Сабақтың тақырыбы

Алюминий және оның қосылыстары

Сабақтың танымдық мақсаты

Алюминий және оның қосылыстарының қасиеттерімен алыну жолдарын TIMSS, PISA тапсырмаларын кіріктіре отырып меңгерту оқушылардың оқу барысында алған білімдерін іскерлігін, өз бетімен ізденуін ой-өрісін , шығармашылық мүмкіндігін ғылыми көзқарасын дамыту, алған білімдерін өмір жағдайларында пайдалануға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі

Білім мен дағды қалыптастыру

Күтілетін нәтиже

• оқушылар топта мәселелерді талқылау арқылы тілдік қоры дами отырып, жаңа ұғымдарды меңгереді

• күрделі және ақыл - ойды дамытатын тапсырмаларды орындау барысында оқушылардың саралау, өз бетінше шешім қабылдау қабілеттері қалыптасады

• өзіне қажетті білімді өзі іздеп тауып, оны шынайы өмірде пайдалана алатын болады

Кіріктілірілген модулдер

СТО, Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер, АКТ, талантты және дарынды балалармен жұмыс, бағалау.

Дереккөздер

«Химик анықтамалығы» әдістемелік журналы, химия

9-сынып оқулығы, электронды оқулық, ғаламтор желісі, анықтамалық әдебиеттер

Көрнекіліктер

Интер белсенді тақта, периодтық кесте, электронды оқулық, мультимедиялық презентациялар, алюминий коллекциясы, кубтық көлемді орталықтандырылған кристалл торы моделі, маркер, бағалау парағы,

Құралдар мен рактивтер

Алюминий ұнтағы, тақташасы, түйірлері, таспалары, тұз қышқылы, натрий гидроксиді, мыс (ІІ) сулфаты, натрий карбонаты ерітінділері, сынауықтар, спирт шам,

Сабақ кезеңдері

Жұмыс түрі

Мұғалімнің іс – әрекеті

Оқушының

іс – әрекеті

Ұйымдас-

тыру кезеңі

3 мин.

Топқа бөлу

Оқушылармен сәлемдесу;

ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру, жағымды ахуал туғызу;

топқа бөлу.

Түрлі –түсті тастарды таңдау арқылы «Рубин», «Сапфир» атты екі топқа бөлінеді

Білу

жүйелік деңгейі

8 мин.

Мағына-ны тану

Түсіну кезеңі

8 мин.

Миға шабуыл

TIMSS

тапсырмасы

«Джиксо»

мәтінмен жұмыс

«Рубин» тобы

Ішінде гипстың бар болуынан келіп шыққан , судағы кермектікті азайту үшін , мына төмендегі заттардың қайсысын қолдануға болады?

а) K2CO₃, б)NaCI, с)NaOH

«Сапфир» тобы

Асқарға әр түрлі металл оксидтері қосылған көк, жасыл шыны ыдыстар берілді. Шыныға қандай оксид қосылған, ол қандай түс беріп тұр

а ) натрий оксид көк, алюминий оксиді жасыл

б) кобальт (II) оксиді көк, хром (III) оксиді жасыл

в) магний оксиді көк, темір оксиді жасыл

Төмендегі электронды құрылысы берілген элементтің аталуы химиялық таңбасы, реттік нөмері, салыстырмалы атомдық массасын, протон, нейтрон, электрон санын және электрондық формуласын анықтаңыз

Тиісті реакция теңдеулерін келтіріп, дәлелдеп жауап береді

Жауабы:

а) болады

б) болмайды

с)болмайды

Жауабы:

б) кобальт (II) оксиді шыныға көк, хром (III) оксиді жасыл түс береді

Оқулық мәтінін «Джигсо» стартегиясы бойынша бір біріне түсіндіреді, сұрақ қояды.

«Рубин» тобы

табиғатта кездесуі, физикалық, химиялық қасиеттері.

«Сапфир» тобы өнеркәсіпте алынуы, қолданылуы, қосылыстары

Қолдану

8 мин.

Сәйкес-

тендіру тесті

Тест тапсырмасы

Ия», «Жоқ»

ойыны

1.Жер қыртысының негізгі құрам бөлігі

2.Оңай гидролизденетін ақ түсті кристалды зат

3.Каолинит

4.Алюминийді 1825 ж ашқан химик

5.Боксит

6.Алюминийді 1865 ж криолиттен алудың арзан әдісін ұсынды

7.Өте қатты , түссіз минерал

8.Криолит

Алюминийдің физикалық қасиеттеріне тән емес тұжырым.

