ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАР
8 сынып
|
Мұғалімнің аты-жөні |
|
|
|
|
Сыныбы |
8 |
|
|
|
Сабақтың тақырыбы: |
Тотығу дәрежесі.Тотығу-тотықсыздану рекциясы» |
||
|
Жалпы мақсаты |
Тотығу дәрежесі ұғымы мен танысып, тотығу дәрежесін тауып үйренеді.ТТР -н электрондық баланс әдісімен теңестіріп, рекция теңдеуін құру |
||
|
Күтілетін нәтиже |
Тотығу дәрежесін анықтай алады, анықтамасын біледі. Химиялық реакция теңдеулерін жазу қабілеті қалыптасады. |
||
|
Негізгі идеялар |
1.Химия сабағында оқушылар химиялық формулаларды құрастыру, талдап салыстыру 2.Талдау, есте сақтау, ұқыптылық, білік, дағдыларын дамыту 3.Оқушыларды бірлесе отырып жасауға бірін-бірі құрметтеуге, бір-бірінің пікірін тыңдауға,сабақ уақытын бағалауға үйрету . |
||
|
Құрал-жабдықтар: |
Видеопроектор, ЭО. Химия 8 сынып оқулығы |
||
|
Сабақтың түрі |
Жаңа білімді игеру сабағы. |
||
|
Әдіс-тәсілдер |
Жеке, топтық жұмыстарға тапсырмалар, стратегиялар |
||
І.Ұйымдастыру кезеңі
Сергіту сәті Жылдамдық -1 Шапалақ
ІІ.Үй тапсырмасын талқылау
«Жорға сайысы»
1.Электртерістік
2.Химиялық байланыстың түрлері
3.Кристалл торлар түрлері
4.Ковалентті полюсті
5.Ковалентті полюссіз
6.Электртерістік мәні ең үлкен
7.Электртерістік ең аз
8.Период бойынша электртерістік мәні қалай өзгереді?
9.Валенттілік
10.Тотығу
Формативті бағалау /стикермен/
ІІІ. Жаңа сабақ
« Тотығу дәрежесі» тақырыбы бойынша сызба нұсқасы ілінеді.
Химиялық
элементтер
![]()
Валенттілік Химиялық формулалар Электртерістік Химиялық
байланыс
Тотығу
дәрежесі
Алгебралық әдіспен
түсіндіру
Тотығу-тотықсыздану реакциясы
Жаңа сабақ: Әуелі бинарлы қосылыстардағы AI2+3O3-2 тотығу дәрежесін анықтауды одан соң күрделі заттағы H2+1C+4O3-2 элементтің тотығу дәрежелерін анықтауға жаттығу жасайды. Оқушыларға мына заттардың формулаларындағы элементтердің тотығу дәрежесін анықтайды:H2SO4, MnCI2, MgSO4,SiO2, CuO,HMnO4,K2Cr2O7.
Жаттығулар орындау. 1. Мына қосылыстардағы хлордың:HCI,CI2,HCIO, HCIO2, HCIO4 тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
2. Мына қосылыстардағы фосфордың:PH3,HPO3,H3PO4,H3PO3 тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
3. Мына қосылыстардағы күкірттің: H2S,ZnS,SO2, H2SO3, H2SO4 тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
Екінші сабақ алдына мынадай сұрақтар қойылады:
-
Қандай жағдайда химиялық элементтер оң, теріс, нөл тотығу дәрежесін көрсетеді?
-
H2,HCI,H2O,F2,PCI5 қосылысындағы элементтердің тотығу дәрежесін анықтаңдар.
-
Иондық,атомдық және молекулалық кристалл торлы заттардың физикалық қасиеттері қандай? Оксидтер тақырыбындағы тотығу деген сөздің мағнасын еске түсіру. Реакциялардың бәрі ТТР-на жатпайды, тек теңдеуде тотығу дәрежелері өзгеретін элемент атомдары болса, ондай теңдеулер ТТР – на жатады. Енді оны заттың құрылысы тұрғысынан қарастыру қажет. Натрийдің оттекпен әрекеттесуін қарастырамыз:
Na0 + O20 = Na2+ O-2
ЭБТ құру арқылы теңдеуді теңестіру:
Na0 -е = Na+ тотығады
O20 + 2е = 0-2 тотықсызданады
Na-тотықсыздандырғыш, O –тотықтырғыш, натрий оксидіндегі +,-2 тотығу дәрежесінің мәні айтылады.
