Үйсіндер мен қаңлылардың материалдық және рухани мәдениеті.

Білім беру ұйымының атауы

М.Жұмабаев атындағы орта мектеп

Пәні:

Қазақстан тарихы

Бөлім:

5.3. Үйсіндер мен қаңлылар

Педагогтің аты-жөні:

Абдурусул С.А

Күні:

18.03.2022 ж

Сынып: 5 Б

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Үйсіндер мен қаңлылардың материалдық және рухани мәдениеті.

Зерттеу сұрағы: Үйсіндер мен қаңлылар мәдениетінің ерекшеліктері қандай?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.2.3 ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін сипаттау

5.2.2.6 көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін түсіну

Бағалау критерийі

• Көшпелілердің қолданбалы өнерінің ерекшеліктерін ,біледі.

• Көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін түсінеді

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар: Ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін түсінеді;

Оқушылардың басым бөлігі: Қаңлылар мен үйсіндердің мәдениеті туралы айтады;

Кейбір оқушылар: Үйсіндер мен қаңлылардың мәдениетінің даму ерекшеліктерін анықтайды.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру

Өткен білімді еске түсіру

10 минут

Ұйымдастыру кезеңі: Балаларды түгендеу. «Кіру билеттерін қабылдау»

Алдыңғы білімді тексеру «Тәтті сұрақтар» әдісі . Сұрақ-жауап

1. Қаңлылар өмір сүрген ғасыр? Б.з.б 3-2- б.з 5 ғасырлары

2. Незізгі территориясы ? Оңтүстік Қазақстан

3. Қаңлылыардың астанасы? Битянь қаласы

4. Екінші астансы? Бадян қаласы

5. Халқының саны? 600 мың

6. Отбасы, іскер саны?120 мың

7. Қоғамдық құрылысы? Монархиялық билік жүйесі болды

8. Билеушілерін қалай атады қаңлылар? Хан

9. Кіші хандар дегеніміз кімдер? Ел 5 иелікке бөлінген, әр иелікті басқарғандар кіші хандар деп аталды

10. Көсем дегеніміз ? Ру тайпа басшылар

11. Негізгі шараушылығы? Мал шаруашылығы мен егіншілік және маталл өңдеу

12. Қаңлылылар туралы көп дерек қалдарған? Қытайлықтар

13. Қай мемлекеттермен сауда қатынастарын жасады? Қытай,Рим, Кушан

14. Діндері қандай болды? Күнге,айға,жұлдыздарға табынған. Ата баба аруағына сиынған.

15. Б.з.б 46-36 жылдары қаңлылар ғұндар тәіңрқұты Чжи Чжимен күш біріктіріп кімдерге қарсы соғысты? Қытайларға

Мұғалім бағалау парығын топ басшыларына береді

Ой қозғау. Тақырыпқа шығу.

Жаңа сабақтың тақырыбын анықтау үшін оқушылардың зейіні төмендегі суретке аударылып, талқылау жүргізіледі.

1. Суреттерде не бейнеленген?

2. Суреттерге жалпы қандай атау беруге болады?

3. «Мәдениет» деген не? Мәдениет элементтеріне не жатады?

4. Бұл жәдігерлер Қазақстанды мекен еткен қандай тайпалармен байланысты болуы мүмкін?

.

Ой түрткі сұрақтарға жауап беру арқылы тақырыпты болжайды.

Сабақ мақсатын білім алушылармен анықтаймын және сабақ кезеңдерімен таныстырамын.

Оқушылар үй тапсырмасының сұрақтарына жауап береді

Жалпы 2 балл

Дескриптор:

Қаңлылар туралы сипаттама береді

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы не туралы болмақ?

Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Тәтті сұрақтар»

Кескін қағаздар, оқулық 5 сынып Қазақстан тарихы

Бағалау парағы

Тақырып

тық суреттер АКТ

Жаңа білім

3 мин

Сабақтың ортасы

27 мин

Бейнебаян

1.Бейне материалдан нені тамашаладыңыздар?

2.Қандай мағлұмат білдік?

1.Тапсырма. Мәтінмен жұмыс. «Желаяқ әдісі»

Топтарға кішігірім мәтіндер ілінеді.Әр топ мүшелері кезекпен тақтаға мәтіннің бір сөйлемін ішінен оқиды.

Үйсін мен қаңлы тайпалары сақтардың мәдениетін жалғастырып, одан ары дамытты. Жетісу мен Сырдария қалаларындағы қазба жұмыстарының нәтижесінде үйсіндер мен қаңлылардың материалдық мәдениеті біршама толық зерттеліп, ерте көшпелілердің мәдениеті жөнінде мағлұмат алуға мүмкіндік пайда болды. Зерттеулер ерте көшпеліліердің негізгі тұрақты баспана ретінде киіз үйді, ал көшкенде күйме үйлерді пайдаланғанын анықтаған. Үйсіндер мен қаңлылар ағаштан, сазбалшықтан ( керамика) ыдыс-аяқ , қола, күміс, алтыннан әшекей бұйымдарын, темір, қола, сүйектен қару-жарақтар жасаған.

Еңбек құралдарын жасауда көбінесе темір, қола, сүйек,ағашты қолданды. Қорғандардан табылған темір заттар маталлургия ісінің де гүлденгенін көрсетеді. Халықтың бір бөлігі темір және полиметалл рудасын қазумен, алтын мен күмісті өңдеп, оларды сатумен айналысқан. Бұл қаңлылардың сауда -саттықпен айналысқандарын көрсетеді. Үйсіндер мәдениетінің бір бөлігі үйсін қорғандары.

Олар үйінді оба түрінде кездеседі. Қаңлы тайпаларының тұрақтарының маңындағы зираттардан қару- жарағымен жерленген ер адам мен сырға, жүзік, моншақ сынды әшекей бұйымдармен жерленген әйелдің қаңқасы табылған. Үйсін мәдениетінің тағы бір ерекшелігі Қарғалыдан табылған тәті. Бұл алтын тәтідегі ерекше әсемдікпен бейнеленген қанатты пырақ үйсіндердің мифалогиялық ұғымынан хабар береді.

2-тапсырма

Жұптық жұмыс «Тұжырымды айдар» әдісі. Кестені толтыру

I-топ

Суреттердегі үйсіндер мен қаңлылардың қолданбалы өнер туындыларын сипаттаңыз.

Сәйкестендіру II-топ

Үйсіндер мен қаңлылардың мәдениетіне қатысты ұғымдардың жауабын табыңыз

Кәсіп иелерін анықтайды

578тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Қазақстан тарихы пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары