Төтенше жағдай кезіндегі жеке қорғаныс құралдары

1 слайд
Тақырыбы:Тақырыбы: Жеке қорғаныс құралдары

1 слайд

2 слайд
Сабақ жоспары: 1. Жеке қорғаныс құралдары 1.1. Газқағарлар 1.2. Респираторлар 1.3. Арнайы киімдер

2 слайд

3 слайд
Қарапайым жайлар Мұндай жайлар деп ашық немесе жабылған ұзынша орларды айтады. Бұлар негізінен ядролық жарылыс кезіндегі жарық сәулелерінен ауа қысымынан, аздап радиоактивті сәулелерден, қорғайды. Ауылдық елді мекендерде салынады. Радиоактивті сәулелерден қорғайтын жайлардың сиымдылығы 10-12 адамға, кей жағайларда 100-150 адамға арналып салынады. Қандай жағдайларда адамдарды қорғау үшін пайдалануға болатындығын плакаттар бойынша түсіндірген тиімді. Азаматтық қорғаныс жүйесіндегі мамандардың ойынша адамдарды қорғау жайларымен қатар жеке адамдар қорғанатын құралдармен қамтамасыз ету арқылы, адамдарды қарулар ә серінен қорғау адам шығынын болдырмауға болатындығын мәлімдеуде. 2Жеке адамдардың тыныс алу органын, қорғауға арналған құралдар. Мүмкіндігінше халық, жұмысшылар арнайы өндірістерде дайындалып шығарылатын тыныс алу органдарын қорғайтын құрылдарымен қамтамасыз етулері тиіс, ондай мүмкіндік болмаған жағдайда қарапайым тыныс алу органдарын қорғайтын құралдарды үй жағдайында да дайындауға болады. Тыныс алу органдарын қорғайтын құралдарға противогаздар (ГП-5, ГП-4У) үлкен адамдарға (ДП -бм, ДП-б) балаларға, жасөспірімдерге арналған құралдар және емшек жасындағы балаларға (КЗД-1) арнайы қорапша (камералар) жагады

3 слайд

4 слайд

4 слайд

5 слайд

5 слайд

6 слайд
Сүзу принципінде жұмыс істейтін противогаздарға ГП -5, ГП -4у, ДП -бм, ДП-б т.б. противогаздар жатады. Айналадағы ауаның көмегінсіз жұмыс істейтін противогаздарға ИП-40, ИП-46м, ИПСА т.б. противогаздар жатады,. Бұл құралдардың барлығы адамдардың тыныс алу органдарын радиоактивті, химиялық, бактериологиялық аэрозольдерден басқа да адам организімдеріне кері әсерін тигізетін шаң тектес заттардан қорғауға арналған. Адамдардың тыныс алу органдарын қорғайтын құралдармен қатар, адамдарың денесін улы заттардан қорғайтын киімдер қолданылады. Оларға: жеңіл қорғағыш костюм, қорғағыш комбинезон, жалпы әскери комплектер жатады. Бұл құралдардың құрамына қандай киімдер кіретінін, размерін Егоровтың, Атаманюктің « Азаматтық қорғаныс » кітабынан қараңыздар (3 және 5 бөлім). Құралдармен, киімдермен ең алдымен азаматтық қорғаныс жүйесінің « ТЖ » -да адамдарды құтқару жұмыстарын жүргізетін арнайы топ мүшелері қамтамасыз етіледі, содан кейін барып қалған халықтар, жетіспеген жағдайда халық өздеріне қарапайым құралдар мен киімдер қамтамасыз етулері тиіс. Жоғарыда аталған екі тәсілмен қатар халықтарды, жұмысшыларды жаппай қырғыннан қорғау тәсілі болып кәсіпорындар жұмысшыларын, қала халқын сирету мақсатында қаладан қала сыртындағы қауіпсіз аймаққа, елді мекендерге ауыстыруға болатын кәсіпорындардың жұмысшыларын соғыс қимылдары басылып болғанға дейінгі уақытқа көшіру болып табылады. Бұл тәсіл, яғни халықты, жұмысшыларды қорғау шараларын жургізу үшін 2 тәуліктен кем емес уақыт қажет екендігі ескерілуі тиіс.