Солдан оңға қарай ТД өсетін болса,элемент атомдары тотықсыздандырғыш (ТСШ) қасиет көрсетеді: -4, -3, -2, -1 ,0, +1, +2, +3, +4, +5,+6
Оңнан солға қарай ТД кемитін болса, элемент атомдары тотықтырғыш (ТТШ) қасиет көрсетеді:
Оқушыларға тотықтырғыш,тотықсыздандырғыш ұғымдарының анықтама сын,тотығу-тотықсыздану реакциясының мәнін түсіндіру. Тотығу-тотықсыздану реакциясының теңдеуін құру алгоритмі берілген кесте ілініп, оқушылар жаттығу жұмысын орындайды.
Алгоритмі:
-
Химиялық теңдеуді құру.
-
Теңдеудің оң және сол бөлігіндегі барлық элементтердің тотығу дәрежесін анықтап, оны жазу.
-
Тотығу дәрежесі өзгерген элементті табу.
-
Электрондық баланс теңдеуін құру.
-
Химиялық теңдеуге коэффициенттерін қою.
-
Теңдеудің оң және сол бөлігіндегі оттегінің саны бойынша коэффициенттің дұрыс қойылғандығын тексеру.
-
Тотықтырғышты, тотықсыздандырғышты, тотығу – тотықсыздандыру процесін анықтау.
Сабақты пысықтау мақсатында жаттығулар орындау.
-
Тотығу – тотықсыздану реакцияларының теңдеулерін құру:
Р + O2 = S + O2 = C+ O2
-
Орынбасу реакциясына мысал:
СuCl2 + Fe =
1.Оқушылар кітаппен жұмыс жасайды.
2.Тірек сөздер жазады.
ООМ бойынша оқушылардан сұраймыз. Ақ бормен белгілейміз.
IV.Оқушылардың тірек сөздерінен ең аз , орташа, ең көп жазғандарын анықтаған соң топқа бөліп деңгейлік тапсырмалар береміз.
α тобы β тобы γ тобы
ІІІ деңгей
|
Тотығу дәрежелерін анықтаңдар |
|
H2O2 |
|
Na2O2 |
|
NH3 |
|
K2MnO4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Бағалау рейтінгісі бойынша өзін-өзі бағалау
ІІІ деңгей 15 ұпай
Әр сұраққа 5 ұпай
10-15 ұпай «5»
5-10 ұпай «4»
1-5 ұпай «3»
ІІ деңгей
|
Тотығу дәрежелерін анықтаңдар |
|
CH4 |
|
H2S |
|
Na2CO3 |
|
FeS |
|
H2SO4 |
|
|
|
|
|
|
ІІ деңгей 10ұпай
Әр сұраққа 2 ұпай
І деңгей
|
Тотығу дәрежелерін анықтаңдар |
|
HCl |
|
HF |
|
H2O |
|
MgCl2 |
|
Al2O3 |
|
|
|
|
|
|
І деңгей 5 ұпай
Әр сұраққа 1 ұпай
V. Бекіту
Сәйкестендіру тестісін оқушыларға таратып орындатамыз.
|
Сұрақтар |
|
Тотығу дәрежесі |
|
Оттектің қосылыстарындағы тотығу дәрежесі |
-2 |
|
|
Сутектің қосылыстардағы тотығу дәрежесі |
0 |
|
|
Жай заттардың тотығу дәрежесі |
+1 |
|
|
Химиялық формуладағы элементтердің тотығу дәрежелерінің алгебралық қосындысы |
+ |
|
|
Н2О2 –оттектің тотығу дәрежесі |
-1 |
|
|
Металдар қосылыстарда қандай тотығу дәрежесін көрсетеді |
0 |
ООМ –сұраймын. Белгішесі қызыл бор.
VI.Қорытындылау
Кітаппен жұмыс
І нұсқа тест құру ІІ нұсқа кітап оқиды
Бірін-бірі тексереді.
