Материалдар / Доспамбет жырау «Қоғалы көлдер, қом сулар»
МИНИСТРЛІКПЕН КЕЛІСІЛГЕН КУРСҚА ҚАТЫСЫП, АТТЕСТАЦИЯҒА ЖАРАМДЫ СЕРТИФИКАТ АЛЫҢЫЗ!
Сертификат Аттестацияға 100% жарамды
ТОЛЫҚ АҚПАРАТ АЛУ

Доспамбет жырау «Қоғалы көлдер, қом сулар»

Материал туралы қысқаша түсінік
Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: толғау, жырау, кейіпкер, автор бейнесі,образ, көбе, шапшақ, бұздай, қом. Сыныптағы диалог/ жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер Арғымақ мінген, көбелер киген, арулар құшқан, соғысып өлген
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
10 Қараша 2018
16472
4 рет жүктелген
770 ₸
Бүгін алсаңыз
+39 бонус
беріледі
Бұл не?
Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Ұзақ мерзімді жоспар тарауы: «Туған жерім- алтын бесігім»

Мектеп: Балқаш қаласы, «С.Сейфуллин атындағы №7мектеп-гимназия» КММ

Мұғалімнің аты-жөні: Смагулова Алмагуль Абзалбековна

Сынып: 6

Пән: қазақ әдебиеті

Сабақтың тақырыбы

Доспамбет жырау «Қоғалы көлдер, қом сулар»

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

6.Т/Ж 2. Әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру.

6.А/И 2.Эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау.

6. Б/С4. Шығармада көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы сыни хабарлама жасау.

Сабақ мақсаттары

  1. Жыраудың толғауда көтерілген әлеуметтік –қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру.

2. Толғаудағы автор бейнесін анықтау.

3. Шығармада көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы сыни хабарлама жасау.

Бағалау критерийі

- Жыраулар көтерген әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықтайды;

- Толғаудағы автор бейнесін анықтайды;

- Толғауда көтерілген әлеуметтік мәселені бүгінгі өмірмен салыстыра отырып, сыни хабарлама жасайды.

Тілдік мақсаттар

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

толғау, жырау, кейіпкер, автор бейнесі,образ, көбе, шапшақ, бұздай, қом.

Сыныптағы диалог/ жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер

Арғымақ мінген, көбелер киген, арулар құшқан, соғысып өлген

Құндылықтарға баулу

Қазақ халқының қалыптасқан тарихын, алға қойған міндеттерін, бабаларымыздың арманы, ұлттық идеясы «Мәңгілік Ел» құндылығы сабақ тақырыбында оқушылардың жеке, топпен жұмыста сын тұрғысынан ойлай білу, өзіндік пікірін қорғай білу дағдылары оқушы тұлғасының бойында құндылықтар жүйесін қалыптастырады.

Пәнаралық байланыс

Қазақстан тарихынан XY-XYIII ғ. хандық дәуір кезіндегі алған білімдерін қолдана алады.

Биология пәнінен өсімдіктер әлемі бойынша білімдерін сабақтастықта қолдана алады. Қазақ тілі пәнінен сөз және оның мағынасы туралы алған білімдерін сабақтастыра, байланыстыра алады.

Алдыңғы білім

Әл Фараби «Қашықтасың туған жер» өлеңін жатқа біледі, берілген сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысы

Сабақтың

жоспарланған

кезеңдері

Сабақта жоспарланған жұмыс түрлері


Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

1.Ұйымдастыру кезеңі

Психологиялық ахуал тудыру мақсатында

оқушылар шеңбер бойымен тұрып «Жүректен жүрекке» жететін әсерлі тілектермен бөліседі.

Оқушылар суреттер арқылы 3 топқа бөлінеді.

1- топ

2-топ

3-топ

«Ой шақыру» стратегиясы арқылы талқылауға арналған сұрақтар беріледі.

- Жырау деген кім?

1.----

2.----

3.----

2. Жырауларға қандай қасиеттер тән?

1.----

2.----

3.----

3. Жыраулар поэзиясына тән тақырыптар?

1.----

2.----

3.----

Бағалау критерийлері:

-Жырау туралы мағлұматтар біледі;

-Жырауларға тән қасиеттерді анықтайды;

-Жыраулар поэзиясына тән тақырыптарды біледі.