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд
2.Халықты қорғаныс құрылыстарына паналату Ядролық қарудың ауа толқынының соққысынан, тек осы күшті есептеп салынған баспана немесе панахана (убежище) ғана сақтай алады. Жарықтық сәулеленуден кез келген жарық өткізбейтін бөгет қорғай алады: ағаштың көлеңкесі, үйдің тасасы.Жауын, тұман, қар оның әсерін азайтады. Жаз кезінде оның әсерінен өрт болуы ықтимал. Өткір радиация - әр түрлі нәрселерден өткенде гамма сәулелері әлсірейді, неғұрлым кедергі көп болса, соғырлым ол әлсірей береді. Мысалы, ашық траншея – 3 есе азайтады; жабық траншея – 7-10 есе азайтады; бір қабатты ағаш үй – 10-15 есе; Жер астындағы үй – 7-15 есе (земляка), арнай дайындалған жер асты үйі – 400 есе; Көп қабатты үй подвалы – 100-400 есе; арнай салынхан баспахана – 1000 есе; темір бетоннан салынған баспана, шахта, тау қуысы – түгел қорғайды еш зиянсыз. Радиоактивті ластану – жарылыс болған жердегі топырақ, шаң жоғары көтеріліп жетмен ыққа қарай жылжи береді де, жол бойы жерге түсіп ластайды. Ол 3 зонадан тұрады: • қауіпті зона; • күшті ластанған зонасы; • аздау ластанған зонасы. Ластау мөлшеріне байланыст ы: • жарылыс түрінен (бомбаның); • оның күшінен (неше мегатонна) ; • жарылыс болғаннан кейінгі өткен уақыттан; • эпицентрден қашықтығынан; • жер бетінің рельефінен (таулы, жазық дала т.с.) убежище), радиацияға қарсы панаханалар (РҚП) және қарапайым панаханалар жатады. Арнайы қорғану құрылымы бұл соғыс және бейбіт уақыттағы ядролық және химиялық қауіп қатерде пайдаланатын герметикалық қорғау құрылымы. Арнайы қорғану құрылымында паналайтын адамдар тері мен тыныс жолдарын қорғайтын құралдарды пайдаланбайды. Радиацияға қарсы панахана бұл адамдарды жедел сәуле мен радиоактивті заттар және биологиялық аэрозольдерден қорғайтын құрылым. Қарапайым панахана бұл жер қабатындағы саңлау, арық, траншея, арнайы қазылған үңгір (землянка). Бұларды жасауға көп уақыт кетпейді және оларда адамдар тиімді қорғана алады.

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд

10 слайд

11 слайд
Қорғаныс құрылымдары қызметіне, орналасу уақытына, қорғану қасиетіне және сиымдылығына байланысты топталады. Қызметіне байланысты қорғаныс құрылымы жалпы және арнайы болып бөлінеді. Жалпы қызметтегі қорғаныс құрылымы қаладағы халықты қорғау үшін, ал арнайы қызметтегі құрылымы басқару органдары қызметіндегі қызметкерлер, байланыс және хабарлау жүйелері және емдеу мекемелерінің қызметкерлерін олардың құралдарымен қоса қорғау үшін пайдаланады. Себебі бұл органдар тоқтаусыз жұмыс жасау керек. Көпшілікті қорғау құралдарына арнайы қорғану құрылымы орналасуы бойынша қосылып салынған және жеке тұрғызылған қорғану құрылымы болып бөлінеді. Қосылып салынған құрылымға ғимараттың подвалын жатқызуға болады. Бұл қорғаныс құрылымдардың ішінде кең тарағаны. Қорғану құрылымының жеке тұрғызылған түрі ғимараттан бөлек орналасады. Тұрғызылу уақтысы бойынша алдын ала тұрғызылған және тез арада тұрғызылған болып келеді. Алдын ала тұрғызылған қорғаныс құрылымы жанбайтын құрылыс материалдарын пайдаланып салынған салынған тұрғылықты құрылым. Ал тез арда тұрғызылатын қорғаныс құрылымы қолдағы бар материалдармен төтенше жағдай туындағанда ғана тұрғызылатын құрылым. Қорғаныс қасиеті бойынша қорғану құрылымы (убежище) бірнеше топқа бөлінеді. Атап айтқанда қорғану мүмкіншіліктеріне, оның қабырғаларының конструкциясына және оның соққылы толқынының қысымының белгілі бір шамасына шыдамдылығына байланысты болуы. Сиымдылығына байланысты олар кіші сиымды (600 адамға дейін), орта сиымды (600- 2000 адамға дейін) және үлкен сиымды (2000 адамнан артық) болып бөлінеді.  

