Білім беру ұйымының атауы

М.Жұмабаев атындағы орта мектеп

Пәні:

Қазақстан тарихы

Бөлім:

5.3. Үйсіндер мен қаңлылар

Педагогтің аты-жөні:

Абдурусул С.А

Күні:

18.03.2022 ж

Сынып: 5 Б

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Үйсіндер мен қаңлылардың материалдық және рухани мәдениеті.

Зерттеу сұрағы: Үйсіндер мен қаңлылар мәдениетінің ерекшеліктері қандай?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.2.3 ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін сипаттау

5.2.2.6 көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін түсіну

Бағалау критерийі

• Көшпелілердің қолданбалы өнерінің ерекшеліктерін ,біледі.

• Көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін түсінеді

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар: Ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін түсінеді;

Оқушылардың басым бөлігі: Қаңлылар мен үйсіндердің мәдениеті туралы айтады;

Кейбір оқушылар: Үйсіндер мен қаңлылардың мәдениетінің даму ерекшеліктерін анықтайды.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру

Өткен білімді еске түсіру

10 минут

Ұйымдастыру кезеңі: Балаларды түгендеу. «Кіру билеттерін қабылдау»

Алдыңғы білімді тексеру «Тәтті сұрақтар» әдісі . Сұрақ-жауап

1. Қаңлылар өмір сүрген ғасыр? Б.з.б 3-2- б.з 5 ғасырлары

2. Незізгі территориясы ? Оңтүстік Қазақстан

3. Қаңлылыардың астанасы? Битянь қаласы

4. Екінші астансы? Бадян қаласы

5. Халқының саны? 600 мың

6. Отбасы, іскер саны?120 мың

7. Қоғамдық құрылысы? Монархиялық билік жүйесі болды

8. Билеушілерін қалай атады қаңлылар? Хан

9. Кіші хандар дегеніміз кімдер? Ел 5 иелікке бөлінген, әр иелікті басқарғандар кіші хандар деп аталды

10. Көсем дегеніміз ? Ру тайпа басшылар

11. Негізгі шараушылығы? Мал шаруашылығы мен егіншілік және маталл өңдеу

12. Қаңлылылар туралы көп дерек қалдарған? Қытайлықтар

13. Қай мемлекеттермен сауда қатынастарын жасады? Қытай,Рим, Кушан

14. Діндері қандай болды? Күнге,айға,жұлдыздарға табынған. Ата баба аруағына сиынған.

15. Б.з.б 46-36 жылдары қаңлылар ғұндар тәіңрқұты Чжи Чжимен күш біріктіріп кімдерге қарсы соғысты? Қытайларға

Мұғалім бағалау парығын топ басшыларына береді

Ой қозғау. Тақырыпқа шығу.

Жаңа сабақтың тақырыбын анықтау үшін оқушылардың зейіні төмендегі суретке аударылып, талқылау жүргізіледі.

1. Суреттерде не бейнеленген?

2. Суреттерге жалпы қандай атау беруге болады?

3. «Мәдениет» деген не? Мәдениет элементтеріне не жатады?

4. Бұл жәдігерлер Қазақстанды мекен еткен қандай тайпалармен байланысты болуы мүмкін?

.

Ой түрткі сұрақтарға жауап беру арқылы тақырыпты болжайды.

Сабақ мақсатын білім алушылармен анықтаймын және сабақ кезеңдерімен таныстырамын.

Оқушылар үй тапсырмасының сұрақтарына жауап береді

Жалпы 2 балл

Дескриптор:

Қаңлылар туралы сипаттама береді

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы не туралы болмақ?

Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Тәтті сұрақтар»

Кескін қағаздар, оқулық 5 сынып Қазақстан тарихы

Бағалау парағы

Тақырып

тық суреттер АКТ

Жаңа білім

3 мин

Сабақтың ортасы

27 мин

Бейнебаян

1.Бейне материалдан нені тамашаладыңыздар?

2.Қандай мағлұмат білдік?

1.Тапсырма. Мәтінмен жұмыс. «Желаяқ әдісі»

Топтарға кішігірім мәтіндер ілінеді.Әр топ мүшелері кезекпен тақтаға мәтіннің бір сөйлемін ішінен оқиды.

Үйсін мен қаңлы тайпалары сақтардың мәдениетін жалғастырып, одан ары дамытты. Жетісу мен Сырдария қалаларындағы қазба жұмыстарының нәтижесінде үйсіндер мен қаңлылардың материалдық мәдениеті біршама толық зерттеліп, ерте көшпелілердің мәдениеті жөнінде мағлұмат алуға мүмкіндік пайда болды. Зерттеулер ерте көшпеліліердің негізгі тұрақты баспана ретінде киіз үйді, ал көшкенде күйме үйлерді пайдаланғанын анықтаған. Үйсіндер мен қаңлылар ағаштан, сазбалшықтан ( керамика) ыдыс-аяқ , қола, күміс, алтыннан әшекей бұйымдарын, темір, қола, сүйектен қару-жарақтар жасаған.

