Ашық сабақ Әбіш Кекілбаев Абылай хан поэмасы

1 слайд
* Ақтөбе облысы, Шалқар ауданы «Ақтоғай ЖОББМ» КММ-нің 10 сынып оқушысы Еркін Альмири Еркінұлының «Талапты,талантты жастар» интеллектуалды сайысына дайындаған ғылыми жобасы

1 слайд

2 слайд
Дайындаған:Еркін Альмири Еркінұлы Сыныбы: 10-сынып Жетекшісі:Сабирова Меңсұлу Кәдірбайқызы “ Ақтоғай ЖОББМ” КММ 2018 - 2019оқу жылы.* Фаст- фуд немесе жеңіл тағамдардың адам ағзасына әсері

2 слайд

3 слайд
* Мазмұны: *   * Кіріспе   * І . Әдебиеттерге шолу * 1.1 Фаст - фуд тағамдарының қысқаша тарихы * ІІ . Негізгі бөлімі : * 2.1 Фаст - фуд тағамдарының құрамы және адам ағзасына әсері * 2.2 Фаст - фуд тағамдарының оң және теріс жақтары * 2.3 Фаст - фуд туралы қызықты 10 факты. * ІІІ . Зерттеу бөлімі : * 3.1 Мектеп оқушыларына жүргізілген сауалнама қорытындысы ........................... * 3.2 Тәжірибелер әлемі. * 3 .3 Қазақтың ұлттық фаст - фуды - ... * Қорытынды   . * Қолданылған әдебиеттер тізімі.

3 слайд

4 слайд
* Аннотация: * Зерттеу мақсаты:   фаст-фуд өнімдерінің мектеп оқушыларының денсаулығына әсерін анықтау * Зерттеу жұмысының негізгі болжамы :   егер адамдар фаст - фуд тағамдарының зиянын және әр түрлі аурулар туғызатынын білсе , онда салауатты өмір сүру деңгейі жоғары болар еді . * Зерттеу жұмысының әдістемесі : * - ғылыми - әдебиеттерге шолу жасау ; * - тәжірибелер жүргізу ; * - оқушылар арасында сауалнамалар жүргізу ;

4 слайд

5 слайд
Зерттеудің теориялық және практикалық мәні: * ғылыми - әдебиеттерге шолу жасау арқылы фаст-фуд өнімдеріне жан – жақты зерттеу және пайдасы мен зиянын көрсету жұмыстың теориялық мәні болып табылады,тәжірибе барысында фаст-фуд өнімдерінің ағзаға зиянын көрсету яғни, жұмыстың практикалык мәні болып табылады. * Зерттеудің өзектілігі:   фаст-фуд өнімдерінің зиянын тәжірибе арқылы дәлелдеп, оқушылар арасында үгіт жүргізу арқылы қолданушылар санын азайту * Зерттеудің қарама- қайшылықтары   дәрігерлер қаншалықты фаст- фудтың зиянын айтқанымен көптеген адамдар жиі пайдаланады. * Зерттеудің мәселесі :  фаст-фуд өнімдерін пайдалану.

5 слайд

6 слайд
* - Зерттеудің міндеттері: фаст-фудтың шығу тарихымен танысу. -фаст-фуд өнімдерін қаншалықты жиі пайдалану мен сүйікті тамақтануын анықтау мақсатында мектеп оқушылары арасында сауалнама жүргізу. * -фаст-фуд дайындау барысында оның құрамымен танысу * -газдалған сусынмен іс-тәжірибе жасау. * Зерттеу нысаны :  фаст-фуд өнімі. * Жүргізілген зерттеу жұмыстарда келесі зерттеу әдістерін пайдаланды: іздеу (ақпараттар жинақтау), сауалнама (әлеуметтік сауал), талдау (жинақталған ақпараттарды салыстыру).

6 слайд

7 слайд
* Кіріспе: * Фаст - фуд қазіргі заманның ажырамас бөлігі . Қарқынды өмір салты қазіргі заман адамына асықпай , сүйіспеншілікпен отырып тамақтануға мүмкіндік бермейді . Күнделікті тамақтанудың орнына жақын маңдағы тамақтанатын жерден бизнес - ланч , пакеттегі жылдам еритін лапша , гамбургерлер немесе хот - догтар мен газдалған сусындар сияқты жеңіл тамақтармен тамақтануға тура келеді . * Қазіргі таңда қалада кез - келген аяқ басқан жерден тамақтануға болады . Көптеген жерлерде арнайы орындар тұрғызылған , онда ыстық самсалар , қамырдағы бәліштер , құймақтар және тағы да басқа жеңіл тағамдар сатылады . Жалпы аш қалмайсың . * Бізді қызықтыратыны , осы фаст - фуд қайдан шықты ? Неліктен, ол ересектер мен балалар арасында танымал? Дәрігерлер мен диетологтар айтқандарындай фаст-фуд адам ағзасына , денсаулығына , әсіресе балаларға шынымен зиян ба?

