Дарынды оқушымен жұмыс

1 слайд
Дарынды оқушымен жұмыс: мұғалім нені білу керек?

1 слайд

2 слайд
Дарынды балалармен жұмысты ұйымдастыру. Дарынды балалармен жұмыс жасауды дараландыру «Әр адамда бірқатар қабілеттер мен бейімділіктер бар. Ол қасиеттердің ең жақсы нәтиже көрсетуі үшін тек оларды ояту және дамыту керек. Сонда ғана адам нағыз адамға айналады». А. Бебель

2 слайд

3 слайд
Дарынды оқушылардың шығармашылық әлеуетін дамыту практикасы арнайы білім беру бағдарламаларын, оқу жоспарын және оқу материалдарын әзірлеуді және іске асыруды қамтиды. Бұл дарынды балаларды шығармашылыққа үйретуге, қарым-қатынас жасауға, дарынды тұлғаны болашақта әлеуметтік іске асыруға ықпал ететін көшбасшылық және басқа да жеке қасиеттерді қалыптастыруға ықпал етеді. Оқытуды дараландыру - бұл оқушылардың жеке ерекшеліктері ескерілетін және дарынды балалардың әлеуетті мүмкіндіктерін іске асыру үшін жағдайлар жасалатын оқу процесін ұйымдастыру. Жеке оқу жоспары дарынды баланың ерекшеліктері мен білім беру қажеттіліктерін ескере отырып, оның мазмұнын даралау негізінде білім беру бағдарламасының игеруін қамтамасыз етеді. Жеке оқу жоспарын құру кезінде оқу жоспарына кіретін оқу пәндерін, курстарды, пәндерді, модульдерді біріктірудің әртүрлі нұсқаларын көздейтін модульдік қағида пайдаланылуы мүмкін. Жеке оқу жоспарларына сәйкес дарынды балаларға арналған білім беру бағдарламаларын іске асыру кезінде әртүрлі білім беру технологиялары, оның ішінде қашықтықтан білім беру технологиялары, электрондық оқыту пайдаланылуы мүмкін. Профессор Герман Константинович Селевко өзінің "Заманауи білім беру технологиялары" монографиясында даралауды оқу процесін ұйымдастыру ретінде анықтайды, онда оқыту тәсілдерін, әдістерін, қарқынын таңдау оқушылардың жеке ерекшеліктеріне байланысты болады. Дарынды балалар үшін білім беру процесінде даралау – бұл жеке білім беру бағдарламаларын құру. Даралау-бұл баланың өзі білім мазмұнын таңдауда белсенді болатын процесс. Даралану -бұл білім берудің жаңа тәсілі, онда оқушының ұстанымы өзгереді: ол білім беру объектісіне емес, субъектіге айналады. Дарынды балалармен жұмысты ұйымдастыруда білім беру бағдарламасы маңызды рөл атқарады.

3 слайд

4 слайд
1982 жылы Пассов әр түрлі жастағы дарынды және талантты балаларға қатысты білім беру бағдарламаларын құру принциптерін ұсынды. - Бағдарламаның мазмұны ойлау құрылымдары арқылы білімді біріктіретін маңызды мәселелерді, идеялар мен тақырыптарды ұзақ, терең зерттеуді қамтуы керек. - Дарынды және талантты балаларға арналған бағдарлама өнімді ой, сондай-ақ оны іс жүзінде қолдану дағдыларын дамытуды көздеуі тиіс, бұл оқушыларға қолда бар білімдерін қайта пайымдауға және жаңаларын түрлендіруге мүмкіндік береді. - Дарынды және талантты балаларға арналған бағдарлама оларға үнемі өзгеріп отыратын, дамып келе жатқан білімге және жаңа ақпаратқа қосылуға, білім алуға деген ұмтылысты оятуға мүмкіндік беруі керек. - Дарынды және талантты балаларға арналған бағдарлама ақпараттық дереккөздердің болуын және еркін пайдаланылуын көздеуі, олардың оқудағы және дамудағы бастамашылдығы мен дербестігін көтермелеуі, балалардың күрделі ойлау үдерістеріне, олардың шығармашылық және орындаушылық шеберлікке қабілеттеріне назар аударуы тиіс.Ефим Израилевич Пассов

