Ашық сабақ Тақырыбы: Қан топтары.Резус фактор.

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: Заттардың тасымалдануы

Күні: 26.11.21.

Сынып: 8 «А»

Мектеп: М.Маметова

Мұғалімнің аты-жөні: Джамалова Зарина Махмутжановна

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы: Қан топтары және қан құю. Резус фактор. Агглютинация. Резус - конфликт

Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаттары

8.1.3.7. Агглютинация және резус конфликт механизмдерін түсіндіру

Сабақтың мақсаты

- Қан плазмасындағы нәруыздар қызметіне анықтама береді, түсіндіреді.

- Қан топтарының ерекшеліктерін ажыратады, сипаттайды.

- Адам өмірі үшін қан құюдың маңызын түсіндіреді.

Бағалау критерийі

Агглютинация және резус-конфликт механизмдерін сипаттайды.

Тілдік мақсаттар

Пәнге қатысты терминдер мен негізгі сөз тіркестері: Донор-

Реципиент-

Агглютинация-

Резус-фактор-

Диалог құруға / жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Агглютиноген.... болып табылады.

Агглютинин...

Резус-фактор дегеніміз...

Құндылықтарға баулу

Адам денсаулығын күтуге,сақтауға ,салауатты өмір салтын ұстануға тәрбиелеу. Уақытылы медициналық қызметке жүгіну қажеттілігін ұғыну.

Пән аралық байланыс

Химия пәнінен- «Органикалық заттар» нәруыздың химиялық құрамын анықтау.

Алдыңғы білім

7 сынып «Затттардың тасымалдануы», Қанның құрамын , иммунитеттің пайда болу жолдарын біледі.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңі

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасу. Жағымды психологиялық ахуал туғызу.

Би «Энергияның тасымадануы».Ал балалар қандай сезімесіздер?

Алдыңғы білімдерін жинақтау мақсатында өткен сабақты қортындылау.

Үй тапсырмасын тексеру.

«Денсаулық» бағдарламасы әдісі /дәрігерлер мен кездесу»

1.Иммунитет дегеніміз не?

2.Туа біткен иммунитетті дегеніміз не?

3.Жүре пайда болған белсенді иммунитет қандай?

4.Бала мүлдем иммунитетсіз туылуы мүмкінба

5.Қанның құрамы қандай?

6.Эриторциттердің қызметі қандай?

7.Тромбоциттердің қызметі қандай?

8.Эритроциттерің азаюы қауіптіма?

Тақырыпты ашу үшін суреттер көрсетіледі. Мұғалім: Барлық әскери қызметтегілер, дәрігерлер және де қауіп-қатерлі жерлерде жұмыс істейтін адамдардың құжаттарында, сырт киімінің кеуде тұсында мінеки мынадай жазулар жазылып тұрады.

Бұл нені білдіреді? Неліктен?

Амандасады.Оқушылар би билейді.

Имунитет және қанның құрамы жайлы айтады.

Суреттерге қарап сабақтың тақырыбын анықтайды.

Әуен

Слайд

Сабақтың ортасы

Мұғалім түсіндірмесі.

Барлық адамдардың қаны 4 топқа бөлінеді: I, II, III, IV. Қан беретін адамды - донор (латынша «donore» – сыйлаушы), қабылдайтын адамды – реципиент (латынша «recepiens» -қабылдаушы) дейді. Қаны I топка жататын адамдардың қанын барлық топқа (I, II, III, IV) аз мөлшерде (200-300 мл) құюға болады. II топқа жататындардың қанын III және IV топқа береді. III топтағылардың қанын III, IV топқа, ал IV топтағылардікін тек IV топқа құюға болады. Егер қан топтары сәйкес келмесе, эритроциттер желімденіп қалады да, аяғы сәтсіздікке ұшырайды. Қазіргі кезде қан құюда тек өз тобына сәйкес қан құйылады.

1-тапсырма. « Суреттер сөйейді» әдісі:

Оқушылар суретке қарап дені сау және ауру адамның қандарын ажыратып айтады.

2. ЖЖ «Биологиялық диктант» әдісі:

(дәптермен жұмыс)

Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қояды. Адамға тобы басқа қанды құйған кезде ......... бір-біріне жабысып қалады.( эритроциттер)

Бұл құбылысты ....... деп атаймыз.(агглютинация) Эритроциттердегі нәруыздар........,(агглютиноген) ал плазмадағы нәруыздар........деп аталады.(аглютининдер) Қан тобынан басқа эритроцит нәруызы ......(резус) фактор.

Бағалау критерийі:

-оқушы берілген көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қояды.

- оқушы термин сөздерді қатесіз белгілейді.

-оқушы термин сөздің биологиялық маңызын біледі.

Дескриптор:

-Білім алушы көп нүктенің орнына қажетті сөзді жазады.

- Биологиялық маңызын зерделей алады.

ҚБ: мадақтау арқылы бағалау

3.тапсырма

Иа/ жоқ. әдісі арқылы барлық оқушылардың білімін тексеру ауызша. (Жеке жұмыс)

1/ ІІ- қан тобы ІІІ – қан тобына құяды / жоқ/

2/Резус факторды макакка маймылынан тапты /иа/

3/Қан топтарын анықтаған ағылшын ғалымы анықтаған. /Иа/

4/ Аглютинация жүректе жүреді. /жоқ/

5/Донор ол қан алушы. /жоқ/

6/ Бірінші қан тобы ол әмбебап қан тобы /иа/

7/ Қан беруші рецепиент деп атайды./ иа/

8/Тұмау қан арқылы таралады. /жоқ/

9/Резус факторы өмір барысында өзгеріске ұшырайды/жоқ/

4 тапсырма «Ақпараттағы ақаулық» (Жеке жұмыс)

Қан тобы І қыз , қан тобы ІІІ жігітке тұрмысқа шығады. Олардың балаларының қан тобы 3 болады.

Әкесінің қан тобы ІV , шешесі ІІ қан тобы бойынша гомозиготалы отбасындағы балалардың қан тобы 2,4 болады.

Әкесінің 4 анасының 1 болса қан тобы балалары  2- ші және 3- ші топ болады. Негізі

« Кім жылдам» әдісі:

Тақырыптың түсіну деңгейін арттыруға және талқылау дағдыларын дамытуға қол жеткізу үшін сұрақтар қойылады.

1.Агглютинация дегеніміз не?

2.Эритроцит нәруыздары қалай аталады?

3. Резус факторы қалай ажыратылады ?

4. Антидене дегеніміз не?

5.Қан топтары алмастырып құйылған жағдайды қалай түсіндірер едің ? 6.Резус конфликт кезінде заманауи медицина көмектесе ала ма?

ҚБ: «Қолпаштау»

Оқушылар суретке қарап қан аурыларын анықтайды.

Көп нүктенің орныға тіисті сөздерді қойып жазады.

Әр оқушыға сұрақ қойылады иә немесе жоқ деп дұрыс жауапты айтады.

Берілген ақпаратты есептің жауабының дұрыс немесе қате екендігін анықтайды.

Сұрақтарға ауызша жауап береді

Оқулық

дәптер

Слайд

Сабақтың соңы

Кері байланыс:

«Білемін» «Білгім келеді» «Не үйрендім»

Үй тапсырмасы: Үйден ата – аналарыңмен өздеріңнің қан топтарын анықтап келу;