7 слайд

8 слайд
Фаст - фуд тағамдарының қысқаша тарихы : * Фаст-фуд  (ағылшанша «  fast food» –тез тамақтану)  тез әзірленетін тамақтар. «Фаст-фуд»  термині ең алғаш рет 1951 жылы Merriam-Webster сөздігіне енгізілген.1920 жылдары ең бірінші фастфуд тағамы Америкада қолданысқа ие болды. 1921 жылы Канзаста White Castle атты компания ашылып, алғашқылардың бірі болып гамбургер дайындаған еді. Бұл компания келушілерді гамбургердің бағасының тұрақтылығымен жаулап алды, бірақ тағамның сапасымен құндылығы жөнінде компания басшысы Билли Инграма ойламады. 1940 жылдардың соңында White Castle компаниясының мықты бәсекелесі болып McDonald's компаниясы бой түзеді. Сол жылдан бастап McDonald's компаниясы алпауыт компаниялардың бірі болды.Тоқсаныншы жылдары гамбургер кедейлерге арналған зиянды тағам болып есептелінетін. Оны қала көшелерінде ғана үйсіз-күйсіз адамдарға сататын болған. Тек кейінірек бұл тағам ресторандарға жол тартты. Aмерикада әрбір 10 адамның тоғызы кем дегенде айына бір рет McDonald's ресторанына барады.

8 слайд

9 слайд
Қазақстандағы ең атақты фаст - фуд өнімін ұсынатын компаниялар .

9 слайд

10 слайд

10 слайд

11 слайд

11 слайд

12 слайд

12 слайд

13 слайд
Фаст - фуд түрлері

13 слайд

14 слайд
Фаст фуд өнімінің ағзаға әсері. 1.Қант диабетімене,бауыр,өкпе және асқазан аурауларымен аупатын адамадарға кеңес бермеймін. 2.Жүрек,қан - тамыр ауруларына шалдықтыруы мүмкін. 3.Асқазан ауруы ( гастрит ) пайда болуы мүмкін. 4.Есте сақтау нашарлап,көздің нашар көруі. 5.1 порция фриде 50гр акриломид бар,ал бір қорап темекіде 20гр акриломид бар,яғни 1 порция фри жесеңіз 2 жарым қорап темекі шеккенмен тең боласыз. .

14 слайд

15 слайд
* Акриломид.

15 слайд

16 слайд

16 слайд

17 слайд
Фаст - фуд тағамдарының құрамы . * Қазіргі таңда тез дайындалатын тағамдар өркендеуде. Тез дайындалатын тағам ас мәзіріне кіретін тағамдар: гамбургерлер, картопты «фри», картопты чипстер, ход-дог және сусындардың қатарына : «Кока - кола», «Пепси», «Фанта», «Меринда», «Сэвен - Ап», «Спрайт» және т.б. кіреді. Тәтті газдалған сусындар. Жоғарыда айтылып кеткен сусындардың құрамында: көптеген консерванттар, ароматизаторлар, бояулар мен қоюландыратын заттар. Бүкіл тәтті газдалған сусындарда көмірқышқылы бар. Бұл қышқылдық әсерінен асқазаның үрленуі мен кекірік пайда болады. Тәтті газдалған сусындарда құрамында тағы химиялық қоспалардың бүкіл түрлері қолданылған. Яғни сусының дәмін, иісін, түсін жақсарту үшін. 

17 слайд

18 слайд
* Газдалған сусындар .

18 слайд

19 слайд
* Гамбургер. Бір гамбургер құрамында 46 % тұз, 45 % майлар ал бұл бір күндік норма. Және бұдан басқа 25 % калорий және холестирин. 15 % көмірсутек, 10 грамм қант, 1, 5 грамм зиянды майлар. Катлетер грилде дайындалғандықтан құрамында концерогендер болады. * Өте қауіпті * Е 123, Е 510, Е 513, Е 527 * Қауіпті * Е102, Е110, Е120, Е124, Е127, Е129, Е155, Е180, * Е201, Е220, Е222, Е228, Е233, Е242, Е400-405, Е501 * Канцерогенді * Е131, Е142, Е219, Е954, Е213, Е212Е338,

19 слайд

20 слайд
* Асқазан құрылысына * Е338-341, Е343, Е450, Е461-463, Е465, Е466 * Тері аурулары * Е151, Е160, Е231, Е232, Е239, Е311, Е312, Е320 * Ішек құрылысы * Е154, Е626, Е627, Е628, Е629, Е630, Е631, Е632-635 * Бала үшін өте қауіпті * Е270 * Тыйым салынған * Е103, Е105, Е111, Е121, Е123, Е125 * Күдікті * Е104, Е122, Е141,Е171, Е173, Е241, Е471 * Қысымға * Е154, Е250, Е252

