Оқушылардың функционалдық сауаттылықтарын арттыру
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Жүсіпбекова Рыскүл Әубәкірқызы Оқушылардың коммуникативтік дағдыларын
қалыптастыру арқылы функционалдық
сауаттылықтарын арттыру
1 слайд
Жүсіпбекова Рыскүл Әубәкірқызы Оқушылардың коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру арқылы функционалдық сауаттылықтарын арттыру
2 слайд
•
Қазіргі білім беру жүйесінің мақсаты - бәсекеге қабілетті маман
дайындау, болашақ мамандығына байланысты әрбір балаға
тереңірек білім беру, білімді өзгермелі өмір жағдайларына
пайдалана білу дағдысын қалыптастыру.
2 слайд
• Қазіргі білім беру жүйесінің мақсаты - бәсекеге қабілетті маман дайындау, болашақ мамандығына байланысты әрбір балаға тереңірек білім беру, білімді өзгермелі өмір жағдайларына пайдалана білу дағдысын қалыптастыру.
3 слайд
Функционалды сауаттылық» термині қашан
пайда болды?
•
«Функционалды сауаттылық» термині 1957 ж. ЮНЕСКО
«сауаттылық» және «минималды сауаттылық» түсініктерімен қатар
енгізді.
«Сауаттылық» және «минималды сауаттылық»
түсініктерін қалай анықтайды?
Сауаттылық – бұл оқу, жазу, санау және құжаттармен жұмыс дағдылары.
Минималды сауаттылық – бұл қарапайым хабарламаларды оқу және жазу
қабілеттілігі.
Функционалды сауаттылық – бұл адамның социуммен өзара әрекеттестік жағдайында
оқу мен жазу дағдыларын пайдалана алу қабілеті (банкте есепшот ресімдеу,
нұсқаулықты оқу, кері байланыс сауалнамасын толтыру және т.б.),
3 слайд
Функционалды сауаттылық» термині қашан пайда болды? • «Функционалды сауаттылық» термині 1957 ж. ЮНЕСКО «сауаттылық» және «минималды сауаттылық» түсініктерімен қатар енгізді. «Сауаттылық» және «минималды сауаттылық» түсініктерін қалай анықтайды? Сауаттылық – бұл оқу, жазу, санау және құжаттармен жұмыс дағдылары. Минималды сауаттылық – бұл қарапайым хабарламаларды оқу және жазу қабілеттілігі. Функционалды сауаттылық – бұл адамның социуммен өзара әрекеттестік жағдайында оқу мен жазу дағдыларын пайдалана алу қабілеті (банкте есепшот ресімдеу, нұсқаулықты оқу, кері байланыс сауалнамасын толтыру және т.б.),
4 слайд
Мектеп оқушыларының функционалдық
сауаттылығы дегеніміз – оқушының пәнді терең
түсіну қабілетін дамыту, алған білімін сыныптан
тыс жерде, өкез келген жағдайда тиімді пайдалана
білуін қамтамасыз ету, яғни,
оқушылардың мектепте алған білімдерін өмірде
тиімді қолдануына үйрету .
4 слайд
Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығы дегеніміз – оқушының пәнді терең түсіну қабілетін дамыту, алған білімін сыныптан тыс жерде, өкез келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз ету, яғни, оқушылардың мектепте алған білімдерін өмірде тиімді қолдануына үйрету .
5 слайд
Қазақ тілі пәнінде функционалдық сауаттылықты
арттыру
Болашақ азамат өз ұлтының асыл мұрасымен
сусындау арқылы туған халқының тарихымен,
мәдениетімен жете танысып, білімін кеңейтеді.
