ҚАЗАҚ
ТІЛІ
-
Буынға дұрыс
бөлінген сөзді
көрсет
-
мо-йын-да-ма-дың
-
мойын-да-ма-дың
-
мойында-ма-дың
-
мой-ын-да-ма-дың
-
Көп нүктенің
орнына қарамен жазылған сөзге қарсы мәндес сөзді
белгіле
Үлкен
кісі бастар, ... кісі
қостар.
-
дос
-
кіші
-
бақытгы
-
жақсы
-
Көпше түрдегі жіктеу есімдігін
белгіле:
-
мен
-
сендер
-
сіз
-
сен
-
Күрделі сан
есімді белгіле:
-
үш
күн
-
он
оқушы
-
сегіз
үй
-
отыз бес
бала
-
Қосымшасы
дұрыс жалғанған
сөзді
белгіле:
-
қызметшы
-
өнерпаз
-
жқмысші
-
ойыншық
-
1 жақта жіктеліп
тұрған
етістік
-
айтады
-
бардым
-
келеді
-
ойнады
-
Жай сөйлемді
белгіле
-
Қазан айында күн
салқындап, жаңбыр жиі жауа
бастайды.
-
Ердің атын еңбек
шығарар.
-
Күз түсті,
жапырақтар
сарғайды.
-
Сабантойда кең
дастарқан жайылады,
ақсақалдар бата
береді
-
Атауында
буын
саны
көп
жануар бейнеленген
сурет
-
4
-
3
-
1
-
2
-
Мысалдарға
қатысты нұсқа
Жоғары-төмен, күндіз -
түні
-
біріккен
сездер
-
қос
сөздер
-
қысқарған
сөздер
-
күрделі
сөздер
-
қыстырма
сөздер
-
Өткен шақта
тұрған етістік
-
Төлеген
атам қырғиды үйге алып келді.
-
Қар
түйірлері сырттан терезені сабалайды.
-
Көкшетауға демалуға барамыз.
-
Бірнеше
бала ойнап
жүр.
-
Сөйлемдегі біріккен сөз қанша
түбірден жасалып түр?
Жанар
балмұздақты
ұнатады.
-
4
-
3
-
2
-
1
-
Сөйлемді
толықтыратын
бірыңғай мүшелерді
белгіле
Сиыр
сүтінен ..., ..., ..., ...
алынады.
-
кант,
тосап,
шырын
-
тоқаш,
бауырсақ,
шелпек
-
алма,
өрік,
шие
-
кұрт,
ірімшік,
қаймак
-
Тауелдік
жалғауының
III жағындағы
сөз
Өсті
өлкеніц
шалғыны
(1),
Салды атам шалғыны (2).
-
шалғыны
(1)
-
атам
-
шалғыны
(2)
-
өсті
-
Зат есімнің
сөйлемдегі қызметі
-
пысықтауыш
-
анықтауыш
-
баяндауыш
-
бастауыш
-
Сөйлемнің
мағыналық түрін белгіле
Дариға-ай, туған жердің суын ішіп, шөлімді қандырсам
ғой
-
жай
сөйлем
-
лепті
сөйлем
-
хабарлы
сөйлем
-
сұраулы
сөйлем
МАТЕМАТИКА
-
Алты жүз
қырық сегіз мың тоғыз жүз тоғыз саны
-
648
999
-
608
909
-
640
990
-
648
909
-
Бірінші
саны 4, ал екінші сан алдыңғысынан 20 есе артық болатын
сандар
қатары
-
4, 80,
160,3
200
-
4, 80,
1 600,
32
-
4, 80,
1 600, 3
200
-
4, 80,
1 600,
32
000
-
Бірлігінің цифры санның өзінен 7 есеге кем екі
таңбалы
сан
-
17
-
29
-
35
-
53
-
Ояу жүретін
уакыты
-
8
сағ
-
18
сағ
-
12
сағ
-
16
car
-
40
килограммды граммен өрнекте
-
4 000
000 г
-
40
000 г
-
4
000
г
-
400
г
-
Қорапта 150 қарындаш және одан 2 есе артык
қаламсап бар.