VII .Бағалау
Бағалау парағы
|
|
Оқушының аты-жөні |
ООМ Тірек сөздер |
Деңгейлік тапсырма |
Сәйкестендіру тесті |
Кітаппен жұмыс |
Жалпы бағасы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сабақ рефлексиясын жазады.
Үйге тапсырма беру: §64. 5-6-7 жаттығуларын орындау.
Қосымша
Жаттығулар орындау.
-
Мына қосылыстардағы хлордың:HCI,CI2,HCIO, HCIO2, HCIO4 тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
-
Мына қосылыстардағы фосфордың:PH3,HPO3,H3PO4,H3PO3
тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
3.Мына қосылыстардағы күкірттің: H2S,ZnS,SO2, H2SO3, H2SO4
тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
Екінші сабақ алдына мынадай сұрақтар қойылады:
-
Қандай жағдайда химиялық элементтер оң, теріс, нөл тотығу дәрежесін көрсетеді?
-
H2,HCI,H2O,F2,PCI5 қосылысындағы элементтердің тотығу дәрежесін анықтаңдар.
Алгоритмі:
-
Химиялық теңдеуді құру.
-
Теңдеудің оң және сол бөлігіндегі барлық элементтердің тотығу дәрежесін анықтап, оны жазу.
-
Тотығу дәрежесі өзгерген элементті табу.
-
Электрондық баланс теңдеуін құру.
-
Химиялық теңдеуге коэффициенттерін қою
-
Теңдеудің оң және сол бөлігіндегі оттегінің саны бойынша коэффициенттің дұрыс қойылғандығын тексеру.
-
Тотықтырғышты, тотықсыздандырғышты, тотығу – тотықсыздандыру процесін анықтау.
Сабақты пысықтау мақсатында жаттығулар орындау.
-
Тотығу – тотықсыздану реакцияларының теңдеулерін құру:
AI + S = H2S + O2 = PbO + H2 = AI + Br2 =
-
ТТР теңдеулерінің коэффициенттерін қойыңдар.
H2S + CI2 = HCI + S ; HNO3 + Cu = Cu(NO3)2 + NO2 + H2O;
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Тотығу дәрежесі.Тотығу-тотықсыздану рекциясы
Тотығу дәрежесі.Тотығу-тотықсыздану рекциясы
ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАР
8 сынып
|
Мұғалімнің аты-жөні |
|
|
|
|
Сыныбы |
8 |
|
|
|
Сабақтың тақырыбы: |
Тотығу дәрежесі.Тотығу-тотықсыздану рекциясы» |
||
|
Жалпы мақсаты |
Тотығу дәрежесі ұғымы мен танысып, тотығу дәрежесін тауып үйренеді.ТТР -н электрондық баланс әдісімен теңестіріп, рекция теңдеуін құру |
||
|
Күтілетін нәтиже |
Тотығу дәрежесін анықтай алады, анықтамасын біледі. Химиялық реакция теңдеулерін жазу қабілеті қалыптасады. |
||
|
Негізгі идеялар |
1.Химия сабағында оқушылар химиялық формулаларды құрастыру, талдап салыстыру 2.Талдау, есте сақтау, ұқыптылық, білік, дағдыларын дамыту 3.Оқушыларды бірлесе отырып жасауға бірін-бірі құрметтеуге, бір-бірінің пікірін тыңдауға,сабақ уақытын бағалауға үйрету . |
||
|
Құрал-жабдықтар: |
Видеопроектор, ЭО. Химия 8 сынып оқулығы |
||
|
Сабақтың түрі |
Жаңа білімді игеру сабағы. |
||
|
Әдіс-тәсілдер |
Жеке, топтық жұмыстарға тапсырмалар, стратегиялар |
||
І.Ұйымдастыру кезеңі
Сергіту сәті Жылдамдық -1 Шапалақ
ІІ.Үй тапсырмасын талқылау
«Жорға сайысы»
1.Электртерістік
2.Химиялық байланыстың түрлері
3.Кристалл торлар түрлері
4.Ковалентті полюсті
5.Ковалентті полюссіз
6.Электртерістік мәні ең үлкен
7.Электртерістік ең аз
8.Период бойынша электртерістік мәні қалай өзгереді?
9.Валенттілік
10.Тотығу
Формативті бағалау /стикермен/
ІІІ. Жаңа сабақ
« Тотығу дәрежесі» тақырыбы бойынша сызба нұсқасы ілінеді.
