Тәрбиелік іс-шара : "Ерікті болу - ерлік!"

Тақырыбы: « «Ерікті болу – ерлік!» тәрбиелік іс-шарасы».

Эдвайзер: Сатпаева Анель Муратбеккызы

Тәрбие іс-шара тақырыбы: «Ерікті болу – ерлік!»

Формасы: Аудиториялық.

Форма: Фронтальды, топтық.

Типі: Аралас: ауызша сауалнама қабылдау, интеллектуалды жаттығу.

Мақсаты: Белсенді, шығармашыл студенттерді біріктіріп, тағдырдың тәлкегіне түскен өзге адамдарға деген мейірімділік пен жанашырлық сезімін ояту, ерікті қызметке қатысуға қызығушылық танытуға ықпал ету.

Ресурстар: Интернет-ресурс, интерактивті тақта, бейнероликтерден үзінді, "Жас жүректердің жылуы – қарттарға көмек" бағдарламасы, "Мен-еріктімін" буклеттері.

Мазмұны:

Эдвайзер: Қайырлы күн, құрметті студенттер!

Басқа адамға көмектесу үшін мықты немесе бай болудың қажеті жоқ, тек мейірімді болу жеткілікті! Назар аударуларыңызды сұраймын! Еріктілердің әнұраны шырқалады(Еріктілердің әнұранын тыңдау).

Студент: Бүгін біз еріктілер туралы айтамыз. Еріктілер деген кімдер? Олар қандай жұмыс атқарады?

Ерікті (волонтер) – латынның «voluntarius» сөзінен шыққан, адамның өз еркімен, өзінің есебі арқылы қоғамдық жұмыстарға белсенді араласушы деген сөз. Қазақ тілінің сөздігіне бір үңілсеңіз, «ерікті» деген сөзге синоним болатын, балама ретінде «асар» сөзін алуға болады. Асар – ауыл-аймақ, көрші-қолаң болып белгілі бір мұқтаж жанға қолдарынан келгенше тегін көмек көрсету. «Асар» сөзі тіпті белгілі бір дәстүрге де айналып кетті. Сондықтан «ерікті» сөзін кейін пайда болған немесе жаңа заманның термині деп қабылдаудың қажеті жоқ. Өйткені қазақ халқында бұл сөздің түбірі баяғыдан бар.

Ал қоғамда олардың орны ерекше. Өйткені еріктілер жасаған жақсылықтары үшін өтемақы немесе материалдық қажеттілік талап етпейді. Олар көмектесуді парыз деп санайды.Еріктілер жалғыз өзі және топ болып жұмыс істейді.Волонтерлік жұмыс, қоғамдық пайда әкелумен қатар, студентке әлем және онда тұратын адамдар туралы көп нәрсе білуге, көптеген құндылықтарды теориялық емес, практикалық деңгейде тануға мүмкіндік береді.

Эдвайзер: 5-ші желтоқсан – Халықаралық еріктілер күні. Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы 1985 жылдан бері Халықаралық еріктілер (International Volunteer Day) мерекесін атап өтіп келеді. Бұл – екінші жағынан экономикалық және әлеуметтік дамуға көмек көрсетуші еріктілердің халықаралық күні (International Volunteer Day for Economic and Social Development) саналады.

Еріктілер ауруханалар мен әлеуметтік мекемелерде жұмыс істейді, жоғалған адамдарды табуға көмектеседі, табиғи апаттардан зардап шеккендерге қол жетімді көмек көрсетеді, табиғатты және мәдени ескерткіштерімізді, мәдениетімізді сақтайды, қайтыс болған сарбаздардың есімдерін қалпына келтіреді, ірі халықаралық іс-шараларды өткізуге көмектеседі. Азаматтық қатысу мен ынтымақтастықтың осындай көрсеткіштері жыл сайын артып келеді.

Эдвайзер: Дегенмен, аз адамдар үлкен көлемде жұмыс істеуге келіседі, ал еріктілер көшелерді риясыз тазартады, әлеуметтік науқан кітапшаларын таратады, үлкен спорттық жарыстарда аудармашы болып жұмыс істейді, ауруханаларға көмектеседі (біздің қиын уақытта бұл өте маңызды), қарттар үйі, балалар үйі және тағы басқалар. Табиғи апаттардың салдарын жою кезінде еріктілердің үлесіне көп жұмыс келеді.

