Жанатын кенді-металдық жүктерді тасымалдау технологиясы.

1. Жанатын кенді-металдық жүктерді тасымалдау технологиясы.

Жүктерді тасымалдауға қабылдауға дейін жөнелту стансасы бұл жүктерді халықаралық теміржолмен тасымалдауға рұқсатын, өтінімнің бар-жоқтығын, жүк жөнелтуші Келісімнің шарттарын орындайтын, тасымалдаушы жоя алмайтын кедергілердің жоқтығын тексеруі тиіс. Жүк шамадан артық тиелетін немесе шекаралық стансаларда вагондар жол табанының ені басқа доңғалақ жұптарына немесе жылжымалы доңғалақ жұптарын қолдану арқылы ауыстырып қойылатын жағдайда бұл мәселелерді тасымалдауға қатысатын барлық темір жолдардың келісімін алғаннан кейін ғана жөнелтілімдер қабылдануы тиіс.

Тікелей халықаралық қатынастарда тасымалдауға жіберілмейтін, сондай-ақ әр түрлі елдердің жодлары арасында алдын ала келісуді қажет ететін заттар мен жүктердің тізбесі Келісімде жарияланған.

Қауіпті жүктер қауіпті жүктерді тасымалдау ережелерінің (Келісім үшін арнайы екі бөлік болып шығарылған) шарттары сақталғанда ғана тасымалдауға қабылданады. Жүктер темір жолдарға тиесілі емес контейнерлермен, табандықтармен, тасымалдау пакеттерімен тасымалданатын реттерде Келісімге қоса шығарылатын Қосымшаларда жарияланған тиісті ережелер қолданылады.

2. Жанатын, металлургиялық жүктердің сипаттамасы.

Жүктер халықаралық қатынастарда тасымалдауға вагондық, ұсақ жөнелтілімдермен және ірі тоннажды контейнерлер жөнелтілімдерімен қабылданады.

Ірі тоннажды контейнерлермен тасымалдау үшін бір жүк қағазымен ұсынылатын жүк немесе бос күйдегі ірі тоннажды контейнер ірі тоннажды контейнер жөнелтілімі деп есептеледі.

Жүк жөнелтуші жүк қағазындағы «Жөнелтілім түрі» графасында тасымалдауға ұсынылатын жүктің қандай жөнелтілім түріне (вагондық, ұсақ немесе ірі тоннажды контейнер жөнелтілімі) жататынын көрсету міндетті. Массасы мен көлемі вагонның ең көп жүк көтерімділігі мен сыйымдылығынан аспайтын жүктер және олардытасымалдау үшін екі немесе одан көп вагондарды тіркестіру (тар табанды теміржол стансаларынан жөнелтуде және т.с.с.) қажет болатын жүктер тасымалдауға вагондық жөнелтілім ретінде бір жүк қағазымен қабылданады.

Тасымалдауға қатысатын барлық жолдардың келісімі болатын жағдайда жүк жөнелтушінің жазбаша өтінімі бойынша бір стансаға және бір қабылдаушының атына баратын бір текті жүкті (кен, көмір және т.с.с.) бір жүк қағазымен тасымалдауға рұқсат етіледі.

Жүктерді вагондық, ұсақ жөнелтілімдермен және ірі тоннажды контейнерлік жөнелтілімдермен қабылдап, жөнелту оларды жөнелтетін теміржолда қолданатын Ережелерге сәйкес жүргізіледі. Жүк жөнелтуші жүк орындарына өшпейтін айқын жазулар жазуы немесе жапсырма бекітуі әлде тақтайша ілуі тиіс, оларда жүк орындарының таңбалары (маркалары) мен нөмірлері, жөнелту стансасы мен жол атаулары, жүк жөнелтуші мен қабылдаушы, ұсақ жөнелтілімдер болса, орындарының саны көрсетіледі.

Ұсақ жөнелтілімдерде әрбір жүк орны таңбалануы тиіс, вагондық жөнелтілімдерде – вагон есігінің маңайына орналасатын жүктердің кемінде 10 жүк орны таңбаланады.

3. Жаппай тасымалданатын жүктреді тасымалдау кезіндегі ерекшеліктер.

