8-сынып ашық сабақ "Терінің құрылысы" биология пәні
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
1 слайд
2 слайд
“Ақылды доп” ойыны
2 слайд
“Ақылды доп” ойыны
3 слайд
Сұрақтар
1.Жасушалар жиынтығы:
2.Эпителий ұлпасы қай жерлерде кездеседі?
3.Жүректің қабырғасы неше қабаттан тұрады?
4.Зәршығару жүйесіне:
5.Адамда қанша бүйрек бар?
6.Ересек адамда несепағардың ұзындығы қанша
см?
7.Ағзада жұп мүшелерді атап беріңіз?
8.Қанның құрамы?
9.Бүйрек ауруларын емдейтін дәрігер?
10. Энурез қандай ауру?
11.Бүйректе зәрдің түзілуі неше кезеңнен тұрады?
3 слайд
Сұрақтар 1.Жасушалар жиынтығы: 2.Эпителий ұлпасы қай жерлерде кездеседі? 3.Жүректің қабырғасы неше қабаттан тұрады? 4.Зәршығару жүйесіне: 5.Адамда қанша бүйрек бар? 6.Ересек адамда несепағардың ұзындығы қанша см? 7.Ағзада жұп мүшелерді атап беріңіз? 8.Қанның құрамы? 9.Бүйрек ауруларын емдейтін дәрігер? 10. Энурез қандай ауру? 11.Бүйректе зәрдің түзілуі неше кезеңнен тұрады?
4 слайд
Биологиялық диктант
•1.Адам зәрінің шамамен ........% су,
•1,5%.........
•Бүйректе зәрдің түзілуі 2 кезеңнен
тұрады: ........ және ..... ......
•Жарақаттанған бүйрек қанға.........
Затын бөледі.
•Бүйректің қабынуы .......
•Қанда несепнәрдің мөлшерінің
шектен тыс көбеюінен ........
Ауруына шалдығады
4 слайд
Биологиялық диктант •1.Адам зәрінің шамамен ........% су, •1,5%......... •Бүйректе зәрдің түзілуі 2 кезеңнен тұрады: ........ және ..... ...... •Жарақаттанған бүйрек қанға......... Затын бөледі. •Бүйректің қабынуы ....... •Қанда несепнәрдің мөлшерінің шектен тыс көбеюінен ........ Ауруына шалдығады
5 слайд
“Ой қозғау”
•Нұрасыл өзі сары жігіт.Ол жазда
ауылға атасының үйіне қыдырып
барды.Атасымен қой бағып күннің
ыстығына қарамастан,кешке дейін
жүрді.Кешке үйге келгенде әжесі
оған бетінің қызарып кеткендігін
айтып,суық сумен жуынуды талап
етті,неліктен?
5 слайд
“Ой қозғау” •Нұрасыл өзі сары жігіт.Ол жазда ауылға атасының үйіне қыдырып барды.Атасымен қой бағып күннің ыстығына қарамастан,кешке дейін жүрді.Кешке үйге келгенде әжесі оған бетінің қызарып кеткендігін айтып,суық сумен жуынуды талап етті,неліктен?
6 слайд
аллергия
Белдеулі герпес
теміреткі
саңырауқұлақ
ауруыҚабыршақты теміреткі
генитальді герпес
фотодерматит
экзема
6 слайд
аллергия Белдеулі герпес теміреткі саңырауқұлақ ауруыҚабыршақты теміреткі генитальді герпес фотодерматит экзема
7 слайд
Сабақтың тақырыбы
,
2016-2017 оқу жылы
7 слайд
Сабақтың тақырыбы , 2016-2017 оқу жылы
8 слайд
8 слайд
9 слайд
9 слайд
10 слайд
Тері
10 слайд
Тері
11 слайд
11 слайд
12 слайд
Сыртқы қабат –
эпидермис
Нағыз тері –
дерма қабаты
Шел қабаты
12 слайд
Сыртқы қабат – эпидермис Нағыз тері – дерма қабаты Шел қабаты
13 слайд
Тері – дененің сыртқы жабыны. Тері
негізгі үш қабаттан тұрады.
