Материалдар / ТЖБ 9-сынып 1-тоқсан .әдебиет

ТЖБ 9-сынып 1-тоқсан .әдебиет

Материал туралы қысқаша түсінік

9-сыныпқа арналған 1-тоқсандық жиынтық бағалау

Кенжеғұлова Айнұр Медеубекқызы

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

20 Қазан 2024

484

7 рет жүктелген

Қазақ әдебиеті Сабақ жоспары 9 сынып

450 ₸

Бүгін алсаңыз
+23 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +23 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

9-сынып ТЖБ

«Қазақ әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмалары

Тапсырма лар	Оқылатын шығармалар	Қамтылатын мақсаттар		Орындау уақыты, мин	Балл
1-5	Ж. Баласағұн "Құтты білік" Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері Әнет баба "Не арсыз? Не ғайып? Не даусыз?" Төле би «Ердің бақыты - әйел» Әйтеке би "Қасқакөл дауы" Қазыбек би "Кім жақын? Не қымбат? Не қиын?" Сырым Датұлы "Балаби мен Сырым" Бұқар жырау "Тілек" Бұқар жырау "Әй, Абылай, Абылай" өлеңі Бұқар жырау "Асқар таудың өлгені" «Біржан - Сара айтысы»	9.1.1.1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау; 9.1.2.1 әдеби шығармадағы психологизмді анықтау; 9.1.3.1 көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау; 9.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану;		10	5
6 -10		9.2.1.1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; 9.2.2.1 автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасау; 9.2.3.1 шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлерін талдай отырып, автор стиліне баға беру; 9.2.4.1 автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жазу.		10	15
11		9.3.3.1 шығарманың идеясын ғаламдық тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу.		25	10
			Барлығы:	45 минут	30

1. Ж. Баласағұн "Құтты білік" дастанындағы әділдіктің бейнесін суреттейтін қай кейіпкер? [1]

Айтолды
Күнтуды.
Өгдүлміш
Одғұрмыш

2. Жоғары оқу орындарындағы дәрістер, ғылыми баяндамалар, ғылыми шолулар, ғылыми хабарламалар арқылы жасалатын шешендіктің түрі. [1]

А. Сотта айтылатын шешендік

В. Академиялық шешендік

С. Әлеуметтік тұрмыста қолданылатын шешендік

Д. Діни қызметте қолданылатын шешендік

3. Майқы биді даналық сөзінде қандай мәселе көтерілген? [1]

Досым дос оған, қасым қас,

Жауымды түнде шолған-ды.

О, тәңірім, табынам,

Бесеуге бер береке.

Достық
Бірлік пен береке
Байлық
Адамгершілік

4. Әнет баба "Не арсыз? Не ғайып? Не даусыз?" даналығында үш ғайыпты қалай түсіндіреді? [1]

А. Тамақ, ұйқы, күлкі

В. Дерт, серт, жау.

С. Ажал, қонақ, несібе

Д. Достық, бақыт, береке

5. Әйтеке бидің «Қасқакөл дауы» шығармасында даудың шешілуіне ықпал еткен кім? [1]

А) билердің сөзін жерге тастаған Ормамбет

Б) жасының үлкендігін алға тартқан Төле би

С) халқыңа пайдасы тимес деп күйінген Әйтеке би

Д) баласының қарт билерді ренжіткеніне күйінген ана

2-БӨЛІМ

6. Ж.Баласағұн «Құтты білік» дастаны бойынша берілген үзіндідегі автор ойын анықтаңыз. Ойыңызды жүйелеп 4-5 сөйлеммен жеткізіңіз. [4]

Ақыл – шырақ, қара түнді ашатын,

Білім – жарық, нұрын саған шашатын.

Талай ізгі іс атқарылды ақылмен,

Мың рақмет ақыл-еске асыл кен!

Білім – байлық, азаймас һәм жоғалмас,

Еш қарақшы, ұрыға да тоналмас.

7. «Екі жақты түсініктеме күнделігі» стратегиясы [3]

Төле би «Ердің бақыты - әйел» шешендік сөзінен өзіңе ұнаған үзіндіні таңдап ал, бұл үзіндінің ұнау себебін түсіндір.

Маған әсер еткені ... мені таңқалдырды...

Себебі...

8. Бұқар жырау "Асқар таудың өлгені" толғауы бойынша берілген үзіндідегі көркемдегіш құралдың қызметін анықтап, қолданысына талдау жасаңыз. [6]

Асқар таудың өлгені-

Басын мұнар шалғаны.

Көктегі бұлттың өлгені-

Аса алмай таудан қалғаны.

Ай мен күннің өлгені-

Еңкейіп барып батқаны.

9. Айтыс ақынына қандай қасиеттер тән болған?

10. «Біржан мен Сара» айтысы бойынша берілген үзіндіні өзіңді ақын ретінде елестетіп, жалғасын құрастыр.

Қыздар:

Жорғамын сарынымен самғайтұғын,

Бәйге аты серпінімді шалмайтұғын

________________________________

3-БӨЛІМ

11. Күлтөбеге жиналған ел:

- Баба, дүниеде не арсыз, не ғайып, не даусыз, не қадірсіз, не тәтті, не күшті, не жаман? – деп жеті сұрақ қойыпты. Сонда баба жеті сауалға үш-үштен жұптап былай деп жауап береді:

- Үш арсыз бар: ұйқы арсыз, тамақ арсыз, күлкі арсыз. Үш ғайып бар: ажал ғайып, қонақ ғайып, несібе ғайып. Үш даусыз бар. Олар мыналар: мінез, кәрілік, ажал. Үш қадірсізге жігіттік, денсаулық, әйел жатады, – дейді данагөй.