Дескриптор:

-Жырау туралы не білетіндерін айта алады;

-Жырауларға тән қасиеттерді талдап айта алады;

-Жыраулар поэзиясына тән тақырыптарды біледі.

ҚБ. «Ауызекі баға» әдісі

Тамаша! Жарайсың! Керемет!



Рисунок 2


Сыни тұрғыдан ойлануға арналған суреттер топтамасы












Сабақтың ортасы


7 мин.



























10 мин.





































5 мин.




































8 мин.

Деңгей: білу

«Болжау» стратегиясы

Мақсаты: «Болжау стратегиясы» арқылы тақырыпты болжау, жаңа сабаққа ынталандыру.

Б.Тілеухановтың орындауында Доспамбеттің «Айнала бұлақ басы Тең» толғауын тыңдау.

Жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсат, міндеттері таныстырылады.

Доспамбет жыраудың халық эпосы үлгісіндегі толғауы «Қоғалы көлдер, қом сулар» толғауы өзі аңсаған заманды, қазақ жұртының ешкімге бас имейтін ел болуда ел мен өскен жеріне ыстық махаббатын келер ұрпақ болашағының мәңгілік ел болудағы арманы байланыстырыла суреттеледі.

Деңгейі: түсіну

Оқулықпен жұмыс

1-тапсырма.

1.«Қоғалы көлдер, қом сулар» толғауын мәнерлеп оқып, толғаудағы түсініксіз сөздердің мәнін ашады.

Сөзмаржан

қом-1) түйе өркешінің түп жағында тұтаса біткен жота майы; 2) түйеге жүк арту үшін оның өркеші мен жотасын (қомын) орай салынған қабат-қабат киіз.

қоға-қоғалар тұқымдасына жататын, биіктігі

3-4 м, сабағы ұзын жәнетөселмелі, батпақты-сулы жерлерде өсетін өсімдік.























2.Толғау мазмұны бойынша топтарға постер қорғауға тапсырмалар беріледі.

1-топ.

«Қоғалы көлдер, қом сулар» толғауының негізгі тақырыбы не? Ақын көпшілікке не айтады? Өлеңнен тірек сөздерді теріп жазып, ақынның айтпақ ойын түсіндіріңдер.

2-топ.

«Қоғалы көлдер, қом сулар» толғауының жазылу тарихы мен идеясы қандай? Неліктен толғау сарыны ерлікті дәріптеу, өткен өмірді аңсау болып келетінін түсіндіп беріңдер.

3-топ.

Толғауда көтерілген әлеуметтік-қоғамдық тарихи оқиғаларға тоқталып, пікірлеріңді білдіріңдер.

Бағалау критерийлері

- Толғаудың негізгі тақырыбын тауып, ақынның көпшілікке айтар ойын дәлелдеп, толғаудан тірек сөздерді теріп жазады;

-Қосымша деректерді пайдалана отырып, толғаудың жазылу тарихы мен идеясын анықтайды;

-толғауда көтерілген әлеуметтік-қоғамдық тарихи мәселеге тоқталып, пікірлерін білдіреді.

Дескрипторлар

- Толғаудың негізгі тақырыбын тауып, ақынның көпшілікке айтар ойын дәлелдеп, толғаудан тірек сөздерді теріп жаза алады;

-Қосымша деректерді пайдалана отырып, толғаудың идеясын анықтай алады;

-толғауда көтерілген әлеуметтік-қоғамдық тарихи мәселеге тоқталып, пікірлерін білдіре алады.

ҚБ. «Бас бармақ» әдісі

2-тапсырма.ТЖ

Деңгей: қолдану

Толғау мәтіні бойынша топтық жұмыстарға тапсырмалар беріледі.

1-топ

«Қоғалы көлдер, қом сулар»толғауының мазмұнына сүйене отырып, «Топтастыру» стратегиясы бойынша ақын моделін топтастырып жаз.

2-топ

Толғау мәтініне сүйене отырып, автор бейнесінен көркем тіл сөздігін жаса.



Өкінбес




1.

2.

3.

4.

5.

6.