Сыртқы қабат, нағыз тері
қабаты және шел қабаты.
1. Сыртқы қабат – эпидермис
көпқабатты эпителий ұлпасынан түзіледі.
Оның терең қабатында пигмент
болады, терінің түсі осыған
байланысты Эпидермистің қалыңдығы
барлық жерде бірдей
болмайды. Ол қысым көп түсетін
және көп үйкелетін жерлерде (алақанда,
табанда ) қалыңдау болады.Ол
үнемі түлеп, тереңірек орналасқан
жасушалардың есебінен жаңарып отырады.
Эпидермис өлі, мүйізденген
жасушалардан тұрады. Балалардың
тері эпидермисі өте жұқа
болады.
13 слайд
Тері – дененің сыртқы жабыны. Тері негізгі үш қабаттан тұрады. Сыртқы қабат, нағыз тері қабаты және шел қабаты. 1. Сыртқы қабат – эпидермис көпқабатты эпителий ұлпасынан түзіледі. Оның терең қабатында пигмент болады, терінің түсі осыған байланысты Эпидермистің қалыңдығы барлық жерде бірдей болмайды. Ол қысым көп түсетін және көп үйкелетін жерлерде (алақанда, табанда ) қалыңдау болады.Ол үнемі түлеп, тереңірек орналасқан жасушалардың есебінен жаңарып отырады. Эпидермис өлі, мүйізденген жасушалардан тұрады. Балалардың тері эпидермисі өте жұқа болады.
14 слайд
2. Ортаңғы қабаты – дерма
немесе нағыз тері орналасқан.
Онда жүйке талшықтарының ұштары мен
қан тамырларының жиі торы орналасқан.
Балалар мен жасөспірімдерде нағыз
тері қабаты 16 жасқа дейін өседі.
Бұнда көптеген рецепторлар, май
және тер бездері, түк түбірі орналасады.
14 слайд
2. Ортаңғы қабаты – дерма немесе нағыз тері орналасқан. Онда жүйке талшықтарының ұштары мен қан тамырларының жиі торы орналасқан. Балалар мен жасөспірімдерде нағыз тері қабаты 16 жасқа дейін өседі. Бұнда көптеген рецепторлар, май және тер бездері, түк түбірі орналасады.
15 слайд
3. Шел қабаты – терінің ең терең қабаты.
Ол жұмсақ дәнекер ұлпасынан және
жасушалардың шоғырынан тұрады. Ол
“төсеніш” қызметін атқарады. Қоректік
заттардың және энергияның “қоймасы”
болып есептеледі.
15 слайд
3. Шел қабаты – терінің ең терең қабаты. Ол жұмсақ дәнекер ұлпасынан және жасушалардың шоғырынан тұрады. Ол “төсеніш” қызметін атқарады. Қоректік заттардың және энергияның “қоймасы” болып есептеледі.
16 слайд
Май бездері – нағыз теріде түк түбірлерінің
маңында орналасады. Алақан мен табанда
мүлдем болмайды. Адам тәулігіне 20 гр
дейін май бөледі. Ол теріні құрғап кетуден,
жарылудан сақтандырып, шаш-түкті жұмсар-
тып оған жылтыр рең береді.
Тері бездері - нағыз терінің терең қабатын-
да және шел қабатында болады. Олар
шумаққа оралған түтікшелер болып табы-
лады. Тері бездерінде терінің бетіне бөлініп
шығатын тер түзіледі. Олар табанда, ала-
қанда көп болады. Әдетте тер аздаған
мөлшерде бөлініп отырады да , сол сәтте
терінің бетінен буланып отырады. Қоршаған
ортаның температурасы жоғарылағанда
немесе қызу дене еңбегі кезінде тер бөліну
күшейеді.
