Операциялық жүйе (ағылш. operating system) — компьютердің барлық басты әрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды, диск- жетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық кодта жазылған программа. Алғашқы компьютерлердің операциялық жүйесі болған жоқ, себебі басқару программалары тек компьютердің нақты бір типіне арналып жазылды, бірақ шалғайлық жабдықтарға стандарттардың пайда болуымен, сан алуан компьютерлер үшін осындай жабдықпен әрекеттестіктің бірыңғай программаларын жазуға мүмкіндік туғызды. Операциялық жүйені жазудың екі жүйесі бар — тұрақты сақтауыш құрылғыға барлық жүйені жазу және қатқыл дискіден операциялық жүйенің қалған бөлігінің тек жүктеу программаларын ғана жазу.

Жоспар: 1. Сенімділік және қауіпсіздік. 2. Ашықтылық. 3. Әр түрлі трафиктердің қолдауы. Лекция мақсаты: Желі талаптарына түсінік беру, тақырыпты пысықтау 1. Сенімділік және қауіпсіздік. Сенімділік және қабыл алмау тұрақтылығы. Есептеуіш желілердің негізгі сипаттамасы болып сенімділік болып табылады. Сенімділікті жоғарылату қабыл алмау интенсивтілігін төмендету жолымен, электрондық сызбаларды және интеграцияның жоғары дәрежелік компоненттерімен қолдану негізінде жаңылу,кедергі деңгейін төмендету, сызбалардың жұмыс режимін жеңілдету, олардың жұмыстарының жылу режимдерімен қамтамасыз ету, аппараттардың жинақталу әдістерінің іске асу негізінде болдырмау принципіне негізделеді.

Жоспар: 1. Желілік әрекеттестікті ұйымдастырудың көпдеңгейлік тәсілі. 2. Протокол, интерфейс, коммуникациялық протоколдардың стегі ұғымдары. Лекция мақсаты: Ашық жүйелердің әрекеттестігіне түсінік беру, тақырыпты пысықтау 1. Стандарттаудың пайдасы туралы әмбебап тезис барлық салалар үшін әділ, компьютерлік желілерде ерекше маңызға ие болады. Желінің мәні - бұл әр түрлі жабдықтаулардың қосылуы, демек, жарасымдық мәселесі өткір мәселелердің бірі болып табылады. Өндірушілер жалпыға бірдей жабдықтауды құру ережесін қабылдамайынша, желінің “құрылысы” ісінде алға басу мүмкін емес болатын еді. Сондықтан барлық компьютерлік салалардың дамуы ақыр соңында стандарттарда көрсетілген кез келген жаңа технология “заңды”мәртебеге оның мазмұны лайықты стандартта нықталып бекінгенде ғана ие болады.

Стансадағы өндірістік үрдістерді автоматтандыру мен кешенді ммеханизциялаудың негізгі бағыттары мен мәні

Маневр жұмысын ұйымдастыру

Вагондардың техникалық және коммерциялық тексеруін ұйымдастыру

Бағдаршамдар түрі

Мәліметтер жиынында таңдалынатын жазбалар үшін шек қою – фильтрация деп аталады. Delphi жүйесі жазбаларды фильтрациялау мүмкіндігін өрнек бойынша және аралығы бойынша жүзеге асырады.