Археология және тарихи зерттеу әдістері» тақырыптарына байланысты. Су асты археологиясы — теңіз, өзен, көл түбіндегі көне қалдықтарды, кемелерді, заттай мәдени мұраны зерттейтін бағыт. Бұл сала су астындағы қоныстарды, сауда жолдарын, кеме жасау технологиясын, су көлігімен байланысты өркениеттерді анықтауға мүмкіндік береді

Бұл материал 6–7 сыныптың Ежелгі Қазақстан тарихы бөліміне арналған. Тақырыпта Мыс–Қола дәуірінің (б.з.б. ІІ мыңжылдық) тарихи-географиялық ерекшеліктері қарастырылады: Қазақстан аумағындағы қола дәуірі ескерткіштері, Андрон және Беғазы–Дәндібай мәдениеттерінің таралу аймақтары, қоныстар мен қорымдардың орналасуы көрсетіледі.

Материал оқушыларға алғашқы мемлекеттік бірлестіктердің қалай пайда болғанын түсіндіруге, тайпалардың тарихтағы рөлін анықтауға және Ұлы Жібек жолымен байланыстарын бағалауға көмектеседі. Тарих пәні мұғалімдері мен оқушылар үшін сабақ түсіндіру, бекіту және баяндама жасауға тиімді.

Бұл материал география пәні мұғалімдеріне, колледж студенттеріне, және мектеп оқушыларына пайдалы. Әсіресе Қазақстан табиғаты, жер ресурстары, ауыл шаруашылығы тақырыптарын түсіндіруде қолдануға ыңғайлы.

Бұл материалда Батыс Рим империясының құлауы, халықтардың Ұлы қоныс аударуы және Франк державасының қалыптасу процесі қарастырылады. Оқушылар Еуропадағы IV–V ғасырлардағы тарихи оқиғалардың себеп-салдарын түсініп, Римнің әлсіреуінде ғұндар, герман тайпалары және варварлық корольдіктердің рөлін анықтайды. Сонымен қатар Франктер мемлекетінің пайда болуы, Меровингтер мен Каролингтер әулеттерінің маңызы, Ұлы Карл дәуірінің ерекшеліктері түсіндіріледі. Материал оқушылардың тарихи ойлауын, себеп-салдарлық байланыстарды көре алуын дамытуға бағытталған.