Дамытаоқытутехнологиясынқазақтілісабағындақолданылуы Курстық жұмыс презентация

1 слайд
Орындаған: Калиева А.А. (ҚҚ-32) Ғылыми жетекші: Мырзағалиева К.М. ф.ғ.к., доцент Курстық жұмыс  Дамыта оқыту технологиясын қазақ әдебиеті сабағында қолданылуы   Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі Ө.Сұлтанғазин атындағы Қостанай мемлекеттік педагогикалық университеті Филология департаменті Қазақ тілі мен әдебиеті білім беру бағдарламасы Қостанай, 2019 ж.

1 слайд

2 слайд
МАЗМҰНЫ КІРІСПЕ .............................................................................................................. 2 1 Дамыта оқыту технологиясы туралы жалпы түсінік ............................... 5 1.1 Дамыта оқыту технологиясының тарихы ............................................ 5 1.2 Л.В.Занков пен В.В. Давыдов, Д.Б. Эльконин дамыта оқыту технологиясы жайлы тұжырымдамалары ................................................. 7 1.3 Дамыта оқыту технологиясының артықшылықтары мен өзіндік ерекшелігі................................................................................................................9 2 Дамыта оқыту технологиясының қазақ әдебиеті сабағында қолданылуы ...................................................................................................... 14 2.1 Қазақ әдебиеті сабағында қолданылатын дамыта оқыту технологиясының ерекшелігі.......................................................................14 2.2 Дамыта оқыту технологиясының қазақ әдебиеті сабағында қолданудың тиімді жақтары мен мүмкіндіктері ..................................... 16 Қорытынды..........................................................................................................20 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ............................................. 21

2 слайд

3 слайд
Жұмыстың мақсаты: Мектеп бағдарламасында қазақ әдебиетін дамыта оқыту технологиясының ғылыми- теориялық, әдіснамалық негіздерін тұжырымдай отырып, әдістемелік жүйесін жасау; оның тиімділігі мен сапалылығын анықтау. Жұмыстың міндеттері: Дамыта оқыту технологиясы туралы түсінікті қалыптастыру, тарихына шолу жасау; Дамыта оқыту технологиясының артықшылығы мен өзіндік белгілерін, мазмұнын анықтау; Қазақ әдебиеті сабағында дамыта оқыту технологиясының маңызын анықтау; Қазақ әдебиеті сабағында дамыта оқыту технологиясының әдіс- тәсілдерінің түрлерін талдау және әдіснамалық мақсатын айқындау

3 слайд

4 слайд
1 Дамыта оқыту технологиясы туралы жалпы түсінік түсінік 1.1 Дамыта оқыту технологиясының тарихы Дамыта оқыту – күрделі құрылымды, біртұтас педагогикалық жүйе. Оның нәтижесінде әр оқушының өзін-өзі өзгертуші субьект дәрежесіне көтерілуі көзделіп, оқыту барысында соған лайық  жағдайлар жасалады. Дамыта оқытудың маңыздылығы: Жеке тұлғаның шығармашылықпен еркін айналысуына, ізденуіне, жан-жақты дамуына жағдай жасау. Дамыта оқытудың тиімділігі: Оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастыру, яғни ақыл-ойы мен өзіндік тұжырымы арқылы ғана жаңа тақырыпты саналы түрде меңгеру дағдыларын қалыптастырады.

4 слайд

5 слайд
Ресей ғалымдары дамыта оқыту принциптері   Ұлттық педагогиканың негізін қалаушылардың пікірлері Білім даяр күйінде берілмеуі керек, оқушы оған қауырт ой еңбегін қажет ететін тапсырманы орындау арқылы қол жеткізгені дұрыс Оқытудың түп қазығы- еңбек,... өмірдегі сан алуан құбылыстарды, нәрселерді сол тақырыптың төңірегіне жинап, қосып, түйдектеп, біріктіріп оқыту арқылы шәкірт психологиясына орайластыру (Ж.Аймауытов) Жаңа материалды оқиға мен құбылыстарды оқушының өз байқауы және талдауы негізінде практикадан шығатын теориялық білім жетекші рөл атқарады Баланың жаратылысы солай, ол көру,есту, байқау,ұстау көру,жасап көру секілді сезімдері арқылықабылдайды. Бір затпен таныстырғанда осы жолдарды ұстанса – бала білімі берік болады. Құр жаттау есте қалмайды. (М.Жұмабаев «Педагогика») Таным процесі жоғары өрлеу түрінде түзіледі Кішірек оқушыларға білімді молайту, дамытуға күш салса, ...өсіңкірей келе жаңадан жаттай беруге емес, бар білімді оймен тереңдетуге ұмтылады. (М.Жұмабаев) Оқыту жедел қарқынмен жүргізеледі.Өткен тақырып жаңа тақырыпқа, жаңа білімге негіз болады Балаға білім бергенде жақыннан алысқа, таныстан жатқа көшіп, жаңа білімді ескі білімге байлап беру, керек. (М.Жұмабаев) Оқушы оқу процесін ынтасымен қабылдауы шарт. Сабақтың әр кезеңінде ынтамен жұмыс істеу оның неліктен орындағанын мұқият түсініп отыруына кепіл болады «Білімге ынталанушылық адам бойындағы ой еңбегінің қайнар көзі, солардың көбірек ашу, бөгетсіз саулатып ағызу, өркендету – мұғалімнің қасиеті болу керек» (Ж.Аймауытов)

5 слайд

6 слайд
1.2 Л.В.Занков пен В.В. Давыдов, Д.Б. Эльконин дамыта оқыту технологиясы жайлы тұжырымдамалары Дерексіз ойлауды дамыту; Талдап қабылдауды дамыту; Практикалық дағдыларды дамыту. Л.В. Занков бойынша дамыта оқыту жүйесін баланың жеке тұлғасын жан-жақты ерте қарқынды дамыту технологиясы деп атауға болады. Ғалым дамудың үш бағытын атап көрсетті: ДАМЫТА ОҚЫТУДЫҢ ДИДАКТИКАЛЫҚ ҚАҒИДАЛАРЫ Кешенді дамытушы жүйе негізіндегі мақсатқа бағытталған дамыту; Баланың жақын даму аймағына бара-бар мазмұнның жүйелілігі және жоғары деңгейдегі күрделілігі; Теориялық білімдердің жетекші рөлі (практикалық іскерліктер мен дағдылардың мәнін төмендетпестен); Қиындықтың жоғары деңгейін оқыту; Материалды оқып-үйренуде жылдам қарқынмен жылжу; Баланың оқу үрдісін жете түсінуі (өзінің іс-әрекетіне қатысты саналылық қағидасы); Аффект пен интеллектінің бірлігі қағидасы, оқыту үрдісіне тек ұтымды ғана емес, эмоционалды ортаны қалыптастыру (бақылау мен практикалық жұмыстардың рөлі); Мазмұнды проблемаландыр у (коллозиялар); Оқыту процесінің вариативтілігі, жеке тәсіл; Барлық (күшті және әлсіз) балаларды дамыту бойынша жұмыс істеу.

6 слайд

7 слайд
Л.В. Занков жүйесінің ерекше белгілері: Қиындықтың жоғары деңгейі; Оқу материалын жылдам қарқынмен өту; Теориялық білімдердің үлестік салмағын күрт көбейту; Оқушылардың оқу үрдісін жете түсінуі; Барлық оқушылардың жоғары деңгейде жалпы дамуына бағытталуы. В.В. Давыдов пен Д.Б. Эльконин бойынша дамыта оқыту технологияның ерекшелігі: Оқу бағдарламаларын шоғырлап құруды жоққа шығару; бастауыш мектепте нақты көрнекілікті қолданудың әмбебаптығын мойындамау; шығармашылық сипаттағы үй тапсырмаларын таңдау еркі мен вариативтілігі; бұл жүйедегі сабақтың ерекшелігі ұжымдық ойлау әрекеті, диалог, пікірталас, балалардың іскерлік қарым-қатынасы болып табылады; Білімдерді тек проблемалық баяндауға рұқсат етіледі, пелагог білім алушыларға дайын білімдермен емес, сұрақтармен барады; Оқытудың бірінші кезеңінде оқу тапсырмаларының әдісі, екіншісінде – проблемалық оқыту негізгі болып табылады;

