2 және 3 ретті анықтауыштар.
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
2
Ж
Ә
Н
Е
3
Р
Е
Т
Т
І
А
Н
Ы
Қ
Т
А
У
Ы
Ш
Т
А
Р
.
1 слайд
2 Ж Ә Н Е 3 Р Е Т Т І А Н Ы Қ Т А У Ы Ш Т А Р .
2 слайд
2 слайд
3 слайд
3 слайд
4 слайд
АНЫҚТАУЫШТЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ.
1.Анықтауыштың жолдарын оның сәйкес бағандарымен
орын алмастырғаннан ол анықтауыштың сан мәні
өзгермейді.
2.Егер анықтауыштың екі жолын (бағанын) бірімен-
бірінің орындарын алмастырса онда анықтауыш
таңбасы қарама-қарсы таңбаға ауысады.
3.Егер анықтауыштың кез-келген екі жолы өзара тең
болса, онда ол нөлге тең болады.
4.Егер анықтауыштың қандай да болса бір жолының
барлық элементтері нөлге тең болса, онда анықтауыш
нөлге тең болады.
5.Анықтауыштың жолының немесе бағанының
элементтерінің ортақ көбейткішін анықтауыш алдына
шығаруға болады.
4 слайд
АНЫҚТАУЫШТЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ. 1.Анықтауыштың жолдарын оның сәйкес бағандарымен орын алмастырғаннан ол анықтауыштың сан мәні өзгермейді. 2.Егер анықтауыштың екі жолын (бағанын) бірімен- бірінің орындарын алмастырса онда анықтауыш таңбасы қарама-қарсы таңбаға ауысады. 3.Егер анықтауыштың кез-келген екі жолы өзара тең болса, онда ол нөлге тең болады. 4.Егер анықтауыштың қандай да болса бір жолының барлық элементтері нөлге тең болса, онда анықтауыш нөлге тең болады. 5.Анықтауыштың жолының немесе бағанының элементтерінің ортақ көбейткішін анықтауыш алдына шығаруға болады.
5 слайд
6.Егер анықтауыштың екі жолының элементтері өзара
пропорционал болса онда анықтауыш нөлге тең.
7.Анықтауыштың қандай да болса бір жолының
элементтерін олардың сәйкес алгебралық
толықтауыштарына көбейтіп қосқаннан шыққан
қосынды анықтауыш шамасына тең болады.
8.Егер анықтауыштың бір жолының элементтері екі
қосылғыш арқылы берілген болса, онда анықтауыш
екі анықтауыштың қосындысына тең болады. Бірінші
анықтауыштың сәйкес жолында бірінші қосылғыш,
екінші анықтауышта екінші қосылғыш.
9.Егер анықтауыштың қандай болса да бір жолының
элементтерін бір ғана санына көбейтіп басқа бір
жолының сәйкес элементтеріне қосса, онда бұдан
анықтауыш шамасы өзгермейді.
5 слайд
6.Егер анықтауыштың екі жолының элементтері өзара пропорционал болса онда анықтауыш нөлге тең. 7.Анықтауыштың қандай да болса бір жолының элементтерін олардың сәйкес алгебралық толықтауыштарына көбейтіп қосқаннан шыққан қосынды анықтауыш шамасына тең болады. 8.Егер анықтауыштың бір жолының элементтері екі қосылғыш арқылы берілген болса, онда анықтауыш екі анықтауыштың қосындысына тең болады. Бірінші анықтауыштың сәйкес жолында бірінші қосылғыш, екінші анықтауышта екінші қосылғыш. 9.Егер анықтауыштың қандай болса да бір жолының элементтерін бір ғана санына көбейтіп басқа бір жолының сәйкес элементтеріне қосса, онда бұдан анықтауыш шамасы өзгермейді.
6 слайд
Қандай да бір бағанның
барлық элементтеріне
екінші бір бағанның сәйкес
элементтері пропорционал
болатын қосылғыштарды
қосса, жаңадан шыққан
анықтауыш бұрынғы
анықтауышқа тең болады.
Жол элементтері үшін де
бұл ереже орындалады. Бұл
қасиеттерді қолданып
берілген анықтаушты
есептегенде реті
төмендетілген анықтаушқа
көшуге мүмкіндік туады.