Химиялық
элементтер
![]()
Валенттілік Химиялық формулалар Электртерістік Химиялық
байланыс
Тотығу
дәрежесі
Алгебралық әдіспен
түсіндіру
Тотығу-тотықсыздану реакциясы
Жаңа сабақ: Әуелі бинарлы қосылыстардағы AI2+3O3-2 тотығу дәрежесін анықтауды одан соң күрделі заттағы H2+1C+4O3-2 элементтің тотығу дәрежелерін анықтауға жаттығу жасайды. Оқушыларға мына заттардың формулаларындағы элементтердің тотығу дәрежесін анықтайды:H2SO4, MnCI2, MgSO4,SiO2, CuO,HMnO4,K2Cr2O7.
Жаттығулар орындау. 1. Мына қосылыстардағы хлордың:HCI,CI2,HCIO, HCIO2, HCIO4 тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
2. Мына қосылыстардағы фосфордың:PH3,HPO3,H3PO4,H3PO3 тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
3. Мына қосылыстардағы күкірттің: H2S,ZnS,SO2, H2SO3, H2SO4 тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
Екінші сабақ алдына мынадай сұрақтар қойылады:
-
Қандай жағдайда химиялық элементтер оң, теріс, нөл тотығу дәрежесін көрсетеді?
-
H2,HCI,H2O,F2,PCI5 қосылысындағы элементтердің тотығу дәрежесін анықтаңдар.
-
Иондық,атомдық және молекулалық кристалл торлы заттардың физикалық қасиеттері қандай? Оксидтер тақырыбындағы тотығу деген сөздің мағнасын еске түсіру. Реакциялардың бәрі ТТР-на жатпайды, тек теңдеуде тотығу дәрежелері өзгеретін элемент атомдары болса, ондай теңдеулер ТТР – на жатады. Енді оны заттың құрылысы тұрғысынан қарастыру қажет. Натрийдің оттекпен әрекеттесуін қарастырамыз:
Na0 + O20 = Na2+ O-2
ЭБТ құру арқылы теңдеуді теңестіру:
Na0 -е = Na+ тотығады
O20 + 2е = 0-2 тотықсызданады
Na-тотықсыздандырғыш, O –тотықтырғыш, натрий оксидіндегі +,-2 тотығу дәрежесінің мәні айтылады.
Солдан оңға қарай ТД өсетін болса,элемент атомдары тотықсыздандырғыш (ТСШ) қасиет көрсетеді: -4, -3, -2, -1 ,0, +1, +2, +3, +4, +5,+6
Оңнан солға қарай ТД кемитін болса, элемент атомдары тотықтырғыш (ТТШ) қасиет көрсетеді:
Оқушыларға тотықтырғыш,тотықсыздандырғыш ұғымдарының анықтама сын,тотығу-тотықсыздану реакциясының мәнін түсіндіру. Тотығу-тотықсыздану реакциясының теңдеуін құру алгоритмі берілген кесте ілініп, оқушылар жаттығу жұмысын орындайды.
Алгоритмі:
-
Химиялық теңдеуді құру.
-
Теңдеудің оң және сол бөлігіндегі барлық элементтердің тотығу дәрежесін анықтап, оны жазу.
-
Тотығу дәрежесі өзгерген элементті табу.
-
Электрондық баланс теңдеуін құру.
-
Химиялық теңдеуге коэффициенттерін қою.
-
Теңдеудің оң және сол бөлігіндегі оттегінің саны бойынша коэффициенттің дұрыс қойылғандығын тексеру.
-
Тотықтырғышты, тотықсыздандырғышты, тотығу – тотықсыздандыру процесін анықтау.
Сабақты пысықтау мақсатында жаттығулар орындау.
-
Тотығу – тотықсыздану реакцияларының теңдеулерін құру:
Р + O2 = S + O2 = C+ O2
-
Орынбасу реакциясына мысал:
СuCl2 + Fe =
1.Оқушылар кітаппен жұмыс жасайды.
2.Тірек сөздер жазады.
ООМ бойынша оқушылардан сұраймыз. Ақ бормен белгілейміз.
IV.Оқушылардың тірек сөздерінен ең аз , орташа, ең көп жазғандарын анықтаған соң топқа бөліп деңгейлік тапсырмалар береміз.