Жүк тасымалдау көлемі  жүк жөнелтушінің жүк қағазында көрсеткен шекаралық стансалар бағытында қолданылатын тарифпен анықталатын ең қысқа қашықтық бойынша есептеледі. Егер басқа шекаралық стансалар арқылы жүк жөнелтуші көрсеткен жолдан гөрі едәуір қысқа жолмен тасымалданса, онда төлем осы шекаралық стансалар арқылы өтетін ең қысқа қашықтық үшін есептеледі.

Жүкті жөнелту және баратын елінің жолдарымен тасымалдау үшін төленетін кіре ақы мен айыппұл жергілікті валютвмен, ал транзиттік темір жолмен тасымалдау төлемдері мен айыппұл – мүдделі темір жолдың осы халықаралық тасымал үшін қолданатын транзиттік тариф валютасымен есептеледі.

Темір жолдары тарифке қатысатын елдер арасында, сондай-ақ олар тарифке қатыспайтын және Біріңғай транзиттік тарифтің (БТТ) қатысушылары болып есептелмейтін елдер арасында Халықаралық транзиттік тариф (ХТТ) қолданылады.

Шекаралық станса дегеніміз – бұл халықаралық қатынастардағы экспорттық және транзиттік тасымалдарға қызмет көрсететін теміржол стансасы. Мұндай стансаларда техникалық, жүк және коммерциялық операциялармен қатар, қалған стансаларға тән емес бірқатар операциялар атқарылады. Шекаралық, кедендік, экологиялық, фитосанитарлық және басқа мемлекеттік бақылау және тексеру түрлері, кедендік транзитті рәсімдеу, кедендік жүк құжаттарын толтыру, жүктер мен вагондарды өткізу, олардың есебін алу осындай операцияларға жатады.

Шекара алдында шекаралық бақылау пунктері орналасады, оларда іргелес елдерден келетін және оларға жөнелтілетін жүк пойыздары сырттай тексеруден (бекіту-пломбылау құрылғылары, тексеру апанында вагондардың асты тексеріледі және т.с.с.) өтеді.пойыз локомотивтері де тексеріледі. Жеке тексеру үй-жайларында жүк пойыздары мен ілесе жүретін теміржол қызметкерлерінің қол жүктері тексеріледі.

Шекаралық стансаларда кедендік бақылау аймағы – тауарлар мен көлік құралдарына арналған, сондай-ақ олармен кеден қызметкерлерінің бақылауымен жүк немесе өзге де операцияларды атқаратын арнаулы орын бөлінуі тиіс.

Шекаралық стансалардың жүк аудандарында, қоймалары мен алаңдарында міндетті түрде кедендік бақылаумен уақытша жүк сақтау қоймалары бөлініп, жабдықталуы тиіс. Уақытша жүк сақтау қоймасы мен оған іргелес аумақ кедендік бақылау болып табылады.

Жүк тапсырушы жүктерге алты дана етіп, өткізу ведомосын жасайды – үшеуі тапсырушы тарапқа, үшеуі- қабылдаушы тарапқа арналады. әрбір тарап өткізу ведомосының бір данасы өз жолындағы кеден органына береді, екіншісін – шекаралық стансаның өткізу кеңсесіне тапсырады, үшіншісін – жол басқармасына өткізеді.

Кеден органының лауазымды тұлғасы әкелінетін тауарлардың тасымалдау құжаттарын тексеріп, тіркейді және мынадай шешімдердің бірін қабылдайды: тауарды шекарадан қайтару, тауарларды кедендік ресімдеуден өткізу, тежеу, құжаттарын тежеу немесе қосымша тексеру, тауарларды баратын жеріндегі кеден органына кедендік бақылаумен жөнелту.

Тауарларды баратын жеріндегі кеден орнына кедендік бақылау жөнелту жөнінде шешім қабылданатын жағдайда кеден органының лауазымды тұлғасы осы мемлекеттің кедендік заңнамаларына сәйкес жүктің жеткізілуін ресімдейді. Бұл жүктің жеткізілуін бақылау құжаты (ТМД үшін), кеден, декларант немесе темір жол кедендік жүк декларациясының бланкісіне үш дана етіп толтыратын ішкі транзиттік құжат болуы мүмкін. Бұл құжаттар жүктің баратын жеріедегі кеден органына көрсетілген мерзімде келуін қадағалап отыруға мүмеідік береді. Тауарларды ішкі кедендік транзит тәртібімен тасымалдауда  ішкі транзиттік құжат пен жүк құжаттарының барлық даналарына мөртаңба басылады, оны ішкі кедендік транзит тәртібімен тасымалдауды ресімдеген кеден органына қызметкері жеке нөмірлік мөрімен бекітеді.

