Ы.Алтынсарин "Жомарттық-қайырымдылық тамшысы"

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

Тәрбиенің қайнар бұлағы

Мектеп: Ғ.Мұратбаев атындағы №17 орта мектеп

Күні:11.12.2018ж

Мұғалімнің аты-жөні: Разақова Майра

Сынып: 5 А

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Жомарттық-қайырымдылық тамшысы

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

5.2.1.1. Әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу (АИ 1.)

Ойлау дағдысы

Қолдану,Талдау,Жинақтау

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушылар:

Әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттейді.

Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

Сюжет желісіне қарай қарама-қарсы суреттеулерді табады.

Кейбір оқушылар орындай алады:.

Әдеби шығармадағы оқиға арқылы екі нәрсені суреттеп, салыстырады.

Бағалау критерийі

• Әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттей алады.

• Әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстырып тұжырымдайды.

• Сюжет желісіне қарай қарама-қарсы суреттеуді табады,сыни шолу жазады.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады: Сөздердің лексикалық мағынасын түсінеді.

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:Жомарт,жұмыс,нан,дәулет.

Диалог құруға/шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер: төрт түрлі

себеп,еңбекпен табылған нан,жәрдем беру.

Құндылықтарға баулу

• Шығармашылық және сыни тұрғысынан ойлау;

• Өзгелердің мәдениетәне және көзқарасына құрметпен қарау;

• Жеке,жұптық,топтық жұмыстар жасау қабілеті;

Пән. байланыс

Қазақ тілі, өзін-өзі тану

Алдыңғы оқу

Ыбырайдың өмірі мен өнер білім тақырыбындағы өлеңдері мен әңгімелері туралы біледі

Сабақ барысы

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Басы

6 минут

2 минут

4 минут

Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылар әңгіме желісі бойынша

«Жомарт», «Мейірім», «Мырза», «Мәрт» топтары болып 4 топқа бөлінеді.

Үй тапсырмасын “Зерделі сұрақ, ұтымды жауап » арқылы сұрап бекіту

1-топ:

1.Ыбырай қай жылы дүниеге келді?

(1841 жыл 20 қазан)

2. Балқожа би кім?

(Атасы)

3. Ыбырайдың арман еткен мектебі қай қалада, қай жылы ашылды?

(Торғай,1864ж)

4. Кімге жолдаған хатында 14 қазақ баласын оқытуға аш қасқырдай кіріскенін баяндайды?

(Н.И.Ильминский)

2-топ:

1.Ыбырай қай жерде дүниеге келген?

(Қостанай обл, Затабол ауд) 2. Оның қандай әңгімелері бар?

( «Қышшақ Сейітқұл», «Атымтай Жомарт» т.б

3. «Қазақ хрестоматиясы» қай жылы, қай жерде басылып шықты?

(1879 жылы Орынборда)

4. Қай жылы қазақ балаларына арналған оқуға түседі?

(1850 жылы Орынборда)

3-топ:

1. «Қазақ хрестоматиясын» жазудағы басты мақсаты не?

(Қазақ балаларына білім мен тәрбиенің негізгі көзі - оқулық) 

2. Ыбырай мектепті қай жылы аяқтап шығады?

(1857 ж)

3.Ыбырай Балқожа бидің хатшысы болып қай жылы тағайындалды?

(1857)

 4.«Қазақ хрестоматиясы» деп аталатын оқулығы қай өлеңімен басталады ?

( « Кел, балалар, оқылық»!).

4-топ:

1.Ыбырай Алтынсарин неліктен атасының тәрбиесінде болған?

(Әкесі ерте қайтыс болғандықтан)

2. «Қазақтарға орыс тілін үйретудің бастауыш құралы» еңбегі қай жылы жарық көрді?

(1879 жылы)

3.Ы.Алтынсариннің қандай өлеңдерін білесіңдер?

(« Кел, балалар, оқылық», Өзен )

4. Ыбырай Алтынсарин қай жылдары өмір сүрген?

(1841-1889 )

Мадақтау арқылы бағалау

АКТ

Ортасы

29 минут

2 минут

2 минут

10 минут

9 минут

6 минут

1.Бүгінгі жаңа сабағымызда: АКТ (бейнежазба)

Бейнежазбадан кейін бүгінгі өтетін сабақтың тақырыбын,мақсатын анықтайды.

Әңгімедегі «жомарт» сөзінің мағынасын ашып, антонимін табыңыздар!

Атымтай суреті Шығайбай суреті

Суреттегі кейіпкерлердің қасиеттерін қарсы қойып суреттеу

Оқулықпен жұмыс (Белсенді оқыту) Топтық жұмыс.

І топ «Жомарт».