Еңбек құралдарын жасауда көбінесе темір, қола, сүйек,ағашты қолданды. Қорғандардан табылған темір заттар маталлургия ісінің де гүлденгенін көрсетеді. Халықтың бір бөлігі темір және полиметалл рудасын қазумен, алтын мен күмісті өңдеп, оларды сатумен айналысқан. Бұл қаңлылардың сауда -саттықпен айналысқандарын көрсетеді. Үйсіндер мәдениетінің бір бөлігі үйсін қорғандары.

Олар үйінді оба түрінде кездеседі. Қаңлы тайпаларының тұрақтарының маңындағы зираттардан қару- жарағымен жерленген ер адам мен сырға, жүзік, моншақ сынды әшекей бұйымдармен жерленген әйелдің қаңқасы табылған. Үйсін мәдениетінің тағы бір ерекшелігі Қарғалыдан табылған тәті. Бұл алтын тәтідегі ерекше әсемдікпен бейнеленген қанатты пырақ үйсіндердің мифалогиялық ұғымынан хабар береді.

2-тапсырма

Жұптық жұмыс «Тұжырымды айдар» әдісі. Кестені толтыру

I-топ

Суреттердегі үйсіндер мен қаңлылардың қолданбалы өнер туындыларын сипаттаңыз.

Сәйкестендіру II-топ

Үйсіндер мен қаңлылардың мәдениетіне қатысты ұғымдардың жауабын табыңыз

Кәсіп иелерін анықтайды

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

ЖИ арқылы жасау

Бөлісу

Материалға шағымдану

Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз

Жариялаған:

Абдурусул Сымбат Аманкелдіқызы

30 Мамыр 2022

1506

Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз

Шағымды қалдыру

Үйсіндер мен қаңлылардың материалдық және рухани мәдениеті.

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Үйсіндер мен қаңлылардың материалдық және рухани мәдениеті.

Материал туралы қысқаша түсінік

Ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін түсінеді. Қаңлылар мен үйсіндердің мәдениеті туралы айтады. Үйсіндер мен қаңлылардың мәдениетінің даму ерекшеліктерін анықтайды.