α тобы β тобы γ тобы
ІІІ деңгей
|
Тотығу дәрежелерін анықтаңдар |
|
H2O2 |
|
Na2O2 |
|
NH3 |
|
K2MnO4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Бағалау рейтінгісі бойынша өзін-өзі бағалау
ІІІ деңгей 15 ұпай
Әр сұраққа 5 ұпай
10-15 ұпай «5»
5-10 ұпай «4»
1-5 ұпай «3»
ІІ деңгей
|
Тотығу дәрежелерін анықтаңдар |
|
CH4 |
|
H2S |
|
Na2CO3 |
|
FeS |
|
H2SO4 |
|
|
|
|
|
|
ІІ деңгей 10ұпай
Әр сұраққа 2 ұпай
І деңгей
|
Тотығу дәрежелерін анықтаңдар |
|
HCl |
|
HF |
|
H2O |
|
MgCl2 |
|
Al2O3 |
|
|
|
|
|
|
І деңгей 5 ұпай
Әр сұраққа 1 ұпай
V. Бекіту
Сәйкестендіру тестісін оқушыларға таратып орындатамыз.
|
Сұрақтар |
|
Тотығу дәрежесі |
|
Оттектің қосылыстарындағы тотығу дәрежесі |
-2 |
|
|
Сутектің қосылыстардағы тотығу дәрежесі |
0 |
|
|
Жай заттардың тотығу дәрежесі |
+1 |
|
|
Химиялық формуладағы элементтердің тотығу дәрежелерінің алгебралық қосындысы |
+ |
|
|
Н2О2 –оттектің тотығу дәрежесі |
-1 |
|
|
Металдар қосылыстарда қандай тотығу дәрежесін көрсетеді |
0 |
ООМ –сұраймын. Белгішесі қызыл бор.
VI.Қорытындылау
Кітаппен жұмыс
І нұсқа тест құру ІІ нұсқа кітап оқиды
Бірін-бірі тексереді.
VII .Бағалау
Бағалау парағы
|
|
Оқушының аты-жөні |
ООМ Тірек сөздер |
Деңгейлік тапсырма |
Сәйкестендіру тесті |
Кітаппен жұмыс |
Жалпы бағасы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сабақ рефлексиясын жазады.
Үйге тапсырма беру: §64. 5-6-7 жаттығуларын орындау.
Қосымша
Жаттығулар орындау.
-
Мына қосылыстардағы хлордың:HCI,CI2,HCIO, HCIO2, HCIO4 тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
-
Мына қосылыстардағы фосфордың:PH3,HPO3,H3PO4,H3PO3
тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
3.Мына қосылыстардағы күкірттің: H2S,ZnS,SO2, H2SO3, H2SO4
тотығу дәрежелерін анықтаңдар.
Екінші сабақ алдына мынадай сұрақтар қойылады:
-
Қандай жағдайда химиялық элементтер оң, теріс, нөл тотығу дәрежесін көрсетеді?
-
H2,HCI,H2O,F2,PCI5 қосылысындағы элементтердің тотығу дәрежесін анықтаңдар.
Алгоритмі:
-
Химиялық теңдеуді құру.
-
Теңдеудің оң және сол бөлігіндегі барлық элементтердің тотығу дәрежесін анықтап, оны жазу.
-
Тотығу дәрежесі өзгерген элементті табу.
-
Электрондық баланс теңдеуін құру.
-
Химиялық теңдеуге коэффициенттерін қою
-
Теңдеудің оң және сол бөлігіндегі оттегінің саны бойынша коэффициенттің дұрыс қойылғандығын тексеру.
-
Тотықтырғышты, тотықсыздандырғышты, тотығу – тотықсыздандыру процесін анықтау.
Сабақты пысықтау мақсатында жаттығулар орындау.
-
Тотығу – тотықсыздану реакцияларының теңдеулерін құру:
AI + S = H2S + O2 = PbO + H2 = AI + Br2 =
-
ТТР теңдеулерінің коэффициенттерін қойыңдар.
H2S + CI2 = HCI + S ; HNO3 + Cu = Cu(NO3)2 + NO2 + H2O;
шағым қалдыра аласыз