16 слайд
Май бездері – нағыз теріде түк түбірлерінің маңында орналасады. Алақан мен табанда мүлдем болмайды. Адам тәулігіне 20 гр дейін май бөледі. Ол теріні құрғап кетуден, жарылудан сақтандырып, шаш-түкті жұмсар- тып оған жылтыр рең береді. Тері бездері - нағыз терінің терең қабатын- да және шел қабатында болады. Олар шумаққа оралған түтікшелер болып табы- лады. Тері бездерінде терінің бетіне бөлініп шығатын тер түзіледі. Олар табанда, ала- қанда көп болады. Әдетте тер аздаған мөлшерде бөлініп отырады да , сол сәтте терінің бетінен буланып отырады. Қоршаған ортаның температурасы жоғарылағанда немесе қызу дене еңбегі кезінде тер бөліну күшейеді.
17 слайд
Шаш-түктер – бұл тері түзінділері. Олар
алақанда табанда және кілегейлі қабықша-
дан басқа адамның бүкіл терісін жауып
жатады. Олар терінің бетінде көлбеу орна-
ласқан. Әрбір шаш-түктің түбірі мен өзегі
болады. Түбір түк қалтасында орналасқан.
Кез-келген шаш-түкте бірыңғай салалы
бұлшықет талшығы, эфференттік жүйке
ұштары және қан тамырлары болады.
Тырнақ тері түзінділері. Ол жұқа мүйізденген
пластинка болып табылады. Ол тырнақ
ернеуінде орналасқан және дәнекер ұлпаны
талшықтар арқылы саусақтың тырнақ
буынымен тығыз байланысқан.Тырнақ саусақ
басын зақымданудан сақтайды.
17 слайд
Шаш-түктер – бұл тері түзінділері. Олар алақанда табанда және кілегейлі қабықша- дан басқа адамның бүкіл терісін жауып жатады. Олар терінің бетінде көлбеу орна- ласқан. Әрбір шаш-түктің түбірі мен өзегі болады. Түбір түк қалтасында орналасқан. Кез-келген шаш-түкте бірыңғай салалы бұлшықет талшығы, эфференттік жүйке ұштары және қан тамырлары болады. Тырнақ тері түзінділері. Ол жұқа мүйізденген пластинка болып табылады. Ол тырнақ ернеуінде орналасқан және дәнекер ұлпаны талшықтар арқылы саусақтың тырнақ буынымен тығыз байланысқан.Тырнақ саусақ басын зақымданудан сақтайды.
18 слайд
18 слайд
19 слайд
Тері барлық ұлпалар мен мүшелерді
механикалық зақымданудан
сақтандырып, ағзаға бөгде заттардың, ауру тудыратын
микроағзалардың енуіне жол бермейді. Тірі ағзаны өтпе
сәулелердің артық мөлшерінің зиянды әсері-
нен қорғайтын қоңыр пигмент жасап шығарады. Теріде
балалардың мешел ауруының дамуына кедергі жасайтын Д
дәрумені түзіледі.
Теріде қысымды, ауырғанды, суық пен жылуды қабылдайтын
әртүрлі рецепторлар болады. Олар адамды жарақаттанудан,
күюден, үсуден сақтайды.Тері сезімталдығы ағзаның қоршаған
ортамен өзара байланысында маңызды роль атқарады. Тері
сезімталдығынан айырылса, адам көп жарақаттанады, себебі
ешнәрсені сезбейді. Сонымен қатар терінің бактерияны жою
қабілеті бар. Таза тері микроағзаларды жоятын зат –лизоцим
жасап шығарады.