Қазақ тілінің грамматикасын терең меңгерген
оқушы, қоғамның кез келген саласында қиналмай
жұмыс істеп, өзінің функционалды сауаттылығын
көрсете алады
5 слайд
Қазақ тілі пәнінде функционалдық сауаттылықты арттыру Болашақ азамат өз ұлтының асыл мұрасымен сусындау арқылы туған халқының тарихымен, мәдениетімен жете танысып, білімін кеңейтеді. Қазақ тілінің грамматикасын терең меңгерген оқушы, қоғамның кез келген саласында қиналмай жұмыс істеп, өзінің функционалды сауаттылығын көрсете алады
6 слайд
тыңдалым
айтылым оқылым«Қазақ тілі» пәні бойынша
(мақсат-міндеттері, мазмұны, құрылымы)
Түйінді дағдылар
жазылымО
қ
уш
ы
л
арды
ң
ф
ун
к
ц
и
он
ал
ды
қ
сауатты
л
ы
ғы
н
қ
ал
ы
п
тасты
ру қ
ағи
дасы
6 слайд
тыңдалым айтылым оқылым«Қазақ тілі» пәні бойынша (мақсат-міндеттері, мазмұны, құрылымы) Түйінді дағдылар жазылымО қ уш ы л арды ң ф ун к ц и он ал ды қ сауатты л ы ғы н қ ал ы п тасты ру қ ағи дасы
7 слайд
ЖазылымОқылым
Тыңдалым
және
айтылым
дамыту арқылы тіл туралы бастапқы білімді меңгертуге
және оны күнделікті өмірде қолдануға мүмкіндік жасау «Қазақ тілі» пәнін оқыту
мақсатыО
қ
уш
ы
л
арды
ң
ф
ун
к
ц
и
он
ал
ды
қ
сауатты
л
ы
ғы
н
қ
ал
ы
п
тасты
ру қ
ағи
дасы
7 слайд
ЖазылымОқылым Тыңдалым және айтылым дамыту арқылы тіл туралы бастапқы білімді меңгертуге және оны күнделікті өмірде қолдануға мүмкіндік жасау «Қазақ тілі» пәнін оқыту мақсатыО қ уш ы л арды ң ф ун к ц и он ал ды қ сауатты л ы ғы н қ ал ы п тасты ру қ ағи дасы
8 слайд
Оқушылардың тыңдалым және айтылым дағдыларын дамытуға
ықпал ететін тапсырма үлгілері
тыңдауға, мазмұнын түсінуге түрлі стилдегі мәтіндерді ұсыну;
мәтінді қайталап тыңдау, негізгі ойды анықтау;
тыңдалған мәтін бойынша сұрақтар қою;
мәтін бойынша жоспар құру;
тыңдалған мәтіннің белгілі бір бөлігін өз сөзімен айтып беру;
мәтіннің мазмұны бойынша қарама-қарсы пікір айту, дәлелдеу;
мәтінді өз қиялымен өзгертіп аяқтау;
мәтіндегі оқиғаларды, іс-әрекеттерді салыстыра талдай алу;
ұсынылған тақырып бойынша сұхбат алу немесе сұхбат беру және нәтижесі бойынша ауызша
есеп беру;
жоспарланған тақырыптар бойынша пікірталас ұйымдастыру;
жұпта ым-ишараны пайдаланып, оқиғаны жазуға дайындалу (мысалы, «Бағытталған оқу»
және «Бағытталған жазу»);
берілген тақырып бойынша диалог құрастыру.О
қ
уш
ы
л
арды
ң
ф
ун
к
ц
и
он
ал
ды
қ
сауатты
л
ы
ғы
н
қ
ал
ы
п
тасты
ру қ
ағи
дасы
8 слайд
Оқушылардың тыңдалым және айтылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері тыңдауға, мазмұнын түсінуге түрлі стилдегі мәтіндерді ұсыну; мәтінді қайталап тыңдау, негізгі ойды анықтау; тыңдалған мәтін бойынша сұрақтар қою; мәтін бойынша жоспар құру; тыңдалған мәтіннің белгілі бір бөлігін өз сөзімен айтып беру; мәтіннің мазмұны бойынша қарама-қарсы пікір айту, дәлелдеу; мәтінді өз қиялымен өзгертіп аяқтау; мәтіндегі оқиғаларды, іс-әрекеттерді салыстыра талдай алу; ұсынылған тақырып бойынша сұхбат алу немесе сұхбат беру және нәтижесі бойынша ауызша есеп беру; жоспарланған тақырыптар бойынша пікірталас ұйымдастыру; жұпта ым-ишараны пайдаланып, оқиғаны жазуға дайындалу (мысалы, «Бағытталған оқу» және «Бағытталған жазу»); берілген тақырып бойынша диалог құрастыру.О қ уш ы л арды ң ф ун к ц и он ал ды қ сауатты л ы ғы н қ ал ы п тасты ру қ ағи дасы
9 слайд
көз жүгірте, шолу жасай отырып оқу;
мәтіннің тақырыбы мен бастапқы бөлігіне сүйене отырып, оқиғаның
дамуын болжау;
мәтіннің негізгі ойы мен бөліктерін анықтай отырып оқу;
ақпаратты табу үшін оқу, қызығып оқу және өз көзқарасын айту үшін оқу,
мәтінге ауызша және жазбаша шолу жасау;
әдебиетпен жұмыс (сұхбатқа сұрақтар мен жауаптар дайындау).