Материалды жүктеу

Материалдың қысқаша нұсқасы

Білім беру ұйымының атауы		М.Жұмабаев атындағы орта мектеп
Пәні:		Қазақстан тарихы
Бөлім:		5.3. Үйсіндер мен қаңлылар
Педагогтің аты-жөні:		Абдурусул С.А
Күні:		18.03.2022 ж
Сынып: 5 Б		Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:		Үйсіндер мен қаңлылардың материалдық және рухани мәдениеті. Зерттеу сұрағы: Үйсіндер мен қаңлылар мәдениетінің ерекшеліктері қандай?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:		5.2.2.3 ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін сипаттау 5.2.2.6 көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін түсіну
Бағалау критерийі		Көшпелілердің қолданбалы өнерінің ерекшеліктерін ,біледі. Көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін түсінеді
Сабақтың мақсаты		Барлық оқушылар: Ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін түсінеді; Оқушылардың басым бөлігі: Қаңлылар мен үйсіндердің мәдениеті туралы айтады; Кейбір оқушылар: Үйсіндер мен қаңлылардың мәдениетінің даму ерекшеліктерін анықтайды.
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі//уақыты	Педагогтің әрекеті		Оқушының әрекеті		Бағалау	Ресурстар
Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Өткен білімді еске түсіру 10 минут	Ұйымдастыру кезеңі: Балаларды түгендеу. «Кіру билеттерін қабылдау» Алдыңғы білімді тексеру «Тәтті сұрақтар» әдісі . Сұрақ-жауап Қаңлылар өмір сүрген ғасыр? Б.з.б 3-2- б.з 5 ғасырлары Незізгі территориясы ? Оңтүстік Қазақстан Қаңлылыардың астанасы? Битянь қаласы Екінші астансы? Бадян қаласы Халқының саны? 600 мың Отбасы, іскер саны?120 мың Қоғамдық құрылысы? Монархиялық билік жүйесі болды Билеушілерін қалай атады қаңлылар? Хан Кіші хандар дегеніміз кімдер? Ел 5 иелікке бөлінген, әр иелікті басқарғандар кіші хандар деп аталды Көсем дегеніміз ? Ру тайпа басшылар Негізгі шараушылығы? Мал шаруашылығы мен егіншілік және маталл өңдеу Қаңлылылар туралы көп дерек қалдарған? Қытайлықтар Қай мемлекеттермен сауда қатынастарын жасады? Қытай,Рим, Кушан Діндері қандай болды? Күнге,айға,жұлдыздарға табынған. Ата баба аруағына сиынған. Б.з.б 46-36 жылдары қаңлылар ғұндар тәіңрқұты Чжи Чжимен күш біріктіріп кімдерге қарсы соғысты? Қытайларға Мұғалім бағалау парығын топ басшыларына береді Ой қозғау. Тақырыпқа шығу. Жаңа сабақтың тақырыбын анықтау үшін оқушылардың зейіні төмендегі суретке аударылып, талқылау жүргізіледі. Суреттерде не бейнеленген? Суреттерге жалпы қандай атау беруге болады? «Мәдениет» деген не? Мәдениет элементтеріне не жатады? Бұл жәдігерлер Қазақстанды мекен еткен қандай тайпалармен байланысты болуы мүмкін? . Ой түрткі сұрақтарға жауап беру арқылы тақырыпты болжайды. Сабақ мақсатын білім алушылармен анықтаймын және сабақ кезеңдерімен таныстырамын.		Оқушылар үй тапсырмасының сұрақтарына жауап береді Жалпы 2 балл Дескриптор: Қаңлылар туралы сипаттама береді Оқушылар өз ойларын ортаға салады. Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы не туралы болмақ?		Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады	«Тәтті сұрақтар» Кескін қағаздар, оқулық 5 сынып Қазақстан тарихы Бағалау парағы Тақырып тық суреттер АКТ
Жаңа білім 3 мин Сабақтың ортасы 27 мин	Бейнебаян 1.Бейне материалдан нені тамашаладыңыздар? 2.Қандай мағлұмат білдік? 1.Тапсырма. Мәтінмен жұмыс. «Желаяқ әдісі» Топтарға кішігірім мәтіндер ілінеді.Әр топ мүшелері кезекпен тақтаға мәтіннің бір сөйлемін ішінен оқиды. Үйсін мен қаңлы тайпалары сақтардың мәдениетін жалғастырып, одан ары дамытты. Жетісу мен Сырдария қалаларындағы қазба жұмыстарының нәтижесінде үйсіндер мен қаңлылардың материалдық мәдениеті біршама толық зерттеліп, ерте көшпелілердің мәдениеті жөнінде мағлұмат алуға мүмкіндік пайда болды. Зерттеулер ерте көшпеліліердің негізгі тұрақты баспана ретінде киіз үйді, ал көшкенде күйме үйлерді пайдаланғанын анықтаған. Үйсіндер мен қаңлылар ағаштан, сазбалшықтан ( керамика) ыдыс-аяқ , қола, күміс, алтыннан әшекей бұйымдарын, темір, қола, сүйектен қару-жарақтар жасаған. Еңбек құралдарын жасауда көбінесе темір, қола, сүйек,ағашты қолданды. Қорғандардан табылған темір заттар маталлургия ісінің де гүлденгенін көрсетеді. Халықтың бір бөлігі темір және полиметалл рудасын қазумен, алтын мен күмісті өңдеп, оларды сатумен айналысқан. Бұл қаңлылардың сауда -саттықпен айналысқандарын көрсетеді. Үйсіндер мәдениетінің бір бөлігі үйсін қорғандары. Олар үйінді оба түрінде кездеседі. Қаңлы тайпаларының тұрақтарының маңындағы зираттардан қару- жарағымен жерленген ер адам мен сырға, жүзік, моншақ сынды әшекей бұйымдармен жерленген әйелдің қаңқасы табылған. Үйсін мәдениетінің тағы бір ерекшелігі Қарғалыдан табылған тәті. Бұл алтын тәтідегі ерекше әсемдікпен бейнеленген қанатты пырақ үйсіндердің мифалогиялық ұғымынан хабар береді. 2-тапсырма Жұптық жұмыс «Тұжырымды айдар» әдісі. Кестені толтыру I-топ Суреттердегі үйсіндер мен қаңлылардың қолданбалы өнер туындыларын сипаттаңыз. Өнер туындылары Сипаттамасы Қарғалыдан табылған «Алтын тәті» Алматы маңындағы Қарғалы шатқалынан табылған б.з.б. 3-2 ғ асыл тастармен көмкеріліп таза алтыннан жасалған. Қаңлылардың қыш ыдыстары Саз балшықты керек формаға келтіріп қыш құмыра жасайды,күйдіреді. Алма және алмұрт тәріздес Сәйкестендіру II-топ Үйсіндер мен қаңлылардың мәдениетіне қатысты ұғымдардың жауабын табыңыз 1. Гуньмо А) Қаңлы қаласы 2. Қаптырма В) Қымбат тастар орнатылған алтыннан жасалған зергерлік бұйым 3. Тәті С) Алтыннан жасалған зергерлік бұйым 4. Битянь Е) Үйсіндердің басшысы Кәсіп иелерін анықтайды Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: docx Қазақстан тарихы Сабақ жоспары 5 сынып 30.05.2022 1506 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: Абдурусул Сымбат Аманкелдіқызы Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