1. Орман жүктерін тасымалдау технологиясы.

Сақтау әдістеріне және тиеу-түсіру жұмыстарының механикаландырылу дәрежесіне қарай астық сақтайтын қоймалар екі топқа бөлінеді:

Жерде сақтау (үйінді түрінде еденде сақтау)

Элеваторлар (жүк үлкен сыйымдылықтарда сақталады).

Жерде сақтайтын механикаландырылған қоймалар

Астықты қоймаға құюда және жерде сақтайтын қоймадан босатуда оның жылжу сызбасын қарастырайық.

Көлік құралынан қабылдау шанағына құйылатын астықты ожаулы элеватор нория қабылдау-тазарту құрылғысына жеткізеді. Осыдан кейін астық ожаулы элеватор арқылы өзі сақталатын қойманы толтыру үшін жоғарғы тиеу конвейеріне беріледі.

Қоймадағы астық тесіктер немесе қореқтендіргіш арқылы төменгі тиеу конвейеріне беріледі. Ол бұл конвейерден норияға өтіп, одан әрі қабылдау-тзарту құрылғысына келеді, мұнда ол желдетіледі, салқындатылады, кептіріледі, өлшенеді және т.с.с. немесе көлік құралдарына, мысалы, жабық вагондарға тиеледі.

Жер астындағы орда орналасқан төменгі конвейер астықты жерде сақтау қоймасынан беріп тұруға арналған. Конвейер жұмыс мұнарасымен жалғасқан, қойманың бүйіріне орналасқан бұл мұнара автокөліктен астық қабылдап, оны теміржол вагондарына тиейді. Төменгі ордаға конвейер таспалы немесе қырғышты болуы мүмкін.

Астық тесіктері 300х200 мм және адымы 5 мм ысырмалар арқылы төменгі конвейерге келеді. Төменгі конвейер астықты вагондарға тиеу үшін мұнараға жеткізеді.

Механикаландырылған қоймалардың мұнаралары техникалық тұрғыдан алғанда мыналармен жабдықталған:

Екі ожауы бар элеватормен (нориямен), пайдалану өнімділігі Өпай= 100 т/сағ, сепаратормен;

Жүктемесі 10 тс екі таразымен;

Автомобиль көтергішпен, автомашинамен және тіркемемен;

Вагон түсіргіші бар таспалы жөнелту конвейерімен;

Өпай= 50 т/сағ кептіру агрегатымен.

Астықты жабық жерде үйіп сақтау қоймаларының екі түрі болады:

1-түрі. Жоғарғы конвейерден келетін астық қоймаларға төгіледі. Люк тесігінен қақпағы жабылады, оның төменгі жағына тесіктер 300х200 мм, адымы 5 мм ысырмалар 3 орналасқан. Қойманың ені 24 м.

2-түрі. Қойма дегеніміз ені 20 м, жартылай цилиндр пішінді темірбетон арқа болып табылады. Оған астық құю әдісі қойманың 1-түріндегідей.

Бірқатар жағдайда астық сақтау үшін қойманың шұғыл қажеттігі тууы мүмкін. Бұл кезде пнвмоүрлемелі қабықша түріндегі қойманы пайдалану тиімді болмақ. Мұндай қоймалардың артықшылықтары: аса жеңілдігі, жинақылығы, бүктелген күйінде жақсы тасымалданатыны, арнайы құралдардың көмегінсіз тез арада тұрғызылуы және жиналуы.

Астық науқаны қызу жүргізілетін кезде тұрақты механикаландырылған қоймалармен қатар, аса тиімді бола қоймаса да, жылжымалы механикаландырылған құралдары бар павильондық қоймалар пайдаланылады.

2. Орман жүктерін тасымалдау шарттары мен сипаттамасы.

