Ыбырай Алтынсарин 180жыл

1 слайд
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Манаш Қозыбаев Атындағы Солтүстік Қазақстан Университеті Педагогика факультеті « Бастауыш және мектепке дейінгі білім беру теориясы мен әдістемесі » кафедрасы ТАҚЫРЫБЫ: ЫБЫРАЙ АЛТЫНСАРИННІҢ ТУҒАНЫНА 180 ЖЫЛ Орындаған:Джылқыбай Алтынай Тобы:ПМНО-19К

1 слайд

2 слайд
Бір Аллага сыйынып, Кел, балалар, оқылық, Оқығанды көңілге, Ықыласпен тоқылық (Ы.Алтынсарин)

2 слайд

3 слайд
Ыбырай Алтынсарин  (шын аты — Ибраһим, 1841—1889) — қазақтың аса көрнекті ағартушы-педагогы, жазушы, этнограф, фольклоршы, қоғам қайраткері Ыбырай Алтынсарин қазақтың ағартушылық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында терең із қалдырды. Ол 1841 жылы қазіргі Қостанай облысының аумағында дүниеге келген. Атақты Балғожа бидің немересі.

3 слайд

4 слайд
* Ыбырай бала кезінен бастап білімге және өз бетінше оқып білуге бейім екенін байқатты. Көп оқыды, Ресей қоғамының білімді адамдарымен жиі араласып тұрды. Орынборда оқып жүрген кезінде шығыстанушы ғалым В.В Григорьевпен жақын танысып алды. Ол өзінің бай кітапханасымен Ыбырай Алтынсариннің еркін пайдалануына рұқсат етті. Білімге құштар жас бос уақытының бәрін де сол кітапханада өткізді . 

4 слайд

5 слайд

5 слайд

6 слайд
Ы.Алтынсариннің әдеби қызметін бақылаған замандастары, оның еңбектерінің қаншалықты халықтың қажеттігіне жарайтындығын көзі тірісінде бағалаған. Ол кезде Ресей үкіметі жергілікті әкімшіліктер үшін қазақстандық қызметкерлерді осындай мектептер арқылы оқытуға ниеттенген болатын. Оқушыларды отарлық саясат рухында тәрбиелеу керек болды. Алайда, Ыбырай ерте жастан мектеп жүйесінде қалмай, әлемдік және орыс әдебиетінің классиктерін өз бетінше оқыды. 1857 жылдан 1859 жылға дейін орта мектепті бітіргеннен кейін атасы Балғожа бидің хатшысы болды. Кейін оны Кіші аудармашы ретінде Орынбор облысының әкімшілігіне ауыстырды. 1860 жылы Орынбордан Торғайға көшіп, мұғалім болды. 1864 жылы ол қазақ балаларына арналған алғашқы мектеп ашты. Мұнда оның білім беру және педагогикалық қызметі басталады. Ы.Алтынсариннің қызмет жолы

6 слайд

7 слайд
Шығармашылық ізденістері Ы. Алтынсарин орыс, араб және татар тілдерін еркін меңгерген және халықты ағартуды армандаған. Ол кезде қазақ балаларына мектеп ашу өте қиын болатын. Дегенмен, 1864 жылдың қаңтарында Ыбырайдың тікелей қатысуымен алғашқы қазақ мектебі ашылды. Ыбырай қазақ даласында бірінші болып қыздарға білім берді. 1887 жылы ол Ырғызда қыздарға арналған мектеп-интернат ашты. Қыздар мектебін ұйымдастыру-бұл тұрғыда ұлы ұстаздың үлкен жетістігі. 1891 жылы Ағартушы қайтыс болғаннан кейін Торғайда, 1893 жылы Қостанайда, 1895 жылы Қарабұтақта және 1896 жылы Ақтөбеде әйелдер мектебін ашуға рұқсат етілді. Құжаттарға сәйкес, бұл да Ы. Алтынсариннің ізденістерінің нәтижесі екендігі дәлелденді. Ы. Алтынсарин тәрбие жұмысының ең озық әдістерін пайдалана отырып, балаларды ана тілінде оқытуға ерекше назар аударды. Сондықтан ол "қазақ хрестоматиясы" оқулығын және "қазақтарды орыс тіліне оқытуға арналған бастапқы оқулық"дидактикалық құралын жазды. 1879 жылы жарық көрген" қазақ хрестоматиясы": біріншісі - әртүрлі орыс тілді оқырмандардан, негізінен" Полсон оқырманынан " балалардың өмірі туралы әңгімелер; екіншісі - әртүрлі жастағы адамдардың өмірі туралы әңгімелер; үшіншісі-қазақ әншілерінің өлеңдерінен үзінділер; төртіншісі- қазақ мақал-мәтелдері сияқты төрт бөлімнен тұрады

7 слайд

8 слайд
 Начальное руководство к обучению киргизов русскому языку, Оренбург, 1879;  Қазақ хрестоматиясы, Орынбор, 1906; Мәктубат, Қазан, 1896, 1899;  Киргизская хрестоматия, Оренбург, 1879, 1906;  Таңд. шығ. 3 томдық, А., 1943, 1953;  Собрание сочинений в 3-х т. Т.1–3, А.-А., 1975, 1978;  Әңгімелер, А., 1980.  Өлеңдер  Азған елдің хандары  Балғожа бидің баласына жазған хаты  Жаз  Кел, балалар, оқылықШығармалары

8 слайд

9 слайд
 Қарлығаш  Қарға мен түлкі  Әй, достарым  Әй, жігіттер  Өзен  Өнер - білім бар жұрттар  Өсиет өлеңдер  Әңгімелер  Ізбасты  Айуанның естесі көп бірақ адамдай толық ақылы жоқ  Алтын -айдыр  Алтын шеттеуік  Асыл шөп  Ақымақ дос

9 слайд

10 слайд
Ыбырай Алтынсаринның қазақ әдебиеті тарихындағы орны ЫбырайАлтынсарин- реалистжазушы, ағартушыпедагог, қазақбалаларәдебиетініңнегізінсалушы, тілтазалығыүшінкүрескер, тұңғышкемеңгер. Көрнекті әдебиетші ғалым Қ.Жұмалиев өзінің «ХҮІІІ- ХІХ ғасырлардағы қазақ әдебиеті» деген ғылыми – зерттеу еңбегінде педагог- жазушыға: ХІХ ғасырда қазақ даласынан шығып, орыс, Европа мәдениетіне қолы жеткен оқымысты, халық ағартушылар дәрежесіне көтерілген әрі педагог, әрі ақын- жазушы Ыбырай Алтынсаринның өз халқының келешегі үшін істеген еңбегі зор,»- деп баға береді.

10 слайд

11 слайд
Ы.Алтынсарин мектебі

11 слайд

12 слайд
Қостанайдағы Ы.Алтынсарин музейі

12 слайд

13 слайд
Назарларыңызға рахмет !!!

13 слайд