3-топ

Толғаудан автордың жыр жолдарынан жылқы малына берген бағасын кестеге тауып жаз.


Автордың жылқы малына берген бағасы

Сенің бағаң




Бағалау критерийлері:

-«Топтастыру» стратегиясы бойынша автор моделін жасайды;

-Толғау мазмұнына сүйене отырып, автор бейнесіндегі көркем тіл сөздігін жасайды;

-Толғаудан автордың жылқы малына берген бағасын тауып жазып, өз пікірін жазады.

Дескриптор

-«Топтастыру» стратегиясы бойынша автор моделін жасай алады;

-Толғау мазмұнына сүйене отырып, автор бейнесіндегі көркем тіл сөздігін жасай алады;

-Толғаудан автордың жылқы малына берген бағасын тауып жазып, өз пікірін жаза алады.

ҚБ: «Шапалақ ұру» әдісі арқылы бағаланады

ТЖ 3- тапсырма

Деңгей: талдау, жинақтау

1-топ

Толғауда көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы «Концептуалды кестені» толтырады.


Шығарма аты

Қозғалған мәселе

Кейіпкер

Қорытынды

бүгінгі өмірмен

байланыс





2-топ

Толғаудағы «... Бетегелі Сарыарқаның бойында Соғысып өлген өкінбес !-деген өмірлік мұраты қандай? Ойларыңды «ПОПС формуласы» арқылы білдіріңдер.

3-топ

«Борт журналы» әдісі арқылы тапсырманы орындаңдар.

Тақырып бойынша маған не белгілі? Мен не білемін?

Мәтіннен қандай жаңалық білдім?






Бағалау критерийлері

-Толғауда көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы концептуалды кестені толтырады;

- Толғаудағы «... Бетегелі Сарыарқаның бойында Соғысып өлген өкінбес !- деген автордың өмірлік мұратын «ПОПС формуласы» арқылы білдіреді;

-«Борт журналы» әдісі арқылы тапсырманы орындайды.

Интербелсенді тақта

audios.nur.kz

әдебиет теориясы

Толғау-күрделі, көлемді лирикалық туынды, сюжетсіз поэма.

Толғау қазақтың «жыр, толғау», «толғап айту» деген сөзінен алынып, жеке термин ретінде әдебиетімізде кейінгі дәуірде қалыптасты.




























Оқулық: қазақ әдебиеті

6сынып

Авторы

ТұрсынғалиеваЗ.ЧЗайкенова Р.

«Арман –ПВ» баспасы, 2018


Маркер, А3 форматы, стикерлер







Пәнаралық байланыс, Қазақстан тарихы



Бағалау критерийлері








Дескрипторлар


«Бас бармақ» әдісі











































«Шапалақ ұру» әдісі












Дескриптор

-Толғауда көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы концептуалды кестені толтыра алады;

- Толғаудағы автордың өмірлік мұратын «ПОПС формуласы» арқылы түсіндіре алады;

-«Борт журналы» әдісі арқылы тапсырманы орындай алады.

ҚБ: «Смайлик» әдісі

Деңгей:Бағалау






Смайликтер


Сабақтың соңы

5 мин


Рефлексия

-Сіз бүгін не үйрендіңіз?

-Тағы не білгіңіз келеді?

Кері байланыс

«Табыс баспалдағы» әдісі

Әрбір оқушы өзіне лайық меңгерген біліміне сай баспалдақ таңдайды таңдайды:

1-ші баспалдағы «Мен --- білемін»

2-ші баспалдағы «Мен --- түсінемін»

3-ші баспалдағы «Мен --- жасай аламын»

Үй тапсырмасы: «Қоғалы көлдер, қом сулар» толғауын жаттау






«Табыс баспалдағы» әдісі


Саралау: Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырма бересіз?

Бағалау: Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Қысқа мерзімді жоспарды құру барысында саралау негізінде сабақтың басында, ортасында, соңында көрініс табады. Сабақта саралау қарым-қатынас формалары бойынша жеке қолдау көрсету түрлері арқылы жүзеге асырылады. Топтағы тапсырмаларды орындау ЖАДА арқылы орындалады. Мақсат бойынша саралау барысында мақсатқа сай SMART мақсаты негізге алынады. Сабақ кезеңдері «Блум таксономиясын» негізге ала отырып жоспарланды. Сабақта түзету, жетілдіру оқушы қабілетіне қарай қабілеті орта, төмен және дарынды балалармен жұмыс барысында педагогикалық қолдау көрсету шаралары жүзеге асырылады.