Дүниежүзілік еріктілер декларациясында еріктілердің сыйақы күтпестен ұжымдық және жеке акцияларға уақытын, күшін және талантын жұмсауға құқығы бар делінген. Қазіргі әлемдегі жанқиярлық әрекеттер сирек кездескенімен, олар өте қажет.

Студент: Жастардың бойына қайырымдылық пен ізгіліктің дәнін себу, олардың бойында белсенді өмірлік ұстанымдарға қатысты дағды қалыптастыру қашанда маңызды. Жастар  жылының жалғасы ретінде Президент Қасым-Жомарт Тоқаев 2020 жылды – Еріктілер жылы деп жариялады. ("Мен-еріктімін" еріктілер қозғалысы туралы БЕЙНЕРОЛИК көрсету)

Эдвайзер: Құрметті студенттер, ал сіз ВОЛОНТЕР сөзін қалай түсінесізде? (студенттердің ұғымында «Ерікті» кім екенін анықтау мақсатында Волонтер сөзі жазалған ватман қағаз таратылып, қағазға студенттердің пікірі жазылады).

Барлықтарыңыз өз пікірлеріңізді дұрыс білдірдіңіздер! ВОЛОНТЕР-бұл әртүрлі әлеуметтік маңызды науқандарға еш ақысыз ерікті түрде қатысатын адам.

Еріктілерді көпшілік ортада әртүрлі атайды: еріктілер, делдалдар, штаттан тыс көмекшілер. Бірақ оларды біріктіретін нәрсе бар – бұл жанқиярлық. Олар өз қызметтері үшін материалдық сыйақы талап етпейді.

Студент: Және тағы бір сұрақ. "Мейірімділік" сөзіне қандай қасиеттер тән? ("Мейірімділік"сөзіне тән қасиеттерді таңдау керек, адамның қасиеттерін тізімдейтін карталар таратылады. Студенттер өз жауаптарын таңдайды және түсіндіреді).

Мейірімділік-бұл жауаптылық, адамдарға деген эмоционалды көзқарас, басқаларға жақсылық жасауға деген ұмтылыс.

Неліктен адамдар игі істер жасайды?

Студенттер сұраққа жауап береді.

Психологиялық тұрғыдан алғанда, адамдар өздерінің маңыздылығын сезінуді, қамқорлық жасауды ұнатады, сондықтан волонтерлік қызмет басқаларға деген сүйіспеншілік пен құрмет тудырады.

Олар игі іс жасайды, демек олар қайырымдылықпен айналысады (олар жақсылық жасайды).

Бүгінде мемлекет еріктілік пен қайырымдылықты дамытуды мемлекеттік саясаттың басым бағыттарының бірі ретінде қарастырады.

Студент: Осы орайда әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің «Көмек» Қоғамдық Қорының ерікті мүшесі Абылай Сымбаттың орындауындағы «Жақсылық туралы жыр» термесін қабыл алыңыздар! (ТЕРМЕ)

Эдвайзер: Бүгінде волонтерліктің белсенді жандануы жүріп жатыр. Волонтер – бұл ерекше қолдау мен әлеуметтік қорғауға мұқтаж адамдарға өз еркімен ақысыз көмек көрсететін адам. Өмірде кез келген адам ерікті бола алады, мейлі ол оқушы, студент немесе зейнеткер, директор немесе менеджер, құрылысшы, спортшы немесе заңгер болсын, оның ерікті болуға құқығы бар!

("Волонтер – ерекше адам" БЕЙНЕРОЛИГІН көрсету)

(Жалпы құзыреттерді пысықтау: ОК 4. Кәсіби міндеттерді қою және шешу, кәсіби және жеке даму үшін қажетті ақпаратты іздеу, талдау және бағалауды жүзеге асыру)

Қорытындылау:

Эдвайзер: Волонтер болудың жаңа "Жоғары технологиялық" тәсілі-интернет желілері арқылы жүзеге асырылып жатқан кез келген ерікті интернет-қозғалысқа қосылу.