Элеватордың сүрлемхана корпусын монолит немесе құрастырмалы және алдын ала нығайтылған темірбетоннан дайындайды. Сүрлемхана тікбұрышты немесе жұмыр пішінді болады, биіктігі 30 м.

Тікбұрышты сүрлемхананың ені 4 м, ұзындығы – 3 м, қабырғасының қалыңдығы – 250 мм. Дайындау элеваторларында әдетте шаршы қималары 3х3 және 4х4, биіктігі 30 м сүрлемханалар салады. Оларды қалыңдығы 250 мм көлемді блоктар мен плиталардан құрастырады. Жұмыр қималы сүрлемхананың диаметрі 6 м, қабырғасының қалыңдығы 200-250 мм. Қосарланған жұмыр үлгі сүрлемхананың сыйымдылығы 2х11=22 мың тс, 2х25=50 мың тс, 2х50=100 мың тс. Жұмыр сүрлемханалардың жұлдызша түрінде қосылуынан пайда болатын сыйымдылық та астық сақтауға пайдаланылады. Дайындау элеваторларының шартты белгілері: Л2х100, Л3х175. Л әрпі элеватордың линиялық (дайындау) элеватор екенін, одан кейінгі бірінші цифра нориялардың санын, екіншісі – нориялардың әрқайсысының сағаттық өнімділігін білдіреді.

Линиялық (дайындау) элеваторлардың тәуліктік орташа өңдеу қабілеті автокөліктен қабылдауда 1,5-5,0 мың т, вагондарға тиеуде – 1,5-2,5 мың тс, тазартуда – 1,5-5 мың тс және кептіруде – 175-200 тс.

Конвейердің өнімділігі элеватордың мұнарасында орналасқан нориялардың өнімділігіне байланысты.

Ылғал астықты өңдеу үшін қоймаларды кептіргіштермен және тез жеделдеткіш қондырғылармен жарақтандырады. Оларды қалаларда жасайды.

3. Орман жүктерін тиеу, түсіру және сақтау.

Шекаралық стансаларда кедендік бақылау аймағы – тауарлар мен көлік құралдарына арналған, сондай-ақ олармен кеден қызметкерлерінің бақылауымен жүк немесе өзге де операцияларды атқаратын арнаулы орын бөлінуі тиіс.

Шекаралық стансалардың жүк аудандарында, қоймалары мен алаңдарында міндетті түрде кедендік бақылаумен уақытша жүк сақтау қоймалары бөлініп, жабдықталуы тиіс. Уақытша жүк сақтау қоймасы мен оған іргелес аумақ кедендік бақылау болып табылады.

Жүк тапсырушы жүктерге алты дана етіп, өткізу ведомосын жасайды – үшеуі тапсырушы тарапқа, үшеуі- қабылдаушы тарапқа арналады. әрбір тарап өткізу ведомосының бір данасы өз жолындағы кеден органына береді, екіншісін – шекаралық стансаның өткізу кеңсесіне тапсырады, үшіншісін – жол басқармасына өткізеді.

Кеден органының лауазымды тұлғасы әкелінетін тауарлардың тасымалдау құжаттарын тексеріп, тіркейді және мынадай шешімдердің бірін қабылдайды: тауарды шекарадан қайтару, тауарларды кедендік ресімдеуден өткізу, тежеу, құжаттарын тежеу немесе қосымша тексеру, тауарларды баратын жеріндегі кеден органына кедендік бақылаумен жөнелту.

4. Орман жүктерін тасымалдауға арналған жылжымалы құрам түрлері.

Жүк тасымалдау көлемі  жүк жөнелтушінің жүк қағазында көрсеткен шекаралық стансалар бағытында қолданылатын тарифпен анықталатын ең қысқа қашықтық бойынша есептеледі. Егер басқа шекаралық стансалар арқылы жүк жөнелтуші көрсеткен жолдан гөрі едәуір қысқа жолмен тасымалданса, онда төлем осы шекаралық стансалар арқылы өтетін ең қысқа қашықтық үшін есептеледі.

Жүкті жөнелту және баратын елінің жолдарымен тасымалдау үшін төленетін кіре ақы мен айыппұл жергілікті валютвмен, ал транзиттік темір жолмен тасымалдау төлемдері мен айыппұл – мүдделі темір жолдың осы халықаралық тасымал үшін қолданатын транзиттік тариф валютасымен есептеледі.

