Трансформаторлар және генераторлар.

ЭЛЕКТРОТЕХНИКАЛЫҚ ПӘНДЕРДІҢ ОҚЫТУШЫСЫ
КАНАГАТОВА МАКПАЛ СЕРИКЖАНОВНА

Павлордар, 2020ж.

ПӘН: ЭЛЕКТРОТЕХНИКА ЖӘНЕ ЭЛЕКТРОНИКА

Трансформаторлар.
Генераторлар.

1.

2.

Трансформатор
түсінігі, түрлері және
жұмыс істеу принципі.
Генератор
түсінігі
және құрылысы.

Трансформатор (лат. transformo –
түрлендіремін) – кернеулі айнымалы
токты жиілігін өзгертпей басқа
кернеулі
айнымалы
токқа
түрлендіретін
статикалық
электрмагниттік құрылғы.
Трансформатордың жұмыс істеу
принципі
электро-магниттік
индукция
құбылысына
және
параметрлік эффектіге негізделген.
Негізгі элементтері магнитөткізгіш
және онда орналасқан бірінші реттік
орамалар (БРО) мен бір немесе
бірнеше екінші реттік орамалардан
(ЕРО) тұрады.

Трансформаторды
1878 жылы орыс
ғалымы Павел Николаевич
Яблочков ойлап тапқан.

1882 жылы Иван
Филиппович
Усагин
жетілдірді.

КҮШТІК

БӚЛГІШ

ИМПУЛЬСТІК

ТРАНСФОРМАТОР

ӚЛШЕУ

БАЙЛАНЫС

АВТРАНСФОРМАТОР

Оқшаулағыш және желдендіргіш ортасына
байланысты трансформаторлар:
1)майлы (ТМ)
2) құрғақ (ТС).

МАЙЛЫ ТРАНСФОРМАТОР
Майлы
трансформаторда
оқшаулағыш және желдендіргіш
ортасы
ретінде
трансформатор
майы
қолданылса,
құрғақ
трансформаторларда – ауа және
қатты
диэлектрик;
арнайы
жағдайларда жанбайтын сұйық –
совтол қолданылады.

ҚҰРҒАҚ ТРАНСФОРМАТОР
Құрғақ
трансформаторөздігінен
суыттатын
трансформатор.
Жабық
бөлмелерде тағайындалу үшін
қолданылады.

ТРАНСФОРМАТОРДЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ
Темір өзекше

8

ТРАНСФОРМАТОРДЫҢ ШАРТТЫ БЕЛГІЛЕРІ



U1, U2 – бірінші және екінші жүктеменің

электр кернеуі.


I1, I2 – бірінші және екінші жүктеменің ток

күші.


N1, N2 – бірінші және екінші жүктеменің

орама саны.


k –трансформация коэффициенті.

ГЕНЕРАТОР

АЙНЫМАЛЫ ТОК ГЕНЕРАТОРЫ

ТАҚЫРЫПТЫ ҚОРЫТЫНДЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ:
1. Генератордың айналатын бөлігі қалай аталады?
2. Генератордың қозғалмайтын бөлігі қалай аталады?
3. Кернеуді жоғарлатуға
құрылғыны не деп атайды?

және

төмендетуге

4.
Механикалық
энергияны
электр
айналдыратын машина не деп аталады?

арналған

энергиясына

5. Трансформатордың жұмыс iстеу принципi ... негiзделген.

ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ:
1. Тақырыпты оқу.
2. П.Н.Яблочков пен И.Ф.Усагин туралы қысқаша ақпарат
жинау