Ашық сабақ "Сутаж" техникасы

«Сутаж техникасы»

Сабақ мақсаты:

1. Үйірмешілерді «Сутаж» техникасының шығу және даму тарихымен, қолдану негіздерімен таныстыру;

2. Бейнелі ойлау арқылы «сутаж» техникасының қарапайым әшекей жасау тәсілдерін үйрету.

Сабақтың міндеттері:

Білімділік:

Қолданбалы өнер түрін меңгеруде үйірмешілердің ой - өрісін кеңейту, дайындалу ерекшеліктері мен түрлері жайында білімін қалыптастыру.

Дамытушылық:

Көрнекі ойлауды, танымдық қызығушылықты, уақытты ұтымды пайдалануды, қозғалыс дәлдігін, әсемдікті, шығармашылықты дамыту.

Тәрбиелік:

Көркемдік талғамды және жұмысқа шығармашылық көзқарасты қалыптастыру, мақсаттарға жетудегі табандылық, дәлдік, ұқыптылықты, кескіш құралдармен және желіммен жұмыс жасау кезінде қауіпсіздік ережелерін ұқыпты жүзеге асыру. Дәстүрлі емес сәндік – қолданбалы өнерге қызығушылықтарын арттыру.

Оқыту құралдары:

Көрнекілік

• Бұйымдар, Нұсқау карталары, кескіш құралдармен және инемен жұмыс қауіпсіздігі, бұйымның дайын үлгілері.

Оқу

Дәптер, сызба құралдары, әшекей жасауға арналған сутаж бауы, қайшы, фетр, ине, жіп, ыстық желім, моншақ түрлері.

Сабақ түрі:

Жаңа сабақты бекіту, сарамандық жұмыс

Сабақ барысы:

1 – бөлім. Ұйымдастыру кезеңі

Бөлім мақсаты: Үйірмешілерді психологиялық дайындау. Сабақтың барысын ұйымдастыру: үйірмешілер назарын сабаққа аудару, толық дайындығы және үйірмешілерді іске белсене араласуы.

- Сәлеметсіздер ме, балалар! Сабаққа барлығымыз дайынбыз ба? Отырыңыздар.

2 – бөлім. Білім және біліктің маңыздылығы

Бөлім мақсаты: Бұрын алған білімдерін бекіту. Өткен сабақты қайталау және әңгіме түріндегі ҚЕ.

Сабақтың негізгі бөліміне дайындық:

- үйірмешілерде негізгі білім, білік, дағдыларды, қалыптастыру, танымдық белсенділігін арттыру, үйірмешілерді мақсатқа жетуге ынталандыру.

- Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Сутаж» техникасынан брошь жасау.

- Сабақ мақсаты «Сутаж» техникасының шығу және даму тарихымен, күнделікті қолдану негіздерімен таныстыру. Бейнелі ойлау арқылы «сутаж» техникасының қарапайым әшекей жасау тәсілдерін үйрену.

3 – бөлім. Жаңа білімді меңгерту (20 минут)

- Бүгінгі сабақта «Сутаж» деп аталатын сәндік – қолданбалы өнердің бір түрімен танысасыздар. Бұл өте қызықты техниканың бірі. Сіздерге ұнайды деген сенімдемін.

Тарихи мәліметтер

Франция елінде ХІV және XVI ғасыр аралығында «Сутаж» техникасын ойлап тапқан. Бұл техниканың екінші атауы «русская коса» деген. Әйгілі орыс таспалы тоқу техникасының ұқсастығымен негізделген.

Ертеде сутажды кесте әйел көйлектері мен әскери киімді сәндеу үшін қолданған. Сол уақытта әскери мундирдегі және бас киімдеріне қарап, офицерлердің дәрежесін анықтауға болған.

Сутаж бауымен сол кезде ерлер костюмдерін безендірді, өте көп ұзамай әйел адамдар да киімдерін сәндей бастады. Бүгін бізде тек кестеленген киім ғана емес, сонымен қатар таңғажайып сәнді әшекейлер де бар.