Әнет бабаның 3 арсызы мен 3 даусызын қолдана отырып, қазіргі өмірмен

байланыстырып, әдеби эссе жазыңыз.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[10]

Балл қою кестесі

№	Жауап	Балл	Қосымша ақпарат
1	В	1
2	В	1
3	В	1
4	С	1
5	Д	1
6	«Құтты білік» дастаны бойынша берілген үзіндідегі автор ойын анықтайды;	1 1
6	Ойын жүйелеп 4-5 сөйлеммен жеткізеді.	1 1
7	Төле би «Ердің бақыты - әйел» шешендік сөзінен өзіне қатты әсер еткен тұстарын жазады	1
	Себебін түсіндіреді, өз бағасын береді.	1 1
8	Көркемдегіш құралдың қызметін анықтайды	1 1
8	қолданысын талдайды;	1 1
9	Айтыс ақынына тән қасиеттерді анықтайды;	1
9	Ақынға тән қасиеттерді тірек сөздермен жазады;	1
10	«Біржан мен Сара» айтысы бойынша берілген үзіндіні жалғасын құрастырады;	1
10	Автор стилінде өлең шығарады;	1
11	Шығарманың идеясын анықтайды Құндылық тұрғысынан талдайды Өз пікірін білдіреді; Дәлелдер келтіреді; Әдеби эссе жазады .	2 2 2 2 2
	Барлығы	30

Дұрыс жауаптар

1. Ж. Баласағұн "Құтты білік" дастанындағы әділдіктің бейнесін суреттейтін қай кейіпкер? [1]

Айтолды
Күнтуды.
Өгдүлміш
Одғұрмыш

А. Сотта айтылатын шешендік

В. Академиялық шешендік

С. Әлеуметтік тұрмыста қолданылатын шешендік

Д. Діни қызметте қолданылатын шешендік

3. Майқы биді даналық сөзінде қандай мәселе көтерілген? [1]

Досым дос оған, қасым қас,

Жауымды түнде шолған-ды.

О, тәңірім, табынам,

Бесеуге бер береке.

Достық
Бірлік пен береке
Байлық
Адамгершілік

4. Әнет баба "Не арсыз? Не ғайып? Не даусыз?" даналығында үш ғайыпты қалай түсіндіреді? [1]

А. Тамақ, ұйқы, күлкі

В. Дерт, серт, жау.

С. Ажал, қонақ, несібе

Д. Достық, бақыт, береке

5. Әйтеке бидің «Қасқакөл дауы» шығармасында даудың шешілуіне ықпал еткен кім? [1]

А) билердің сөзін жерге тастаған Ормамбет

Б) жасының үлкендігін алға тартқан Төле би

С) халқыңа пайдасы тимес деп күйінген Әйтеке би

Д) баласының қарт билерді ренжіткеніне күйінген ана

2-БӨЛІМ

Ақыл – шырақ, қара түнді ашатын,

Білім – жарық, нұрын саған шашатын.

Талай ізгі іс атқарылды ақылмен,

Мың рақмет ақыл-еске асыл кен!

Білім – байлық, азаймас һәм жоғалмас,

Еш қарақшы, ұрыға да тоналмас.

Жүсіп Баласағұн бұл өмірдегі барлық нәрседен ғылымды жоғары қояды, адам бойындағы барлық жақсы-жаман қасиеттерді білім мен тығыз байланыстырып қарайды. Ақын ғалымдарды мадақтай келіп, олардың орны әрқашанда төрде болуы керек дейді. Ал жоғары қызметке ие болып жүрген білімсіз, қараңғы, надан жандардың төрден алған орнының өзі босаға секілденіп қалатынын ескертеді.

7. «Екі жақты түсініктеме күнделігі» стратегиясы [3]

Маған әсер еткені ... мені таңқалдырды...

себебі

Келінім ақылды болса, ұлымның елге даңқы кетеді. Би түскендей үй болу – әйелден. Әйелі жақсы болмай ер оңбайды. Ердің бақытын кетіретін де – әйел, ерге бақыт әперетін де – әйел

Отбасының жүрегі, алтын діңгегі – ана. Ата-бабамыз жалпы әйел затын адамды жоқтан бар ғып өсіретін, ұрпақты адам етіп тәрбиелейтін, ел мен елді ұйыстыратын ел ұйытқысы – ана деп қастерлеген.

Асқар таудың өлгені-

Басын мұнар шалғаны.

Көктегі бұлттың өлгені-

Аса алмай таудан қалғаны.

Ай мен күннің өлгені-

Еңкейіп барып батқаны.

Табиғи салыстырулар арқылы шендестіру, қарама – қарсы қою арқылы суреттеу. Шендестіру – мүлде қарама-қарсы ұғымдарды, салыстыра не қарама-қарсы қоя отырып, ой мен сезімді әсерлі жеткізуге көркемдік әдіс.

9. Айтыс ақынына қандай қасиеттер тән болған?

Парасат, білім, сөзге тоқтау, намыс, жігер, қызу шабыт, талант, арқалы болу, тапқырлық, суырып салма (импровизатор), сезімталдық, жан-жақтылық

10. «Біржан мен Сара» айтысы бойынша берілген үзіндіні өзіңді ақын ретінде елестетіп, жалғасын құрастыр.

Қыздар:

Жорғамын сарынымен самғайтұғын,

Бәйге аты серпінімді шалмайтұғын

________________________________

Жырымды ағызамын көмейімнен

Есіңнен ешқашан да қалмайтұғын.

Өсиет ұрпақ үнін жалғайтұғын.

3-БӨЛІМ

11. Күлтөбеге жиналған ел:

Әнет бабаның 3 арсызы мен 3 даусызын қолдана отырып, қазіргі өмірмен

байланыстырып, әдеби эссе жазыңыз.

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!