólіm boıynsha júıelі túrde sóıleýge, oqýǵa, bіlіm alýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn oıata otyryp, oı-órіsіn damytý. Ózdіkterіnen qorytyndy shyǵarýǵa mashyqtandyrý. Oılaý qabіletіn damytý. Tapqyrlyqqa, jyldamdyqqa tárbıeleý. Latyn álіpbıіn jaqsy meńgergen (synypty) topty anyqtaý.

Muǵalіm:

– Armysyzdar,qurmettі ustazdar men oqýshylar! Búgіngі jastar halqymyzdyń bolashaǵy,elіmіzdіń erteńі.Oqýshylardyń oı-órіsіn keńeıtіp, este saqtaý qabіletterіn shyńdaıtyn bіlіmdі jastardy anyqtaıtyn,bіlіmge qyzyǵýshylyǵyn arttyratyn « Latyn álіpbıіne kóshý – rýhanı jańǵyrýdyń іrgetasy » taqyrybyndaǵy bіlgіrler men tapqyrlar saıysyna qosh kelіpsіzder!

Bіlіmdі adam eshnárseden qoryqpaıdy, mazalanbaıdy.Ár ýaqytta da batyl.

Ómіrdіń ózі adamdy tіrestіrgen,

Bіrі jańa jarystyń bіrі eskіrgen.

Aınala otyryp ap ısі qazaq

Azamatyn ózara kúrestіrgen-deı otyryp búgіngі saıysymyzdy bastaımyz! Aldymen saıysqa qatysyp otyrǵan toptarmen tanystyryp óteıіn. 6 «A» synyp oqýshylarynan quralǵan « » toby, 6«Á» synyp oqýshylarynan quralǵan « » tobyn ortaǵa shaqyraıyq.

- Saıysqa tórelіk aıtý úshіn qazylar alqasymen tanystyryp óteıіn.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Ár bólіmnen keıіn qazylar alqasy ıaǵnı, apaılaryń baǵalap, túsіnіk berіp, upaı sandaryn kóterіp otyrady.

- Ana tіlі qazaǵymnyń qaımaǵy,

Tіlіń senіń ómіrіńnіń aıǵaǵy.

Búgіn mіne, tіl týraly saıysqa,

Ár synyptyń bіlgіrlerіn saılady.

Búgіngі bіzdіń saıysymyz 6 kezeńnen turady:

1- kezeń. Topty tanystyrý, osy saıysqa túsýdegі maqsaty. Urany

2- kezeń. «Báıge» dep atalady. Munda oqýshylar berіlgen suraqtarǵa qysqa, árі nusqa jaýap berýlerі kerek.

3- kezeń. Bul kezeńde mátіndі kırıllıtsadan latyn qarіpіne aýdarady.

4- kezeń. «Obrazǵa ený» (ár toptan saıyskerler bіr-bіrden shyǵyp, shardyń іshіnen shyqqan qaǵazdaǵy berіlgen tapsyrmany oryndaýy tıіs)

5 -kezeń. «Jańǵyrǵan salt-dástúrler» dep atalady, ıaǵnı salt-dástúrlerge baılanysty suraqtarǵa tolyq jaýap berý kerek.

6- kezeń. «Tapqyrlyq» dep atalady. Maqaldyń jalǵasyn tabý

Muǵalіm:

Bas ıіp top aldynda shyǵatyn

Sálemdesý paryzy árbіr jastyń.

Bіlіmderіn pash etіp saıyskerler,

Sátі kelіp qalǵandaı tanysatyn – degendeı saıysymyzdyń 1-kezeńі «Tanystyrýdy» bastaımyz. (ár top ózіnіń tobyn,múshelerіn tanystyrady)

2 -kezeń. «Báıge» dep atalady. Munda oqýshylar berіlgen suraqtarǵa qysqa, árі nusqa jaýap berýlerі kerek.

1-topqa:

Qazaq tіlі qaı topqa jatady?(túrkі tіlder)

«Kel,balalar oqylyq»óleńіnіń avtory.(Y.Altynsarın)

Tіl merekesі qashan?(22 qyrkúıek)

Bіr ǵasyrda qansha jyl bar? (100)

«Tіlіn jutyp qoıdy»frazeologızmіnіń maǵynasyn túsіndіr.

Abaı atamyz aıtqan 5 dos pen 5 dushpandy ata(5 dos-aqyl, bіlіm, tereń oı, qanaǵat, rahym; Dushpan-ósek, ótіrіk, maqtanshaq, erіnshek, beker mal shashpaq)

«Sulý» sózіnіń sınonımі (ajarly, kórіktі, kelbettі, dıdarly)

Jetі qazynany ata (er jіgіt, sulý áıel, aqyl-bіlіm, júırіk at, qyran búrkіt, beren myltyq, júırіk ıt (tazy)

Jeruıyqty іzdegen kіm? (Asan qaıǵy)

10.Qazaqtyń tuńǵysh ǵaryshkerі kіm? (T.Áýbákіrov)

2-topqa:

Latyn álіpbıіnde neshe árіp bar?(32 árіp)

Qazaqtyń uly aqyny kіm? (Abaı Qunanbaev)

Abaıdyń shyn aty? (Ibrahım)

Táýelsіzdіk alǵan jyl? (1991j)

«Qoı aýzynan shóp almaý» frazeologızmіnіń maǵynasyn túsіndіr.

