БИОЛОГИЯ ПӘНІН КІРІКТІРЕ ОҚЫТУ НЕГІЗІНДЕ ОҚУШЫЛАРДЫҢ БІЛІМІН ЖЕТІЛДІРУ

11,1

61,1

Дұрыс жауап

Теріс жауап

Жауап бермеді

не отвтили на вопрос

27,7

МАҚАЛА

Тақырыбы: «Биология пәнін кіріктіре оқыту негізінде оқушылардың білімін жетілдіру»

Орындаған: Кабаева Әлина Болатқызы

Алматы 2021

МАЗМҰНЫ

НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР....................................................................4

АНЫҚТАМАЛАР, БЕЛГІЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР..........................5

КІРІСПЕ . .........................................................................................................6

1. ОҚУШЫЛАРДЫҢ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМЫНА ДАЙЫНДЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1.1 Кіріктіре оқыту оқушылардың жаратылыстану ғылымына дайындығының негізі ................................................................................................10

1.2 Мектеп оқушыларының жаратылыстану ғылымына даярлаудың мазмұны мен технологиясының теориялық негіздері............................................18

2. БИОЛОГИЯ САБАҚТАРЫНДА КІРІКТІРЕ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ

2.1 Биология сабақтарында кіріктіре оқытуды қолдану әдістері.................33

2.3 Биология сабақтарында кіріктіре оқытудың тиімділігін анықтау.........44

ҚОРЫТЫНДЫ..............................................................................................49

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.......................................................50

Нормативтік сілтемелер

Университеттің ішкі нормативтік ережесі: Дипломдық жұмысты (жобаны) әзірлеу мен рәсімдеуге қойылатын жалпы талаптар.

- «Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті» КЕАҚ. Академиялық мәселелер жөніндегі департамент. Бакалавриат бойынша дипломдық жұмысты/жобаны әзірлеуге және рәсімдеу туралы ереже. ДП 025 П/ код. Бұйрық №317. 28 тамыз 2019 ж. Құжаттаманы басқару.

АНЫҚТАМАЛАР, БЕЛГІЛЕУЛЕР ЖӘНЕ ҚЫСҚАРТУЛАР

Эксперимент - объектілер мен құбылыстардың табиғи жағдайларына немесе соның ішінде ілеспе мән-жайлар үдерісін қиындатпай объектілер мен құбылыстардың белгілі бір аспектілерін арнайы құрылған жағдайларда оқу үшін араласу.

Бақылау- ең алдымен, адамның сезім мүшелерінің жұмысы мен оның пәндік материалдық қызметіне негізделген белсенді когнитивті процесс.

Салыстыру - объектілер мен шындық құбылыстарының ұқсастығы мен айырмашылығын белгілеуге мүмкіндік береді. Салыстыру нәтижесінде екі немесе одан да көп объектілерге тән жалпылау белгіленеді.

Талдау - тұтас алғанда бір элементті әрбір элементті ретінде зерттеу, зерттелетін объектінің немесе құбылыстың құрамды элементтерге бөлінуі.

Әңгімелесу - адамның жеке ерекшеліктерін, оның себептерін, ұстанымын анықтау үшін ұйымдастырылады.

Сауалнама - жауап берушінің сауалнаманы (сауалнаманы) толығымен толтыруға сұрау салу әдісі, ол ережелерге сәйкес сұралады.

Кіріктірілген сабақ-бір тұжырымдаманы, тақырыпты немесе құбылысты зерттеу кезінде бір уақытта бірнеше пәндер бойынша оқытуды біріктіретін сабақтың ерекше түрі.

ӘЖҒБ - әлемнің жаратылыстану-ғылыми бейнесі

ӘҒБ - әлемнің ғылыми бейнесі

КІРІСПЕ

Зерттеудің өзектілігі:

Қазақстанда бәсекеге қабілеттілікті қамтамасыз ететін және мұмкіншілік беретін басты құралдардың бірі білім беру реформасы. Дүние жүзілік білім беру кеңістігін интеграциялануға бағыттауда жалпы білім жүйесінің модернизациясы қажет болып табылады [1].

Бүгінгі таңдағы білімді интеграциялау және мамандандырудың жүзеге асырылуында білімді меңгеру мен оның сапасының жоғары болатыны айқын. Кешегі күні орта мектептегі дағдылар пән аралық байланыстар негізінде қалыптасса, қазіргі уақытта қолданбалы ғылым саласы мен мектептің жаратылыстану пәндерінің біріктіріп оқытылуы жүзеге асырылуда. Мектеп оқушылары ғылымның әр саласынан хабары бар болуы тиіс.

Білім беру мазмұнында адамның өзіне және өмір сүретін ортасына деген қарым-қатынасы маңызды болады. Демек, қазіргі мектептің негізгі міндеттерінің бірі оқушылардың әлемнің өзара байланысты біртұтас екендігін білдіретін көзқарасын, қазіргі заманның жаһандық мәселелерін және оларды шешу жолдарын көру және түсіну қабілетін қалыптастыру. Жаратылыстану ғылымына дайындық негізгі жаратылыстану-ғылыми ұғымдар, заңдар, теориялар, әлемнің жаратылыстану-ғылыми бейнесі және оның эволюциясы, табиғатты ғылыми тану әдістері туралы білім алу тұрғысынан да дүниетанымдық ұстанымдардың қалыптасуына тікелей әсер етеді. Әлем құбылыстарын түсіндіру, жаратылыстану ғылымы және қоршаған әлем туралы гуманитарлық білімнің біртұтастығын түсіну үшін алған білімдерін қолдана білу [2].

Мектептегі жаратылыстану ғылымдарында білім берудегі негізгі тәсілдердің бірі бұл интеграция (кіріктірілген оқыту). XIX ғасырдың соңынан бастап мұғалімдер оқушылардың айналасындағы әлем туралы тұтас көзқарасын қалыптастыратын кіріктірілген оқытуды ұйымдастыру қажеттілігін нақты түсінді [3]. Жүргізілген эксперименттік жұмыстардың мақсаты орта мектеп оқушыларының дәстүрлі жаратылыстану ғылымына дайындығы әлемнің біртұтастығын көретін жасөспірімнің психологиялық және физиологиялық ерекшеліктеріне қайшы келетіндігін көрсету болды. Алайда, бірқатар себептерге байланысты интеграцияланған оқыту идеясы тар ауқымда енгізуге мүмкіндік алды, тек белгілі бір оқу орындарында және белгілі бір жас оқушылардың топтары психологиялық және зерттеулердің нәтижелеріне қарамастан, оның жемісті екенін дәлелдеді.

Қазіргі заманғы отандық білім беру міндеттерін шешу үшін жаратылыстану пәнінде кіріктірілген жаратылыстану-ғылыми цифрлық оқу материалдарын дайындау болып табылады.

Мектеп бағдарламасына кіріктірілген жаратылыстану-ғылыми ЦОМ енгізудің өзектілігі бірқатар себептерге байланысты:

- жоғары сыныптардағы оқушылардың бейіндік білім алуы олардың білім алудың алғашқы сатысында жаратылыстану-ғылыми дүниетаным негіздерін қалыптастыру қажеттілігін анықтайды;

- жаратылыстану циклын оқытудың дәстүрлі жүйесі шеңберінде оқушылардың іргелі жаратылыстану-ғылыми ұғымдарды, заңдар мен теорияларды меңгеруінің қанағаттанғысыз сапасы;

- жалпы білім беретін мектептердің оқу жоспарындағы жаратылыстану-ғылыми цикл пәндерін оқуға кететін уақытты қысқарту;

- жаратылыстану ғылымдарының интеграциясы, сондай-ақ гуманитарлық және жаратылыстану ғылымдары идеяларының өзара кірігуі.

Жаратылыстану қоғамның рухани жандануының қуатты факторы болып табылады, өйткені ол адамның табиғатқа ғылыми қатынасын табады. Жаратылыстануды зерттеу-бұл адамның ой-санасын зерттеу. Жаратылыстану адамның табиғатқа деген көзқарасын ғана емес, сонымен бірге адамның адамға деген көзқарасын да ашады, ал ол адамдардың ой-санасын кеңейтеді [4].

Сондықтан, кіріктірілген жаратылыстану ғылымының цифрлық оқу материалдары қажет, өйткені олардың мазмұны оқушыларға табиғат туралы ғылымдар мен жалпы мәдениеттің байланыстырушы буыны ретінде әлемнің жаратылыстану бейнесін қалыптастыруға бағытталған.

Егер кіріктірілген оқыту енгізілмесе, онда жеке жаратылыстану ғылымының бағыттармен шектелуі керек, өйткені оқу жоспарындағы шектеулі сағаттар барлық бағыттарды қосуға мүмкіндік бермейді. Бұл дегеніміз, оқушыларда шешілмеген бағыттар бойынша білімнің жетіспеушілігі болады, бұл олардың әлемнің біртұтас ғылыми бейнесін қалыптастыруға теріс әсер етеді.

