Әдебиет әлемінде

Түсінік хат

Орта мектепте оқытылатын пәндер жүйесінде әдебиеттің алатын орны мен маңызы айрықша.Әдебиет сабақтары халқымыздың сан ғасырлық рухани қазына байлығынан,сөз өнерінің тарихынан,Әр кезеңдерде ғұмыр кешкен қаламгер өмірі мен шығармашылығы,белгілі бір туындылар олардағы кейіпкерлер әлемі жайында мағлұмат беріп қанақоймайды.Бұл да, әрине,сабақтардың міндетіне кіреді. Ең бастысы әдебиет сабағы адамгершілікке тәрбиелеу сабақтары ретінде зор маңызға ие.Көркем туындыларды оқыту,түсіндіру, талдау барысында ұстаз әдеби білім беріп қана қоймайды, шәкірттерін адамгершілікке және әсемдікке тәрбиелейді.Ол тәрбиелеу шаралары мына кейіпкер анадай,ал ана бейне мынадай деген біржақты бағалаулар арқлы емес,оқушыларды жазушы бейнелеген көрікті әлемге бағыттау,сол сырлы әлемге ұшқыр бала қиялымен,қызу сезім-эмоциясымен саяхат жасата білу.Кейіпкерлерді тірі,жанды бейне деп қабылдату,олардың тағдыр талайына, қиындық қуаныштарына,шәкірттерді психологиялық тұрғыда ортақтастыру,олармен бірге ойлап,бірге қиналу қуану сезімдерін кештіру арқыл жүзеге асырылады.Бүгінгі мектеп шәкіртерінің әдебиетке,өнерге қызығушылығы,білімге құштарлығы,жалпы көзқарасы,таным-талғамы басқаша.Бұрынғы елгезек,ізденгіш,тапсырманы мұқият орындауға тырысатын көркем әдебиетті іздеп жүріп оқитын оқушылар типі қазір сирек кездеседі.Қазіргі шәкіртте күрделі бір музыкалық аспап,құлақ күйін бабымен дұрыс келтіре алмасаң,домбыра дұрыс тартыла ма?Өзің аңсаған қоңыр үнді ести аласың ба?Оқушы да сол секілді,оның да «құлақ күйін» келтіріп алу керек,яғни сабаққа алдын-ала психологиялық тұрғыдан даярлап,тақырыпқа қызықтырып,шығармашылық танымдық белсенді әрекетке тарта білу қажет. Қазіргідей білім алуға,өнерге жастардың ынтасы азайып,самарқаулық күшейген уақытта бұл оңай міндет емес.Бәрі де айналып келгенде ұстазға,оның пәнді ,сөз өнерін сүюіне,кәсіби біліктілігі мен шеберлігіне байланысты алған білімдерін жүйелей білуге дағдыландыру.

Мақсаты: Терең білім негіздерін, алған білімдерін жүйелеп,

қалыптастыру, білуге дағдаландыру ,білімдерінің деңгейін бақылау.

Шапшаң ойлау қабілетін дамыту

Өзіндік ой жүйесін дамыту .

Үйірме курсының міндеті: Оқушыларды сауаттылыққа үйрету; курсқа арналған барлық жоспарлы материалдарды толық игерту;

Қосымша мәліметтерді іздестіру кезінде әдебиеттерді дұрыс таңдап, орынды пайдалан білуге үйрету;

Ізденіс жұмыстарына бейімдеу;

Өз беттерімен жұмыс түрлерін істей білуге дағдыландыру;

Жұрт алдында өз ойын толық жеткізуге, сөз мәдениетін сақтай отырып, тіл шұбарламай, ана тілінде қысылмай, мүдірмей сөйлеуге үйрету.