Атымтай Жомарт туралы әңгімені оқып, тәрбиелік мәні зор,оқырманын еңбек етуге,қанағатшылдыққа баулитын, қанатты сөздері арқылы адам қасиеттеріне қатысты қарама-қарсы екі нәрсені салыстырып түсіндір.

ІІ топ

«Мейірім». Мәтінен алған ақпараттарымызды пайдаланып Жомарт, жұмыс,нан, дәулет сөздерін қатыстыра отырып, Атымтайдың образы туралы әңгіме құрап жазайық.

ІІІ топ:

«Мырза».

Сәйкестендіру кестесі

ІҮ топ :

«Мәрт».Шығармадан алған әсерімізді қатыстырып өлең жазып көрейік.

Үлгі:

а) Атымтайдай болайық...

ә)Жомарт адам қандай-ды...

Дескриптор

1.Оқушылар жомарт адам қасиеттеріне тән сөздерді қарама-қарсы салыстырып пікірлерін,түсінгендерін айтады.

2. Сөз тіркестерін қатыстырып өлең шығарады.

3.Атымтай образы туралы әңгіме жазады.

ҚБ. Бармақпен бағалау

Жұптық жұмыс.

«Көршіңмен сырлас» әдісі

Оқушылар көршісімен сырласа отырып, кестеде берілген тапсырманы тұжырымдайды.

І жұп.

ІІ жұп.

ІІІ жұп.

Дескриптор

1.Жомарт адамға тән қасиеттерді қарама-қарсы

суреттейді

1.Кейіпкер портретін жасайды және образын ашады.

2.Кейіпкерді бүгінгі күнгі кейіпкермен салыстыра

тұжырым жазады

Ауызша бағалау

Жеке жұмыс (Саралап оқыту) «Атымтай жомарттан біз не үйрендік?»тақырыбында 3 минуттық сыни шолу жазайық

Дескриптор

1.Не үйренгені туралы сыни ойын жазады

Мадақтау арқылы бағалау:

Оқулық

Үлестірмелі материалдар

Соңы 5мин

5 мин

Қорытындылау

1.Егер біз бай болсақ, бізге қажетті дүниенің барлығы болса да, Атымтай жомарт сияқты күн сайын бір мезгіл үстімізге ескі-құсқы киім киіп, отын кесіп, шөп тасып жұмыс қылғанымыз дұрыс па?

2. Қазіргі қоғамда Атымтай Жомарт сияқты кейіпкер кездесе ме? Қазіргі заманның Атымтай Жомарты қандай деп ойлайсыз?

3. Мен үшін Ыбырай атаның әңгімелері…

Үйге тапсырма:

«Біз еңбекор жастармыз»тақырыбында эссе жазу

Қосымша ақпарат

Саралау-Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау-оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз ?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

АКТ

Рефлексия

Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы пікіріңізді жазыңыз.Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нәрсе табысты болды(оқытуды да,оқуды да ескеріңіз) ?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алады(оқытуды да,оқуды да ескеріңіз) ?

1.

2.

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін нені білдім?

Себептерді сәйкестендір

1.себеп         2.себеп        

3.себеп          4.себеп                  

а) күнәлі болу;

ә) еңбектің дәмі;

б) әбірет алу;

в) көңілге жел кіру.

Сөз

Мағынасы

Мақал-мәтел

Жомарт

Қанағат

Дәулет

Тапсырма

Тұжырымда

«...әдемі ат,асыл киім,асқан дәулетті өне бойы әдет етсең көңілге жел кіргізеді;сол желіккен көңілмен өзімнен терезесі төмен бейшаралардан жиреніп,көз салмай,кем-кетікке жәрдем беруді ұмытармын деп қорқамын»,-деген кейіпкердің сөзін талда

Тапсырма

Тұжырымда

Жомарттық әлемді өзгерте ме? Кейіпкердің орнында болсаң, сен не істер едің? «Егер мен бай болсам....» ойды жалғастырып , мәтіндегі кейіпкермен салыстырыңыз.

Тапсырма

Әңгіме кейіпкерінің портретін жасау және образын ашу

«...әдемі ат,асыл киім,асқан дәулетті өне бойы әдет етсең көңілге жел кіргізеді;сол желіккен көңілмен өзімнен терезесі төмен бейшаралардан жиреніп,көз салмай,кем-кетікке жәрдем беруді ұмытармын деп қорқамын»,-деген кейіпкердің сөзін талда

Жомарт адамға тән бес қасиетті мәтінен мысалдар келтіре отырып тауып,антонимдерін жазып қарама-қарсы сөздерді салыстырып суретте!

Бүгінгі күні Атымтай сияқты жомарт адамдар бар ма? Естігендеріміз бен көргендерімізді ортаға салайық.