Қораптағы барлық қарындаш пен қаламсаптар
саны
-
650
-
450
-
460
-
350
-
1км2,
1м2,
1см2,
1мм2,
1дм2, га, а - бұл қай
өлшем бірліктеріне
жатады
-
салмақтың
-
көлемнің
-
уақыттың
-
ауданның
-
92
–
42
өрнегінін
мәні
-
77
-
65
-
72
-
27
-
Периметрі 60 см, ұзындығы 20 см
тіктөртбұрыштың
ауданы
-
240
см2
-
800
см2
-
280см2
-
200
см2
-
Суретті пайдаланып, есепті
шығар
-
36 л
-
24 л
-
6 л
-
54 л
-
Спорт залында 18 волейбол добы бар, бұл
баскетбол добына
қарағанда
2 есе артық. Спорт залындағы барлық
доптар
саны
-
27
-
36
-
9
-
54
-
Периметрі 20 дм шаршының
ауданы
-
25 дм2
-
20
дм2
-
49 дм2
-
36 дм2
-
Айнұрдың
анасы оның достарына арнап 40 самсаны 3 тәрелкеге салып берді. Бірінші және екінші тәрелкеде 27 самса, ал екінші
және
үшіншіде -
28 самса. Әр
тәрелкедегі самсаның саны:
-
5,
15,20
-
13, 13,
14
-
12, 15,
13
-
15,15,
10
-
Мотоциклші
50 км/сағ жылдамдықпен х км жүрді. Оның осы қашықтықты
қандай уақыт аралығында
жүріп өткенін көрсететін өрнек
-
х ·
50
-
х
– 50
-
х +
50
-
х :
50
-
Көлдің
жиегінде 3 балықшы балық аулап отыр. Олар 75 шортан ұстап
алды да, одан сорпа пісіре
бастады. Балықшылардың біреуі 8 шортан, екіншісі - 12, ал келесісі 7 шортанды сорпа пісіруге
бергенде, өздерінде қалган шортандардың саны үшеуінде де тең болып
шықты. Әр балыкшының
аулаған балықтарының санын анықта.
-
24,30,21
-
24, 28,
23
-
16,
24,35
-
30, 21,
24
ДҮНИЕТАНУ
-
Көкжиек
тұстарын аныктайтын құрал
-
3
-
2
-
1
-
4
-
Су қабаты
алып жатқан жер бөлігі
-
төрттен бір
-
үштен
екі
-
үштен
бір
-
жартысы
-
Марқакөл
қорығы
орналасқан өңір
-
орманды
-
таулы
-
шөлді
-
жазықты
-
Су бетінде
сырғанап жүретін жәндік
-
инелік
-
көбелек
-
суаршын
-
ұлу
-
Биіктігі
бірнеше жүздеген, мыңдаған метрге жететін жер
бедері
-
таулар
-
төбелер
-
қыраттар
-
төбелі
жазықтар
-
Жер бетіне
тастары шығып жататын шөл
-
тақыр
-
тастақты
-
сазды
-
сортаң
-
Ғарышқа
жолдың ең алғаш ашылуы
-
1957 жыл 4
қазан
-
1961 жыл 12
сәуір
-
1960 жыл 15
мамыр
-
1968 жыл 6
ақпан
-
Су қайнаған
сайын
-
көбейеді
-
тұщыланады
-
қоюланады
-
азаяды
-
Суретте
бейнеленген құрлық бетінің
түрі
-
шатқал
-
төбе
-
жазық
-
жыра
-
Жойылу
алдында тұрған Қызыл кітапқа енген
жануарлар
-
қасқыр,
борсық
-
түлкі,
кірпі, аю
-
қоян,
қасқыр
-
барыс, қарақұлақ, арқар
-
Шөлде
тіршілік ететін, жемсауын суға толтырып, балапандарына
келетін шағын
құс
-
бозторғай
-
бұлдырық
-
бөдене
-
қарлығаш
-
Экватор
сызығы
-
глобуста
полюстен бірдей қашықтықта жүргізілетін
сызық
-
глобуста
полюстен әртүрлі қашықтықта жүргізілетін
сызық
-
глобуста
полюске перпендикуляр жүргізілетін сызық
-
глобуста
полюске параллель жүргізілетін сызық
-
Жазу үшін
қолданылатын, кенге жатпайтын пайдалы
қазба
-
бор
-
боксит
-
ас
тұзы
-
фосфорит
-
Суреттегі жануарлардың мекен ету
ортасы
-
шөл
-
дала
-
орман
-
тау
15.