интернет ресурстарымен жұмыс (тақырып мазмұны бойынша
презентациялар, жобалар дайындау).Оқушылардың оқылым дағдыларын дамытуға
ықпал ететін тапсырма үлгілеріО
қ
уш
ы
л
арды
ң
ф
ун
к
ц
и
он
ал
ды
қ
сауатты
л
ы
ғы
н
қ
ал
ы
п
тасты
ру қ
ағи
дасы
9 слайд
көз жүгірте, шолу жасай отырып оқу; мәтіннің тақырыбы мен бастапқы бөлігіне сүйене отырып, оқиғаның дамуын болжау; мәтіннің негізгі ойы мен бөліктерін анықтай отырып оқу; ақпаратты табу үшін оқу, қызығып оқу және өз көзқарасын айту үшін оқу, мәтінге ауызша және жазбаша шолу жасау; әдебиетпен жұмыс (сұхбатқа сұрақтар мен жауаптар дайындау). интернет ресурстарымен жұмыс (тақырып мазмұны бойынша презентациялар, жобалар дайындау).Оқушылардың оқылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілеріО қ уш ы л арды ң ф ун к ц и он ал ды қ сауатты л ы ғы н қ ал ы п тасты ру қ ағи дасы
10 слайд
Оқушылардың жазылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін
тапсырма үлгілері
оқушыларға таныс ертегі, әңгіме, өлеңдердің қысқаша мазмұнын жазу;
сөздердің орфографиясын меңгертуге арналған тапсырмалар;
газет-журналдарға шағын хабарлама/мақала жазу;
белгілі оқиғаны өз ойынша өзгертіп аяқтау;
әдеби шығарма мәтініндегі оқиғаны өз көзқарасымен өзгертіп аяқтау;
тілдік тақырыптар аясында шағырмашылық тапсырмалар (ребус, пиктограмма,
сөзжұмбақ, сәйкестендіру және толықтыру тест тапсырмалары, т.с.с.) құрастыру;
ақпаратты суреттер мен сызбалар, белгілер, пиктограммалар арқылы беру;
жазылуы қиын сөздер мен сөз тіркестерінен сөздік құрастыру;
сұхбатқа жазбаша сұрақтар дайындау.О
қ
уш
ы
л
арды
ң
ф
ун
к
ц
и
он
ал
ды
қ
сауатты
л
ы
ғы
н
қ
ал
ы
п
тасты
ру қ
ағи
дасы
10 слайд
Оқушылардың жазылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері оқушыларға таныс ертегі, әңгіме, өлеңдердің қысқаша мазмұнын жазу; сөздердің орфографиясын меңгертуге арналған тапсырмалар; газет-журналдарға шағын хабарлама/мақала жазу; белгілі оқиғаны өз ойынша өзгертіп аяқтау; әдеби шығарма мәтініндегі оқиғаны өз көзқарасымен өзгертіп аяқтау; тілдік тақырыптар аясында шағырмашылық тапсырмалар (ребус, пиктограмма, сөзжұмбақ, сәйкестендіру және толықтыру тест тапсырмалары, т.с.с.) құрастыру; ақпаратты суреттер мен сызбалар, белгілер, пиктограммалар арқылы беру; жазылуы қиын сөздер мен сөз тіркестерінен сөздік құрастыру; сұхбатқа жазбаша сұрақтар дайындау.О қ уш ы л арды ң ф ун к ц и он ал ды қ сауатты л ы ғы н қ ал ы п тасты ру қ ағи дасы
11 слайд
ты
ң
д
а
л
ы
м
о
қ
ы
л
ы
м
а
й
ты
л
ы
м
ж
а
зы
л
ы
мОқушылардың тілдік дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма
үлгілері
11 слайд
ты ң д а л ы м о қ ы л ы м а й ты л ы м ж а зы л ы мОқушылардың тілдік дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері
12 слайд
Оқылым
оқу тапсырмасы
Айтылым
оқу тапсырмасы Тыңдалым
оқу тапсырмасы
Жазылым
оқу тапсырмасыОқу мақсатына
жетудің құралдарыО
қ
уш
ы
л
арды
ң
ф
ун
к
ц
и
он
ал
ды
қ
сауатты
л
ы
ғы
н
қ
ал
ы
п
тасты
ру қ
ағи
дасы
12 слайд
Оқылым оқу тапсырмасы Айтылым оқу тапсырмасы Тыңдалым оқу тапсырмасы Жазылым оқу тапсырмасыОқу мақсатына жетудің құралдарыО қ уш ы л арды ң ф ун к ц и он ал ды қ сауатты л ы ғы н қ ал ы п тасты ру қ ағи дасы
13 слайд
Пәнаралық байланысты жүзеге асыру мақсатындағы
«ортақ тақырыптар»
Саяхат
Менің
отбасым
және
достарым
Менің
мектебім
Менің туған
өлкемДені
саудың –
жаны сауСалт-дәстүр
және ауыз
әдебиеті Қоршаған
орта
Өзім туралыО
ртақ тақы
ры
птар аясы
нд
а пәнаралы
қ
байланы
сты
ж
үзеге асы
ру қағид
асы
13 слайд
Пәнаралық байланысты жүзеге асыру мақсатындағы «ортақ тақырыптар» Саяхат Менің отбасым және достарым Менің мектебім Менің туған өлкемДені саудың – жаны сауСалт-дәстүр және ауыз әдебиеті Қоршаған орта Өзім туралыО ртақ тақы ры птар аясы нд а пәнаралы қ байланы сты ж үзеге асы ру қағид асы
14 слайд
О
ртақ
тақ
ы
ры
п
тар аясы
н
да п
ән
арал
ы
қ
бай
л
ан
ы
сты
ж
үзеге асы
ру қ
ағи
дасыПәнаралық байланысты жүзеге асыру мақсатындағы
«ортақ тақырыптар»
14 слайд
О ртақ тақ ы ры п тар аясы н да п ән арал ы қ бай л ан ы сты ж үзеге асы ру қ ағи дасыПәнаралық байланысты жүзеге асыру мақсатындағы «ортақ тақырыптар»
15 слайд
О
ртақ
тақ
ы
ры
п
тар аясы
н
да п
ән
арал
ы
қ
бай
л
ан
ы
сты
ж
үзеге асы
ру қ
ағи
дасыПәнаралық байланысты жүзеге асыру мақсатындағы
«ортақ тақырыптар»
15 слайд
О ртақ тақ ы ры п тар аясы н да п ән арал ы қ бай л ан ы сты ж үзеге асы ру қ ағи дасыПәнаралық байланысты жүзеге асыру мақсатындағы «ортақ тақырыптар»
16 слайд
Дамыта
оқытуИнтеллектуалдық
дамуы
(оқу әрекеті арқылы) Іскерлігі
(дағдылар
қалыптастыру
арқылы)
Рухани тәрбиесі
(өз халқының
мәдениетінің иесі,
басқа мәдениеттер
құндылығын түсіну)Адамгершілік-
этикалық тәрбиесі
(балалар
ұжымындағы еңбек
қарым-қатынасы)О
қу әрекетін қалы
птасты
руд
ы
оқуш
ы
д
ам
уы
ны
ң
басты
ш
арты
ретінд
е
қарасты
раты
н д
ам
ы
та оқы
ту қағид
асы
16 слайд