1. Қауіпті жүктерді тасымалдау.

Жүктерді тасымалдауға қабылдауға дейін жөнелту стансасы бұл жүктерді халықаралық теміржолмен тасымалдауға рұқсатын, өтінімнің бар-жоқтығын, жүк жөнелтуші Келісімнің шарттарын орындайтын, тасымалдаушы жоя алмайтын кедергілердің жоқтығын тексеруі тиіс. Жүк шамадан артық тиелетін немесе шекаралық стансаларда вагондар жол табанының ені басқа доңғалақ жұптарына немесе жылжымалы доңғалақ жұптарын қолдану арқылы ауыстырып қойылатын жағдайда бұл мәселелерді тасымалдауға қатысатын барлық темір жолдардың келісімін алғаннан кейін ғана жөнелтілімдер қабылдануы тиіс.

Тікелей халықаралық қатынастарда тасымалдауға жіберілмейтін, сондай-ақ әр түрлі елдердің жодлары арасында алдын ала келісуді қажет ететін заттар мен жүктердің тізбесі Келісімде жарияланған.

Қауіпті жүктер қауіпті жүктерді тасымалдау ережелерінің (Келісім үшін арнайы екі бөлік болып шығарылған) шарттары сақталғанда ғана тасымалдауға қабылданады. Жүктер темір жолдарға тиесілі емес контейнерлермен, табандықтармен, тасымалдау пакеттерімен тасымалданатын реттерде Келісімге қоса шығарылатын Қосымшаларда жарияланған тиісті ережелер қолданылады.

2. Қауіпті жүктердің түрлері.

Жүктер халықаралық қатынастарда тасымалдауға вагондық, ұсақ жөнелтілімдермен және ірі тоннажды контейнерлер жөнелтілімдерімен қабылданады.

Ірі тоннажды контейнерлермен тасымалдау үшін бір жүк қағазымен ұсынылатын жүк немесе бос күйдегі ірі тоннажды контейнер ірі тоннажды контейнер жөнелтілімі деп есептеледі.

Жүк жөнелтуші жүк қағазындағы «Жөнелтілім түрі» графасында тасымалдауға ұсынылатын жүктің қандай жөнелтілім түріне (вагондық, ұсақ немесе ірі тоннажды контейнер жөнелтілімі) жататынын көрсету міндетті. Массасы мен көлемі вагонның ең көп жүк көтерімділігі мен сыйымдылығынан аспайтын жүктер және олардытасымалдау үшін екі немесе одан көп вагондарды тіркестіру (тар табанды теміржол стансаларынан жөнелтуде және т.с.с.) қажет болатын жүктер тасымалдауға вагондық жөнелтілім ретінде бір жүк қағазымен қабылданады.

Тасымалдауға қатысатын барлық жолдардың келісімі болатын жағдайда жүк жөнелтушінің жазбаша өтінімі бойынша бір стансаға және бір қабылдаушының атына баратын бір текті жүкті (кен, көмір және т.с.с.) бір жүк қағазымен тасымалдауға рұқсат етіледі.

Жүктерді вагондық, ұсақ жөнелтілімдермен және ірі тоннажды контейнерлік жөнелтілімдермен қабылдап, жөнелту оларды жөнелтетін теміржолда қолданатын Ережелерге сәйкес жүргізіледі. Жүк жөнелтуші жүк орындарына өшпейтін айқын жазулар жазуы немесе жапсырма бекітуі әлде тақтайша ілуі тиіс, оларда жүк орындарының таңбалары (маркалары) мен нөмірлері, жөнелту стансасы мен жол атаулары, жүк жөнелтуші мен қабылдаушы, ұсақ жөнелтілімдер болса, орындарының саны көрсетіледі.

Ұсақ жөнелтілімдерде әрбір жүк орны таңбалануы тиіс, вагондық жөнелтілімдерде – вагон есігінің маңайына орналасатын жүктердің кемінде 10 жүк орны таңбаланады.

3. Жүкті қабылдау, тиеу, құжаттар толтыру.