Слайдта сіздер еріктілер қажет болатын көптеген салаларды көре аласыз! (Жалпы құзыреттерді пысықтау: Кәсіби қызметті жетілдіру үшін ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану)

Студент: Ерікті болғыларңыз келсе, сіздер келесі өсиеттерді тұщынып, орындауыңыз керек:

1. Балалар мен адамдарға өз еркіңмен көмектесуге деген ұмтылыс.

2. Өз тәжірибесімен жас ұрпақпен бөлісуге деген ұмтылыстың болуы.

3. Жақсылықты өзің ғана үйреніп қоймай, өзгелерді де жақсылыққа баулу.

4.Волонтерлік ұйымның қағидаттары мен мақсаттарын ұғыну.

5. Өзіне және басқаларға деген адалдық.

6. Заңдылық (еріктінің қызметі заңнамаға қайшы келмеуі тиіс).

(Бейнеролик көрсету).

Түйіндеу:

Құрметті студенттер! Тәрбиелік іс-шара барысында талқыланған мәселе бойынша топтарға бөлініп, өмірлік жағдаяттарды талқылап, олардан шығудың жолын табуға тырысуды ұсынамын(Жағдаяттары бар карталарды тарату).

Жағдаят №1. Кіші топтың тәрбиешісі Ирина Петровна өз тобына мүгедек қызды қабылдады (туылғаннан бастап церебральды сал ауруымен ауырады), мүгедектер арбасына байланған. Ирина Петровнаның қызметкерлері бұл туралы біліп, оған: "Неге оны топқа қабылдадың? Бұл басыңызға үлкен ауыртпалық алып келеді ғой»,-деп шуласты.

Ирина Петровнаның орнында қандай шешім қабылдар едіңіз? Мүгедек қыздан бас тартып және өз тобыңыздан шығарасыз ба немесе қызметкерлердің нұсқауларына қарамастан, оны топта қалдырып, қызбен жұмыс жасауды жалғастырасыз ба?

Жағдаят №2. Кешкі жетілер шамасында, көшеде бір ер адам кетіп бара жатып, кенеттен аяғы тайып кетіп, жерге құлады. Құлағанда да өте сәтсіз құлады... Мұрнын сындырып қана қоймай, қолын да шығарып алады. Ер адам әрең көтеріліп, мұрнынан аққан тоқтатуға әрекеттенді. Алайда үсті-басты қанға малынған ер адам, жарақатының ауырсынғанынан дірілдеп, аяғын әрең басып, жүруін жалғастырды. Жолда ол көптеген жолаушыларды кездестірді, алайда оған көмек қолын созған адам болмады. Сіз бұл жағдайда қалай әрекет етесіз?

Жағдаят №3. Ардагерлер кеңесі балабақша тәрбиешілеріне жүгініп, бірнеше жыл бұрын Ұлы Отан соғысының ардагерлері салған Даңқ аллеясының аумағын тазартуға көмектесуді сұрады. Балабақша қызметкерлері мектеп жасына дейінгі балалармен және ата-аналармен бірлесіп, жұмадан кейін аллеяны тазалау бойынша сенбілікке қатысуға шешім қабылдады. Тәрбиеші Ксения Ивановна бұл іс-шараға қатысудан бас тартты. Оның айтуынша, бұл күні ол достарымен бірге кинотеатрға барады, ол фильмнің премьерасын өткізгісі келмейді, сондықтан сенбілікке бармайды. Ксения Ивановнаның орнында не істер едіңіз? Және тәрбиешінің іс-әрекетін қалай бағалайсыз?

Студенттер 2 топқа бөлініп, жағдайларды талқылайды. Талқылаудан кейін олар өз пікірлерін айтады. (жалпы құзыреттерді пысықтау:. Тәуекелдерді бағалау және стандартты емес жағдайларда шешім қабылдау).

Эдвайзер: Құрметті студенттер, берген жауаптарыңыз үшін үлкен рақмет! Осы тәрбиелік іс-шараға белсене қатысып, пікірлеріңізгі еркін білдіріп қана қоймай, жағдаятты шешкендеріңізге қарап, сіздердің барлығыңыз қайырымды істер жасауға, яғни волонтер болуға дайынсыздар деп еркін түрде айта аламын.

Жүректеріңіз әрқашан тек жақсылыққа толы болсын! Назарларыңызға рақмет! Сау болыңыздар!