Ашық сабақ. Қазақ тілі. "Қазақ жазуы" 8 сынып.

САБАҚ: 1.5.

Алматы қаласы Алатау ауданы №178 лицей

Күні: 20.09.18ж

Мұғалімнің аты-жөні: Толеубаева Самал Жақсылыққызы

Сынып: 8 «А»

Қатысқан оқушылар саны: 18

Қатыспағандар:0

Сабақтың тақырыбы

Қазақ жазуы

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

О. 8.2.2.1 - публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану;

Ж . 8.3.6.1 - БАҚ материалдары негізінде стильдік ауытқуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын талдап, стильдік түзетулер жасау, редакциялау.

Сабақтың мақсаттары

Оқылым материалы бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып,жинақы мәтін жаза алады;

Дәйекті ақпарат арқылы қайта мәтін құрастыра алады ;

Публицистикалық стиль ерекшеліктерін қолдана отыра мәтін құрайды;

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады:

Оқылым материалы бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып,жинақы мәтін жаза алады;

Дәйекті ақпарат арқылы қайта мәтін құрастыра алады ;

Публицистикалық стиль ерекшеліктерін қолдана отыра мәтін құрайды;

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер;

жазба ескерткіштер, рун жазбалары, Орхон ескерткіштері,

Талқылауға арналған сұрақтар:

Көне түркі жазба ескерткіштерін зерттеген ғалымдардың еңбегі туралы не білеміз?

Орхон ескерткіштері қай жерлерден табылған?

Көне түркі ескерткіштерінің құндылығы неде?

Бағалау критерийлері

Берілген ақпараттан жинақы мәтін жаза алады;

Дәйекті ақпарат арқылы қайта мәтін құрастыра алады ;

Публицистикалық стиль ерекшеліктерін қолдана отыра публицистикалық стильде мәтін құрайды;

Құндылықтарды дарыту

Ел тарихын құрметтей білуге тәрбиелеу

Пәнаралық байланыс

тарих, әдебиет.

АКТ қолдану дағдылары

Интербелсенді тақта, ноутбук

Осыған дейін меңгерілген білім

Ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыра алды, мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап бере алды, диалогке еркін түсе білді, пікірлерін білдірді.

Жоспар

Жоспарланатын уақыт

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Бағалау

Дереккөздер

Қызығушылықты ояту

5 минут

Сыныпқа психологиялық ахуал тудыру.

1. «Джавани құпиясы» әдісі арқылы сыныпқа психологиялық ахуал орнатамын.

• Жасырын нәрсе не? (рун жазбасы)

• Ол қайдан табылды? (Орхон, Енесей өзендері бойынан)

• Оны кімдер тапты? (ғалымдар)

( сөздер: рун жазбасы, домбыра, қытай жазбасы, Орхон-Енесей өзендері, Балқаш теңізі, Арал теңізі, Тынық мұхит, ғалымдар, бишілер, мұнайшылар, алтын балық, мұнай, тапты, жасады, орналастырды, суретшілер, оқушылар)

3 сұрақтың жауабымен сабақ тақырыбына шығып, оқу мақсатымен таныстырамын.

Алған сөздердегі түстер бойынша топқа бөлінеді

Қошемет

Сабақтың басы

7 минут

Жеке жұмыс. «Болжау» әдісі бойынша бейнебаянды көрсете отырып, сабақ тақырыбы мен көтерілетін мәселені болжату. Сабақ мақсатымен таныстыру

Дескриптор:

-бейнебаянды тыңдап, сабақ тақырыбын болжайды;

-тірек сөздер арқылы көтерілген мәселені болжайды;

-сұрақтарға жауап береді.

Бағалау критерийі: бейнебаянды тыңдау арқылы тақырыпты және көтерілетін мәселені болжайды.

Тыңдалым алды тапсырма: Сұрақтар:

8-бет, 1-тапсырма.

Көне түркі жазба ескерткіштерін зерттеген ғалымдардың еңбегі туралы не білеміз?

Орхон ескерткіштері қай жерлерден табылған?

Көне түркі ескерткіштерінің құндылығы неде?

Смайликтер арқылы

«Көне түркі жазбалар»

youtube.com

Сабақтың ортасы

10 минут

10 минут

І.Жазылым кезіндегі тапсырма. Топтық жұмыс.

«Жинақы мәтін» әдісі.

Десктриптор:

1.Берілген сөйлемдерді құрастыра отыра, мәтінді жинақтау;

2.Ғаламтордан алынған мәтінмен толық нұсқасын салыстыру;

3.Оқылым мәтіндері арасындағы айырмашылықты айқындау.

Бағалау критерийі:

1.Берілген сөйлемдерді құрастыра отыра, мәтінді жинақтайды;

2.Ғаламтордан алынған мәтінмен толық нұсқасын салыстыра алады;

3.Оқылым мәтіндері арасындағы айырмашылықты айқындайды.

Саралау.

Қажеттілігі бар оқушылар:

Оқылым материалы бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазады, диалог құрастырады.