7 слайд

8 слайд
1.3 Дамыта оқыту технологиясының артықшылықтары мен өзіндік ерекшелігі (жақын даму аймағы) Л.С. Выготский баланың дамуындағы екі деңгейді атап көрсетеді: Көкейкесті даму сферасы (деңгейі) қалыптасқан қасиеттер және баланың өз бетінше орындай алатындары Жақын даму аймағы бала әлі өз бетінше істей алмайтын, бірақ ересектердің көмегімен орындай алатын іс-әрекет түрлері Тұлға жақын даму аймағына өтуде өзекті даму аймағындағы білімдерін өз бетінше қолдануға, өзіндік танымын дамытуға дағдыланады. Г.К.Селевко өзіндік дамыта оқыту технологиясын жүйеге келтіріп, оны үш бөлікке бөлді: «Теория» - өзін-өзі жетілдірудің теориялық негізін ұғыну. Бұл мектеп бағдарламасына енгізілген. «Практика» - өзін-өзі жетілдіруді іс жүзіне асыра білу. Бұл іс- әрекет сабақтан тыс уақытта орындалады. «Әдістеме» - ғылыми негізін жасауда өзін-өзі дамыта оқытудың әдісі мен құрылымын жасап, жүзеге асыру.

8 слайд

9 слайд
Дәстүрлі және дамыта оқыту жүйелерінің негізгі белгілерінің салыстырмалы сипаттамасы: Педагогикалық процесстің компоненттері Мазмұнындағы басылымдылық   Дәстүрлі иллюстрациялық түсіндірме әдісі Дамыта оқыту Мақсат Оқушыларда білім, білік, дағды қалыптастыру Байқампаздығын, ойлауын, практикалық әрекетін дамыту. Бастапқы мазмұн Факторлар, мысалдар, тақырыптар, дәлелдер Заңдылықтарды, теорияларды, ұғымдарды, ережелерді қорыту Оқытудың формалары Жеке, топтық, фронтальды Бірлескен ұжымдық іс- әрекет Оқыту әдістері Ауызша түсіндіру, көрнекілік, практикалық Ізденушілік, проблеманы шешу, зерттеушілік, ойлау Бақылау, бағалау Оқытудың нәтижесін мұғалімнің бақылауы, бағалауы Өзін-өзі бақылау, өзін-өзі бағалау, рефлексия

9 слайд

10 слайд
Оқушы іс-әрекеті Мұғалім іс-әрекеті Проблеманы шешуші. Өнім жасаушы. Әдіс-тәсілдер, әр түрлі жолдар іздеуші, табушы. Өз өнімін ортаға салушы, ұжыммен қарым-қатынасқа түсуші. (жоба, модель, ереже, сұрақтар, дайындаушы) Керегінде мұғалімді де пікір таласына шақырушы. Өз еңбегін өзі саралаушы, қорытындылаушы. Оқушыларды дербес таным іс-әрекетіне кіргізуші, оған түрткі жасаушы. Тапсырмалар, сұрақтар әзірлеуші. Ақылшы, көмек беруші; Бірлесіп іздеуші, керегінде олармен пікір таласына, диалогиялық әңгі-меге кіруші. Психологиялық жағымды ахуал, жағдай туғызушы. Оқушылардың ізденісін қолдаушы, мақұлдаушы. Қол жеткен нәтижені саралаушы, коррекция жасаушы. Дамыта оқыту технологиясының нәтижелері: оқушылардың барлығын сабаққа қатыстыруға мүмкіндік туады; олардың әрқайсысының деңгейін анықтауға болады; оқушылардың көбін бағалауға мүмкіндік бар; оқушыларды ізденіске баулып, өз бетімен жұмыс істеуге үйретеді; оқушылардың қабілеттері, сөз саптау еркіндігі, ұйымшылдығы, шығармашылық белсенділігі артады; жеке тұлғалық сипатын дамытуға, шығармашылығын шыңдауға, өзіне деген кәсіби сенімін қалыптастырады

10 слайд

11 слайд
2 Дамыта оқыту технологиясының қазақ әдебиеті сабағында қолданылуы 2.1 Қазақ әдебиеті сабағында қолданылатын дамыта оқыту технологиясының ерекшелігі Қазақ әдебиетін дамыта оқыту барысында қол жеткізу барсында көзделіп отырған оқушы моделі әр түрлі мәдениет элементтерім ен өз көзқарас тұрғысынан диалогқа түсетін ойпікірі бар автор айналадағы дүниемен (табиғатпен, басқа адамдармен, өз-өзімен т.б.) өз жасына лайық сауатты қарым- қатынас жасау біліктері бар әлеуметтік тұлға адамзат тәжірибесінде қалыптасқан білім мен іс- әрекеттің дайын үлгілерін дәл игеріп,өмірге қайталап қолдана алатын құзырет иесі оқу іс- әрекетінің субъектісі