19 слайд
Тері барлық ұлпалар мен мүшелерді механикалық зақымданудан сақтандырып, ағзаға бөгде заттардың, ауру тудыратын микроағзалардың енуіне жол бермейді. Тірі ағзаны өтпе сәулелердің артық мөлшерінің зиянды әсері- нен қорғайтын қоңыр пигмент жасап шығарады. Теріде балалардың мешел ауруының дамуына кедергі жасайтын Д дәрумені түзіледі. Теріде қысымды, ауырғанды, суық пен жылуды қабылдайтын әртүрлі рецепторлар болады. Олар адамды жарақаттанудан, күюден, үсуден сақтайды.Тері сезімталдығы ағзаның қоршаған ортамен өзара байланысында маңызды роль атқарады. Тері сезімталдығынан айырылса, адам көп жарақаттанады, себебі ешнәрсені сезбейді. Сонымен қатар терінің бактерияны жою қабілеті бар. Таза тері микроағзаларды жоятын зат –лизоцим жасап шығарады.
20 слайд
20 слайд
21 слайд
Эпидермис – терінің сыртқы өлі
жасушалар жиынтығынан тұратын
қабаты.
Эпителий – терінің сыртқы
эпидермис қабатын құрайтын ұлпа.
21 слайд
Эпидермис – терінің сыртқы өлі жасушалар жиынтығынан тұратын қабаты. Эпителий – терінің сыртқы эпидермис қабатын құрайтын ұлпа.
22 слайд
Дерма - (грек. derma – тері) тері деген
мағынаны білдіреді.
Дерматология (грек. derma – тері
және logos – ілім) – терінің
анатомиясын, гистологиясын,
физиологиясын, тері ауруларының
себептерін, оларды анықтау, емдеу
және алдын алу тәсілдерін
зерттейтін медицинаның бір бөлімі.
22 слайд
Дерма - (грек. derma – тері) тері деген мағынаны білдіреді. Дерматология (грек. derma – тері және logos – ілім) – терінің анатомиясын, гистологиясын, физиологиясын, тері ауруларының себептерін, оларды анықтау, емдеу және алдын алу тәсілдерін зерттейтін медицинаның бір бөлімі.
23 слайд
Дерматолог- тері ауруларын
емдеумен айналысатын дәрігер.
Лизоцим- терінің микроағзаларды
жоятын ерекше заты.
23 слайд
Дерматолог- тері ауруларын емдеумен айналысатын дәрігер. Лизоцим- терінің микроағзаларды жоятын ерекше заты.
24 слайд
Кім жылдам?
24 слайд
Кім жылдам?
25 слайд
Топтық жұмыс
1-топ “Домино”
2-топ “Сәйкестендіру тесті”
3-топ -Орнына қою.
25 слайд
Топтық жұмыс 1-топ “Домино” 2-топ “Сәйкестендіру тесті” 3-топ -Орнына қою.
26 слайд
Сергіту сәті.
“Аустралиялық жауын”
Шарты:
-Қолды бір бірінеүйкелеу,
-Қолды шерту,
- Жұдырықты алақанға ұру,
- Алақанды аяққа ұру,
- аяқпен бір орында тұрып
жерді ұру.
26 слайд
Сергіту сәті. “Аустралиялық жауын” Шарты: -Қолды бір бірінеүйкелеу, -Қолды шерту, - Жұдырықты алақанға ұру, - Алақанды аяққа ұру, - аяқпен бір орында тұрып жерді ұру.
27 слайд
Жоба
қорғау
27 слайд
Жоба қорғау
28 слайд
Топтың
жұмысын
бармақпен
Жинақтық
баға
Кері
байланыс
28 слайд
Топтың жұмысын бармақпен Жинақтық баға Кері байланыс
29 слайд
Үйге тапсырма &55 кесте толтыру
29 слайд
Үйге тапсырма &55 кесте толтыру
30 слайд
1.Биологиялық
диктант
2. “Ой қозғау”
3.“Кім жылдам?
4.Топтық жұмыс.
30 слайд
1.Биологиялық диктант 2. “Ой қозғау” 3.“Кім жылдам? 4.Топтық жұмыс.
31 слайд
31 слайд