Темір жол  көліктерімен  жүк  тасымалдау  келесі  қатынас  түрлерімен  жүзеге  асады: тұрғылықты- бір ғана  жол шегінде, тікелей- екі  немесе одан да  көп  көлік   (теңіз, өзен,  автомобиль және  әуе) түрлеінің  қатысуымен,  тікелей  аралас – тасымалдау  байланысы  бүкіл  жолға  жасалған  жүк  құрамының  біртұтас  тасымалдау  құжатымен  шығарылады.Темір жол  жарғысына  сәйкес  темір жол-сулы, темір  жол-автомобильді, темір жол-сулы-автомобильді  және  басқа  байланыстар  қарастырылған. Сонымен қатар  жүктер  тікелей  халықаралық  байланыста  тасымалдануы  мүмкін- бір  тасымалдау  құжатында  екі  не одан  көп  мемлекет  жолының  қатысуымен  және  тікелей  араласқан  халықаралық  темір  жол-сулы-бір  тасымалдау  құжатында  екі  не  одан  көп  мемлекеттің  қатысуымен  темір  жол  және  су  көлік  түрімен  жүзеге  асады.

Жүктің  санына  қарай  тапсырмада  көрсетілген  тасымалдаулар  орындалады: майда,  азсалмақты,  вагонды,  топты  және  бағдарлы  жіберулер.

Майда  жіберуге  салмағы  20кг-нан 5т-ға  дейінгі,  көлемі  төртайналымды  жабық  вагонға,  жарты  вагон  немесе  төртайналымды  платформаға  сыйымдылығы  1/3 көп  емес  жүктер  жатады. Ал бөлек  жағдайларды  жоспарлы  жүк жіберетіндер  мөлшері  есебінен  станция  бастығының  рұқсатымен  10т-ға  дейін  жіберіледі.Азсалмақты  жіберу-10т-дан  20т-ға  дейін  және  вагонның  жарты  бөлігіне  сиятын  көлемдегі  жүктер. Вагонды  жіберуге  бөлек  вагон  қажет. Топтық  жіберуге  бір  вагоннан  көбірек,  маршруттан  азырақ  жүк  партиясы  қажет. Ал  маршрутты  жіберуге  маршрут  бағдар  мөлшеріне  сәйкес келетін  вагондар  саны  қажет.

Жүкті  тез  жеткізу  қажеттігінен  жүкті  жүктік  үлкен   және  жолаушылық  жылдамдықпен  тасымалдайды; жүктік-кәдімгі  жүк  пойыздарымен  үлкен  жылдамдатылған   байланыс,  жол  министрлігімен  бекітілген  жүк  пойыздары,  жолаушылық- жүктегіш  жолаушылық  вагондар  немесе  почталы-багажды  пойыздармен. Жылдамдық  түрін  тасымалдау  құжатында  жіберуші  анықтайды.

Көліктің  түрін  қолдануына  байланысты  алғашқы  және  соңгы  тасымалдау  пунктерінде  тікелей  байланыста  9 жер  және  транспорт   түрлері  схемада  көрсетілген. 3,5,6,7,9  схемалары  жиі кездеседі.

Жүкті  жіберу  және  қабылдауда  автомобиль  көлігі  қатысатын  болса,  екі  аралық  тасымалдау  операциясын  орындау  қажеттілігі  туады. Егер  автомобиль  көлігі  тек  алғашқыда  ғана  емес  соңғы  тасымалдау  пунктінде    де  қолданылатын  болса, онда  жүктердің  төрт  қосымша  операциясын  жүгізу  қажет  болады.

Темір  жолдың  кіреберіс  жолдарын  қолдану аралық  жүк арту  операцияларының  қажеттілігін  туғызбайды. Көлік  процесі даярлау  цехтарымен  тұтынушыларға  қызмет  көрсетеді.

Тасымалдау  әдісі  мен  қорап  түрі  және  жүкті  орау  құрылымына  байланысты  келесі  түрлерге  бөлінеді;

Дана  түрдегі. Оларды  тасымалдауда  қолданып,  қабылдаушыға  орын  немесе  дана  санына  байланысты  жапсырмаға  жіберілгендей  жүк  орындарына  жіберіледі.

Қапталған   жүктер-  вагондарда  жіберіліп  нақты  орындары  көрсетілмейді. Жапсырмада  жүктің  салмағы  көрсетіледі(көмір, темір, қазбалар) ашық  қозғалмалы  құрамда  тасымалданады.