11 слайд

12 слайд
3.Жұмысшыларды таратып орналастыру және эвакуациялау Халықты қорғау әдістерінің ең негізгісі уақытша көшіру (эвакуация) шаралары болып табылады. Оған, адамдардың өмірін сақтау мақсатында төтенше жағдайлар аймағынан және қазіргі заманғы қырып-жою құралдары қолдануы мүмкін аудандардан халықты көшіру, соғыс уақытында қауіп төнген аймақтардағы жұмыс істеп жатқан, ұйымдардың жұмысшылары мен қызметкерлерін қауіпсіз аймаққа жайғастырып бөлу және орналастыру жатады. Көшіру шаралары Қазақстан Республикасы төтенше жағдайлар жөніндегі орталық атқарушы органдарының және аумақтық басқару органдарының жалпы басшылығымен алдын ала жоспарланады. Бейбіт уақытта қауіпсіздік қатері мен табиғи апаттық төтенше жағдайлар болуы мүмкін аймақтар үшін көшіру шараларын жүргізу тәртібі анықталады. Сонымен қатар, соғыс уақытына шекаралас аудандар мен қауіп төнген жерлердегі халықты көшіру тәртібі белгіленді. Уақытша көшіру шаралары: • ұйымдардың жұмысшылары мен қызметкерлерін және олардың отбасы мүшелерін - өндірістік принцип бойынша; • халықты көшіру – аумақтық принципі бойынша жүзеге асырылады; • көшіруді ұйымдастыру және меншік көлік иелерінің көліктерін тарту жеке меншік пәтерлер кооперативтеріне жүктеледі. Көшіру шараларын жүргізу үшін жергілікті атқарушы органдарында, ұйымдарда көшіру комиссиясы құрылады.

12 слайд

13 слайд

13 слайд

14 слайд

14 слайд

15 слайд

15 слайд

16 слайд

16 слайд

17 слайд

17 слайд

18 слайд
Көшіру шараларын ұйымдастыру және оны жүргізу тиісті басқару органдарының және ұйымдарының бірінші басшыларына жүктелген. Ұйымның эвакомиссиясының міндеттері: • ұ йымның АҚ штабымен бірлесіп, объектінің жұмысшылары мен қызметкерлері мен олардың отбасы мүшелерін орналастыру үшін олардың тізімдерін жасайды ; • азаматтық қорғанысының басшысына эвакуациялық жинау пунктінің әкімшілік құрамы, эшолондар бастықтарын, автомобил колонналары мен жаяу саптар бастықтарын тағайындау туралы ұсыныс әзірленеді. Таратып орналастыру және эвакуациялау халықты ТЖ-дан қорғаудың бір жолы. Таратып орналастандыру дегеніміз- ТЖ-ның бейбіт және әскери уақытта жұмысын тоқтатпайтын объектілердің жүмыстан бос ауысым жұмысшылары мен қызметкерлерін және олардың отбасы мүшелерін қаладан немесе елді мекеннен қала сыртындағы аймақка ұйымдасқан түрде шығару. Бұлардың қатарына қалалардың өмір тіршілігін қамтамасыз ететін объектілердің адамдары да жатады. Эвакуация дегеніміз - қалған халықты (тіршіліктері қала сыртындағы аймаққа ауыстырылған немесе ТЖ уакытында жұмыстары тоқтатылған объектілердің адамдары және олардың отбасы мүшелері, жұмысқа жарамсыз халық) қаладан немесе елді мекеннен кала сыртындағы қауіпсіз аймаққа ұйымдасқан түрде уақытша көшіру. Эвакуацияланған халық қала сыртындағы аймақта ерекше өкімге дейін болады.

18 слайд

19 слайд
Қала сыртындағы аймаққа қалаларда болуы мүмкш қираулар аймағынан тысқары орналасқан аумақ жатады. Таратып орналастыру және эвакуациялау жоспарланған қаладағы әрбір кәсіпорынға, мекемеге, оқу орнына қала сыртындағы аймақтан халықты орналастыру аудандары бөлініп беріледі. Ол аудан жүмысшылар, қызметкерлер және олардың отбасы мүшелерінің санына байланысты бір немесе бірнеше қатар орналасқан елді мекендерден түруы мүмкін. Бұл шаралар қала халқын бірнеше есе азайтады, ал бұл өз кезегінде адам шығынының аз болуына ықпал етеді. Жұмысшылар мен қызметкерлерді жөне олардың отбасы мүшелеріи тарату және эвакуация өндірістік принцип бойынша, яғни шаруашылық объектілер желісі арқылы жүргізіледі. Ал өндіріспен байланысып халықты эвакациялау аумақтық принцип бойынша, яғни тұрғылықты жеріндегі үй басқармалары, тұрғын үй пайдалану кеңселері арқылы жүргізіледі. Балалар әдетте ата- аналарымен бірге эвакуацияланады, бірақ олар мектептер мен бала бақшалар арқылы көшірілуіде мүмкін. Таратып орналастыру мен эвакуациялау, көбіне қауіп-қатер төнген кезеңде жүргізіледі. Оларды қаланың және қалалық ауданның АҚ басшылары, олардың АҚ-ны басқару органдары ұйымдастырады. Эвакуация шараларын ұйымдастырумен және өткізумен шаруашылык объектілерінің АҚ басшылары мен штабтары, үй басқармаларының жетекшілері, қалаларда құрылатын эвакуациялық комиссиялар тікелей айналысады.

19 слайд

20 слайд
Таратып орналастыру мен эвакуациялау оларды жариялаған соң қысқа мерзімде ұйымдастырылып өткізіледі. Бұл іс-шараларды жүзеге асыру үшін әскери және кідіртуге болмайтын өндірістік және шаруашылық тасымалдауларынан бос қоғамдық көліктердің барлық түрлері (темір жол, автокөлік, су), сондай-ақ жеке қолданудағы көлік пайдаланылады. Автокөліктер көбіне қашық емес аралықтарға жоспарланады. Халықтың бірқатар (әсіресе эвакуацияға жататын) бөлігі жаяу эвакуациялануы мүмкін. Бұл жагдайда басқа тасымалдардан бос жолдар бойымен немесе белгіленген маршруттармен жаяу колонналар ұйымдастырылады. Халықты таратып орналастыру мен эвакуациялауды ұйымдастыруға және оларды іске асыруға байланысты барлық жұмыстар объектінің АҚ бастығының жоспарына сәйкес жүргізіледі. Объектідегі халықты таратып орналастыру мен эвакуациялауды басқару үшін объектіде эвакуациялау комиссиялары құрылады, ал ірі объектілерде - жиналу эвакуациялау пункттері (ЖЭП) құрылуы мүмкін. Объектінің АҚ бастығының бұйрығымен ЖЭП әкімшілігі құрылады. Объектінің эвакуация комиссиясының төрағасы болып объект бастығының орынбасарларының бірі тағайындалады. Халықты таратып орналастыру мен эвакуациялау ЖЭП-тер арқылы жүргізіледі. Олар үшін мектептер, клубтар және басқада қоғамдық ғимараттар бөлінеді. ЖЭП әдетте эвакуациялау маршруттарына, темір жол стансаларына, теңіз және өзен аймақтары мен кемежайларына жақын жерлерге, адамдарды жаяу эвакуациялау маршруттарының бастапқы пункттері мен отырғызу пункттеріне жиналу мен уақытында же ткізуге жағдай жасайтын жерлерге орналасады.

20 слайд

21 слайд
ЖЭП аумағында және оған жақын маңда бір мезгіл...

21 слайд