XIX және XX ғасырларда сутажды техника ұмытылмады, театр костюмдерін сәндеу үшін қолданылды. Алайда, сәнді қолмен әшекейлеуге және эксклюзивті әшекейлер мен сутажды бұйымдар сәнге қайтып келді.

Сутажды әшекейлердің басты ерекшеліктерінің бірі-олардың бірегейлігі. Өрнектер әрдайым өте күрделі және бұрмаланған, сондықтан оларды дәл қайталау оңай емес, кейде мүлдем мүмкін емес.

Материалдарды таңдау

Бүгінгі күні сымнан декоративтік тоқу өте танымал, және бұл таңқаларлық емес, өйткені сүттен жасалған сәнді әшекейлер жас қыздарға ұнайды. Жетекші үйлер сән және жылтыр журналдар жиі тәуліктік техникада бижутерияны таңдайды! Сутаж сызықтары мен тастардың асыл жарқылы оның иесінің талғамды дәмін көрсетеді.

Жұмыс басталар алдында материалдар мен құралдарды дайындау қажет. Әшекейлерді жасау, жоғарыда айтылғандай, көп уақыт пен күш алады.

Мәселен, сутаж әшекей жасау үшін сізге қажет:

* сутаж бау (кез келген тігін дүкенінен сатып алуға болады);

* кабошондар (табиғи тастардан немесе полимерлік саздан жасалған);

* моншақтар (тастар, кристалдар, фарфор немесе шыны);

* бисер (Чех немесе жапон кеңес береміз);

* моно жіп;

* фетр немесе тері кесіндісі

Кестені орындау үшін сутажды пайдалану бұл тоқыма түрі өте жұқа және өте пластикалық. Ол берілген пішінді оңай қабылдайды, матаға жақсы түседі және оның тігілуін жеңілдететін өзіндік құрылымы бар. Сутаж жұқа орамның тығыз орамымен бекітілген жұқа баудың жұптарынан тұрады. Сондықтан бұл таспа әрдайым ортасында өзіне тән науасы бар. Бұл науада матаға сутаж тігу үшін ине тесіледі. Оны дайындауға арналған материал әдетте мақта, сирек – жібек немесе синтетикалық материалдар, вискоза болып табылады. Орамның үстіңгі қабаты міндетті түрде Жібек тегістігіне ие, сондықтан кестеленген өрнектер керемет сәндік көрінеді, кружевной киім әсер етеді. Техникада әрлеу үшін түстер гаммасы - сутажды кесте-өте әр түрлі. Егер 5-10 жыл бұрын дүкендерде ақ, қара-көк және қара сутаж табуға болатые.

Сутажды тігу үшін көбінесе жұқа инелер қолданылады. Жұмыс жіп жұқа және берік таңдалады. Оның түсі тігілетін әрлеу таспасының түсіне сәйкес келуі керек, өйткені тігіс мүлдем көрінбеуі керек. Заманауи қол ұстағыштар жиі кез келген түстің сутажын жапсыруға мүмкіндік беретін ақшыл түсті жұқа синтетикалық жіптерді немесе арнайы жартылай мөлдір моно жіпті пайдаланады.

Бұйым дайындаудың технологиялық реттілігі

Бұл қолөнер түрінің ерекшелігі – арнайы тар тоқыма-сутажды пайдалану. Жіңішке инелер мен бейтарап түсті жіптердің көмегімен сутаж мата-негізге тігіледі, бір-бірімен байланыстыра отырып, және талғампаз көлемді өрім жасайды. Күнделікті кесте киімнің әр түрлі заттарын, әйелдер мерекелік көйлегін, аяқ киімді, сөмкелерді, сондай-ақ үй тоқымасының элементтерін әшекейлеуге арналған. Бұл кесте түріне әртүрлі өсімдік өрнектері, үздіксіз сызықтармен құрылған ою-өрнектер тән. Сутаж кестелеуді орындау техникасы нобайды контуры бойынша арнайы тоқымамен, оны ұсақ елеусіз сыпырғыштармен жолай тігумен орналастырудан тұрады.