Қабілеттілігі бар оқушылар:

Оқылым материалы бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазады, ойды түйіндейді, диалогке түседі, зерттеушілік диалогке түседі.

ІІ.Жазылым кезіндегі тапсырма. Жұптық жұмыс.

«Бос микрафон» әдісі. Журналист ретінде мәтінді редакциялайды, сөз сөйлейді

Тыңдалым және оқылым материалдар бойынша кілтті сөздерді тақтаға жазады.

Десктриптор:

1.Кілтті сөздерді құрастыра отыра, мәтінді жинақтау;

2. Публицистикалық стиль ерекшеліктерін қолдана отыр мәтін құрау;

3.Мәтінді редакциялау.

Бағалау критерийі:

1.Кілтті сөздерді құрастыра отыра, мәтінді жинақтайды;

2. Публицистикалық стиль ерекшеліктерін қолдана отыр мәтін құрайды;

3.Мәтінді редакциялайды.

І топ. Радио ақпараты

ІІ топ. Газет ақпараты

ІІІ топ. Теледидар ақпараты

Қалыптастырушы бағалау.

Жұп болып бір-бірін «Бағалау сэндвичі» арқылы бағалайды. 1. Мадақ 2. Сын 3. Мадақ

Сілтеме. Көне түркі жазуының тарихына шолу

http://e-history.kz/kz/publications/view/kone_turki_zhazuinin_tarihina_sholu__1149

Сабақтың соңы

5 мин

3 мин

«Қазақ жазуы» тақырыбы бойынша оқушылар өз ойларын «ПОПС» формуласы бойынша білдіреді.

1. Бірінші сөйлем «Менің ойымша, ... »

2. Екінші сөйлем «Себебі, мен оны былай түсіндіремін … »

3. Үшінші сөйлем «Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын … »

4. Соңғы сөйлем «Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім ...»

Кері байланыс.

Сілтеме. Көне түркі жазуының тарихына шолу. http://e-history.kz/kz/publications/view/kone_turki_zhazuinin_tarihina_sholu__1149

Ұлы Дала өркениеті біздің бүгінгі күнімізге қандай жақындап келе жатса, көне Түркі жазуына да сондай жақындап келеміз.  18 мамыр – көне Түркі жазуы күні.  Көне Түркі жазуының пайда болуы туралы болжамдар 

- Бұлар ру таңбаларына ұқсайды. Мағыналық белгілерге ұқсайды.

- Көне замандағы финикия жазуының арамей тармағына ұқсас жерлері бар. 

- Көне Соғды жазуын Түркі тіліне бейімдер өңдеу және таңбалар қосу арқылы қалыптасқан.

Көне Түркі жазулары негізінен 6-10 ғасырлар аралығында Ұлы Түркі қағандығы, Хазар қағандығы кезінде қолданылған. Таралу аймағы Монғолия-Сібір далаларынан Тибет жеріне дейін және Еуропадағы Венгрия, Чувашия аймақтарына дейін кездесіп отырады. Көне Түркі жазуларының орнына далалыққа көне Ұйғыр жазулары келді. Бұл жазуларды кейде манихей жазулары деп атайды. Оның таралуы Манихей дінінің таралуына байланысты болды. Кейін бұл жазуларды Ислам дінінің ықпалымен енген Араб жазулары ығыстырып шығарды. Кейін осы Араб жазуларының орнына қазіргі Түркі халықтары Латын және Кирилл әліпбилерін қолданады.  

Сілтеме. Көне түркі жазуының тарихына шолу

http://e-history.kz/kz/publications/view/kone_turki_zhazuinin_tarihina_sholu__1149

Ұлы Дала өркениеті біздің бүгінгі күнімізге қандай жақындап келе жатса, көне Түркі жазуына да сондай жақындап келеміз.  18 мамыр – көне Түркі жазуы күні.  Көне Түркі жазуының пайда болуы туралы болжамдар 

- Бұлар ру таңбаларына ұқсайды. Мағыналық белгілерге ұқсайды.

- Көне замандағы финикия жазуының арамей тармағына ұқсас жерлері бар. 

- Көне Соғды жазуын Түркі тіліне бейімдер өңдеу және таңбалар қосу арқылы қалыптасқан.

Көне Түркі жазулары негізінен 6-10 ғасырлар аралығында Ұлы Түркі қағандығы, Хазар қағандығы кезінде қолданылған. Таралу аймағы Монғолия-Сібір далаларынан Тибет жеріне дейін және Еуропадағы Венгрия, Чувашия аймақтарына дейін кездесіп отырады. Көне Түркі жазуларының орнына далалыққа көне Ұйғыр жазулары келді. Бұл жазуларды кейде манихей жазулары деп атайды. Оның таралуы Манихей дінінің таралуына байланысты болды. Кейін бұл жазуларды Ислам дінінің ықпалымен енген Араб жазулары ығыстырып шығарды. Кейін осы Араб жазуларының орнына қазіргі Түркі халықтары Латын және Кирилл әліпбилерін қолданады.