«Гаусс есептері әлемінде» танымдық сайыс 5 сынып

Тақырыбы: «Гаусс есептері әлемінде» танымдық сайыс

Мақсаты:

Білімділік: оқушылардың білім-білік дағдыларын қалыптастыру, Карл Гаусстың өмірбаянымен таныстыру, Гаусс тәсілімен шығарытылатын есептерді шығаруды үйрету

Дамытушылық: оқушының өзін-өзі бақылау ,өз бетімен жұмыс жасау , атқарылған жұмысты талдау қабілетін дамыту

Тәрбиелік: оқушылардың пәнге қызығушылығын,өз білімі мен күшіне сенімділікке,шапшаңдылыққа, ұқыптылық пен жауапкершілікке тәрбиелеу.

ЖОСПАРЫ

1. Ұйымдастыру.

2. Баяндама «Карл Фридрих Гаусс»

3. Тапқырлар сайысы

4. Қорытынды.

Карл Фридрих Гаусс атақты математиктердің бірі болып саналады.Ол 1777 ж 30 сәуірінде немістің шағын Брауыншвейге деген қаласында дүниеге келді. Оның атасы, әкесі кедей адамдар болған. Жас Карлдың алғырлығын көрген анасының ағасы оған көп көңіл бөлген.

Карлдың математикаға деген сауаттылығы ерте оянған. Ол санауды сосын барып сойлеуді үйренген.Әкесі бір күні ауызша есептеп жатса,әке сіз шығарғаныңыз дұрыс емес жауап басқа шығу керек-деп баласы есептың жауабын айтады.Әкесі есепті қайта есептегенде Карлдың шығарғаны дұрыс болып шығады.Карл мектепке беріледі,сөйтіп 7 жасында мектепке барады.Бір күні мұғалім оқушыларына «1-ден 100-ге дейінгі натурал сандардың қосындысын табуды» тапсырыпты. Оқушылардың біреуі: ізделген қосынды 5050-ге тең деп жауап беріпті. Бұл оқушы кейіннен аты әлемге әйгілі болған математиктер королі Карл Фридрих Гаусс екен, содан бастап Карлмен Бартельс деген ұстаз айналысады. Бартельстың айтқанын Карл бірден ұғып алатын болды.1795ж Карл гимназияны бітіріп Гиттенгендегі университетке түседі,өзі ізденіп атақты математиктердің Ньютон, Лагранж, Эйлер еңбектерін сүйіп оқитын болды,математиканың дамуына да үлесі мол.

1797ж ол өзінің ең бірінші дәл және толық алгебралық теоремасын дәлелдеп берді.Осы теоремасын доктор дәрежесін алды.Астрономияның дамуына Гауыстың көптеген ұсыныстары пайдалы болды,бос уақытында әдебиетпен,саясатпен,экономикамен шұғылданған. Бірнеше тілдерді білген,жұмыстарын жалғыз орындауды қалаған оның шәкірттері болмаған.Өз ойымен ешкіммен бөліспеген еңбегінің аяқтағанша, 62 жасында орыс тілін үйренген ,барлық жұмыстарын орыс тіліне аударған. Ол сол кездегі орыстың ұлы ақындары мен жазушылардың шығармаларын өте сүйіп оқыған әсіресе Пушкиннің.

1855ж 23 ақпанда 78 жасында Карл қайтыс болды.Оны тірі кезінен бастап Математиканың патшасы деп атап кетті.Казірдің өзінде Гаустың еңбегі өз мағынасын кетірген жоқ.

Тапқырлар сайысы

1.а)11-ден 20-ға дейінгі;

ә)21- ден 30-ға дейінгі;

б) 51-ден 70-ге дейінгі барлық натурал сандардың қосындысын Гаусс тәсілімен табыңдар.

2.(30·25-25·27)+(27·24-24·24)+(24·23-23·21)+(21·22-22·18).

А.275; Ә.282; Б.295; В.247.

3. (3·96-84·3)+(5·84-72·5)+(7·72-60·7)+(9·60-48·9)+(11·48-36·11)+(13·36-24·13).

А.586; Ә.592; Б.576; В.580.

4. (55·100-100·50)+(50·98-98·45)+(45·96-96·40)+(40·94-+94·35)+(35·92-92·30).

А.3200; Ә.2400; Б.2750; В. 3400.

5.а)19·42-42·16+16·40-40·13+13·38-38·10+10·36-36·7;

ә) 55·74-74·50+50·70-70·45+45·66-66·40+40·62-62·35.

6. Көбейтіндіні тиімді тәсілмен 11-ге бөліп, бөліндінің мәнін табыңдар:

а)7·12·99; ә)33·17·5; б)6·44·13; в)22·12·8.

7.Көбейтіндіні тиімді тәсілмен есептеңдер:

а)147·85+53·60+147·15+53·40;

ә)275·32+725·28+275·18+725·22.

1ден 100ге дейін сандардың қосындысын тап

100ден 200ге дейін сандардың қосындысын тап

3+6+9+12+15+18+21+24

Үйге тапсырма: К.Гаусс туралы реферат жазу.

Қорытынды. Рефлексия.