Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары

ББҰА

Қызылжар орта мектебі

Пәні:

Биология

Бөлім:

10.3В Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары

Педагогтің аты-жөні:

Рахбаева Алтынай Кыдырбаевна

Күні:

16.02.24

Сынып: 10

Қатысушылар саны: 26 Қатыспағандар саны:3

Сабақтың тақырыбы:

Тұқымқуалаушылықтың хромосомалық теориясы. Кроссинговер нәтижесінде белгілердің тұқымқуалау заңдылықтарының бұзылуы

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

10.2.4.3 - кроссинговер нәтижесінде белгілердің тұқымқуалау заңдылықтарының бұзылуын түсіндіру

Сабақтың мақсаты:

- Тұқымқуалаушылықтың хромосомалық теориясын сипаттау

- Кроссинговер нәтижесінде белгілердің тұқымқуалау заңдылықтарының бұзылуын түсіндіру

Сабақ кезеңі/

уақыты

Педагогтің

іс-әрекеті

Білім алушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

І.Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу. Түгендеу

Психологиялық ахуал қалыптастыру.

«Жүректен жүрекке» тренингі арқылы ынтымақтастық орта қалыптастыру.

Үй тапсырмасы «Желпуіш» әдісі арқылы сұралады.

Мұғаліммен амандасады, шағын топтар бір-біріне бүгінгі сабаққа сәттілік тіліп,тілек айтады.

1 топ оқушыларына 2 топ оқушылары сұрақтар қояды, 3 топ оқушылары бағалайды. Осылайша кезектесіп әр топ сұралады.

«Басбармақ» әдісі

1-10 балл аралығында формативті бағалау

Интерактивті тақта

Жаңа сабаққа кіріспе

10 мин

Сабақтың ортасы

25 минут

«Атаулар сыры» әдісі

Тұқымқуалаушылық, Мендель заңдары, хромосомалық теория

Оқушыларға жаңа сабақтың тақырыбын ашу мақсатында 3 терминді презентация арқылы тақтаға шығарамын және осы терминдердің байланысын анықтау мақсатында Қайда? Қалай? Қандай? деген сұрақтарды қоямын.

Жаңа тақырып бойынша ақпарат беріледі.

( Топтық жұмыс) Тапсырма 1

«Постер» әдісі.

Кубиктің көмегімен әр топқа талқылауға тақырып беріледі:

1. Т.Морганның хромосомалық теориясы, Т.Морган заңдары

2. Тұқымқуалаушылықтың хромосомалық теориясы үлек қосқан ғалымдар, Хромосомалық теорияның негізгі принциптері

3. Дрозофила шыбынының тиімділігі

(Жұптық жұмыс ) Тапсырма 2

«Бірге ойлаймыз» әдісі. Тест тапсырмасын орындайды

Тұқымқуалашылықтың хромосомалық теориясы

.

1. Берілген тұқым қуалау құбылысындағы ата-аналарының генотипі
A)BbVVмен ввvv
B) BbVv мен ввVv
C) BbVv мен ввvv
D) BBVv мен ввvv
2. Дрозофиланың хромасомасындағы тіркесу тобы
A)8
B) 3
C) 4
D) 6
3. Жаңа белгілері пайда болған F2 ұрпақтарының генотипі
A)Bbvv мен bbVV
B) Bbvv мен bbVv
C) BВVV мен bbvv
D) BBvv мен bbVv
4. Берілген суреттегі F2 ұрпақтарындағы жалпы кроссоверленбегендерінің
пайыздық мөлшері
A)41,5%
B) 50 %
C) 83 %
D) 17 %
5. Берілген суреттен F3ұрпақтарында 103 дрозофила шыбыны пайда болып,

оның 23-ы кроссоверлі болғандағы кроссинговердің мөлшері
A)18,3 %
B) 28,4 %
C) 25,3 %
D) 22,3 %

6. АВС гендері бір түзу сызықтықтың

бойында орналасқан. АВ гендерінің

арақашықтығы 5 сМ-ға тең. ВС гендерінің

арақашықтығы 8 сМ-ға тең болғанда жалпы

ABC гендерінің ұзындығы

A) 11 сМ

B) 22 сМ

C) 20 сМ

D) 13 сМ

(ФС) (Жеке жұмыс ) Тапсырма 3.

Есептер шығару

1. Ата-анасы сау отбасында екі қыз және екі ұл бала бар. Барлық ұл баласы гемофилия ауруымен ауырып, көп өмір сүрмеген. Қыз балалары сау. Олардың

балаларының ауру болып тууының ықтималдығы қандай?

2. Әкесі мен ұлы дальтонизм ауруымен ауырады, ал шешесі сау. Баланың және ата-ананың генотипін анықтандар. Бұл отбасында ауру әкесінен ұлына берілуі мүмкін бе?

3. А, В және С гендері бір тіркесу тобында орналасқан. А және В гендері аралығында кроссинговердің мөлшері - 7,4%, ал В және С гендерінің хромосомадағы орналасу реті қандай болады?

Оқушылар мұғалім ұсынған терминдер арасындағы байланысты анықтайды.

Өз ойларын айтады. Дәлелдер арқылы өз пікірлерін жүйелейді.

Оқушылардың жауаптары арқылы жаңа сабақтың тақырыбы тұжырымдалады.

Әр топ кубик бойынша өздеріне берілген тапсырмалармен жұмыс жасайды.

Жазған мәліметтерін топта талқылайды, топтың атынан ортақ жауап дайындайды, яғни постер қорғайды.

Оқушылар сілтеме арқылы өтіп, берілген анықтамалар мен тірек сөздерді сәйкестендіреді.

Тапсырманы жұпта орындайды.

Сабақ барысында тапсырмаларды орындау арқылы белсенділік танытады.

Оқушылар есептерді шығарады.

Тапсырманы жеке түрде орындайды.

Мадақтау сөздер арқылы бағалау.

• Жарайсың!

• Өте жақсы!

• Жақсы!

• Жауапты нақтыла!

• Жауапты толықтыр!

• Керемет!

• Талпың!

• Іздең!

«Басбармақ» әдісі

Дескриптор

Білім алушылар:

- берілген анықтамалар мен тірек сөздерді сәйкестендіреді.

Дескриптор негізінде формативті бағалау

Дескриптор

Білім алушылар:

-кроссинговер құбылысын анықтайды.

-ментальді карта құрастырады.

1-10 аралығында формативті бағалау

АКТ

Оқулық,

АКТ

АКТ, оқулық

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

5 мин.

«Инстаграм» әдісі

Сабақты бекіту мақсатында қолданылады. Бүгінгі сабақтан алған білімдерін бір сөйлем арқылы білдіреді.

Сабаққа қатысты сұрақтарым бар

Саба Материалды жүктеу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Биология пәні бойынша барлық материалдарды көру Аттестацияда (ПББ) 100% келетін тақырыптармен дайындаймыз Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады Толығырақ