4. Жеке қауіпті жүктерді тасымалдаудың ерекше шарттары.

Жүкті  тез  жеткізу  қажеттігінен  жүкті  жүктік  үлкен   және  жолаушылық  жылдамдықпен  тасымалдайды; жүктік-кәдімгі  жүк  пойыздарымен  үлкен  жылдамдатылған   байланыс,  жол  министрлігімен  бекітілген  жүк  пойыздары,  жолаушылық- жүктегіш  жолаушылық  вагондар  немесе  почталы-багажды  пойыздармен. Жылдамдық  түрін  тасымалдау  құжатында  жіберуші  анықтайды.

Көліктің  түрін  қолдануына  байланысты  алғашқы  және  соңгы  тасымалдау  пунктерінде  тікелей  байланыста  9 жер  және  транспорт   түрлері  схемада  көрсетілген. 3,5,6,7,9  схемалары  жиі кездеседі.

Жүкті  жіберу  және  қабылдауда  автомобиль  көлігі  қатысатын  болса,  екі  аралық  тасымалдау  операциясын  орындау  қажеттілігі  туады. Егер  автомобиль  көлігі  тек  алғашқыда  ғана  емес  соңғы  тасымалдау  пунктінде    де  қолданылатын  болса, онда  жүктердің  төрт  қосымша  операциясын  жүгізу  қажет  болады.

5. Апат жағдайларын жою.

Тасымалдауға қатысатын барлық жолдардың келісімі болатын жағдайда жүк жөнелтушінің жазбаша өтінімі бойынша бір стансаға және бір қабылдаушының атына баратын бір текті жүкті (кен, көмір және т.с.с.) бір жүк қағазымен тасымалдауға рұқсат етіледі.

Жүктерді вагондық, ұсақ жөнелтілімдермен және ірі тоннажды контейнерлік жөнелтілімдермен қабылдап, жөнелту оларды жөнелтетін теміржолда қолданатын Ережелерге сәйкес жүргізіледі. Жүк жөнелтуші жүк орындарына өшпейтін айқын жазулар жазуы немесе жапсырма бекітуі әлде тақтайша ілуі тиіс, оларда жүк орындарының таңбалары (маркалары) мен нөмірлері, жөнелту стансасы мен жол атаулары, жүк жөнелтуші мен қабылдаушы, ұсақ жөнелтілімдер болса, орындарының саны көрсетіледі.

Ұсақ жөнелтілімдерде әрбір жүк орны таңбалануы тиіс, вагондық жөнелтілімдерде – вагон есігінің маңайына орналасатын жүктердің кемінде 10 жүк орны таңбаланады.

1. Тікелей аралас теміржол-су қатынасы.

Компанияның даму стратегиясымен анықталатын «Қазтеміртранс» АҚ -ның Ұлттық тасымалдаушы болуы алдында көптеген міндеттер тұр. Магистралді жүйе операторы арасында шектелген жұмыспен тасымалдау процесінің барлық технологиясын орындауда, тасымалдаушымен, локомотивті тарту және экспедиторлық компаниямен, сондай-ақ, «Қазтеміртранс» АҚ да өзара әрекет процесін кезеңдік орындау 2004 жылдың желтоқсанынан бастап алғашқы жоба аясында жеке алынған бағыттар бойынша жүк тасымалдауын орындауда.

Алғаш рет бірінші жоба екі бағыттарында: Жаман-Ащы – Жаңа ауыл және Сарықұм – Жаңа ауыл, құрастырылып енгізілді. 2006 жылы бағыттардың саны алтыға дейін өсті, бұрынғы бар бағыттарға Қаражал- Жаңа ауыл, Еңбекшілдер – Жаңа ауыл, Суық бұлақ – Жаңа ауыл және Майлин – Жаңа ауыл бағыттары қосылды. Өткен жылдың желтоқсанынан бері ауқымды ұйымдастыру жұмыстары атқарылды. Магистралді теміржол жүйесі және локомативті тарту қызметтерін сатып алу туралы келісім шарттар жасалды.

