Тақырыбы: «Халық пен тіл – тамыры терең қос емен»

Мақсаты:

1. Білім алушыларға тіл мен халықтың өзара байланысын түсіндіру, қазақ тілінің ұлттық құндылық ретіндегі рөлін айқындау.

2. Мемлекеттік тілге құрмет сезімін тәрбиелеу және ана тілінің мәртебесін түсіндіру.

3. Ұлттық салт-дәстүрлер мен мәдениетті дәріптеуге ынталандыру.

Күтілетін нәтижелер:

- Білім алушылар тіл мен халықтың байланысы туралы ой қорыта алады.

- Мемлекеттік тілге деген құрмет сезімі қалыптасады.

- Ана тіліне байланысты өз көзқарастарын еркін жеткізеді.

Сабақтың барысы

1. Ұйымдастыру кезеңі (5 минут)**

- Амандасу, білім алушыларды сабақ мақсатымен таныстыру

- Сыныпты 3 топқа бөлу (әр топқа атау беру):

1. «Ана тілі»

2. «Дәстүр»

3. «Мәдениет»

Сұрақ:

- «Тіл мен халықты неліктен тамыры терең еменге теңеуге болады?» (білім алушылардың ойын тыңдау).

2. Кіріспе сөз (10 минут)

Мұғалімнің сөзі:

- «Тіл – халықтың жүрегі, оның тыныс-тіршілігінің айнасы. Қазақ халқының болмысы, тарихы, салт-дәстүрі – бәрі тіл арқылы көрініс табады. Тіл – халықтың рухани қазынасы, ұлттың жаны мен тірегі».

- Тілдің маңыздылығы туралы қысқаша дерек келтіру:

Қазақстанда 130-дан астам ұлт пен ұлыс өкілдері өмір сүрсе де, қазақ тілі – елдің мемлекеттік тілі.

- Қазіргі заманда ана тілін сақтаудың маңыздылығы.

Сұрақтар:

1. «Халық пен тілді бір-бірінен ажыратуға бола ма? Неліктен?»

2. «Өзге тілдерді үйрену үшін өз ана тіліңді білудің пайдасы қандай ?»

3. Топтық жұмыс (15 минут)

1-тапсырма:

Әр топқа мақал-мәтелдер беріледі. Топтар олардың мағынасын түсіндіріп, өз ойларын ортаға салады.

Мақал-мәтелдер:

1. «Тіл тас жарады, тас жармаса бас жарады».

2. «Өнер алды – қызыл тіл».

3. «Тіл – адамның ой-өрісінің көрінісі».

2-тапсырма:

Викторина ұйымдастыру. Сұрақтар:

1. Қазақ әліпбиінде неше әріп бар?

2. Қазақстанда мемлекеттік тіл қай жылы бекітілді ?

3. Қазақ тілінде сөйлейтін ең ірі мемлекеттен кейінгі елдер қайсысы? (Қытай, Моңғолия).

4. Шығармашылық жұмыс (10 минут)

Тапсырма:

Әр топқа өз қабілеттерін көрсетуге мүмкіндік беру:

1. «Менің тілім – менің мақтанышым» тақырыбында шағын эссе немесе өлең құрастыру.

2. Әр топ өз жұмысын шығармашылық түрде қорғайды (өлең оқу, эссені баяндау).

5. Қорытынды

Мұғалімнің қорытынды сөзі:

- «Тіл – әрбір ұлттың мәңгілік өмірінің тірегі. Ұлттың бар болуы үшін тілдің сақталуы маңызды. Мемлекеттік тілге деген құрмет – елге деген құрмет!»

«Халық пен тіл – біртұтас ағаш секілді, егер тіл жойылса, халықтың тамырына балта шабылады».

Рефлексия:

- Оқушылардан бүгінгі сабақтан алған әсерлерін тыңдау.

- «Стикерлер тақтасы» әдісі: оқушылар бүгінгі сабақ туралы өз ойларын қысқаша жазып, арнайы тақтаға жапсырады.

- Интерактивті тақта.

- Мақал-мәтелдер жазылған карточкалар.

- Қағаз, түрлі-түсті қаламдар.