Нәтиже немесе жауап бойынша саралау барысында бірдей тапсырма «Постер» қорғау барысында түрлі деңгейдегі жауап күтіліп, қабылданады. Қабілетті оқушылар, қабілеті орта немесе төмен оқушыға көмек, бағыт-бағдар бере отырып, бірлесе жұмыс жасайды.

Сабақты жылдамырақ саралау барысында берілген күрделенген сұрақтарға қабілетті оқушылар ұтымды жауап беріп, тақырып аясын кеңейтуге мүмкіндік алады. Шығармадағы автор бейнесін анықтауға берілген тапсырмаларды жеңілден күрделіге ауыстыруда оқушы қиялына ерік беріледі. Мазмұн бойынша саралау барысында «ПОПС формуласын» орындау барысында сапалық мазмұнға баса көңіл қойылады. Сол сияқты оқушы дербестігі мен жауапкершілігі бойынша саралау барысында өзара «Борт журналын» толтыруда бағалау мен өзін-өзі бағалау қалыптастырушы бағалаудың тиімді түрлерінің мәні оқушыны нәтижеге бағыттайды. Оқушының тақырыпқа байланысты тірек сөздер мен қолданылатын көркем бейнелі сөздерді қолдану тапсырма орындау кезінде тілдік мақсаттардың орындалысын қамтиды.

Көркем шығармадағы ұлттық құндылықтарды игеруде жылқы малына берілген авторлық көзқарасты тауып, автор бейнесін топтастыруда сыни баға бере алады.

Қарым –қатынас формалары бойынша саралау барысында топтық жұмыстың ынтымақтастық атмосферасын орнатуда қабілетіне қарай оқушы тарапынан топішілік қолдау алуға мүмкіндігі болады және қабілеті жоғары оқушы өзіндік ойы мен идеясын жүзеге асыруда топ жұмысына үлесін қоса алады

Оқушылардың білімге ынтасын арттыру, оқушы дағдыларын дамытуғадеген уәжін қолдап отыру үшін оқушы іс-әрекеті сабақ барысында бағаланып отырылады.

Оқушыны ынталандыру мақсатында үнемі мұғалімнің қолпаштауы, мадақтауы жүргізіледі.

«Жарайсың!», «Бәрекелді!», «Тамаша!» сөздері жиі айтылады.

Қалыптастырушы бағалау дескрипторға негізделген кері байланыс арқылы жүзеге асады.

Тапсырма орындау барысында әр тапсырмадан кейін бағалау критерийлері жүзеге асады.

Оқушыны жауабының іргерлеуіне ынталандыру мақсатында орындалады.

Бағалау нәтижеге бағытталған оқыту мен оқу сапасын жақсарту үшін қолданылады.

Сабақ соңынан рефлексия сабақты ұйымдастырудағы нәтижені бағамдау үшін қолданылады. Оқушылар өздерінің жұмыстарын қорытындылап, «Табыс баспалдағы»

әдісі бойынша жүргізіледі.


Сабақта АКТ қолдануда техникалық қауіпсіздік ережесі қатаң түрде сақталады.

Оқушылардың сабақ кезінде ынтымақтастық пен сыйласымдық құрметіне назар аударылып, ұлттық құндылықтарымызды сақтау негізге алынады.

Ұжымдық, топтық жұмыстарда

«Алтын ереже» қағидаты сақталады.

Оқушылардың оқуына оң әсер ететін қалыпты оқу ортасы құрылады.

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл тарауда сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Төменде өзіңізге маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.

Сабақ мақсаты қолжетімді болады. Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізеді. Саралау түрлері сабақта дұрыс жүргізіледі. Сабақ кезінде уақытты тиімді пайдаланылады. Сабақ жоспарға сай өтеді.

Жалпы бағалау:

Сабақта ең жақсы өткен 2 нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1.

2.

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1.

2.

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақта не нәрсеге назар аудару керек?


Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!