Қазіргі уақытта киім заттары мен тегіс беті бар басқа да заттарды әшекейлерден басқа тәуліктік кесте тағы бір ультрамодтық бағытқа ие болды. Сутаждан мата тігу үшін негізді қолданумен де, онсыз да барлық мүмкін көлемді элементтер жасалады. Соңғы жағдайда сутаждың орамдары тығыз салынады және жіптердің бір-бірімен елеусіз тігістерімен бекітіледі.

Сутаж кестелеуде тоқыма тігу үшін қол тігістерінің ең қарапайым түрлері қолданылады. Әдетте бұл "ине Алға" тігісі, бөлшектерді сметалау үшін қолданылатын, бірақ өте кішкентай ұзындығы бар.

Сутажды бұйымды дайындаудың технологиялық жүйелілігі:

1. Жұмыс басталар алдында таспаның нығыздалған ұштарын мұқият кесу және тұтандырғышпен еріту.

2. Біз "бетпе-бет" тігеміз және екіге бүктейміз. Ортасынан екі жаққа қарай бірнеше стежкалар тігеміз.

3. Кабошонды теріге желімдеңіз.

4. Кабошонды алып, шеңберге тігуді бастаймыз.

5. Біз екі" кездесу " шетін тігеміз.

6. Моншақтар мен бисерді тігеміз.

7. Бұдан әрі сіздің қиялыңызға байланысты.

8. Матаның өңделген ұштары ішінен тігіледі.

9. Тері немесе фетр астына жасырады.

Жұмысты бастамас бұрын Қауіпсіздік ережесін қайталап өтейік:

(үйірмешілерден сұрау)

• Қайшының ұшын жоғары қаратып ұстама.

• Қайшыны ашық күйінде қалдырма.

• Екінші адамға қайшыны жабық түрінде сабы жағымен ұсын.

• Инені арнайы қобдишада сақтау керек.

• Инені киімге қыстыруға болмайды.

• Тігіс кезінде ине жібін тіспен үзуге болмайды.

• Инені тістеп отыруға болмайды.

4 – бөлім. Сарамандық жұмыс .

Үйірмешілер өз қалауларымен нұсқау картасына сүйене отырып, «сутаж» техникасында брошь әшекейін тігіп безендіреді.

«Сутаж» техникасымен брошь жасау үшін керек заттар:

• көлемі 18 * 13 мм кабошон

• екі түсті сутаж бау

• 8 және 11 өлшемді бисер

• дөңгелек моншақтар 4 мм

• тамшы пішінді моншақтар (10 * 7 мм)

• жұмсақ фетр

• желім

• ине, жіп және қайшы

• бижутерияға арналған фурнитура (булавка)

Сарамандық жұмыс барысында үйірмешілерді қадағалау, қажет болса, көмек көрсету. Жұмыс аяқталған соң үйірмешілерді бағалау парақшаларын толтырады.

5 – бөлім. Қорытынды

Жұмыс көрмесі:

- Міне, сіздердің брошь әшекейіңіз дайын болды. Оларға мұқият зер салайық. Өздеріңіздің жұмыстарыңызда не ұнады, қай жерлерін түзетер едіңіздер?

- Барлығына сыйлық сыйлайтын 8-Наурыз мерекесі жақындап келді. Ал, біз болсақ, өз қолымызбен жасалған сыйлық – ең бағалы сыйлық екенін білеміз. Сіздердің жасаған жұмыстарыңыз жақындарыңызға таптырмас сыйлық болары анық.. Сіздер оны кімге сыйлар едіңіздер?

6 – бөлім. Рефлексия

- қызықты болғаны…

- қиын болғаны…

- мен енді жасай аламын…

- мен үйрендім…

- мені таңқалдырғаны…

- менің жасағым келеді…