Ашық сабақ Наурыз 8 сынып

8 сынып. 6.03.2019ж

Тақырыбы: Әлем халықтарының наурызды тойлау дәстүрлері. Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: - Оқушыларға Наурыз және әлем халықтарының оны тойлау ерекшеліктері туралы мәлімет бере отырып, сөздік қорын байыту.

ә)Дамытушылық: - Оқушыларды өз бетінше іздену жұмысын жасауға, шығармаға кешенді және аннотациялық талдау жасауға төселдіру. Өз ойын еркін, толық жеткізе білуге жетелеу.

б)Тәрбиелілігі: - Отаншылдық қасиеттерге, оның ішінде кішіпейілділікке, кеңдікке баулу, халқымыз қадір тұтқан аң – құстарды аялауға, табиғатты сүюге, көршіні қадір тұтуға шақыру.

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, баяндау, талдау:

Сабақ барысы:

І Ұйымдастыру

Өткенді қайталау.

Жаңа сабаққа дайындық:

Қандай мерекелер бейнеленген? Олардың ерекшеліктерін атап беріңдер.

Өткенді қайталап, жаңа сабаққа дайындалу үшін берілген сөздердің арасында зат есімдерді анықтаңдар.

Ерекшелік, ортақ, барлық, құрметтеңіз, қарсы алу, айна, шам, ыдыс, балық, қызыл, жұмыртқа, тиын, қою, сәйсенбі, көрші, тағам, пісірсін, от, секірейік.

Етістіктерді анықтайық, бұйрық райының нешінші жағында тұр? Аудар.

Сабақтың тақырыбы немен байланысты, қандай сөздерден білдіңдер?

Суреттерге қарап, олардың бүгінгі сабақтың тақырыбына қандай қатысы болуы мүмкін? Суретте нелер бейнеленген? (надо дать названия предметов)

Өз болжамыңды айт.

Йә, бүгін сабағымыздың тақырыбы Науырыз мерекесімен байланысты, ал суреттердегі заттар, Әлем халықтарының наурызды тойлауына қатысты болады.

Сол себептен бүгінгі сабақтың тақырыбы: Әлем халықтарының наурызды тойлау дәстүрлері.

Сұраққа жауап бер: Әлем халықтарының наурызды тойлау дәстүрлері туралы не білесіңдер?

Жаңа сөздермен танысу (әдіс: сәйкестір)

Шаттық – веселье, түрлі - разные, өзіндік- собственное, дегенмен – все-таки , даналық – гениальность, есік қағу – стучаться в дверь, қалдыру – оставлять, қошқар – баран, сирақ-голень, қораз төбелестіру – бои петухов, өнген бидай – проросшее зерно, наным-сенім – поверье.

Оқулықтағы 67б 4т орындау. Бұйрық райдағы етістіктерді қолданып, сөйлемдерді құрастыру.

Топтық жұмыс. Т4 топқа бөлініп,отырсыздар, сіздерге келесі тапсырмаларды орындау қажет:

Әр топқа тапсырма:

1т. Из текстов в учебнике и предложенных текстов, тапсырма, «Қай елде, наурыз қалай тойланады», айтып беру. Бағалау «бәйшешектерді жинау». Постерлерді қорғау.

2. Ойын КАХООТ

3т Суреттерді ұқыпты қарап сұраққа жауап бер «Қай дәстүр қай халыққа тән? Дәлелде»

4т Венн диаграммаларын толтыру.

Наурызды тойлауда әлем халықтарының өзіндік дәстүр бар. Бірақ оларға не ортақ?

Ол – « Наурызды жаңа өмірдің басы» ретінде құрметтеу.

Сабақтың соңында

Сұраққа жауап бер: Әлем халықтарының наурызды тойлау дәстүрлері туралы не білдіңдер?

Бағалау: «бәйшешектерді жинау», қай топ, көбірек бәйшешектерді жинады.

Выучить надо: Күнтізбе, әрпі, тағам, айна, шам, боялған жұмыртқа, тиын, қояды, тойлану, апта, бұрын, көрші, қағу, қалдыру, ас, сыйлық, үй иесі, тану, бидай, тас, ұсақ, от жағу, секіру

Повторить бұйрық рай.