4 слайд

5 слайд
Дарынды балаларға арналған білім беру бағдарламалары: - дарынды балалардың оңтайлы ( әмбебап ) және жалпыға деген қызығушылығын, олардың жалпылауға деген ұмтылысын, теориялық бағдарын және болашаққа деген қызығушылығын ескеруге мүмкіндік беретін кең (жаһандық) тақырыптар мен мәселелерді зерттеуін еңгізу; - оқытуда әртүрлі білім саласына қатасты мәселелер мен тақырыптарды интеграциялау негізінде пәнаралық тұғырды қолдану , бұл дарынды балалардың білімін кеңейтуге және тереңдетуге деген ұмтылысын ынталандыруға, сондай-ақ олардың әртүрлі құбылыстарды байланыстыру және әртүрлі білім түрлерінің "түйісінде" шешім табу қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді; - балалардың мінез-құлқының зерттеушілік түріне бейімділігін, оқытудың қиындығын, сондай-ақ зерттеу жұмысының дағдылары мен әдістерін қалыптастыруын ескеруіне мүмкіндік беретін "ашық түрдегі" мәселелерді зерттуін болжау; - дарынды баланың мүдделерін барынша ескеріп, баланың өзі таңдаған тақырыптарын терең зерттеуді ынталандыру; - білім алуда дербестікті қолдау және дамыту; - оқытудың мазмұны, формалары мен әдістері тұрғысынан оқу үдерісінің икемділігін қамтамасыз ету; - оқу жағдайы мен оқу материалының сапалы өзгеруін, соның ішінде қажетті жабдықтары бар арнайы оқу бөлмелерін құруға, арнайы оқу құралдарын дайындауға, далалық зерттеулерді ұйымдастыруға, зертханаларда, мұражайларда және басқа да мекемелерде "жұмыс орындарын" құруға еңгізу; - балаларды өз жұмысының нәтижелерін мазмұндық критерийлер көмегімен бағалауға үйрету, олардың өз идеялары мен нәтижелерін көпшілік алдында талқылау және қорғау дағдыларын қалыптастыру; - өзін-өзі тануды дамытуға ықпал ету.

5 слайд

6 слайд
Оқушының жеке білім беру бағдарламасына ауысуы ережелер бойынша жүреді, олар мыналарды қамтуы керек: -педагогикалық ұжымның оқушының жеке бағдарламаға көшуге дайындығын бағалауы; -оқушының жеке бағдарлама бойынша оқуға ауысу ниеті және оның қабылдаған шешімінің жауапкершілігін сезінуі; -ата-аналардың келісімі, көмегі мен бақылауы.

6 слайд

7 слайд
Дарынды балалар үшін жеке білім беру бағыты жасалады. Жеке білім беру бағыты - бұл оқушыға білім беру үрдісінің мазмұнды, белсенді және процедуралық бағыттарын таңдауға мүмкіндік беретін мақсатты білім беру бағдарламасы. Қазіргі уақытта жеке білім беру бағытын құрудың әмбебап құрамы жоқ. Жеке білім беру бағытын құру әдісі дарынды баланы оқытудың ерекшеліктерін сипаттайды және оны белгілі бір уақыт ішінде дамытады, яғни ұзаққа созылады. Бұл бағытты бірден бүкіл кезеңге анықтау мүмкін емес, өйткені ол баланың дамуы мен білім алуындағы өзгеріс үдересін көрсетеді, бұл педагогикалық үрдісітң құрамын уақытында түзетуге мүмкіндік береді. Жеке білім беру бағыты тұлғаға бағытталған білім беру үдерісіне сәйкес келеді, бірақ сонымен бірге оған ұқсас емес, өйткені оның өзіндік ерекшеліктері бар. Ол арнайы дарынды оқушыға арналған. Сонымен қатар, маршрутты әзірлеу сатысында дарынды оқушы білім беру мекемесі ұсынатын сараланған білім беруді таңдау субъектісі ретінде әрекет етеді, ал іске асыру сатысында оқушы білім беру субъектісі ретінде әрекет етеді. Жеке білім беру бағытының мазмұны оқушының білім алу қажеттілігімен, жеке қабілеттерімен, қызығушылығымен және мүмкіндіктерімен анықталады.