Контрейлерлік поезд құруда белгіленген станцияға дейін жол жүруде еш қайта құрусыз болатын тез бұзылатын жүгі бар және халықтық қолдану тауары бар автопоездар жіберіледі. Осылайынша контрейлерлік тасымалдар аралас тасымал сияқты көлік және теміржол танспортының өзара әрекетінің тиімді өнімі болып табылады.

Контрейлерлік тасымалдарды жүзеге асырудағы шетелдік тәжірибе автотасымалына да, теміржол көлігіне де бұндай тасымалдардың тиімді екеніне дәлел бола алады. Контрейлерлік тасымалдардың барық тасымалдаушыға қатысатындар үшін төмендегідей тиімділіктері бар:
1. Көліктасымалдаушылар қозғалыс құрылымы айналымын тездете алады және тасымалға пайдаланатын шығын мөлшерін азайтады.
2. Контрейлерлік технология көмегімен теміржол көлігі өзіне қосымша тасымалдау көлемін тарта алады.
3. . Бұл платформаларға автопоездарды арту кезінде қымбат тұратын қайта артқыш орнату талап етілмейді. Арту (түсіру) автопоездар платформаларына, автокөліктерге, тартқыш және тіркемелер өз бетімен тиеу (түсіруді) өз бетінше кіру (шығумен) орындалатын болғандықтан пайдалану шығындары біршама төмен.
4. Көлік-экспедициалық компаниялар - жүк иелеріне көрсетілетін қызметті «есіктен есікке дейін» жүкті жеткізу мерзімін қысқарту есебінде жақсартып, тасымалдың жалпы құнын төмендетеді.
5. Мемлекет үшін қоршаған ортаға зиянды қалдықтарды лақтыруды азайту есебінде, автокөліктің жағымсыз әсерін төмендетеді.
Үстіміздегі жылдың 12 маусымында алғаш рет Қазақстанда Өзбекістаннан 5 платформа көкөніс тиелген, Сары-Ағаш станциясынан Астана станциясына бағытталған контрейлерлік тасымал жүзеге асырылды. Жүк иелерінің көңілдерінен бұл істің шыққанын білдіретін пікірлер бұқаралық ақпарат құралдарында орын алды.

2. Өсудің қалпы мен болашағы.

Жұмыста үнемділікті арттыру және тәртіпке келтіру үшін «Қазтеміртранс» АҚ «ҚТЖ» ҰК» АҚ және «Локомотив» АҚ-мен , сондай-ақ экспедиторлармен тасымалдау ұйымына келісім шарттар құрылымдық бөлімдердегі өзара әрекет белгіленген уақыт тәртібін жасап шығарды. Жүкті тиеу сәтінен бастап «Қазтеміртранс» АҚ тасымалдаушы ретінде вагон беруге тапсырыс, комерциялық қатынастағы жүкті қабылдау, тасымалданушы құжат ресімдеу, ТехПД-дан есептер сияқты бастапқы және соңғы операциялардағы жұмыстың бөлігін орындайды. Сонымен қатар, вагон қозғалысын бақылауы жолдардан өту локомотив-сағаттарымен қамтиды.
Сондай-ақ, қол қойылған тасымалдау келісім шарттары бойынша экспедиторлық компаниялармен және жүк аттандырушылармен жұмыс жүргізілуде.
Бүгінгі күні қосымша бағыттар жіберуге орай белсенді жұмыстар жүруде.
    «Қазтеміртранс» АҚ-ның тасымалдау міндетті қызметінің оындалуына байланысты өткізілген пилотты жоба сараптамасы жүкті жеткізуде бірталай уақыт ұтуымен, жолды өтуде тиелген вагондарды ажыратудың төмендеуімен және жүк тиеуде жүк аттандырушы тапсырыстардың 100% орындалуымен тиімділгін танытты.
Жүк иелері тарапынан күннен күнге өсіп келе жатқан талаптарды ескере, сондай-ақ жүк тасымалдаудың жаңа тиімді технологиясына өтуді жүзеге асыру үшін «Қазтеміртранс» АҚ контрейлерлі тасымалдауды ұйымдастыру үшін 13-4095 моделді ажыратусыз тартқышы бар жартылай тіркемелерсіз автопоездарға артуға арналған мамандандырылған плотформалар 50 бірлігін сатып алды.