Тақырыбы: “Киіз басу” композциялық қойылымы

Мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың кеңейтіп, “киіз басу” элементтерін түсіндіру. Қазақтың ою-өрнектерінің ерекше қасиеттерін көрсету, таныстыру.

Дамытушылық: Оқушылардың қимыл дағдыларын жетілдіру. “Киіз басу” элементтерін әңгімелеп беру.

Тәрбиелік: Қазақтың сиқырлы-сазды халық биін қастерлеуге тәрбиелеу.

Әдісі: Әңгімелеу, сұрақ-жауап, қазақтың ою-өрнектері.

Пәнаралық байланыс: Қазақтың көне тарихы

1-кезең

Ұйымдастыру кезеңі

Қойдың адамдарға пайдасы туралы не білеміз

Ішсең ас Киім

Қойдың күзем жүні

Киіз

2-кезең

Жаңа сабақ

Халық биі “Киіз басу”

Киіз-қойдың күзем жүнінен басылған төсеніш,үй тұрмысында көне заманнан пайдаланады.

Атақты Есік обасынан табылған сақтардың кейбір киімдері киізден жасалған. Көптеген ғасырлар бойы қазақ , қырғыз, қарақалпақ т.б. халықтардың өмірінде киіздің мәні өте зор болды. Одан киіз үйдің туырлығы, үздігі, түндігі және текеметі сырмағы, түс киізі, аяққабы, дорбасы, сандық қап, жер жастық т.б жасалынды.

Киізден кейбір киім түрлері кебенек, қалпақ, байпақ тігілді. Бұл түрлерді жоғарыда аттары аталған бұйымдар көркемдеу өнерінің барлық тәсілдерімен ою-өрнектерін, дәстүрін, әдістерін сақтай отырып жасалады.

Киіз басу жолдары:

1. Шабақтау

2. Ою салу

3. Су салу

4. Тебу

5. Білекпен басу (білектеу)

6. Қазандау

7. Ұзандау(орау)

8. Кептіру

Шағын импровизациялық би комбинацияларын жасау- өтілген қимылдар материалдарына сүйене отырып киіз басудың еңбек қарекеттеріне еркін билеуге негізделген. Бидің ырғағы халық әні “Маусым жанға” лайықтап қойылды. Өлшем бірлігі 2/4.

Сабау Су себу

Білектеу, ширату Қарпу

Киізден кейбір киім түрлері кебенек, қалпақ, байпақ тігілді. Бұл түрлерді жоғарыда аттары аталған бұйымдар көркемдеу өнерінің барлық тәсілдерімен ою-өрнектерін, дәстүрін, әдістерін сақтай отырып жасалады.

Талдау: Әңгіме “киіз” басу жолдары.

-Қойдың қандай жүнінен басылады?

-Қай кезде басылады?

Жинақтау: Шағын би қою. “Киіз басу” элементтері .

3-кезең

Бағалау.

Қорытынды.

Сабақ нәтижесінде оқушылардың қазақ өнеріне, соның ішінде қазақ биіне жақсы көзқарастары қалыптасып, ой-өрісі молайды. Биді игеру барысында шығармашылық белсенділіктері арта түсті.