Иран 

Ноуруз — деп атайды. Ирандықтар бұл мерекені мұсылмандар күнтізбесі бойынша көктемнің бірінші күні, ал Григориан күнтізбесі бойынша 22-і тойлайды. Наурыздың 20-нан бастап 13 күн тойланады. «Син»  әріпінен басталатын жеті түрлі тағам дайындалады. Сонымен бірге айна, шам, су қуйылған ыдыс, қызыл балық, боялған жұмыртқа, мен тиын қояды екен.

Әзірбайжан 

«Новруз байрам» деп атайды. Наурыздың 20-нан бастап 5 күн қатар тойланады. Негізінде 21 наурызға дейін төрт апта бұрын тойлау басталады. Дастарханға міндетті түрде жұмыртқаны айнаның үстіне қояды. Балалар көршілерінің есігін қағып, баскиімін қалдырып кетеді, ал үй иесі баскиімді танып, сол үйге сыйлықтар алып барады.

Тәжікстан 

«Навруз», «Бәйшешек», «Гүлгардон», «Гүлнавруз», «Хадир айиам», яғни, «үлкен мереке» — деп атайды. 20-21 наурыз аралығында демалыс күндері.. Дастарханға тәтті «бадж» асы қойылады. Оны бидай өнімінен дайындайды. Ерлер арасында қораз төбелестіру  «бузкаши» көкпар сияқты ойыны өткізіледі.

Өзбекстан 

«Навруз» — деп аталады. Ресми түрде тек 21 наурыз демалыс күні, алайда бұл мереке 13 күн бойы тойланады. Мерекенің алғашқы күндері түрлі ұлттық ойындар ұйымдастырылады. Әрбір үйдің дастарханына «сумалак» асы, өнген бидай қойылады, үйге ұсақ тастарды бөліп әкеледі.

Түркия 

Невруз («Newrouz», «Newrouz Bayrami») — деп атайды. Бүл күні көшелердегі саябақтарда от жағылып, адамдар оның үстінен секіреді. Ұлттық тағамдар пісіреді,. Халық жан-жануарлардың үстіне су себеді.

Мәтімен жұмыс істеу, аудару. Топтық жұмыс.

4б 8т орындау.

VI. Үйге тапсырма Сөздер, ереже, 69б 8 т

Сумаляк – история происхождения и легенды

Это традиционное узбекское блюдо имеет многолетнюю историю. Существует множество легенд и толкований возникновения чудесного сумаляка. Считается, что сумаляк наделяет людей особой жизненной силой и энергией. Это сила тела и духа.

Слово «сумаляк» (по-другому ещё называют блюдо «суманак», «сумалак», «сумелек») произошло от двух слов – «сума», что означает «запаренная пшеница» и «лакс» – пшеничная мука. Другая версия происхождения названия блюда указывает, что означает оно «30 ангелов» и придумала его женщина, которой ангелы оказали помощь в приготовлении блюда. Легенду эту читайте ниже.

Легенда №1

Одна из легенд рассказывает о женщине, которая потеряла своего мужа. На руках у неё осталось семеро детей. Когда зимние запасы в семье закончились, и детям не из чего было готовить пищу, женщина выкопала проросшие ростки пшеницы, налила в большой котёл воду и начала их варить. Когда дети спрашивали у неё, когда будет готова еда, она отвечала, что мясо ещё не сварилось, и кидала туда вместо мяса камушки. Процесс готовки был долгим, чтобы дети за это время уснули.

Наутро женщина открыла своё варево и не поверила глазам. На поверхности густой массы она увидела рисунок крыльев. Это был знак, что во время сна к ней в дом явились ангелы и наполнили её котёл.

Приготовленное варево оказалось очень питательным и вкусным. Дети были сыты, и женщина смогла поделиться едой со своими соседями, которые тоже голодали. Она рассказала свою историю, и соседи принялись повторять её. Так они, делясь своим варевом с ближними, все вместе смогли пережить голод. И по сей день в сумаляк принято добавлять камешки и делиться угощением со своими соседями.

Фируз – Қыдыр ата НООруз байрам Иран