"Желтоқсан Жаңғырығы"

Эпиграфы:Эпиграфы:
“1986 жыл “1986 жылғғы Желтоы Желтоққсан осан оққииғғалары алары
ққазаазаққ жастарыны жастарыныңң сана-сезіміні сана-сезімініңң
ққаншалыаншалыққты ты өөскендігін кскендігін көөрсетті.”рсетті.”


Н.Н.ƏƏ.Назарбаев.Назарбаев

1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы
Себебі Сипаты Тарихи маңызы
1. Халық шаруашылығының
тоқырауы
2.Қазақ тілінің жағдайы
3. Семей полигонындағы
жарылыстар
4. КОКП V пленумы.
Д.Қонаевтың кетуі,
Г.Колбиннің билік
басына келуі.
“Қазақ ұлтшылдығы” айдарын
таққан М.Соломонцев
болды.1990 жылдың
21 мамырында КОКП ОК
“Қазақ ұлтшылдығы”
айдарынан бас тартты.
“Қазақстандағы 1986 ж.
желтоқсанның 17-18-гі
оқиғаларға қатысқаны үшін
жауапқа тартылған
азаматтарды ақтау
туралы” Н.Ə.Назарбаев
Алматы. 1991 жыл.
12 желтоқсан
Қозғалысты басу үшін
“Метель/Құйғын/ - 1986” атты
оперативті жоспар.
3200 адам,10-15мың жасақшы
20 өрт сөндіруші.
15 БТР қатысытырылды.
1.Ұлттың өзін - өзі тану
сенімінің оянуы
2. Одақтас
республикалардың
егемендігіне
сипаттама берді.
3. Социалистік
құрылыстың күйреуі.

ҚҚазаазаққстан стан
компартиясыныкомпартиясыныңң
V пленумында V пленумында
ММəəскеудіскеудіңң тікелей тікелей
ббұұйрыйрығғымен ымен
ДінмДінмұұхаммед хаммед
ҚҚонаевонаев орнынан орнынан
алынып, орнынаалынып, орнына
Г.Колбин Г.Колбин
татағғайындалды айындалды

ЖелтоЖелтоққсан осан оққииғғасыныасыныңң
салдары:салдары:
• ЖелтоЖелтоққсан осан оққииғғасын тоасын тоққтату тату үүшін КСРО шін КСРО
Ішкі істер министрлігініІшкі істер министрлігініңң 1-ші орынбасары 1-ші орынбасары
генерал-полковник Б.Елисев басгенерал-полковник Б.Елисев басққарды.Оныарды.Оныңң
ққарамаарамағғына 20-25 мыына 20-25 мыңң адамнан т адамнан тұұратын ратын
Алматы гарнизоны;Алматы гарнизоны;
• Фрунзе,Ташкент,Челябі,Свердловск,Новосі-Фрунзе,Ташкент,Челябі,Свердловск,Новосі-
бір,Уфа,Тбилиси бір,Уфа,Тбилиси ққалаларында орналасалаларында орналасққан ан
əəскери бскери бөөлімдер лімдер əəкелінді.келінді.

8,5 мы8,5 мыңңнан астам адам нан астам адам ұұсталып, 2401 адам сталып, 2401 адам
уауаққытша ытша ққамау орындарына жеткізілді, амау орындарына жеткізілді,
ққалалғғандары андары ққала сыртына апарылып ала сыртына апарылып
тасталды.тасталды.
99 адам айыпталып, бас бостанды99 адам айыпталып, бас бостандығғынан ынан
айырылып, айырылып,
2 адам 2 адам өөлім жазасына кесілді;лім жазасына кесілді;
758 студент о758 студент оққудан шыудан шығғарылды;арылды;
ЖОО-ныЖОО-ныңң 12 ректоры 12 ректоры ққызметінен алындыызметінен алынды

1986 жылдың 16-17 желтоқсаны

АЛМАТЫДАҒЫ ЖЕЛТОҚСАН ОҚИҒАСЫ

Мəскеуде дайындалған «Метель» операциясы
арқылы көтерілісшілерді күшпен басып-жаншу
жүзеге асырылды

Қайраттың рухы
қашанда биікте

Халық қаһарманы Қайрат Рысқұлбековке
орнатылған ескерткіш. Семей қаласы

Желтоқсан құрбандарына арналған
ескерткіш

Қайрат Рысқұлбеков
Басынан құс ұшырмаған қазақ
елінің кезекті 21-інші
басшысының зобалаңына ұшырап,
21 жасқа қараған шағында
тұтқындалып, 21 күн қазақтан
шырылдап, Семей түрмесінің 21-
інші камерасында 21-мамыр
(1988 жыл) күні қапылыста
дүниеден өткен. Қайрат
Рысқұлбеков арада бес жыл өткен
соң, 21 ақпанда (1992 жыл)
ақталды. Бұны тағдырдың
жазуы дерсің, сірə!

Ербол Сыпатаев
1964 жылы Алшынбековтер
шаңырағының тұңғышы болып өмірге
келегн ұлға ұрпақ жалғастырушы деп
қуанған қауым ер болсын, батыр болсын
деген ырыммен Ербол атты есім берді.
Ербол əкесінің ағасы Мұқажанның
бауырында өседі. Жаратылысынан зерек
бала мектепті жақсы бітіреді.
Мектептен де, армиядан да,
шаруашылықтан да, институттан да
мақтау қағаздарын құшақтап
шыққан. Отан алдындағы борышын
өтеп келген соң Ербол өз тіршілігімен
Алматы энергетика институтына
оқуға түсті.

Лəззат Асанова
“Аталған аласапыран
болмағанда, А қжазақ
мектебінде о қыған, одан со ң
астанадағы П.И.Чайковский
атындағы музыкалы қ
училищені ң қобыз класында
дəріс алып ж үрген, «бет
біткенні ң əдемісі, сана
біткенні ң естісі» Л əззат атты
қаншыл қазақ қызыны ң бұл
өмірде бар-жо ғынан хабарсыз
өткендей екем...”
Абзал Бөкен

Сəбира Мұхамеджанова
“Жиналыс жүріп жатқанда
Сəбирамның класс жетекшісі
Шолпан: «Енді бұлардың училищеде
оқу-оқымауын директор шешеді» деп,
есіктен шығып кетті.
...Бес минут өтпей жатып-ақ екі ұл
бала жүгіріп келіп: «Шолпан апай,
бесінші этаждан құлап, қызыңыз өліп
қалды!» - деді аптығып...”
Анасы Күлшара

Көтеріліс болған Тəуелсіздік алаңы