20 слайд

21 слайд
Фаст-фуд тағамдарының оң және теріс жақтары * Оң жақтары: * Ауруды уақытша тоқтататын (обезбалевающее) қасиеті бар. Осы сусынның  химиялық құрамында кәдімгі дәрілерде кездесетін қоспа бар. Көктем, жаз айларында қала сыртына шығып дем алғанда жәндік, шыбын – шіркей шағып алғанда ашып немесе ауырып тұрған жерінізге осы кока- коланы құйып жіберсеңіз жеңілдеп қаласыз. * Кока- кола тотты жақсы кетіреді. Үйдегі қолданыстан шығып қалған металл заттарды бірнеше сағат осы сусынға салып қойып, ысқылап жусаңыз сол зат тазарып шыға келеді. * Кока -кола терезені жақсы тазартып жуады. Сусын құрамындағы лимон қышқылы терезеңізді немесе автокөлігіңізді жуу кезінде жақсы нәтиже көрсетеді. * Кока- кола дақты және иісті  жақсы кетіреді. Кір жуғыш ұнтақпен бірге араластырып киімдеріңізді жусаңыз нәтиже жаман болмайды.

21 слайд

22 слайд
Кока кола ол күйдіргіш қасиетке ие сондықтан,ол еріткіш.

22 слайд

23 слайд
* Теріс жақтары: * 1.Құнарлығы. * Фаст –фудт өнімдерінде құнарлық шектен тыс көп, бірақ құрамында пайдалы дәрумендер мен минералды заттар мүлдем жоқ. * 2.Майлар. * Фаст – фуд мейманханаларындағы барлық түскі ас трансгенді майларды қосу арқылы әзірленеді. Бұл майлар өсімдік майлары мен маргариндердің бірнеше қайтара қайнатылғаны. Бұл майлар адам қанындағы холестерин мөлшерін көтереді, зат алмасу процесін нашарлауына әкеп соғады, жүрекке, бауырға т.б. адам ағзаларына зиян келтіреді. Бұл өнімдердің онкологиялық ауруға душар ету қауіпі жоғары. * 3.Шамадан тыс тұзды қосу. * Тұз жүрекке, бүйрекке өте зиян. Біздің ағзамызға аз ғана мөлшерде тұз керек, атап айтсақ тұздың құрамына кіретін натрий. Натрийдің көп мөлшері ағзаға кері әсер береді. * Бұлардың барлығынан біздің ағзамызға зияны болмаса, пайдасы жоқ

23 слайд

24 слайд
Фаст - фуд өнімдері туралы қызықты 10 факты. * 1.Бургердің еті 30 секунда дайын болады. * 2.Күніне 8 млн адам фаст фуд өнімін тұтынады. * 3.Фаст-фуд өнімін аларда,85 пайыз сатып алушы «қосып берейін бе» деген сұрақтан бас тартпайды екен. * 4.Көбіне фаст фуд дүкендерінде пластик стакандарға сусын құйып береді ал бұл,өте зиян себебі пластик стаканның қабырғаларынеда стирол бар,бұл адамның жүйке жүйесіне әсер етеді. * 5.Сондай дүкендерде жұмыртқа жеуге тырыспаңыз,себебі,сол жұмыртқаларға глицирин,диметилполисилоксан және кальций силикатының қоспаалары болады.

24 слайд

25 слайд
* 6.Дүкендегі Кока кола мен фастфуд дүкендеріндегі коланың дәмі екі түрлі болады. * 7.Фри піскеннен киін 5 минут дәмін жоғалтпайды,ал гамбургер 20 минут дәмін жоғалтпайды.Ал егер уақытынан өтіп кетсе дәмсіз болып қалады. * 8.Фаст-фуд дұкендерінде салат көбіне диеталық деп сатылады,ал шын мәнінде ол олай емес. * 9.Бургерлердің етінен түтіннің иісі шығады оны байқаған шығарсыздар.Бірақ ол ет түтін сінетіндей отта көп піспейді.Фабрикадан шығарарда оған түтін иісін сіндіріп қояды. * 10.Кока кола бөтелкелері 3 формада болады.Себебі егер сіз кока кола алғыныз келсе,сізге кішкентайы аздық етеді ал,үлкені тым үлкен болады.Сонда сіз ортаншы бөтелкені аласыз.Осылай күніне 4 млн астам кока кола сатып алынады.