А) Алюминий күміс түсті

В) Алюминий ақ металл

С) Жеңіл өте иілімді, жұмсақ Д)Ауыр металл

Алюминий қандай заттармен әрекеттеспейді?
а) KOH; ә) NaCl;
б) H₂SO₄; в) HNO₃

Қазақстанда алюминий зауыты қай жылдан бастап жұмыс жасайды?

Қарағанды қаласында 2000ж

Өскемен қаласында 1998ж

Повладар қаласында 2007ж

А) Қ.Х. Эрстед

Ә)

Al₂O₃ ∙2SiO₂ ∙ 2 H₂O

Б) Корунд

В) Алюминий сульфиді

Г) Na₃AlF₆

Ғ) Al₂O₃ ∙ n H₂O

Д)Алюмосиликаттар

Е) Н.Н. Бекетов

Д) ауыр металл

В) HNO₃

Оқушылар алған білімдерін қолданып тапсырмаларды орындайды

Жоқ

Жоқ

Ия

Талдау

8 мин

PISA

логикалық

тапсырмасы

«Рубин» тобы

1. Алюминий бейметалдармен оның ішінде, оттекпен галогендермен әрекетеседі, бір ғажабы коррозияға ұшырамайтындығы түсініксіз жағдай. Шыбықтың майысқан ұшы дорба сияқты, дорбаның іші мөп-мөлдір бұл қалай? Себебін түсіндір.

«Сапфир» тобы

Француз ғалымы Сент – Клер Девиль 1854 жылы тұңғыш рет өндірісте қолдануға жарайтын тәсілмен алды. 1855 жылы бүкіл дүние жүзілік Париж көрмесіне «Девиль күмісі» деген атпен салмағы 0,5 кг күміс түсті жаңа металл қойылды. Бұл металл ол кезде өте қымбат 1 кг-ға 2400 марка болды. Ол баға сол кездегі алтыннан көп қымбат еді. Оның қымбаттығы көпшілікке бұл металдың асылдығының айғағы секілді болып көрінді. Наполеон ІІІ бұл жаңа металға қатты қызығып бүкіл армияға төсбелгі мен бассауыт соқтырмақшы болды. 1899 жылы Лондонда атақты химик Д.И. Менделеевке қымбат сыйлық ретінде сол кездегі аса бағалы металдар алтын мен жаңа металдан жасалған таразы ұсынылды. Әлбетте, оның бағасы қазір көп арзан.
1.Сұрақ: Наполеон ІІІ-ші қатты қызықтырған қай металл?

Логикалық тапсырмаға жан-жақты ізденіп жауап береді.

Жауабы:

1. Дорба деп отырғанымыз – алюминийдің сыртын қаптаған оксид. Ол өте жұқа қабатты, металлдың жалтырлығы көрініп тұрады.

Бұл металл – алюминий. Ол-күміс түсті ақ металл, жылуды, электр тогын жақсы өткізеді, соғуға, созуға таптауға икемді. Алюминий жер қыртысында ең көп таралған. Табиғатта тек қосылыс түрінде кездеседі, өте жеңіл металл

Жинақтау

5 мин.

Үш тілді үйренейік

Иілімді-гибкий-flexible

Сілті-щелочь-alkalu

Екідайлы-амфотерная-amphoteric

Тотықсыздандырғыш-вастонавитель-recovery

Тұнба-осадок-sediment

Топтағы барлық оқушылар негізгі терминдерді үш тілде айтады

Қорытын-ды

5мин.

Бағалау

Бағалау парақтары

Бағалау критерийлері

1. «Алюминий және оның қосылыстары» тақырыбын меңгеру деңгейін анықтау

2. Өмірмен байланыстыра отырып, нақты мысалдар келтіре алуы

3. Өз ойын еркін жеткізуі

4. Күтілетін нәтижеге оқыту нәтижесінің сәйкестігі

5. Логикалық тапсырмалардың дұрыс шешімін табуы

Топ басшылары берілген табыс критерийлері бойынша бағалауды хабарлайды

Кері байланыс

Қиялдағы қозғалыс

«ББҮ» кестесін толтыруды аяқтайды

Үй тапсырма-сы

Міндетті деңгейлік тапсырма

Мүмкіндік дең. тапсырма

§35 6-9, §36 3-6

«Қазақстанда жасалған» айдарымен алюминийдің Қазақстандағы өндірісі жайлы әңгімелеп келу

Үй тапсырмасын күнделікке жазады

Шығармашылық ізденіс