Қадыр Мырза Әли атындағы
жалпы орта мектебі
Жаңа мектепке - жаңашыл
ұстаз
(
Эссе)
Орындаған
: Хасаинова Айдана
Зулпухаровна
2021-2021 оқу
жылы
Жаңа мектепке- жаңашыл
ұстаз
Ұстаз болу – жүректің батырлығы,
Ұстаз болу – сезімнің ақылдығы.
Ұстаз болу – мінездің күн шуағы,
Ұстаз болу – адамның асылдығы,-деген Ғафу Кайырбековтың өлең
жолдарын оқыған сайын ерекше күйге бөленемі.Ұстаз болғаныма
мақтанамын. Өйткені ұстаз – мақтан тұтар мамандық. Киелі әрі
өте қастерлі
мамандық.
Адам Ата мен Хауа Анадан бері жұмыр басты пендені
ойландырып,толғандырып келе жатқан, қоғам өзгерсе де қажеттігін
жоймайтын үлкен мәселе –жас ұрпақты өмір сүруге дайындау. Бұл –
қиынның қиыны. Себебі әр адам – қайталанбас тұлға. Оның жан дүниесі
- өзінше бір әлем. Ал ұстаз сол әлемді шартарапқа жетелеуші. Ұстаз
- бала болмысына өзгеріс енгізуші, бағыт-бағдар беруші, ата-ананың
сенімді көмекшісі.
Мұғалім еңбегі біріншіден, адамзат қоғамы тарихында жинақталған
ғылым негіздерінен білім беруге тиіс болса, екіншіден, үнемі
шәкірттерімен қарым-қатынаста болып, «білсем, үйренсем» деген бала
арманы мен оның сырлы тағдырына басшылық етуді мойнына алған
маман.
Мен ұстаз болуды бала кезімнен қалап едім. Бүгінгі күні сол балаң
арманыма қол жеткізіп, қызықты да қиын сәттерін басымнан өткеріп
жүргенімнің өзін бір бақыт деп есептеймін. «Ұстазы жақсының ұстамы
жақсы» демекші, шәкірт бойындағы ұстамдылық пен тәрбиелілік көбіне
ұстазға келіп тіреледі. Ескендір Зұлқарнайын: Даңқ пен абыройға
кенелуімде мен бір адамға қарыздармын, ол – ұстазым Аристотель,-
десе, Абылайхан - Төле биді, Шәкәрім - ұлы ақын Абайды ұстазым деп,
шексіз құрметтеп кеткен екен. Ал менің сүйікті ұстазым –ағылшын тілі пәнін
жетік меңгерткен ұлағатты мұғалімім Ажмұратова Ақмарал Рашиденқызы.
Бүгінгі ұстаз шәкіртіне ғылым негіздерінен мәлімет беріп қана
қоймай, оны дүниежүзілік білім, ақпарат, экономика кеңістігіне
шығуға, яғни қатаң бәсеке жағдайында өмір сүруге тәрбиелеуі керек.
Ол нағыз ұстаздың ғана қолынан келеді.
Ал жаңашыл ұстаз қандай болуы керек? Әрине, ол өз кәсібінің
майталманы, осы мақсатқа рухани күш-жігерін, парасат-қуатын салу
керектігі айтпаса да түсінікті. Ерекше қарым-қабілетті, ыждаһаттылықты бойына сіңіріп,
заман ағымына қарай дамып, жылжып, ізденіп отыруы
қажет.
Сондай-ақ ұстаз күнбе- күнгі өзінің көп қырлы еңбегінде мазмұны әр
түрлі кездейсоқ жайттардың туындап отыратынын алдын ала сезіп,
болжап және оның оң шешімін табуға дайын болуға тиіс. Өмірдің
көшінен қалмау, яғни білімі мен біліктілігін әрдайым жетілдіріп,
жаңа инновациялық технологияларды меңгеріп отыруы керек. Сондықтан
да ұстазды әр баланың жан-дүниесін танып-білуші әрі оны жеке тұлға
етіп қалыптастырушы, ел болашағының мүсіншісі деуге
болады.
Менің ұғымымда
ұстаз сөзінің екі түрлі сипаты
бар. Бірі – белгілі пәннен сабақ беретін оқытушы да, екіншісі –
жоғары беделді адамдарға ықпал етуші дана адам. Мектептегі ұстаз –
баланың екінші ата-анасы, болашаққа айқын жол сілтер ақылшысы деп
түсінемін. Оның мейірімге толы жүрегі шәкірт бойындағы талай
ағаттықты кешіре біледі. Оның бойындағы білім мен ақыл, ойының
қуаты талай тентекті жуасытып, небір еркені сабасына түсіреді,
тәртіпке баулып, есейтіп, ержеткізеді. Сондықтан әрбір шәкірт өзіне
үлгі-өнеге болған сүйікті мұғалімін ұстазым деп атайды. Осы тұста
Абайдың:
«Ақырын жүріп, анық бас,
Еңбегің кетпес далаға.
Ұстаздық еткен жалықпас,
Үйретуден балаға»,- деген өлең жолдары еріксіз ойға оралады. Егер
әр шәкірті өмірде бір кірпіш болып қаланып, ұстаздан шәкірт озып
жатса, төккен тер мен адал еңбектің ақталғаны емес пе ?!
Ұстаз атана білу, оны қадір тұту, қастерлеу, арындай таза ұстау -
әр мұғалімнің борышы. Ол - өз кәсібін, өз пәнін, барлық шәкіртін,
мектебін шексіз сүйетін адам. Осы іске деген қызығушылық пен
сүйіспеншілік қана оны небір қиын әрекеттерге жетелейді, іске батыл
кірісуге себін тигізеді. Нәтижесінде бір емес, бірнеше жас жүрекке
мәңгі ұстаз болып қалады.
Ұстаздың осыншама қадір-қасиет пен құрметке бөленуі - өзін қоршаған
орта мен әрбір шәкіртіне асқан сезімталдықпен, жауапкершілікпен
қарым-қатынас жасауында.
Ұлы ағылшын ағартушысы Уильям Уорд:
«Жай мұғалім хабарлайды,
Жақсы мұғалім түсіндіреді,
Керемет мұғалім көрсетеді,
Ұлы мұғалім шабыттандырады»,- дейді. Мен де нағыз ұстаз атанып, бар
білік-білімімді алдымда отырған балапандарыма үйретіп, көрсеткім
келеді. Ғылым мен техника тілі саналатын ағылшын тілін терең
меңгере алатын білімді де шығармашыл шәкірттердің қанатын қатайтып,
жаңа өмірге дайындауды міндетім деп
білемін.