7 слайд

8 слайд
Баланың дамуы бір уақытта немесе дәйекті түрде жүзеге асырылатын бірнеше білім беру бағыттары бойынша жүзеге асырылуы мүмкін. Бұл мұғалімнің негізгі міндеті-оқушыға мүмкіндіктер жиынтығын ұсыну және оған таңдау жасауға көмектесу. Белгілі бір маршрутты таңдау факторлар кешенімен анықталады: - қажетті білім беру нәтижесіне жетудегі баланың және оның ата-анасының ерекшеліктері, мүдделері мен қажеттіліктері; - дарынды тұлғаның білім беру қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкіндіктері; - ресурстық мүмкіндіктері бар. Жеке оқу жоспарлары - дарынды балалармен жұмысты дараландырудың тағы бір шарты. Дарынды балаларға арналған жеке оқу жоспар – бұл, ең алдымен, қандай пәндерді тереңдетіп, қайсысын базалық деңгейде үйренгісі келетінін өз бетінше шешу құқығы. Сондықтан әр оқушының жеке сабақ кестесі болуы керек. Мұндай жүйемен мектеп кестесін құру өте қиын екені түсінікті, бірақ оны шешуге болады.

8 слайд

9 слайд
Дарынды балалармен жұмысты ұйымдастыру. Дарынды балалармен сабақтан тыс жұмыс жасаудың түрлері Қазіргі кезеңде білім беру стандарттарына сәйкес білім беру мекемесі оқушылармен, оның ішінде дарынды және талантты балалармен сабақтан тыс жұмыстарды ұйымдастыруға міндетті. Сабақтан тыс іс-шаралар білім берудің жаңа сапасына қол жеткізуге мүмкіндік беретін ресурс ретінде сабақтан тыс іс-әрекеттерді қолдана отырып, бос уақытында дарынды балаларды тәрбиелеу мен дамытуды тиімді жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

9 слайд

10 слайд
Сабақтан тыс іс – шаралар оқу үдерісінің ажырамас бөлігі болып табылады. Ол Білім беру талаптарын іске асыруға толық ықпал етеді және мектептің білім беру бағдарламасына енгізіледі. Осы бөлімнің нақты мазмұнын толтыру білім беру мекемесінің құзыретіне жатады. Білім беру үдерісінің ұйымдастырудың формалары, негізгі білім беру бағдарламасын жүзеге асыру аясында сабақ пен сабақтан тыс жұмыстардың кезектесуі білім беру мекемесі анықтайды. Оқушылардың, ең алдымен дарынды балалардың әлеуетін дамыту үшін жалпы білім беру мекемесінде сабақтан тыс іс- әрекеттің әртүрлі түрлері ұйымдастырылуы мүмкін.

10 слайд

11 слайд
Сабақтан тыс іс-әрекеттің түрлері Интеллектуалды марафондар мен ойындарШығармашылық шеберхана Факультативтік сабақтар Пәндік үйірмелер Ғылыми- практикалық конференциялар Олимпиада

11 слайд

12 слайд
Дарынды балалармен жұмысты ұйымдастыру. Дарынды балаларды оқытудың әдістері Оқу үрдісінде дарынды баланың дамуын оның ішкі әлеуетін дамыту деп қарастырған жөн, ол үшін педагогикалық қызметтің келесі принциптеріне сүйенген жөн: - жеке тұлғаны дамыту үшін берілген мүмкіндіктердің барынша алуан түрлілігі қағидасы; - оқытуды даралау және саралау қағидасы; мұғалімнің ең аз қатысуымен оқышының бірлескен жұмысы үшін жағдай жасау принципі.

12 слайд

13 слайд
Дарынды балалар санаты үшін негізгі әдістер - бұл шығармашылық,, іздеу, эвристикалық, зерттеу, жобалау әдістері, тәуелсіз, жеке және топтық жұмыс. Бұл әдістер жоғары танымдық- мотивациялық әлеуетке ие және дарынды оқушылардың танымдық белсенділігі мен қызығушылық деңгейіне сәйкес келеді. Дарынды балаларды оқытудың әдістеріМәселелік әдіс Ізденіс әдісі Іздеу әдісі Жобалау әдісі Шығармашылық және стандартты емес тапсырмалар әдісі Сыни ойлауды дамыту әдісі Миға шабуыл Ақпараттық- коммуникациялық технологияларКейс әдісі

13 слайд