Ерекше балалар: қоғамдағы рөлі және
білім беру қажеттіліктері
Кіріспе
Ерекше балалар — бұл дамуында әртүрлі
ерекшеліктері бар, соның ішінде психо-әлеуметтік, физикалық, немесе
сенсорлық қабілеттерінде айырмашылықтары бар балалар. Олардың
әрқайсысы уникалды және әртүрлі жағдайларға бейімделу қабілетіне
ие. Бірақ, көптеген жағдайда, олар стандартты білім беру жүйесінде
қиыншылықтарға тап болады. Сондықтан, біз қоғамда ерекше балаларға
арналған қолдау мен білім беру әдістерін дамытуға назар аударуымыз
қажет.
Ерекшеліктері
Ерекше балалардың мүмкіндіктері мен
қиыншылықтары әртүрлі. Мысалы, мидың дамуында ауытқулары бар
балалар, назар мен зейін аудара алмайтын балалар (СДВГ), сондай-ақ,
аутизм спектріндегі балалар — бұл балалардың жеке қажеттіліктеріне
сәйкес арнайы білім беру әдістерін қажет етеді. Олардың
ерекшеліктері көбінесе білім алу, әлеуметтік өзара әрекеттесу және
күнделікті өмірді ұйымдастыруда байқалады.
Осы балалардың маңызды бір бөлігі -
дамуында кешігуі бар балалар. Олар көбінесе әлеуметтік қатынастарды
қалыптастыруда, тілдік және когнитивтік дағдыларды дамытуда
қиыншылықтарға тап болады.
Білім беру әдістері
Ерекше балалар үшін тиімді білім беру
әдістерін анықтау олардың жетістіктерін қамтамасыз етудің маңызды
факторы болып табылады. Инклюзивті білім беру — бұл осы балалардың
әлеуетін ашуға мүмкіндік беретін тәсілдердің бірі. Инклюзивті білім
беру балаларды стандартты мектептерде оқытуға, олардың
әлеуметтенуіне және өз қабілеттерін дамытуға жағдай жасауға
бағытталған.
Оқыту әдістері:
1. Индивидуализация: Әр бала үшін жеке оқу
жоспары мен әдістерін жасау.
2. Кеңес беру және психологиялық қолдау:
Психологтар мен арнайы педагогтардың көмегі.
3. Мультимедиялық технологиялар: Оқыту
үшін компьютерлік бағдарламалар мен интернет ресурстарын
пайдалану.
4. Оқыту ортасының бейімделуі: Сабақ
өткізілетін орынды балалардың қажеттіліктеріне сай
жасау.
Көмек көрсету
Отбасының және қоғамның рөлі ерекше
балалардың өмірінде үлкен маңызға ие. Ата-аналар, мұғалімдер,
психологиялық қызметкерлер мен қоғам мүшелері — барлығы ерекше
балалардың дамуына үлес қосып, оларды қолдауға жауапты.
Қоғамдық ресурстар:
• Инклюзивті білім беру бағдарламалары:
Білім беру мекемелерінде инклюзивті бағдарламаларды
енгізу.
• Қоғамдық ұйымдар: Ерекше балалардың
құқықтарын қорғау және олардың әлеуметтенуіне көмектесу үшін жұмыс
істейтін ұйымдар.
Қорытынды
Ерекше балалардың әлеуетін дамытудағы
білім беру жүйесінің рөлі зор. Инклюзивті білім беру арқылы біз
оларды қоғамда белсенді, тең құқықты азаматтар ретінде
қалыптастыруға мүмкіндік береміз. Ерекше балалардың қабілеттерін
ашу, олардың дамуына қажетті жағдайларды жасау — бұл тек білім беру
мекемелерінің ғана емес, барлық қоғамның міндеті. Олар бізден
қолдау мен түсіністік күтеді, және біз оларға қоғамда өз орындарын
табуға көмектесуге тиіспіз.
Осылайша, ерекше балалардың дамуына ықпал
ететін қолдау мен білім беру әдістерін жетілдіру — бізге қоғамдағы
әрбір баланың өміріне өзгеріс енгізу үшін мүмкіндік
береді.