Құстардың жойылуына
әсер
ететін жағдайлар
-
өрт,
ағашты
кесу, орынсыз аулау
-
көгалдандыру, суару, қопсыту
-
топырақты құнарландыру, азықтың
азаюы
-
егін егу,
жер жырту, үркіту
ӘДЕБИЕТТІК
ОҚУ
-
«Тайбурылдың шабысын» балаларға лайықтап әңгімелеген:
-
А.
Байтұрсынов
-
Ы.
Алтынсарин
-
С.
Сматаев
-
М.
Жұмабаев
-
Жезқазған, Қарағанды, Алтай жер аймақтарын зерттеп,
көптеген кен
орындарын ашқан
қазақтың
геолог-ғалымы
-
Ә.
Тәжібаев
-
Қ.
Сәтбаев
-
Б.
Соқпақбаев
-
Ә.
Жапаров
-
Ғ.Қайырбековтың өлеңі
-
Ана
тілі
-
Балама
айтар бір ақыл
-
Күйші
әжей
-
Кел,
балалар, оқылық
-
«Фараби
туралы баллада» өлеңінің авторы
-
Ы.
Алтынсарин
-
М.
Дулатов
-
Қ.
Мұқашев
-
Ө.
Тұрманжанов
-
Адамға жақсы ниетін, тілегін білдіру
дегеніміз
-
-
аңыз
-
айтыс
-
бата
-
арнау
-
«Атандай
төсі салынып, құбылып гулегенде табаны
жерге тиер-тимес қалықтап созылды.
Сәлден соң құлағының түбі жіпсіп, қарсы ұрган күн сәулесінде жылт-жылт
етіп құлпырды» - деген үзіндіде
Тайбурыл
аттың шабысын
суреттеу
әдісі
-
теңеу
-
мінездеу
-
кейіптеу
-
қайталау
-
«Бес ешкі» ертегінің кай түріне
жатады?
-
адамдар жайлы
ертегілер
-
қулық туралы
ертегілер
-
сатқындық туралы
ертегілер
-
жануарлар туралы
ертегілер
-
С.Сейфуллиннің
«Наурыз» өлеңі мазмұны
бойынша
-
қысты бейнелейтін
өлең
-
өзгерісті бейнелейтін
өлең
-
сюжетті
өлең
-
сюжетсіз
өлең
-
«Қазына көтерген бала» әңгімесіндегі
Қаныштың
ұстазы
-
И.
Алексеев
-
И.
Крылов
-
Ы.
Алтынсарин
-
М.
Дулатов
Нұсқау:
«Мәтінді мұқият оқып, мәтінге берілген тапсырмаларға
дұрыс жауап беріңіз».
Тоқылдақ
Әр құстың өз
«кәсібі» бар. Біреулері ән айтып, би билеумен
көрінсе,
екіншілері кұрылысшы
және архитектор екендігі белгілі. Бұлардың
арасында
аңшылары,
балықшылары, суға сүңгігіштері әуе саңылақтары да
бар.
Алайда
солардың барлығы
шұбар
тоқылдақпен
теңесе қояр ма
екен?
Оның
бірнеше
мамандығы бар
және әрқайсысы
мақтауға
тұрарлык.
Тоқылдақтың әдемі, үш түсті киімі бар: кара көкірекше, аппақ
көйлек,
ашық
қызыл
түсті белбеу, ал басында алқызыл телпегі.
Бұл
- ұшып-қонып
жүретін, аса сауықшыл кұс.
Тоқылдақты орман емшісі деп
те атайды.
Ағаштарды зиянды
жәндіктерден арылту, емдеу - оның басты
кәсібі. Бозала
таңнан бастап ол орман
аралауға шығады. Өзінің көк жасыл достарын бірінен
соң бірін тексеріп
шығады.
Қанатты хирург асықпай-саспай жұмысына
кіріседі.
Орманда
тоқылдақтың
тоқылы ерекше күшті естіледі. Тоқылдақтың
біреуі күні бойы қабық
жейтін бунақ денелілердің жеті жүз елу
- тоғыз жүзін
аулайтыны
анықталган.
Тоқылдақ - аса сақ барлаушы ол келе жатқан жауын
бірінші сезеді.
Оның тұмсығы кәдімгі қашау сияқты берік, әрі
өткір.
Тоқылдақ
тамаша музыкант ретінде де белгілі. Ол ән сала білмейді, алайда дабыл қағуды, тұмсығымен серпінді құрғақ бұтактың немесе бүрлерін
жел ұшырып
түсірген қарағай ұшында ойнауды жақсы үйренген. Даңғырлатып, дабыл кағып көктемнің келгенін, өзінің қуанышы
мен шаттығын
білдіреді.
-
Тоқылдақтың басты кәсібі
-
би
билеу
-
ағаштарды емдеу
-
ән
салу
-
орман
аралау
11.Тоқылдақты орман емшісі деп атаудың
себебі
-
көктемнің
келгенін білдіреді
-
ағаштарды зиянды жәндіктерден
арылтады
-
қарағай
ұшында ойнауды жақсы үйренген
-
келе жатқан
жауын бірінші сезеді
12.Тоқылдақты сипатта
-
аңшы,
балықшы,
суға сүңгігіш
-
сауықшыл,
орман емшісі, барлаушы
-
әуе
саңылағы, адамның досы
-
әнші,
кұрылысшы, архитектор
Нұсқау:
«Мәтінді мұқият оқып, мәтінге берілген
тапсырмаларға дұрыс жауап беріңіз».
Қарындаштың
әңгімесі
Егер
кәдімгі жай қарындаштан «Өзің туралы әңгіме айтшы» десе,
ол былай деген болар
еді:
Ал менің
арғы бабама, дүниедегі бірінші карындашқа көз салсандар-
графит
өзегі бар бір кейіпсіз
шырпыны ғана көрер едіңдер. Боялмаған, сүреңсіз, кесінді таяқша сияқты.
Қазір мені
әрбір кеңсе заттары дүкенінен бірнеше теңгеге еркін сатып
ала алады. Ал менің бабамды,
сол сиықсыз, боялмаған қарындашты тек дәулеттілер ғана сатып ала алады
екен.
Өйткені,
ерте кездерде графит өте қымбат болыпты.
Ал менің
атым кайдан шыққан? «Қарындаш» деген сөз төркіні
«қара» және «таш» (тас) деген сөздерінен
құралған.
Еліміздің көптеген еңбеккерлері қарындаштарды
жасауға қатысты.
Алыстағы
кеншілер кағаз қапшықтарға салынған ең қажетті зат - графит жіберді. Басқа бір жерден жүмысшылар бұл графитті неғұрлым жұмсартатын ерекше балшық жеткізіп берді. Ал орманшылар карындаштың көйлегі үшін бал қарағай тақтайын
жіберді.
Жұмысшылар фабриканың бір цехында машиналармен графит ұнтағынан және балшықтан жіңішке сым тәрізді
өзекшелер жасап
жатқанда, баска цехта тактайшалар даярланады. Алты жіңішке
бөлек, алты
канал жасайды. Сосын
бұл ұяларға бір-бірден өзекше салып, тақтайшаларға желім жақты да, дәл сондай тақтайшаны
беттестіреді.
Ал
соның артынша басқа
бір машина әлгі желімделген тақтайшаларды өткір пышактарымен ұзынынан тіліп, алтыға бөліп, бізді ажырата қойды.
Міне, мен
дүниеге осылай
келгенмін.
-
«Қарындаш» сөзінің шығу
төркіні
-
бал
қарағай тақтайынан
жасалғандықтан
-
графит өзегі бар шырпы дегенді
білдіреді
-
«қара» және «таш» сөздерінен
құралған
-
«карын» және «аш» сөздерінен
құралған
-
Дүниедегі алғашқы қарындаштың
белгісі
-
боялмаған,
сүреңсіз
-
бал қарагайдан
жасалған
-
боялған, көрікті
-
күміс жазуы бар
-
Қарындаш жасауға қатыскан
еңбеккерлер
-
кеншілер, жұмысшылар,
орманшылар
-
дүкеншілер, өнерпаздар,
суретшілер
-
ұсталар, сәулетшілер,
қолөнершілер
-
ұстаздар, дихандар,
қолөнершілер