6 -сынып оқушыларының тізімі

6 «ә»

1. Орақ Азат

2. Жанайыс Сақтап

3. Қармақ Дәуірбек

4. Қабыл Дастан

5. Ақмұрза Мұрат

6. Урынбаев Мұрат

7. Өтелген Берекет

8. Бектұрсын Жандос

9. Жолдасбай Серік

10. Талғатұлы Расул

11. Ізай Ұлшат

12. Абуллаева Раушан

13. Нағашбаева Жансая

14. Әділқожақызы Айшат

15. Теңізбайқызы Сәбина

16. Мерекеқызы Мәдина

17. Ғұбайдолла Мөлдір

18. Жаманқұл Назерке

19. Тойлыбекқызы Қарақат

20. Абдурахман Гүлдана

21. Әбен Іңкәр

6 «б»

1. Жексенбаев Нұрғиса

2. Досан Рахманқұл

3. Асан Жұмабек

4. Ерсайын Өсиет

5. Тәжібаева Назерке

6. Дәулетұлы Дастан

7. Аяпберген Саят

8. Сәбит Теңел

9. Ғабитұлы Қаныш

10. Аязбай Арсен

11. Зұлхарнай Дамир

12. Жылқыбай Динара

13. Мақсатұлы Ерұлан

14. Тоқымбай Анар

15. Асхатқызы Заура

16. Русланұлы Бексұлтан

17. Романұлы Даниал

18. Қойшыбай Амандық

19. Бектұрсын Айберген

20. Траймбекқызы ақбота

21. Әжібаева Аймира

9 «ә»

1. Абдурахманова А

2. Адилханов Н

3. Алдабергенов А

4. Досымұлы Н

5. Жаманқұл Р

6. Зұлхарнаев Б

7. Игсатов Ж

8. Қасымов А

9. Қасымов И

10. Қойшыбек Д

11. Қойшыбаев С

12. Қылышбаев А

13. Мүбаракова Д

9. «а»

1. Ағатай А

2. Айтқұлов О

3. Аташ А

4. Биқадыров Е

5. Бүркітәлиев Б

6. Жеңісова А

7. Закарин А

8. Закарин Н

9. Қуатов Д

10. Мұханбетқалиқызы Э

11. Сайлаубаева Г

12. Сырым І

9«а» оқушыларының тізімі

Ағатай А

Айтқұлов О

Аташ А

Биқадыров Е

Бүркітәлиев Б

Жеңісова А

Закарин А

Закарин Н

Қуатов Д

Мұханбетқалиқызы Э

Сайлаубаева Г

Сырым І

Түсінік хат

Маңғыстау- әдебиет майталмандары қоныс тепкен, 362 әулие орналасқан киелі өлке. Маңғыстаудан шыққан ақын-жазушылар,жырауларға сан жетпейді. Сүгір жырау, Қашаған Күржіманұлы, Абыл Тілеуұлы, Мұрат Өскінбайұлы, Анар Шамшадинова,Әбіш Кекілбаев, Айтуған жырау,Ақтан Керейұлы,Сайын Назарбеков өлкеміздің тума таланттары.

Мектеп бағдарламасында Маңғыстау әдебиетіне сағаттар аз бөлінген. 6-сыныпқа арналған «Маңғыстау әдебиеті» факультативтік курсын оқытар алдында оқушыларды туған өлкеден шыққан өнер саңлақтарымен таныстырып, қысқаша мағлұмат беруді жөн көрдім. Осы ой мені 6-сынып оқушыларына арналған Маңғыстау әдебиетін оқытудың факультативтік курсының бағдарламасын құрастыруға жетеледі. 

Факультативтік курстың негізгі мақсаты- жас ұрпақ санасына туған өлке әдебиетінің қыр-сырын сіңіре отырып, олардың бойына ұлттық болмыс пен таным қалыптастыру. Туған өлкесінің тарихын, жыршыларын, ақындарын білмей өскен ұрпақтан елінің ертеңін ойлар текті ұл шығуы екіталай. Маңғыстау батырларының ерлігі,жеті қайқы мен бес жүйріктің ән-жырлары болашақ қоғам иелерін тәрбиелейтін құнды құрал болатыны анық.
Міндеттері:
1.Жас ұрпақты туған өлке әдебиетімен кеңінен таныстыру.
2. Мектепте Маңғыстау жыршыларының өлең-жырлары туралы оқу-тәрбие жұмыстарында пайдалануды жүзеге асыру.