10 сынып компьютердің логикалық негіздері

Бөлім:

Деректерді ұсыну (информатика – 10-сынып)

Педагогтің аты-жөні

Аманжол Қарақат Аманжолқызы

Күні:

Сынып:

10

Сабақтың тақырыбы

Компьютердің логикалық негіздері

Оқу мақсаты:

10.2.2.4 логикалық өрнекті логикалық сызбаға өзгерту немесе керісінше;
10.1.1.1 басқару құрылғысының, арифметика- логикалық құрылғының және жад регистрінің процессордың бір бөлігі ретінде функциясын сипаттау

Сабақтың мақсаты:

• Процессор құрылымын сиппаттайды

• Басқару құрылғысын жәнее АЛҚ қызметін біледі

• жад регистрлерінің түрлері және атқаратын қызметерін түсінеді

Сабақтың кезеңі

Мұғалім іс-әрекеті

Оқушы іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасу

Оқушылар түгендеу

Үй тапсырмасын сұрау

«Миға шабуыл» әдісі арқылы алдыңғы білімді еске түсіру

1. Логика ғылымы нені зерттейді ?

2. Логика түрлері нешеге бөлінеді ата ?

3. Логика операцияларды ата

4. Қосу амалын ата ?

5. Инферсия дегеніміз не?

1 тапсырма

Сабақ тақырыбы Компьютердің логикалық негіздері

Бүгін сабақта үйренесің

• Процессор құрылымын сиппаттайды

• Басқару құрылғысын жәнее АЛҚ қызметін біледі

жад регистрлерінің түрлері және атқаратын қызметерін түсінеді

Сабақта меңгеретін мақсаттарды білу

Презентация (1-2 слайдтар)

Жаңа сабақ

Жаңа сабақты түсіндіру

Компьютер архитектурасын математик Джон фон Нейман әлемдегі алғашқы лампалық компьютер құрастырылуына қатысқан кезде ұсынған болатын.. Қазіргі заманғы дербес компьютердің барлығы осы архитектураға негізделген.

Архитектура басқару құрылғысы, АЛҚ, енгізу, шығару құрылғыларынан тұрған.Процессор бұл архитектурада АЛҚ және басқару функцияларын орындап, жад бұйырықтарын тыңдап, оларды кезегімен орындап, нәтижесін қайтадан жадқа жазады.Мұндай компьютерде барлық құрылғылар бір бірімен жүйелік шина арқылы байланысады.

АЛҚ (арифметикалық –логикалық құрылғы) операндтардың арифметикалық және логикалық операцияларын орындайды. АЛҚ-да келесі операциялар орындалады:

• Белгілен және ауыспалы ұзындығы бар логикалық кодтарға логикалық түрлендірулер жүргізеді

• Белгіленген және құбылмалы нүктелі сандармен арифметикалық операциялар орындайды.

• Екілік-ондық кодты қолданып, ондық сандармен арифметикалық операциялар орындайды

• Ауыспалы ұзындығы алвафиттік сандық сөздерді өңдейді

Басқару құрылғысы компьютердің барлық құрылғыларының жұмысын басқарады. Ол командалар регистрінен кезекті команданы алып, деректермен не істеу керектігін анықтап, қойылған міндеттерді орындайтын әрекеттер бірізділігін береді.

Регистрлер – деректер мен амалдарды уақытша сақтауға арналған процессордың ішкі жады

Орындайтын операциялар саныан байланысты регистрдің бңрнеше түрі болады

• Сумматор- әр операцияны орындауға қатысатын арифметикалық –логикалық құрылғының регистрі

• Командаллар есептеуіші- мазмұны келесі орындалатын команданың адресіне сәйкес келетін басқару құрылғысының регистрі

• Командалар регистрі- команданы орындауға қажетті уақыт аралығында команданың кодын сақтап тұратын басқару құрылғысының регистрі

Жүйелік шина- сандық ақпараттарды таратуда байланыстырушы ретінде пайдаланылатын өткізгіштер тобы.

Жинаның үш түрі

• Деректер шинасы бұл шина арлықылы құрылғылар арасында деректер таратылады

• Адрестік шина процессор жүгінетін құрылғының немесе жады ұяшығының адресін жіберуге арналған

• Басқару шинасы оқу, жазу, дайындық тәрізді сигналдар жіберіледі.

Нейман архитектурасының төрт негізгі қағидасы

Екілік кодтау қағидасы- компьютерде барлық ақпарат екілік код түрінде беріледі

Жадтың біркелкілік қағидасы- деректер мен орныдаушы кодтарының бірге сақталуы. Басқаш айтқанда компьютер файлда не сақталып жатқанын білмейді. Командалар мен деректер бір жадта сақталады. Тек олардың сыртқы түрі бірдей, тек пайдалану тәсілі бойынша ажыратадыү

Адрестік қағида . Компьютедің барлық жадындағы деректердің қолжетімділігі

Программалық басқару қағидасы- Компьютердегі орындалатын есептеулер алогритмдер көмегімен шешіледі . Алгоритм жадта тізбектеліп тұрған командалардан тұрады.Командалар тізбектеліп ретімен орындалады.Есептеуді шешуде алгоритм программа түрінде ұсынылады

Жаңа тақырыпты меңгеру

Презентация (3-10 слайдтар)

Практикум

1 тапсырма сұрақтарға жауап беру

2 тапсырма

Компьютерде жұмыс

Жұптық жұмыс

3 Тапсырма

Топтық жұмыс

«Крестиктер-нөлдіктер» әдісі. Оқушылар сұрақтарға тез, қысқа әрі нақты жауап беру керек

Ережесі: 1-ші (нөлдіктер) кестеден сан таңдайды.

Мұғалім сол нөмірдегі сұрақты оқиды.

1 дескриптор

• Компьютер

құрылғысын анқытайды

• Процесор

қызметін сипаттайды

• Арифметикалық құрылғының міндетін біледі

2 тапсырма

• Процесоср түрлерін анықтайды

• Процессор құрылымын сиппаттайды

Оқушылар Жауап дұрыс болған жағдайда, 1-ші топ сол квадратқа крестик қояды.

Жауап дұрыс болмаған жағдайда, 2- топ (крестиктер) сұраққа жауап беруге және сол квадратқа крестик қоюға мүмкіндік алады.

2 тапсырма

Дескриптор

• АЛҚ және БҚ қызметтерін біледі

• -Регистір түрлерін біледі

Бағалау критерийлерін ұсыну

Презентация (11-12 слайдтар)

Бекіту

Тақырыпты меңгергенін анықтау

QUIZIZ платформасы арқылы тақырыпты бекіту тестін алу

Жаңа тақырыпты қаншалықты меңгергенін анықтау

Бағалау критерийлерін ұсыну

Презентация (13-19 слайдтар)

Қорытынды

Үй жұмысы

Сабақты қорытындылау, рефлексия,