11 слайд

12 слайд
Әдебиеттегі дамыта оқыту жүйесінде оқушылардың ойларын жетілдірудің маңызы зор: Біріншіден дамыта  оқытуда  білім  даяр  күйінде   берілмейді оған  оқушы   өз  оқу  әрекеті  арқылы  қол  жеткізеді. Сабақтың  алғашқы ізденіс кезеңінде жаңа ақпарат жайлы не білетіндіктерін ортаға салып, мәселені өз беттерінше шешуге талаптанады.  Сөйтіп олар осы мәселе туралы өз білімдерінің жеткіліксіз, таяз екенін сезіну арқылы сабаққа деген қызығушылықтары оянады, ішкі түрткілері пайда болады. Екіншіден – дамыта оқытуда оқушы жоғары қиындықтағы мәселелерді шеше отырып өзінің санасының саңылауларын ашады. Әр оқушының өзінің деңгейіне дейін дамуға қол жеткізе алады. "Жақсы оқушы”, "Жаман оқушы” ұғымының болмауы, балаларды танымдық әрекеттерге ұмтылдырады, құштарлығын арттырады. Үшіншіден – оқушының жеке басын дамытатын басты құрал – ол өзінің әрекеті. Сол себепті дамыта оқытудағы оқыту әдістері оқушыны белсенді жұмыс жағдайына қоя отырып, мәселелерді, қайшылықтарды шешу мақсатын қояды. Төртіншіден – дамыта оқыту жүйесінің нәтижелі болуы оқушы мен мұғалімнің арасындағы жаңаша қарым-қатынасы арқасында ғана өз жемісін береді. Сол себепті дәстүрлі жүйедегі әміршілдік стиль бұл жерде тиімсіз, оқушы – "орындаушы”, "мұғалімнің тасасындағы” объект емес.

12 слайд

13 слайд
2-бағыт: «Көрікті ойдан сөз құрап» Мұнда шығарма, эссе жазу, өлең, жұмбақтар, мақалдардың мағынасына қарай оқиғалар құрастыру сияқты тағы басқа шығармашылық жұмыстар жүргізіледі. Сондай-ақ әдеби шығарманы талдау жұмысы да көңілден тыс қалмақ емес. Өйткені талданбаған шығарма бала жүрегіне жетпейді. 1-бағыт: «Ізденген жетер мұратқа» Мұнда оқушыларға ақын, жазушылардың өмірі туралы мәліметтер, қызықты оқиғалар, естеліктер жинап келулері тиіс. Бұдан оқушы жаңалық аша қоймас, бірақ іздену арқылы зерттеу жұмыстарын жүргізудің алғашқы әліппесін игере бастайды    Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдарын мен әдебиет сабағында екі бағытта жүзеге асыруды көздейді:

13 слайд

14 слайд
Мотивациялық- бағдарлау кезеңі (мотивациялықдаярл ық әдістері қолданылады). Орындаушылық кезең (оқу- танымдық, ізденім, ішінара зерттеу, мәселелік әдістер қолданылады). Рефлексиялық- бағалау кезеңі (өзіндік бақылау – өзінөзі бағалау әдістері). Дамыта оқытуда оқушының оқу-танымдық әрекетінің психологиялық құрылым ерекшеліктеріне байланысты сабақ үш кезеңге сай ұйымдастырылады: Әдебиетті дамыта оқытудың әдістері мен тәсілдерінің негізін мына тұжырымдар құрады: Теориялық білім мен соған қатысты біліктіліктер арнайы оқу тапсырмалары арқылы меңгертіледі. Мұндай оқу тапсырмалары жалпы ұғымдар қалыптастырудың жолы мен әдістерін меңгертудің көзі болып табылады. Баланың оқу-танымдық әрекетінің белсенділігі, дербес әрекеті оқу тапсырмалары негізінде ұйымдасады. 2.2 Дамыта оқыту технологиясының қазақ әдебиеті сабағында қолданудың тиімді жақтары мен мүмкіндіктері

14 слайд

15 слайд
Әдебиеттегі дамыта оқыту - шығармашылық қабілетті ашудың қайнар көзі. Дамыта оқыту жүйесінің теориялық білімнің жетекші рөлі принципіне сүйене отырып, оқыту ба...

15 слайд