Дамыта оқытуИнтеллектуалдық дамуы (оқу әрекеті арқылы) Іскерлігі (дағдылар қалыптастыру арқылы) Рухани тәрбиесі (өз халқының мәдениетінің иесі, басқа мәдениеттер құндылығын түсіну)Адамгершілік- этикалық тәрбиесі (балалар ұжымындағы еңбек қарым-қатынасы)О қу әрекетін қалы птасты руд ы оқуш ы д ам уы ны ң басты ш арты ретінд е қарасты раты н д ам ы та оқы ту қағид асы
17 слайд
Оқу әркетінің
мазмұны Оқу
тапсырмалары білу
түсіну
қолдану
талдау
құрастыру
бағалауО
қу әрекетін қалы
птасты
руд
ы
оқуш
ы
д
ам
уы
ны
ң
басты
ш
арты
ретінд
е
қарасты
раты
н д
ам
ы
та оқы
ту қағид
асы
17 слайд
Оқу әркетінің мазмұны Оқу тапсырмалары білу түсіну қолдану талдау құрастыру бағалауО қу әрекетін қалы птасты руд ы оқуш ы д ам уы ны ң басты ш арты ретінд е қарасты раты н д ам ы та оқы ту қағид асы
18 слайд
Бағалау түрлері, өзін - өзі бағалау
18 слайд
Бағалау түрлері, өзін - өзі бағалау
19 слайд
қимыл
танымдық“ Қазақ тілі” пәнінің құрылымдық - мазмұндық
болмысында
әлеуметтік
қатысымдық
белсенділіктерді арттыру көзделедіОқуш
ылардың қимылдық, әлеуметтік, танымдық,
қатысымдық белсенділігін ж
әне өз беттерімен ж
ұмыс
істеу біліктерін дамыту қағидасы
19 слайд
қимыл танымдық“ Қазақ тілі” пәнінің құрылымдық - мазмұндық болмысында әлеуметтік қатысымдық белсенділіктерді арттыру көзделедіОқуш ылардың қимылдық, әлеуметтік, танымдық, қатысымдық белсенділігін ж әне өз беттерімен ж ұмыс істеу біліктерін дамыту қағидасы
20 слайд
Оқушылардың
қимыл белсенділігін
арттыру жолдары •
оқушының түсінбеген жерінен орнынан тұрып, екінші оқушыдан еркін сұрауы;
•
жақсы оқитын оқушының өз тобындағы нашар оқитын оқушыға үйретуі;
•
оқушылардың өз топтарында тапсырма бойынша бір-бірімен сөйлесіп, ақылдасып отыруы;
•
олардың тапсырманы орындап болғаннан кейін өзара тексерісуі.
Оқушылардың
әлеуметтік
белсенділігін
арттыру жолдары •
өзара оқушы-оқушы не мұғалім-оқушы, оқушы-мұғалім түрінде бір-біріне сұрақтар беруі;
•
сабақта өзара пікірлесіп отыруы;
•
қарсы топ оқушыларының қиын сұрақтарға жауап беру еркіндігінің болуы.
Оқушылардың
танымдық
белсенділігін
арттыру жолдары: •
қарсы топтың пікіріне өзіндік көзқарасын білдіруі;
•
келіспеген жағдайда өзінің көзқарасын дәлелдеуі;
•
өз тобындағы жолдастарының сөзіне қосылатындығы жөнінде өз пікірін білдіруі.
Оқушылардың
қатысымдық
белсенділігін
арттыру
жолдары •
сабақ барысында оқушылардың бір-бірімен еркін тілдік қатынаста болуы;
•
жауаптарын бірге жоспарлауы;
•
сөйлейтін сөздерін нақты әрі қысқа жеткізуі;
•
айтар ойларын әсерлі бере білуі;
•
сөйлеушінің жаргон, диалект сөздерден таза болуы.
