Материалдар / "Ұшқыр ой мен шешен тіл" сайыс сабағы

"Ұшқыр ой мен шешен тіл" сайыс сабағы

Материал туралы қысқаша түсінік

Абай мен Мағжанның өмірімен шығармашылығы өлеңдер жайлы

Құрманбекова Дүйсенкүл Оразбаевна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

21 Қараша 2018

695

0 рет жүктелген

Қазақ әдебиеті Ашық сабақ 5 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Сабақтың тақырыбы : «Ұшқыр ой мен шешен тіл» сайыс сабақ Сабақтың мақсаты : Оқушылардың поэзия әлемі үйірме сабағынан өтілген Абай мен Мағжанның өмірбаяны, шығар- шығармашылығы, өлеңдері жайында тиянақтап, ақындардың халыққа кең таралуының мәні сыры неде екенін таныту,кейінгі ұрпаққа дәріптеу. Сайысты өткізу барысы: 1.Таныстыру 2.Ақынның өлеңдерін мәнерлеп жатқа айту 3. «Мықты болсаң-тауып көр» 4. «Ойлы болсаң- озып көр» 5.Өлеңді талдау 6. «Жүйрік болсаң-шауып көр»Бұл сайыс Абай мен Мағжан тобының арасында 6 кезең бойынша өтіледі. 1.кезең Абай мен Мағжанның өмірбаяны2.кезең Абай мен Мағжан өлеңдерін жатқа айту3. кезең «Көркем сөз» жалғастыру керек4. кезең «Ойлы болсаң-озып көр» бұл кезеңде сұрақтар беріледі5.кезең Берілген өлеңді талдау керек6.кезең «Жүйрік болсаң-тауып көр» сұрақтар айтылады.

1 топ Абай Құнанбайұлы- қазақ халқының ұлы ақыны, сазгер, философ,қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаушы, үлкен ойшыл-ағартушы,көркемсөздің теңгесі жоқ шебері. Абай Құнанбайұлы 1845 жылы бұрынғы Семей облысындағы Шыңғыс тауының баурайында дүниеге келген.Азан шақырып қойған аты-Ибраһим.Әжесі еркелетіп «Абай» деп атап кеткен.Болашақ ақын жас кезінен өлең, әңгімеге әуес болып, әжесі Зере мен анасы Ұлжанның аңыз-әңгімелерін бар ынтасымен тыңдайтын.Абай өлең шығаруды бала кезінде-ақ бастаған. Ақынның шығармалары,негізінен үш саладан тұрады. Бірі-өзі шығарған өлеңдері, екіншісі-қарасөздері, үшіншісі-өзге тілдерден аударған өлеңдері.Абай шығармалары-ның тақырыбы өмірдің барлық саласын қамтиды. 2.топ Қазақ әдебиетінің жарық жұлдыздарының бірі- Мағжан Бекенұлы Жұмабаев Солтүстік Қазақстан облысы Ақмола губерниясында 1893жылы өмірге келген. Ауыл мұғалімінен хат танып сауат ашқан кейінтүрік, парсы,орыс тілдерін үйренді.Мағжан Уфадағы Ғалия медіресесіндеоқыды. Медіреседе татардың белгілі жазушысы оқытушы ҒалымжанИбрагимовтың көзіне түсті. Дәл осы жылдардан кейін Мағжан өлең жаза бастады. Жалынды жырларымен, халық қалаулысына айналғанМағжан Жұмабаев қызыл империя саясатының құрбаны болды.1929 жылдан бастап қуғын-сүргінге ұшыраған ақын «Халық жауы»деген жалған айыппен сотталып, 1938жылы атылды. Мағжан Жұмабаев- әдебиетте қайталанбас өзіндік қолтаңба қалдырғандарынды тұлға. Ұлы Абай дәстүрін жалғастырып, өз өлеңдеріндеданалықтың ауыр тағдыры мен өмірін шынайы суреттей білген.2кезең «Көркем сөз» сайысы3 кезең «Мықты болсаң-тауып көр» Бұл кезеңде ақын өлеңінің жалғасын табу.1 топ Абай 1. Ақ киімді денелі, ақ сақалды, Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды ( Үсті басы ақ қырау түсі суық Басқан жері сықырлап келіп қалды) 2. Ғылым таппай мақтанба, Орын таппай баптанба. ( Құмарланып шаттанба, Ойнап босқа күлуге) 3. Қараша,желтоқсан мен сол бір-екі ай, Қыстың басы бірі ерте, біреуі жай. ( Ерте барсам жерімді жеп қоям деп, Ықтырмамен күзеуде отырар бай.)2 топ Мағжан 1.Арыстанмын, айбатыма кім шыдар Жолбарыспын, маған қарсы кім тұрар ( Көкте-бұлт, жерде-желмін гулеген, Жер еркесі- желдің жөнін кім сұрар.) 2.Бұрқырап қара дауыл соғып тұрған, Көкорай түсі қашып, солып тұрған ( Шыдамай қатты ызғарлы жел өтіне, Бүрісіп ағаш, шөптер тоңып тұр.) 3. Күш кеміді, айбынды ту құлады, Кеше батыр-бүгін қорқақ, бұғады. ( Ерікке ұмтылған ұшқыр жаны кісенде, Қан суынған, жүрек солғын соғады.) 4 кезең «Ойлы болсаң- озып көр» Сұрақ-жауап . Бұл кезеңдекеспе қағаздар арқылы ортаға сұрақтар тасталады. Оқушыларжауап беру керек. 1 топ Абай 1. Абай қай жылдары өмір сүрді А. 1845-1904 В.1845-1905 С. 1846-1905 Д. 1846-19062. «Абай жолы» роман –эпопеясының авторы кімА. Мағжан Жұмабаев В . Сәкен СейфуллинС. Мұхтар Әуезов Д. Ілияс Жансүгіров3. Абайдың поэмаларын атаА. Масғұт, Ескендір, Бала Абай В.Абай жолы, Әзім әңгімесі,АуылС.Әзім әңгімесі, Ескендір,Масғұт Д Ескендір,Патша құдай,Масғұт4. Құнанбайдың Абайға еркелетіп қойған атыА.Құлыншақ В. ИбрағалиС.Қарашұнақ Д. Телқара5. Абай қандай рудан шыққанА. Арғын В. ТобықтыС. Найман Д. Шекті