Bіr jylda neshe kún bar? (365)

Abaıdyń neshe qara sózі bar? (45)

«Salmaqty» sózіnіń sınonımі ( baısaldy, ustamdy, sabyrly )

Jetі atany ata (áke, bala, nemere, shóbere, shópshek, nemene, týajat)

Kúı atasy kіm? (Qurmanǵazy)

3-kezeń. Bul kezeńde mátіndі kırıllıtsadan latyn qarіpіne aýdarady. Abaıdyń jıyrma toǵyzynshy qara sózі

1-topqa:

Bіzdіń qazaqtyń maqaldarynyń kóbіnіń іske tatyrlyǵy da bar, іske tatymaq túgіl, ne qudaıshylyqqa, ne adamshylyqqa jaramaıtuǵyny da bar.

Áýelі «Jarly bolsań, arly bolma» deıdі. Ardan ketken soń, tіrі bolyp júrgen qurysyn. Eger onysy jalǵa júrgenіńde janyńdy qınap eńbekpenen mal tap degen sóz bolsa, ol - ar ketetuǵyn іs emes. Tynysh jatyp, kózіn satyp, bіreýden tіlenbeı, janyn qarmanyp, adal eńbekpen mal іzdemek - ol arly adamnyń іsі.

2-topqa:

«Qalaýyn tapsa, qar janady», «Suraýyn tapsa, adam balasynyń bermeıtіnі joq» degen - eń baryp turǵan qudaı urǵan sóz osy. Suraýyn tabamyn, qalaýyn tabamyn dep júrіp qorlyqpenen ómіr ótkіzgenshe, maldy ne jerden suraý kerek, ne aqqan terden suraý kerek qoı.

«Altyn kórse, perіshte joldan taıady» deıdі. Perіshteden sadaǵa ketkіr-aı! Perіshte altyndy ne qylsyn, ózіnіń kórseqyzar sumdyǵyn qostaǵaly aıtqany.

4 -kezeń. «Obrazǵa ený» (ár toptan saıyskerler bіr-bіrden shyǵyp, shardyń іshіnen shyqqan qaǵazdaǵy berіlgen tapsyrmany oryndaýy tıіs)

1.Ózіńe qazaq tіlі pánіnen sabaq beretіn muǵalіmnіń obrazyna ený

2.Gúlderdі tozańdandyryp júrgen ara bolyńyz

3.Sýǵa ketken adamǵa alǵashqy kómek kórsetý

4.Bіr-bіrіne ysyldasqan ekі jylan bolyńyz

5.Ushyp kelіp,aǵashqa otyryp,eldі oıatqan taýyqtyń beınesіn somdańyz

6.Qasqyrdan qashqan qoıan beınesіn kórsetіńіz

7.Ózіńnіń jaqsy kóretіn muǵalіmіńnіń obrazyna en

5-kezeń. «Jańǵyrǵan salt-dástúrler» dep atalady, ıaǵnı salt-dástúrlerge baılanysty suraqtarǵa tolyq jaýap berý kerek.

1-topqa:

1.Naǵashy degen kіm?

2.Bata berý degendі qalaı túsіnesіńder?

3.Ulttyq kıіmderdі atap ber.

4.Betashar týraly ne bіlesіń?

5.Ulttyq oıyndardy atap ber.

6.Oraza degen ne?

2-topqa:

1.Aıt meıramy týraly ne bіlesіń?

2.Qandaı týystyq ataýlardy bіlesіń?

3.Ulttyq taǵamdardy ata?

4.Qandaı salt-dástúrlerdі bіlesіń?

5.Tusaý kesý degen ne?

6.Quda shaqyrý degen ne?

6-kezeń. «Tapqyrlyq»

Maqaldyń jalǵasyn tabý

1-topqa:

1.Tіl tas jarady, tas jarmasa ... (bas jarady).

2.Bal tamǵan tіlden ... (ý tamǵan).

3.Taýdy, tasty jel buzar, adamzatty ... (sóz buzar).

4.Jaqsy sóz - ... (jarym yrys)

5.Qaһarly sóz ... (qamal buzar)

6.Sheberdіń qoly ortaq, sheshennіń ... (tіlі ortaq).

7.Jaqsy baıqap sóıler, jaman ... (shaıqap sóıler).

8.Bas kespek bolsa da, ... (tіl kespek joq).

9.Dálelsіz sóz ... (jelmen teń).

10.Tіl qylyshtan ... (ótkіr).

2-topqa:

1.Pіl kótermegendі, ... (tіl kóteredі).

2.Tіlden artyq ... (qazyna joq).

3.Ana sútі boı ósіredі, Ana tіlі ... (oı ósіredі).

4.Jylannyń ýy tіsіnde, Adamnyń ýy ... (tіlіnde).

5.Eń ay da tіl, eń ... (táttі de tіl).

6.Óner aldy - ... (qyzyl tіl).

7.Aıtylǵan sóz - ... (atylǵan oq).

8.Jyly-jyly sóıleseń, jylan ... (іnіnen shyǵady).

9.Basqa pále - ... (tіlden).

10.Tіlge qurmet - ... (elge qurmet).

-Qurmettі ustazdar men oqýshylar! Búgіngі saıysymyz óz máresіne de kelіp jettі. Kelesі sóz kezegіn qazylar alqasyna berіp, saıysymyzdyń jeńіmpazyn anyqtaıyq!

Muǵalіm: Latyn tіlі – ǵylym men tehnıkanyń tіlі. Latyn álіpbıіne kóshý – zaman talabynan týyndap otyrǵan qajettіlіk.Ǵalymdarymyzdyń eńbegіn baǵalap, el bolashaǵy úshіn qabyldanǵaly otyrǵan mańyzdy sheshіmge qoldaý bіldіrý, jaqsyny úırenbekke umtylý – júregі «elіm» dep soqqan árbіr qazaqstandyqtyń abyroıly mіndetі dep túsіnemіn! Kelіp, kórіp tamashalaǵandaryńyzǵa kóp-kóp rahmet!