20 слайд
Оқушылардың қимыл белсенділігін арттыру жолдары • оқушының түсінбеген жерінен орнынан тұрып, екінші оқушыдан еркін сұрауы; • жақсы оқитын оқушының өз тобындағы нашар оқитын оқушыға үйретуі; • оқушылардың өз топтарында тапсырма бойынша бір-бірімен сөйлесіп, ақылдасып отыруы; • олардың тапсырманы орындап болғаннан кейін өзара тексерісуі. Оқушылардың әлеуметтік белсенділігін арттыру жолдары • өзара оқушы-оқушы не мұғалім-оқушы, оқушы-мұғалім түрінде бір-біріне сұрақтар беруі; • сабақта өзара пікірлесіп отыруы; • қарсы топ оқушыларының қиын сұрақтарға жауап беру еркіндігінің болуы. Оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру жолдары: • қарсы топтың пікіріне өзіндік көзқарасын білдіруі; • келіспеген жағдайда өзінің көзқарасын дәлелдеуі; • өз тобындағы жолдастарының сөзіне қосылатындығы жөнінде өз пікірін білдіруі. Оқушылардың қатысымдық белсенділігін арттыру жолдары • сабақ барысында оқушылардың бір-бірімен еркін тілдік қатынаста болуы; • жауаптарын бірге жоспарлауы; • сөйлейтін сөздерін нақты әрі қысқа жеткізуі; • айтар ойларын әсерлі бере білуі; • сөйлеушінің жаргон, диалект сөздерден таза болуы.
21 слайд
«Қазақ тілі» пәні оқу мен оқыту төмендегі жұмыс түрлері арқылы жүзеге асырылады
бірлескен жұмыстар
(жұптық, топтық,
бүкіл сыныппен) жеке және бірлескен
ізденіс пен зерттеу
жұмыстары жағдаяттық және
рөлдік ойындар
ақпараттың әртүрлі көздерімен
жұмыс жасау
(кітап, интернет, құжаттар,
мұражай) шығармашылық
жұмыстар
21 слайд
«Қазақ тілі» пәні оқу мен оқыту төмендегі жұмыс түрлері арқылы жүзеге асырылады бірлескен жұмыстар (жұптық, топтық, бүкіл сыныппен) жеке және бірлескен ізденіс пен зерттеу жұмыстары жағдаяттық және рөлдік ойындар ақпараттың әртүрлі көздерімен жұмыс жасау (кітап, интернет, құжаттар, мұражай) шығармашылық жұмыстар
22 слайд
Зерттеу әрекеті тапсырмалары
22 слайд
Зерттеу әрекеті тапсырмалары
23 слайд
Шы ғармашылық тапсырмалары
23 слайд
Шы ғармашылық тапсырмалары
24 слайд
«Қазақ тілі»
пәні нің
құрылымдық-
мазмұндық
болмысы мен
сапасыКОММУНИКАТИВТІ
ОҚЫТУ
ҰСТАНЫМЫ
(тыңдалым/айтылым,
оқылым, жазылым)
ОҚУ МАҚСАТТАР
ЖҮЙЕСІ
(күтілетін нәтижеге
бағдарланған,
спиралді қағидаты)
ИНТЕГРАЦИЯ
(мазмұн, оқыту үдерісі,
ортақ тақырыптар)ОҚУ ҮДЕРІСІ
(оқушы әрекетінің
басымдылығы,
зерттеу әрекеті,
шығармашылық
әрекеттері)
оқу тапсырмалары
Тілдік және сөйлеу
материалдарыӨздік, жұптық,
топтық т.б. жұмыс
түрлері Жаңартылған білім мазмұнына сәйкестігі
24 слайд
«Қазақ тілі» пәні нің құрылымдық- мазмұндық болмысы мен сапасыКОММУНИКАТИВТІ ОҚЫТУ ҰСТАНЫМЫ (тыңдалым/айтылым, оқылым, жазылым) ОҚУ МАҚСАТТАР ЖҮЙЕСІ (күтілетін нәтижеге бағдарланған, спиралді қағидаты) ИНТЕГРАЦИЯ (мазмұн, оқыту үдерісі, ортақ тақырыптар)ОҚУ ҮДЕРІСІ (оқушы әрекетінің басымдылығы, зерттеу әрекеті, шығармашылық әрекеттері) оқу тапсырмалары Тілдік және сөйлеу материалдарыӨздік, жұптық, топтық т.б. жұмыс түрлері Жаңартылған білім мазмұнына сәйкестігі
25 слайд
Назар қойып
тыңдағандарыңызға
рақмет!
25 слайд
Назар қойып тыңдағандарыңызға рақмет!