6 слайд
Қандай да бір бағанның барлық элементтеріне екінші бір бағанның сәйкес элементтері пропорционал болатын қосылғыштарды қосса, жаңадан шыққан анықтауыш бұрынғы анықтауышқа тең болады. Жол элементтері үшін де бұл ереже орындалады. Бұл қасиеттерді қолданып берілген анықтаушты есептегенде реті төмендетілген анықтаушқа көшуге мүмкіндік туады.
7 слайд
7 слайд
8 слайд
8 слайд
9 слайд
МИНОР.
Үшінші ретті
анықтауыштың і-ші
жолындағы және j- ші
бағанындағы
элементтерін ойша
сызғаннан қалған екінші
ретті анықтауышты а ij
элементінің миноры деп
атайды.Осы элементтің
минорын М ij арқылы
белгілейді.
9 слайд
МИНОР. Үшінші ретті анықтауыштың і-ші жолындағы және j- ші бағанындағы элементтерін ойша сызғаннан қалған екінші ретті анықтауышты а ij элементінің миноры деп атайды.Осы элементтің минорын М ij арқылы белгілейді.
10 слайд
Алгебралық толықтауыш
келесі формула арқылы
анықталады:
10 слайд
Алгебралық толықтауыш келесі формула арқылы анықталады:
11 слайд
ФОРМУЛАСЫМЕН АНЫҚТАЛҒАН САНДЫ
ҮШІНШІ РЕТТІ АНЫҚТАУЫШ ДЕП
АТАЙДЫ.
11 слайд
ФОРМУЛАСЫМЕН АНЫҚТАЛҒАН САНДЫ ҮШІНШІ РЕТТІ АНЫҚТАУЫШ ДЕП АТАЙДЫ.
12 слайд
N- ШІ РЕТТІ АНЫҚТАУЫШТАРДЫҢ
ҚАСИЕТТЕРІ
1. Анықтауыштың жолы мен бағанын орын
ауыстырғаннан оның мәні өзгермейді
2. Егер анықтауыштың бір жолының немесе
бағансының барлық элементтері нөлдерден
тұратын болса , онда анықтауыш нөлге тең.
3. Анықтауыштың іргелес екі жолының немесе екі
бағанының орын ауыстырғанда оның тек таңбасы
өзгереді
4. Жолының немесе бағанасының элементтері өзара
тең болса онда анықтауыш нөлге тең болады.
12 слайд
N- ШІ РЕТТІ АНЫҚТАУЫШТАРДЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ 1. Анықтауыштың жолы мен бағанын орын ауыстырғаннан оның мәні өзгермейді 2. Егер анықтауыштың бір жолының немесе бағансының барлық элементтері нөлдерден тұратын болса , онда анықтауыш нөлге тең. 3. Анықтауыштың іргелес екі жолының немесе екі бағанының орын ауыстырғанда оның тек таңбасы өзгереді 4. Жолының немесе бағанасының элементтері өзара тең болса онда анықтауыш нөлге тең болады.
13 слайд
5. Анықтауыштың жолының немесе
бағанының барлық элементтерін бір
саға көбейткенде анықтауыштың
шамасы сол санға көбейтіледі.
6. Екі пропорционалды қатардан немесе
бағаннан тұратын анықтуыш нөлге
тең.
7. Егер анықтауыштың кез келген
жолының (немесе бағанының)
элементтеріне басқа қатардың
(немесе бағанның) сәйкес
элементтерін тұрақты санға көбейтіп
қоссақ, онда анықтауыштың мәні
өзгермейді.
13 слайд
5. Анықтауыштың жолының немесе бағанының барлық элементтерін бір саға көбейткенде анықтауыштың шамасы сол санға көбейтіледі. 6. Екі пропорционалды қатардан немесе бағаннан тұратын анықтуыш нөлге тең. 7. Егер анықтауыштың кез келген жолының (немесе бағанының) элементтеріне басқа қатардың (немесе бағанның) сәйкес элементтерін тұрақты санға көбейтіп қоссақ, онда анықтауыштың мәні өзгермейді.