2топ Мағжан 1.Мағжан қай жылдары өмір сүрді.А. 1892-1937 В.1893-1938С. 1892-1936 Д. 1894-19372. Білімге жаны құштар Мағжан қай медіреседе оқыды.А. Әлия В.УфаС.Шолпан Д. Ғалия3 .Мағжанның абақтыда анасына жазған өлеңі қ алай аталады.А.Сағындым В. АнашымС. Анама Д.Әйел4. Мағжан қандай ақын.А. Халық ақыны В.Ұлтшыл ақынС. Философ ақын Д.Орыс ақын5 .Ер жігіт өнер табар ерте қуса, Ерініп,шаршамаса, белін буса. Қай өлеңнен алынған үзіндіА.Өнер-білім қайтсе табылар В.Балалық шақС.Қазағым Д.Күз5 кезең Ақынның өлеңін талдау.1.топ Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат, Екі түрлі нәрсе ғой сыр мен сымбат. Арзан,жалған күлмейтін,шын күлерлік, Ер табылса жарайды, қылса сұхбат2.топ Сансыз күндер ой астына көмілдім, Қор болып ем көңілін таппай көңілдің. Жаспен жасып, оймен азып-тозып ем, Өліп едім, бүгін тағы тірілдім.

6. кезең «Жүйрік болсаң-шауып көр»

1.«Күз» өлеңіндегі айтылатын әсем гүл (бәйшешек)

2. «Әсемпаз болма әрнеге» өлеңіндегі сегіз қырлы,бір сырлы талант иесі (өнерпаз) 3. «Қыс» өлеңіндегі малшының сырт киімі қалай аталады (шиден мен тон)4. «Ғылым таппай мақтанба» өлеңіндегі бес дұшпанды атаңыз(Өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, бекер мал шашпақ )

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!