25 слайд

26 слайд
* Зерттеу бөлімі. * Мектеп оқушыларына жүргізілген сауалнама. * Мектебіміздің 7 - 11 сынып оқушыларынан төмендегі сұрақтар бойынша сауалнама алынған еді: * 1. Фаст фуд өнімдерін күнделікті қолданасың ба? * 2. Кириешки мен чипси өнімдерін және “коко-кола” сусындарын аптасына неше рет қолданасыз? * 3.Фаст фуд өнімдерінің денсаулыққа қандай зияны бар? * 4.Осы өнімдердің ішінде жиі қолданылатын қандай түрі бар? * Сауалнамаға барлығы 36 оқушы қатысты.

26 слайд

27 слайд
Фаст-фуд өнімдерін күнделікті қолданасың ба? Аптасына 1 рет – 40% Айына 1 рет – 44% Күнде – 10 % Ешқашан – 6%  

27 слайд

28 слайд
Кириешки мен чипси өнімдерін және “коко- кола” сусындарын аптасына неше рет қолданасыз? 64% - зияны бар. 26% - білмеймін . 10% - зияны жоқ .

28 слайд

29 слайд
Фаст фуд өнімдерінің денсаулыққа қандай зияны бар? 46 % - аптасына б ір рет. 40% - айына бір рет. 10% - күнде 4% - ешқашан.

29 слайд

30 слайд
Осы өнімдердің ішінде жиі қолданылатын қандай түрі бар 54% - чипсы және кирешки. 36% - Coca Cola сусыны. 10% - тағы басқалары.

30 слайд

31 слайд
1 - ТӘЖІРИБЕ . * Тышқандарға жүргізілген тәжірибелер.

31 слайд

32 слайд
Нәтижесі * Таза өнімдермен қоректенген тышқандарға ештеңе болған жоқ, ал фаст-фуд өнімдерімен қоректенген тышқандар 20 күннен киін өз өмірлерін тоқтатты.

32 слайд

33 слайд
* 2 - ТӘЖІРИБЕ. * Кока кола өніміне белсенді көмір затты қосу.

33 слайд

34 слайд
Нәтижелері:Кока кола өнімінің түбіне қоймалжың қара зат тұнып қалды.

34 слайд

35 слайд
Қазіргі таңда елді шулатқан жаңалықтардың бірі ол- жайма өнімінің жануы.Ол негізі дәм жағынан үй жағдайында жайылған қамырға қарағанда дәмсіздеу.Менің ойымша оның себебі,ол нан кептірілген және ұзақ уақыт бойы сол қалпында тұрғандығында деп ойлаймын.Әрине ол дүкен сөрелерінде тағы ұзақ тұрады міне,сондықтан ол дәм жағынан өзгешелеу.Ал өртенуінің себебі:оның кеуіп кеткендігінде.Егер үйдің жаймасын кептіріп,жағатын болсақ ол да от құшағында қалады.Макарон өнімдеріде жайма өнімі секілді.Ал біз макарон өнімдерін күнделікті тұтынамыз.Көз жеткізу үшін отқа жағып көрулеріңізге болады.  * Қазақтың ұлттық фаст - фуды - ....

35 слайд

36 слайд

36 слайд

37 слайд
* Қорытынды * «Адамның денсаулығы үшін тиімді тамақтана білу өте маңызды. Тиімді тамақтану дегеніміз – құрамында түрлі қоректік заттардың толық мөлшері бар тамақпен ағзаны дұрыс, уақтылы қамтамасыз ету. Жақында американдық ғалымдар зерттеулер жүргізіп, өте жоғары температурада дайындалатын тағамдардың құрамынан адамның денсаулығына өте зиянды «акриламид» деген затты тапқан. Жоғарыда айтылға шаурма, донер-кебабтарға қоса гамбургер, хот-дог, гриль, поп-корн, чипсы, кириешки, картошка фри, қақталған шұжық секілді тағамдар өте жоғары температурада дайындалады. Дәл осы тағамдарды ұзақ күнделікті пайдалану салдарынан асқазан жарасы, созылмалы гастрит, өттің толуы, ұйқы безінің қабынуы, жүрек-қан тамыр аурулары, семіздік пайда болатыны, әсіресе ас қорыту жолдарына өте зиян екені анықталған. Сондықтан мен қалың көпшілікке көшеде даярланатын тағамдарды өте абайлап жеген дұрыс екенін айтар едім».

37 слайд

38 слайд
Ұсыныс * Қазақтың ұлттық тағамдарын трендке еңгізіп,әлемге танытсақ екен деймін.Өзімнің жек ресторанымды ашып,қазақтың ұлттық тағамдарын әлемге танытсам деймін.

38 слайд

39 слайд

39 слайд

40 слайд

40 слайд

41 слайд
* Назарларыңызға рахмет !

41 слайд