Кіріктірілген курстардың бағдарламалары мен оқулықтары бірқатар елдерде әзірленді. Мысалы, АҚШ мектептерінде: «Қоршаған орта химиясы», «Адам және қоршаған орта», «Адам экологиясы». Болгарияда негізгі мектеп үшін интеграцияланған курстар жасалды, мысалы, «Химиялық және физикалық құбылыстар». Жаратылыстану пәндерін оқытудың халықаралық тәжірибесінде «Ғылым процесс ретінде» (АҚШ) сияқты оқу бағдарламалары пайда болды. Мысалы, бастауыш мектеп жасындағы балаларға арналған (Бастауыш сыныпқа дейінгі) «Қарапайым ғылыми білімнің тұжырымдамалық бағдарламасы» жобасында ғылымның негізгі тұжырымдамаларына баса назар аударылады: ғаламның құрылымдық бірліктері, өзара әрекеттесу және өзгеріс, энергия және табиғаттың статистикалық көрінісі. Бірқатар елдерде интеграцияланған жаратылыстану курстары табиғаттану курсын алмастырды. 90—шы жылдардың басынан бастап оқулықтардың көпшілігі CD-ге сандық қосымшалармен қамтамасыз етілді, сонымен қатар баспа сайттарындағы мұғалімдер мен оқушыларға әдістемелік қолдау көрсетілді. Ресейде 80-жылдардың аяғынан бастап осы уақытқа дейін 5-6 және 5-7 сынып оқушылары үшін табиғат бірлігін ескере отырып құрылған және ондағы барлық байланыстарды көрсететін көптеген интеграцияланған жаратылыстану курстары бар. Оларға, мысалы, «Физика. Химия» 5-6 сынып және «Жаратылыстану» 5-7 сыныптар (ред. «Жаратылыстану» 10-11 сыныптар, «Қоршаған әлем» курсы және т.б. бірақ олардың барлығы дерлік «пәнаралық байланыстар» қағидасынан шыққан және жалпы кемшіліктері бар:

1. «Астрономиялық, физикалық, химиялық, биологиялық, географиялық» блоктар;

2. Курс авторының жұмыс істейтін саласына байланысты жаратылыстану-ғылыми бағыттардың бірін бөліп көрсетуі.

Сонымен қатар, біздің елімізде кіріктірілген жаратылыстану-ғылыми цифрлық оқу материалдары іс жүзінде жоқ екенін атап өткен жөн, бұл олардың мазмұнын әзірлеу, мазмұнды сандық түрде ұсыну және оларды қолдану әдістемесін жасау міндеттерін қояды.

Осылайша, зерттеудің өзектілігі арасындағы туындаған қарама-қайшылықтар:

-ғылым мен мәдениетте болып жатқан интеграция және өзара кірігу процестері және әртүрлі жаратылыстану пәндерінің болуы;

-білімді интеграциялау мәселесін шешу қажеттілігі және осы мәселені шешуде қолданыстағы құралдар, соның ішінде цифрлық оқу материалдарының жеткіліксіздігі бұл мәселені шешуге бағытталған;

- жаратылыстану ғылымында білім беруді ақпараттандырудың жалпы процесі мен жаратылыстану ғылымында пәндерді оқытудың қолданыстағы әдістемелері кіріктірілген жаратылыстану-ғылымының цифрлық оқу материалдарын қолдану мүмкіндігін толық көлемде іске асырмайтындығының арасында.

Бұл қарама-қайшылықтар, білім берудің жаңа мазмұны оқушылардың әлеуметтік тәжірибені қабылдауға, мәдениетті дамытуға дайындығын қалыптастыруға ықпал етуі керек, «кіріктірілген цифрлық оқу материалдары мектеп оқушыларын жаратылыстану ғылымына даярлау құралы ретінде» тақырыбындағы зерттеудің өзектілігін анықтайды.

Бұл зерттеудің проблемасы студенттерге заманауи талаптарға сәйкес жаратылыстану ғылымына дайындау үшін кіріктірілген жаратылыстану-ғылымының цифрлық оқу материалдарын қолдану әдісі қандай болуы керек деген сұраққа жауап іздеу болып табылады.

Мақаланың мақсаты:

Биологияны оқытуда кіріктірілген цифрлық оқу материалдарын қолдану әдістемесін даярлау және тиімділігін анықтау.

Зерттеу нысаны: кіріктірілген цифрлық оқу материалдарын қолдану әдістемесі

Зерттеу орны: Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Ақтоған орта мектебі КММ.

Мақаланың міндеттері:

1. Кіріктіре оқыту оқушылардың жаратылыстану ғылымына дайындығының негізі ретінде сипаттама жасау;

2. Оқушыларды жаратылыстану ғылымына даярлаудың мазмұны мен технологиясының теориялық негіздерін айқындау;

3. Биология сабақтарында кіріктіре оқыту сабақтарының үлгі-нұсқаларын дайындау;

4. Биология сабақтарында кіріктіре оқытудың тиімділігін анықтау.

Мақаланың ғылыми жаңалығы:

1. Биология пәнін кіріктіре оқыту сабақтардың үлгі-нұсқаларының дайындалуы мен тиімділігінің анықталуы.

2. Кіріктірілген жаратылыстану-ғылыми цифрлық оқу материалдарын қолдану әдістемесінің теориялық негіздемесі келтірілген.

Зерттеудің практикалық маңызы:

Биология пәнін кіріктіре оқыту негізінде оқушылардың білімін жетілдіру әдістемесі жасалған. Жалпы білім мекемелерінде кіріктіре оқытуды ұйымдастыруға ұсынымдар берілген. Жасалған әдістеме мен алынған қорытындылар биологиялық білім беру практикасында, педагогтарды дайындауда, мұғалімдердің білімін жетілдіруде кеңінен пайдалануға қолдау табады.

578тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру